TY  - CONF
AU  - Japundza-Milisavljevic, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Buha, Nataša
PY  - 2024
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5413
AB  - Matematička kreativnost može da se odredi kao sposobnost da se matematički
zadatak analizira iz drugačije perspektive, da se identifikuju obrasci, razlike i sličnosti kako
bi se odabrale odgovarajuće strategije za njegovo rešavanje. S obzirom na važnost
kreativnog potencijala kod učenika sa teškoćama u mentalnom razvoju s jedne strane i
mogućnost razvoja te veštine s druge, pred defektologe se stavlja izazovan zadatak. U
procesu podučavanja matematike, posebno je bitno razvijati sposobnost fleksibilnosti
mišljenja kako bi učenici mogli da sagledaju matematički problem iz različitih uglova, što
je od posebnog značaja za efikasno rešavanje svakodnevnih životnih situacija. Da bi se
prepoznala, podsticala i razvijala kreativnost kod učenika sa teškoćama u mentalnom
razvoju neophodno je i da defektolog bude kreativan. Defektolozi s matematičkom
kreativnošću imaju tendenciju da koriste različite metode i pristupe tokom nastave, čime
prilagođavaju svoj pristup individualnim sposobnostima učenika što dovodi do
podsticanja kreativnosti, efikasnije nastave i boljeg razumevanja sadržaja matematike. Cilj
rada bio je utvrđivanje matematičke kreativnosti studenata studijskog programa
Specijalna edukacija i rehabilitacija osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju. Istraživanje
je sprovedeno na prigodnom uzorku od ukupno 37 studenata starosne dobi od 22 do 28
godina (AS=22,81; SD=1,57). Primenjen je Upitnik samoprocene matematičke
kreativnosti koji se sastoji od 13 pitanja. Analizom dobijenih rezultata istraživanja uočava
se da 43,3% ispitanika pokazuje matematičku kreativnost, dok 56,7% ne pokazuje
matematički kreativno ponašanje. Posmatranjem pojedinačnih ajtema iz Upitnika
primećuje se najbolje postignuće na zadatku koji se odnosi na uočavanje matematičke
pravilnosti u okolini, dok su najlošija postignuća zabeležena na zadatku koji se odnosi na
smišljanje matematičkih simbola. Na osnovu dobijenih rezultata sugerišemo da se
studenti ohrabruju da primenjuju matematiku kako bi rešavali svakodnevne probleme
kao i da se insistira da matematičke sadržaje sagledaju kroz slike, pokret, grafikon ili
jednačinu. Predlažemo da se buduća istraživanja fokusiraju na detaljnom sagledavanju
složenosti matematičke kreativnosti kako bi se razumeli pojedinačni oblici opažajnih
matematičkih ponašanja.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
C3  - Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem
T1  - Matematička kreativnost studenata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
SP  - 173
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5413
ER  - 

@conference{
author = "Japundza-Milisavljevic, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana and Buha, Nataša",
year = "2024",
abstract = "Matematička kreativnost može da se odredi kao sposobnost da se matematički
zadatak analizira iz drugačije perspektive, da se identifikuju obrasci, razlike i sličnosti kako
bi se odabrale odgovarajuće strategije za njegovo rešavanje. S obzirom na važnost
kreativnog potencijala kod učenika sa teškoćama u mentalnom razvoju s jedne strane i
mogućnost razvoja te veštine s druge, pred defektologe se stavlja izazovan zadatak. U
procesu podučavanja matematike, posebno je bitno razvijati sposobnost fleksibilnosti
mišljenja kako bi učenici mogli da sagledaju matematički problem iz različitih uglova, što
je od posebnog značaja za efikasno rešavanje svakodnevnih životnih situacija. Da bi se
prepoznala, podsticala i razvijala kreativnost kod učenika sa teškoćama u mentalnom
razvoju neophodno je i da defektolog bude kreativan. Defektolozi s matematičkom
kreativnošću imaju tendenciju da koriste različite metode i pristupe tokom nastave, čime
prilagođavaju svoj pristup individualnim sposobnostima učenika što dovodi do
podsticanja kreativnosti, efikasnije nastave i boljeg razumevanja sadržaja matematike. Cilj
rada bio je utvrđivanje matematičke kreativnosti studenata studijskog programa
Specijalna edukacija i rehabilitacija osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju. Istraživanje
je sprovedeno na prigodnom uzorku od ukupno 37 studenata starosne dobi od 22 do 28
godina (AS=22,81; SD=1,57). Primenjen je Upitnik samoprocene matematičke
kreativnosti koji se sastoji od 13 pitanja. Analizom dobijenih rezultata istraživanja uočava
se da 43,3% ispitanika pokazuje matematičku kreativnost, dok 56,7% ne pokazuje
matematički kreativno ponašanje. Posmatranjem pojedinačnih ajtema iz Upitnika
primećuje se najbolje postignuće na zadatku koji se odnosi na uočavanje matematičke
pravilnosti u okolini, dok su najlošija postignuća zabeležena na zadatku koji se odnosi na
smišljanje matematičkih simbola. Na osnovu dobijenih rezultata sugerišemo da se
studenti ohrabruju da primenjuju matematiku kako bi rešavali svakodnevne probleme
kao i da se insistira da matematičke sadržaje sagledaju kroz slike, pokret, grafikon ili
jednačinu. Predlažemo da se buduća istraživanja fokusiraju na detaljnom sagledavanju
složenosti matematičke kreativnosti kako bi se razumeli pojedinačni oblici opažajnih
matematičkih ponašanja.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije",
journal = "Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem",
title = "Matematička kreativnost studenata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
pages = "173",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5413"
}

Japundza-Milisavljevic, M., Milanović-Dobrota, B.,& Buha, N.. (2024). Matematička kreativnost studenata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem
Drustvo defektologa Srbije., 173.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5413

Japundza-Milisavljevic M, Milanović-Dobrota B, Buha N. Matematička kreativnost studenata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem. 2024;:173.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5413 .

Japundza-Milisavljevic, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, Buha, Nataša, "Matematička kreativnost studenata Fakulteta za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju" in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem (2024):173,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5413 .

TY  - JOUR
AU  - Japundza-Milisavljevic, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5404
AB  - Poremećaj iz spektra autizma karakteriše širok spektar izazova u socijalnoj
interakciji, komunikaciji i ponašanju. Muzika je prepoznata kao resurs sa
potencijalom da pozitivno utiče na različite aspekte razvoja dece sa poremećajem iz spektra autizma. Cilj rada je da identifikuje ključne uticaje muzike
na razvoj učenika sa poremećajem iz spektra autizma, kao i da analizira
kako sadržaji nastave muzičke kulture mogu da podrže njihove komunikacione veštine, emocionalno razumevanje, socijalnu interakciju i kvaliet života. Radovi su pretraživani kroz objedinjenu pretragu Google Scholara i servisa Konzorcijuma biblioteke Srbije za objadinjenu nabavku – KOBSON.
Konačna analiza obuhvatila je osam radova koji su objavljenu u periodu od
2002. do 2018. godine. Na osnovu analize rezultata istraživanja uočava se
da muzika kod dece sa poremećajem iz spektra autizma utiče na poboljšanje ponašanja i razvoj socijalnih veština. Učešće u horu unapređuje odnose
među vršnjacima, dok muzika u pozadini pomaže u razumevanju emocija.
Muzički stimulusi su korisni za razvoj govora kod dece sa poremećajem iz
spektra autizma, uključujući semantiku, fonologiju i pragmatiku. Jasni muzički obrasci mogu podstaći zajedničku pažnju. Ukoliko deca sa poremećajem iz spektra autizma slušaju tužnu muziku, važno je pružiti im podršku i
strategije za održavanje fokusa pažnje. Pamćenje se poboljšava kada se prezentovane informacije kombinuju sa muzikom
AB  - Autism spectrum disorder is characterized by a wide range of challenges in social interaction, communication, and behavior. Music is recognized as a resource with the potential to positively influence various aspects of the development of children with autism spectrum disorder. The aim of this study is to identify the key impacts of music on the development of students with ASD and to analyze the content of music lessons that can support their communication skills, emotional understanding, social interaction, and quality of life. The research articles were retrieved through a combined search on Google Scholar and the Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisitions (KOBSON). The final analysis included eight studies published between 2002 and 2018. Based on the analysis of research results, it is observed that music has a positive impact on the behavior and social skill development of children with ASD. Participation in a choir improves peer relationships, while background music aids in understanding emotions. Musical stimuli are beneficial for speech development in children with ASD, including semantics, phonology, and pragmatics. Clear musical patterns can facilitate joint attention. In cases where children with ASD are exposed to sad music, it is essential to provide them with support and strategies to maintain their focus. Memory is enhanced when information is presented in combination with music.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Značaj muzike za decu sa poremećajem iz spektra autizma: Pregled empirijskih nalaza
T1  - The importance of music for children with autism spectrum disorder: a review of empirical findings
EP  - 40
IS  - 3
SP  - 29
VL  - 29
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5404
ER  - 

@article{
author = "Japundza-Milisavljevic, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2023",
abstract = "Poremećaj iz spektra autizma karakteriše širok spektar izazova u socijalnoj
interakciji, komunikaciji i ponašanju. Muzika je prepoznata kao resurs sa
potencijalom da pozitivno utiče na različite aspekte razvoja dece sa poremećajem iz spektra autizma. Cilj rada je da identifikuje ključne uticaje muzike
na razvoj učenika sa poremećajem iz spektra autizma, kao i da analizira
kako sadržaji nastave muzičke kulture mogu da podrže njihove komunikacione veštine, emocionalno razumevanje, socijalnu interakciju i kvaliet života. Radovi su pretraživani kroz objedinjenu pretragu Google Scholara i servisa Konzorcijuma biblioteke Srbije za objadinjenu nabavku – KOBSON.
Konačna analiza obuhvatila je osam radova koji su objavljenu u periodu od
2002. do 2018. godine. Na osnovu analize rezultata istraživanja uočava se
da muzika kod dece sa poremećajem iz spektra autizma utiče na poboljšanje ponašanja i razvoj socijalnih veština. Učešće u horu unapređuje odnose
među vršnjacima, dok muzika u pozadini pomaže u razumevanju emocija.
Muzički stimulusi su korisni za razvoj govora kod dece sa poremećajem iz
spektra autizma, uključujući semantiku, fonologiju i pragmatiku. Jasni muzički obrasci mogu podstaći zajedničku pažnju. Ukoliko deca sa poremećajem iz spektra autizma slušaju tužnu muziku, važno je pružiti im podršku i
strategije za održavanje fokusa pažnje. Pamćenje se poboljšava kada se prezentovane informacije kombinuju sa muzikom, Autism spectrum disorder is characterized by a wide range of challenges in social interaction, communication, and behavior. Music is recognized as a resource with the potential to positively influence various aspects of the development of children with autism spectrum disorder. The aim of this study is to identify the key impacts of music on the development of students with ASD and to analyze the content of music lessons that can support their communication skills, emotional understanding, social interaction, and quality of life. The research articles were retrieved through a combined search on Google Scholar and the Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisitions (KOBSON). The final analysis included eight studies published between 2002 and 2018. Based on the analysis of research results, it is observed that music has a positive impact on the behavior and social skill development of children with ASD. Participation in a choir improves peer relationships, while background music aids in understanding emotions. Musical stimuli are beneficial for speech development in children with ASD, including semantics, phonology, and pragmatics. Clear musical patterns can facilitate joint attention. In cases where children with ASD are exposed to sad music, it is essential to provide them with support and strategies to maintain their focus. Memory is enhanced when information is presented in combination with music.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Značaj muzike za decu sa poremećajem iz spektra autizma: Pregled empirijskih nalaza, The importance of music for children with autism spectrum disorder: a review of empirical findings",
pages = "40-29",
number = "3",
volume = "29",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5404"
}

Japundza-Milisavljevic, M.,& Milanović-Dobrota, B.. (2023). Značaj muzike za decu sa poremećajem iz spektra autizma: Pregled empirijskih nalaza. in Beogradska defektološka škola
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 29(3), 29-40.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5404

Japundza-Milisavljevic M, Milanović-Dobrota B. Značaj muzike za decu sa poremećajem iz spektra autizma: Pregled empirijskih nalaza. in Beogradska defektološka škola. 2023;29(3):29-40.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5404 .

Japundza-Milisavljevic, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, "Značaj muzike za decu sa poremećajem iz spektra autizma: Pregled empirijskih nalaza" in Beogradska defektološka škola, 29, no. 3 (2023):29-40,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5404 .

TY  - CONF
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Buha, Nataša
AU  - Jelić, Marija
AU  - Stojković, Irena
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5362
AB  - Interesovanje za proučavanje problematičnih oblika ponašanja kod dece sa
teškoćama u metalnom razvoju predškolskog uzrasta proizilazi iz činjenice
da je to period koji označava ključnu fazu za razvoj društvenih, kognitivnih
i emocionalnih veština. Rad se bavi utvrđivanjem prevalencije problema
ponašanja kao i sagledavanjem povezanosti između eksternalizovanih i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta. Istraživanje je sprovedeno na uzorku
od 35 dece, oba pola, uzrasta od 4 do 7 godina. Ispoljavanje eksternalizovanih
i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja ispitana su primenom
Skale problematičnog ponašanja koju su popunjavali vaspitači koji rade za decom koja su obuhvaćena uzorkom. Analizom dobijenih podataka može se uočiti
da prosečne vrednosti ukazuju na to da su deca iz uzorka ponekad usamljena, da
ponekad ispoljavaju anksioznost u grupi kao i da ponekad deluju tužno ili depresivno. Iako se nijedan eksternalizovan oblik problematičnog ponašanja
ne ispoljava često, svi procenjeni problemi ispoljavaju se ponekad. Testirane
korelacije na nivoima značajnosti od 0,01 i 0,05 ukazuju na činjenicu da postoji
statistički značajna povezanost između eksternalizovanih i internalizovanih problema ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju ranog i
predškolskog uzrasta.
AB  - The motivation for this study is rooted in the importance of understanding problematic behavior in children with mental development difficulties during their early stages of growth. This period is critical for their social, cognitive, and emotional development. The study aimed to determine the occurrence of behavioral problems and explore potential relationships between externalized and internalized problematic behaviors in children facing challenges in mental development. The research was conducted with a sample of 35 children, comprising both boys and girls, aged 4 to 7 years. Externalized and internalized forms of problematic behavior were assessed using The Problem Behaviors Scale, which was completed by educators who interacted with the children in the sample. The analysis of the collected data revealed that, on average, the children in the sample occasionally experienced feelings of loneliness, displayed anxiety in group settings, and sometimes exhibited signs of sadness or depression. While individual externalized forms of problematic behavior were not frequently observed, all assessed problems were occasionally present. The study identified significant correlations at the 0.01 and 0.05 significance levels, indicating a statistically significant relationship between externalized and internalized problematic behaviors among children with difficulties in mental development.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
T1  - Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta
T1  - Problematic forms of behavior in preschool children with difficulties in mental development
EP  - 104
SP  - 97
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5362
ER  - 

@conference{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Buha, Nataša and Jelić, Marija and Stojković, Irena and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2023",
abstract = "Interesovanje za proučavanje problematičnih oblika ponašanja kod dece sa
teškoćama u metalnom razvoju predškolskog uzrasta proizilazi iz činjenice
da je to period koji označava ključnu fazu za razvoj društvenih, kognitivnih
i emocionalnih veština. Rad se bavi utvrđivanjem prevalencije problema
ponašanja kao i sagledavanjem povezanosti između eksternalizovanih i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta. Istraživanje je sprovedeno na uzorku
od 35 dece, oba pola, uzrasta od 4 do 7 godina. Ispoljavanje eksternalizovanih
i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja ispitana su primenom
Skale problematičnog ponašanja koju su popunjavali vaspitači koji rade za decom koja su obuhvaćena uzorkom. Analizom dobijenih podataka može se uočiti
da prosečne vrednosti ukazuju na to da su deca iz uzorka ponekad usamljena, da
ponekad ispoljavaju anksioznost u grupi kao i da ponekad deluju tužno ili depresivno. Iako se nijedan eksternalizovan oblik problematičnog ponašanja
ne ispoljava često, svi procenjeni problemi ispoljavaju se ponekad. Testirane
korelacije na nivoima značajnosti od 0,01 i 0,05 ukazuju na činjenicu da postoji
statistički značajna povezanost između eksternalizovanih i internalizovanih problema ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju ranog i
predškolskog uzrasta., The motivation for this study is rooted in the importance of understanding problematic behavior in children with mental development difficulties during their early stages of growth. This period is critical for their social, cognitive, and emotional development. The study aimed to determine the occurrence of behavioral problems and explore potential relationships between externalized and internalized problematic behaviors in children facing challenges in mental development. The research was conducted with a sample of 35 children, comprising both boys and girls, aged 4 to 7 years. Externalized and internalized forms of problematic behavior were assessed using The Problem Behaviors Scale, which was completed by educators who interacted with the children in the sample. The analysis of the collected data revealed that, on average, the children in the sample occasionally experienced feelings of loneliness, displayed anxiety in group settings, and sometimes exhibited signs of sadness or depression. While individual externalized forms of problematic behavior were not frequently observed, all assessed problems were occasionally present. The study identified significant correlations at the 0.01 and 0.05 significance levels, indicating a statistically significant relationship between externalized and internalized problematic behaviors among children with difficulties in mental development.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.",
title = "Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta, Problematic forms of behavior in preschool children with difficulties in mental development",
pages = "104-97",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5362"
}

Japundža-Milisavljević, M., Buha, N., Jelić, M., Stojković, I.,& Milanović-Dobrota, B.. (2023). Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 97-104.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5362

Japundža-Milisavljević M, Buha N, Jelić M, Stojković I, Milanović-Dobrota B. Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.. 2023;:97-104.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5362 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Buha, Nataša, Jelić, Marija, Stojković, Irena, Milanović-Dobrota, Biljana, "Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta" in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023. (2023):97-104,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5362 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Wagner-Jakab, Ana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5351
AB  - The aim of this paper is to examine the effect of socio-demographic factors,
children’s motor skills and parents’ physical activity on the physical activity of
preschool children with intellectual disabilities. The research sample included 47
children with intellectual disabilities, as well as 47 parents. For the examination of
socio-demographic variables, a questionnaire was created, which included information
about parents and children. The Vineland Adaptive Behavior Scale was used to assess
adaptive behaviour in the domain of motor skills. For assessing the children’s gross
motor skills, the Test of Gross Motor Development was used, and the Family Lifestyle
Survey was used for the assessment of the physical activity of parents, and children
with intellectual disabilities. The results show that the majority of children with
intellectual disabilities partake in some physical activity for at least 20 minutes, one to
four times a week. Multiple linear regression analysis found that the independent
variables explained 11.2% of the variance in children’s physical activity. Gross motor
skills represented the strongest individual contribution to the physical activity of
children with intellectual disabilities.
AB  - Циљ овог рада је да испита утицај социо-демографских фактора, моторичких
вештина деце и физичке активности родитеља на физичку активност предшколске деце с интелектуалном ометеношћу. Узорак истраживања укључио је 47-оро
деце с интелектуалном ометеношћу, као и 47 родитеља. За испитивање социодемографских варијабли креиран је упитник који укључује информације о родитељима и деци. За процену адаптивног понашања у домену моторичких вештина коришћенa је Винеландова скала адаптивног понашања, за процену грубомоторичких способности деце коришћен је Тест развоја грубе моторике, док је за процену физичке активности родитеља и деце с интелектуалном ометеношћу коришћенa Анкета о породичном начину живота. Резултати показују да већина деце с интелектуалном ометеношћу учествује у некој физичкој активности, у трајању од најмање 20 минута, једном до четири пута у седмици. Вишеструком линеарном регресионом анализом утврђено је да су независне варијабле објасниле
11,2% варијације физичке активности деце. Груба моторика представља најјачи
појединачни допринос физичкој активности деце с интелектуалном ометеношћу.
PB  - University of Niš, Serbia
T2  - TEME
T1  - Physical activity in preschool children with intellectual disabilities
T1  - Физичка активност код предшколске деце с интелектуалном ометеношћу
EP  - 668
IS  - 3
SP  - 653
VL  - 47
DO  - 10.22190/TEME230503041D
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana and Wagner-Jakab, Ana",
year = "2023",
abstract = "The aim of this paper is to examine the effect of socio-demographic factors,
children’s motor skills and parents’ physical activity on the physical activity of
preschool children with intellectual disabilities. The research sample included 47
children with intellectual disabilities, as well as 47 parents. For the examination of
socio-demographic variables, a questionnaire was created, which included information
about parents and children. The Vineland Adaptive Behavior Scale was used to assess
adaptive behaviour in the domain of motor skills. For assessing the children’s gross
motor skills, the Test of Gross Motor Development was used, and the Family Lifestyle
Survey was used for the assessment of the physical activity of parents, and children
with intellectual disabilities. The results show that the majority of children with
intellectual disabilities partake in some physical activity for at least 20 minutes, one to
four times a week. Multiple linear regression analysis found that the independent
variables explained 11.2% of the variance in children’s physical activity. Gross motor
skills represented the strongest individual contribution to the physical activity of
children with intellectual disabilities., Циљ овог рада је да испита утицај социо-демографских фактора, моторичких
вештина деце и физичке активности родитеља на физичку активност предшколске деце с интелектуалном ометеношћу. Узорак истраживања укључио је 47-оро
деце с интелектуалном ометеношћу, као и 47 родитеља. За испитивање социодемографских варијабли креиран је упитник који укључује информације о родитељима и деци. За процену адаптивног понашања у домену моторичких вештина коришћенa је Винеландова скала адаптивног понашања, за процену грубомоторичких способности деце коришћен је Тест развоја грубе моторике, док је за процену физичке активности родитеља и деце с интелектуалном ометеношћу коришћенa Анкета о породичном начину живота. Резултати показују да већина деце с интелектуалном ометеношћу учествује у некој физичкој активности, у трајању од најмање 20 минута, једном до четири пута у седмици. Вишеструком линеарном регресионом анализом утврђено је да су независне варијабле објасниле
11,2% варијације физичке активности деце. Груба моторика представља најјачи
појединачни допринос физичкој активности деце с интелектуалном ометеношћу.",
publisher = "University of Niš, Serbia",
journal = "TEME",
title = "Physical activity in preschool children with intellectual disabilities, Физичка активност код предшколске деце с интелектуалном ометеношћу",
pages = "668-653",
number = "3",
volume = "47",
doi = "10.22190/TEME230503041D"
}

Đurić-Zdravković, A., Milanović-Dobrota, B.,& Wagner-Jakab, A.. (2023). Physical activity in preschool children with intellectual disabilities. in TEME
University of Niš, Serbia., 47(3), 653-668.
https://doi.org/10.22190/TEME230503041D

Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B, Wagner-Jakab A. Physical activity in preschool children with intellectual disabilities. in TEME. 2023;47(3):653-668.
doi:10.22190/TEME230503041D .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, Wagner-Jakab, Ana, "Physical activity in preschool children with intellectual disabilities" in TEME, 47, no. 3 (2023):653-668,
https://doi.org/10.22190/TEME230503041D . .

TY  - JOUR
AU  - Japundza-Milisavljevic, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5295
AB  - Резиме: Развој креативности представља значајан сегмент васпитно-образовног
процеса. Циљ истраживања је идентификовање факторске структуре Теста креативног
мишљења – графичка продукција примењеног на узорку ученика с интелектуалном ометеношћу. Узорком је обухваћено 76 ученика, календарског узраста од 9 до 14 година, (АС=11,54;
СД=1,75), оба пола (53,3% дечака и 46,7% девојчица), без неуролошких и вишеструких сметњи. Креативни потенцијал ученика с интелектуалном ометеношћу процењен је Тестом
креативног мишљења – графичка продукција. Анализом добијених резултата издвојена су
два фактора који објашњавају укупно 67,6% варијансе. Први фактор има четири главне
факторске тежине (прекидање граница које зависи од фрагмената, прекидање граница које
не зависи од фрагмената, хумор и нови елементи). Други фактор обухвата повезивање помоћу линија, настављање, допуњавање и повезивање које доприноси теми. Неконвенционална манипулација материјалом као и употреба апстрактних елемената имају најмање
факторске тежине. Двофакторски модел показао је прихватљиве индексе подобности и
сугерише важност конвенционалног и неконвенционалног начина размишљања за креативни процес ученика с интелектуалном ометеношћу.
AB  - Development of creativity is an important segment of educational process. The goal of this research is to identify the factor structure of the Creative Thinking Test – Graphic Production of the applied on the sample of students with intelectual difficulties. The sample consisted of 76 students, age 9-14 (АS=11,54; SD=1,75), of both genders (53,3% boys and 46,7% girls), without neurological or multiple impediments. The creative potential of these students was tested using the Creative Thinking Test – Graphic Production. By analyzing the obtained resutls we identified two factors which explain the total of 67,6% of the variance. The first factor has four main factor weights (fragment-dependent boundary breaking, fragment-independent boundary breaking, humour, and new elements). The second factor includes linking by drawing lines, continuation, addition, and linking that contributes to the topic. Unconventional material manipulation as well as the use of abstract elements have the least factor weights. The two-factor model showed acceptable suitability indices and suggests the importance of conventional and unconventional ways of thinking for the creative process of students with intellectual difficulties.
PB  - Учитељски факултет Универзитета у Београду
T2  - Inovacije u nastavi
T1  - Faktorska analiza testa Kreativnog mišljenja  – grafička produkcija
EP  - 70
VL  - 36
VL  - 57
DO  - 10.5937/inovacije2303057J
ER  - 

@article{
author = "Japundza-Milisavljevic, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2023",
abstract = "Резиме: Развој креативности представља значајан сегмент васпитно-образовног
процеса. Циљ истраживања је идентификовање факторске структуре Теста креативног
мишљења – графичка продукција примењеног на узорку ученика с интелектуалном ометеношћу. Узорком је обухваћено 76 ученика, календарског узраста од 9 до 14 година, (АС=11,54;
СД=1,75), оба пола (53,3% дечака и 46,7% девојчица), без неуролошких и вишеструких сметњи. Креативни потенцијал ученика с интелектуалном ометеношћу процењен је Тестом
креативног мишљења – графичка продукција. Анализом добијених резултата издвојена су
два фактора који објашњавају укупно 67,6% варијансе. Први фактор има четири главне
факторске тежине (прекидање граница које зависи од фрагмената, прекидање граница које
не зависи од фрагмената, хумор и нови елементи). Други фактор обухвата повезивање помоћу линија, настављање, допуњавање и повезивање које доприноси теми. Неконвенционална манипулација материјалом као и употреба апстрактних елемената имају најмање
факторске тежине. Двофакторски модел показао је прихватљиве индексе подобности и
сугерише важност конвенционалног и неконвенционалног начина размишљања за креативни процес ученика с интелектуалном ометеношћу., Development of creativity is an important segment of educational process. The goal of this research is to identify the factor structure of the Creative Thinking Test – Graphic Production of the applied on the sample of students with intelectual difficulties. The sample consisted of 76 students, age 9-14 (АS=11,54; SD=1,75), of both genders (53,3% boys and 46,7% girls), without neurological or multiple impediments. The creative potential of these students was tested using the Creative Thinking Test – Graphic Production. By analyzing the obtained resutls we identified two factors which explain the total of 67,6% of the variance. The first factor has four main factor weights (fragment-dependent boundary breaking, fragment-independent boundary breaking, humour, and new elements). The second factor includes linking by drawing lines, continuation, addition, and linking that contributes to the topic. Unconventional material manipulation as well as the use of abstract elements have the least factor weights. The two-factor model showed acceptable suitability indices and suggests the importance of conventional and unconventional ways of thinking for the creative process of students with intellectual difficulties.",
publisher = "Учитељски факултет Универзитета у Београду",
journal = "Inovacije u nastavi",
title = "Faktorska analiza testa Kreativnog mišljenja  – grafička produkcija",
pages = "70",
volume = "36, 57",
doi = "10.5937/inovacije2303057J"
}

Japundza-Milisavljevic, M.,& Milanović-Dobrota, B.. (2023). Faktorska analiza testa Kreativnog mišljenja  – grafička produkcija. in Inovacije u nastavi
Учитељски факултет Универзитета у Београду., 36.
https://doi.org/10.5937/inovacije2303057J

Japundza-Milisavljevic M, Milanović-Dobrota B. Faktorska analiza testa Kreativnog mišljenja  – grafička produkcija. in Inovacije u nastavi. 2023;36:null-70.
doi:10.5937/inovacije2303057J .

Japundza-Milisavljevic, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, "Faktorska analiza testa Kreativnog mišljenja  – grafička produkcija" in Inovacije u nastavi, 36 (2023),
https://doi.org/10.5937/inovacije2303057J . .

TY  - CONF
AU  - Milanović Dobrota, Biljana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5073
AB  - U odnosu na ostale tipove ometenosti, osobe s intelektualnom ometenošću (IO) nalaze se u posebno nepovoljnom položaju da ostvare svoje radne potencijale i pravo na rad. Pored sredinskih barijera u zapošljavanju ponekad i određene lične karakteristike, poput nedostatka motivacije, socijalnih veština ili prethodna radna iskustva mogu predstavljati značajne prepreke u tom procesu. Cilj rada je da se procenom motivacije za zapošljavanjem, kao specifične dimenzije radne motivacije, utvrdi spremnost odraslih nezaposlenih osoba s IO na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na prethodno iskustvo u radu. Uzorkom je obuhvaćeno ukupno 78 odraslih osoba s IO oba pola (χ2=0,462; p=0,497), starosti od 20 do 55 godina (AS=35,85; SD=8,39). U odnosu na prethodno iskustvo u radu, ispitanici su podeljeni u dve grupe, odnosno, 30 ispitanika (38,5%) ima određeno iskustvo zaposlenosti, a 48 ispitanika ili 61,5% nikada nije bilo zaposleno (χ2=4,154; p=0,042). Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale, Rose et al., 2010) koja je namenjena nezaposlenim osobama s IO. Na ukupnom uzorku je utvrđeno da su odrasle osobe s IO umereno zainteresovane za rad (AS=44,28±12,12;), ali se rezultati statistički značajno razlikuju u odnosu na njihovo prethodno radno iskustvo (t=4,302; p=0,000).
Ispitanici koji nikada nisu bili zaposleni imaju niže vrednosti na ukupnom skoru primenjenog instrumenta (AS=40,42; SD=12,76), za razliku od ispitanika koji su već bili zaposleni (AS=50,47; SD=7,86). Dobijeni rezultati ukazuju da ranija iskustva stvorena na poslu afirmativno oblikuju odnos prema ponovnom zapošljavanju i da ovi ispitanici pokazuju veću spremnost da kroz preduzimanje određenih aktivnosti (praćenje oglasa, odlazak na razgovore, sticanje dodatnih veština itd.) pronađu drugi posao. Stoga je neophodno, omogućiti im sticanje pozitivnog radnog iskustva tokom školovanja, obezbediti sistemsku podršku stručnjaka na osnaživanju odraslih osoba sa IO, kao i organizovati kampanje u podizanju svesti opšte populacije i promovisanju inkluzivne radne sredine.
PB  - Društvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
T1  - Motivacija za zapošljavanje kod odraslih osoba s intelektualnom ometenošću
EP  - 194
SP  - 194
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5073
ER  - 

@conference{
author = "Milanović Dobrota, Biljana",
year = "2023",
abstract = "U odnosu na ostale tipove ometenosti, osobe s intelektualnom ometenošću (IO) nalaze se u posebno nepovoljnom položaju da ostvare svoje radne potencijale i pravo na rad. Pored sredinskih barijera u zapošljavanju ponekad i određene lične karakteristike, poput nedostatka motivacije, socijalnih veština ili prethodna radna iskustva mogu predstavljati značajne prepreke u tom procesu. Cilj rada je da se procenom motivacije za zapošljavanjem, kao specifične dimenzije radne motivacije, utvrdi spremnost odraslih nezaposlenih osoba s IO na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na prethodno iskustvo u radu. Uzorkom je obuhvaćeno ukupno 78 odraslih osoba s IO oba pola (χ2=0,462; p=0,497), starosti od 20 do 55 godina (AS=35,85; SD=8,39). U odnosu na prethodno iskustvo u radu, ispitanici su podeljeni u dve grupe, odnosno, 30 ispitanika (38,5%) ima određeno iskustvo zaposlenosti, a 48 ispitanika ili 61,5% nikada nije bilo zaposleno (χ2=4,154; p=0,042). Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale, Rose et al., 2010) koja je namenjena nezaposlenim osobama s IO. Na ukupnom uzorku je utvrđeno da su odrasle osobe s IO umereno zainteresovane za rad (AS=44,28±12,12;), ali se rezultati statistički značajno razlikuju u odnosu na njihovo prethodno radno iskustvo (t=4,302; p=0,000).
Ispitanici koji nikada nisu bili zaposleni imaju niže vrednosti na ukupnom skoru primenjenog instrumenta (AS=40,42; SD=12,76), za razliku od ispitanika koji su već bili zaposleni (AS=50,47; SD=7,86). Dobijeni rezultati ukazuju da ranija iskustva stvorena na poslu afirmativno oblikuju odnos prema ponovnom zapošljavanju i da ovi ispitanici pokazuju veću spremnost da kroz preduzimanje određenih aktivnosti (praćenje oglasa, odlazak na razgovore, sticanje dodatnih veština itd.) pronađu drugi posao. Stoga je neophodno, omogućiti im sticanje pozitivnog radnog iskustva tokom školovanja, obezbediti sistemsku podršku stručnjaka na osnaživanju odraslih osoba sa IO, kao i organizovati kampanje u podizanju svesti opšte populacije i promovisanju inkluzivne radne sredine.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023",
title = "Motivacija za zapošljavanje kod odraslih osoba s intelektualnom ometenošću",
pages = "194-194",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5073"
}

Milanović Dobrota, B.. (2023). Motivacija za zapošljavanje kod odraslih osoba s intelektualnom ometenošću. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
Društvo defektologa Srbije., 194-194.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5073

Milanović Dobrota B. Motivacija za zapošljavanje kod odraslih osoba s intelektualnom ometenošću. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023. 2023;:194-194.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5073 .

Milanović Dobrota, Biljana, "Motivacija za zapošljavanje kod odraslih osoba s intelektualnom ometenošću" in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023 (2023):194-194,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5073 .

TY  - CONF
AU  - Japundza-Milisavljevic, Mirjana
AU  - Djurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5187
AB  - Slobodno vreme je prostor slobode stoga je važno da deca shvate njegov značaj kako im
organizovane aktivnosti ne bi bile nametnute od strane odraslih osoba. Ciljevi istraživanja bili su
da se utvrde načini provođenja slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću kao i
da se utvrdi da li postoje razlike u korišćenju slobodnog vremena između učenika različitog pola.
Za potrebe ovog istraživanja sačinjen je direktni intervju koji se sastoji od pet pitanja. Uzorkom
je obuhvaćen 31 učenik s intelektualnom ometenošću kalendarskog uzrasta od osam do 12 godina
(starost u mesecima: AS = 116.7; SD = 21.8). Od ukupnog broja ispitanika nijedan ispitanik se
nije izjasnio da često posećuje pozorišta, dok njih 45.2% povremeno gleda pozorišne predstave.
Ukupno 13 (41.9%) ispitanika nikada ne čita. Sa svojim vršanjacima druži se devetoro učenika
(29%). Slobodno vreme u prirodi veoma često provode tri ispitanika (9.8%). Nešto manje od
polovine ispitivanog uzorka (45.2%) slobodno vreme provodi na društvenim mrežama i internetu.
Dečaci češće idu u pozorište (p = 0.000) i češće čitaju knjige (p = 0.001) u poređenju sa
devojčicama, dok se devočice više druže sa svojim vršanjacima (p = 0.001) u odnosu na dečake.
Nisu utvrđene statistički značajne razlike između učenika različitog pola u odnosu na vreme
provedeno na internetu (p = 0.253) ili u prirodi (p = 0.214). Učenici s intelektualnom ometenošću
i roditelji treba da budu informisani o mogućnostima organizovanja i planiranja slobodnog
vremena.
AB  - Free time is a time of freedom; therefore, it is crucial for children to understand its value so that
organized activities are not imposed on them by adults. The goals of the research are to determine
the ways students with intellectual disabilities spend their free time, as well as to determine
whether there are some differences in the use of free time among students of different genders.
For the purpose of this research, a direct interview consisted of five questions was conducted.
The sample included 31 students with intellectual disabilities aged eight to 12 (age in months:
AS=116.7; SD=21.8). Out of the total number of respondents, no respondent stated that they often
visit theaters, while 45.2% occasionally watch theater performances. A total of 13 (41.9%)
respondents never read. Nine students (29%) hang out with their peers. Three respondents (9.8%)
often spend their free time in nature. Slightly less than half of the surveyed (45.2%) spend their
free time on social networks and the Internet. Boys go to the theater more often (p= 0.000) and
read books more often (p=0.001) compared to girls, while girls hang out more with their peers
(p=0.001). No statistically significant differences were found between students of different
genders regarding the time spent on the Internet (p=0.253) or in nature (p=0.214). Students with
174
intellectual disabilities and their parents should be informed about the possibilities of organizing
and planning the free time in question
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli
C3  - XIV Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“
T1  - Provođenje slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću
EP  - 180
SP  - 173
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5187
ER  - 

@conference{
author = "Japundza-Milisavljevic, Mirjana and Djurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2023",
abstract = "Slobodno vreme je prostor slobode stoga je važno da deca shvate njegov značaj kako im
organizovane aktivnosti ne bi bile nametnute od strane odraslih osoba. Ciljevi istraživanja bili su
da se utvrde načini provođenja slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću kao i
da se utvrdi da li postoje razlike u korišćenju slobodnog vremena između učenika različitog pola.
Za potrebe ovog istraživanja sačinjen je direktni intervju koji se sastoji od pet pitanja. Uzorkom
je obuhvaćen 31 učenik s intelektualnom ometenošću kalendarskog uzrasta od osam do 12 godina
(starost u mesecima: AS = 116.7; SD = 21.8). Od ukupnog broja ispitanika nijedan ispitanik se
nije izjasnio da često posećuje pozorišta, dok njih 45.2% povremeno gleda pozorišne predstave.
Ukupno 13 (41.9%) ispitanika nikada ne čita. Sa svojim vršanjacima druži se devetoro učenika
(29%). Slobodno vreme u prirodi veoma često provode tri ispitanika (9.8%). Nešto manje od
polovine ispitivanog uzorka (45.2%) slobodno vreme provodi na društvenim mrežama i internetu.
Dečaci češće idu u pozorište (p = 0.000) i češće čitaju knjige (p = 0.001) u poređenju sa
devojčicama, dok se devočice više druže sa svojim vršanjacima (p = 0.001) u odnosu na dečake.
Nisu utvrđene statistički značajne razlike između učenika različitog pola u odnosu na vreme
provedeno na internetu (p = 0.253) ili u prirodi (p = 0.214). Učenici s intelektualnom ometenošću
i roditelji treba da budu informisani o mogućnostima organizovanja i planiranja slobodnog
vremena., Free time is a time of freedom; therefore, it is crucial for children to understand its value so that
organized activities are not imposed on them by adults. The goals of the research are to determine
the ways students with intellectual disabilities spend their free time, as well as to determine
whether there are some differences in the use of free time among students of different genders.
For the purpose of this research, a direct interview consisted of five questions was conducted.
The sample included 31 students with intellectual disabilities aged eight to 12 (age in months:
AS=116.7; SD=21.8). Out of the total number of respondents, no respondent stated that they often
visit theaters, while 45.2% occasionally watch theater performances. A total of 13 (41.9%)
respondents never read. Nine students (29%) hang out with their peers. Three respondents (9.8%)
often spend their free time in nature. Slightly less than half of the surveyed (45.2%) spend their
free time on social networks and the Internet. Boys go to the theater more often (p= 0.000) and
read books more often (p=0.001) compared to girls, while girls hang out more with their peers
(p=0.001). No statistically significant differences were found between students of different
genders regarding the time spent on the Internet (p=0.253) or in nature (p=0.214). Students with
174
intellectual disabilities and their parents should be informed about the possibilities of organizing
and planning the free time in question",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli",
journal = "XIV Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“",
title = "Provođenje slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću",
pages = "180-173",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5187"
}

Japundza-Milisavljevic, M., Djurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2023). Provođenje slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću. in XIV Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli., 173-180.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5187

Japundza-Milisavljevic M, Djurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Provođenje slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću. in XIV Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“. 2023;:173-180.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5187 .

Japundza-Milisavljevic, Mirjana, Djurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Provođenje slobodnog vremena učenika s intelektualnom ometenošću" in XIV Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ (2023):173-180,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5187 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Pavlović, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Vidojković, Sara
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5172
AB  - Rani intervencijski programi protežiraju funkcionalne ishode. Rana intervencija zasnovana na
rutinama za decu sa razvojnim kašnjenjima podstiče saradnju između terapeuta i porodice, u cilju
poboljšanja učešća dece u porodičnim rutinama sa ciljevima koje porodica protežira, a koji su u
najboljem razvojnom interesu deteta. Kada su razvojne intervencije ugrađene u redovne rutine i
aktivnosti deteta, naučene veštine su funkcionalnije. Intervencije se mogu integrisati u igru, u
vreme obroka, vreme kupanja, ili kroz bilo koju drugu dnevnu rutinu. Aktivnosti koje čine opštu
strukturu detetovog dana smatraju se rutinama. Unutar svake rutine postoji skup aktivnosti ili
ponašanja koja se nazivaju rituali. Intervencija zasnovana na rutinama protežira rutine koje se
dešavaju u prirodnom okruženju deteta, pri čemu terapeuti mogu da se fokusiraju na plasiranje
novih veština, zasnovanih na svakodnevnim iskustvima. Pri prikupljanju jedinstvenog skupa
obrazaca i rituala u svakodnevnom životu terapeut može da koristi polustrukturisani format
intervjua. Svaki ritual u okviru rutine treba proceniti prema tome da li je neophodan za rutinu
koja se dešava, da li olakšava dnevno funkcionisanje i na koji način promoviše nezavisnost deteta.
Zadatak terapeuta koji se bave i sprovode ranu intervenciju je da usklade mogućnosti učenja u
kontekstu dnevnih rutina sa željenim razvojnim i bihevioralnim ishodima za dete. Sprovođenjem
ovakvog programa deca će imati najviše mogućnosti da nauče ciljane veštine, a roditelji će biti
opremljeni informacijama koje su im potrebne za unapređenje razvoja deteta.
AB  - Early intervention programs endorse functional outcomes. Early intervention based on routines
for children with developmental delays, encourages collaboration between therapist and family,
aiming to improve children's participation in family routines with family-promoted goals that are
in the child's best developmental interests. When developmental interventions are incorporated
into a child's regular routines and activities, the skills learned are more functional. Interventions
can be integrated into playtime, mealtime, bath time, or any other daily routine. Activities that
make up general structure of a child's day are considered routines. Within each routine is a set of
activities or behaviors called rituals. Routine-based intervention endorse routines that occur in
the child's natural environment, whereby therapists can focus on the placement of new skills,
based on everyday experiences. In collecting a unique set of patterns and rituals in everyday life,
the therapist can use a semi-structured interview format. Each ritual within the routine should be
evaluated according to whether it is necessary for the routine that takes place, whether it facilitates
daily functioning and how it promotes the child's independence. The task of early intervention
therapist is to align learning opportunities in the context of daily routines with the desired
developmental and behavioral outcomes for the child. By implementing this kind of a program,
children will have the most opportunities to learn targeted skills, and parents will be equipped
with information they need to improve their child's development.
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli
C3  - Unapređenje kvalitete života djece i mladih
T1  - Rutine i rituali u ranoj intervenciji
T1  - Routines and rituals in early intervention
EP  - 50
SP  - 43
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Pavlović, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana and Vidojković, Sara",
year = "2023",
abstract = "Rani intervencijski programi protežiraju funkcionalne ishode. Rana intervencija zasnovana na
rutinama za decu sa razvojnim kašnjenjima podstiče saradnju između terapeuta i porodice, u cilju
poboljšanja učešća dece u porodičnim rutinama sa ciljevima koje porodica protežira, a koji su u
najboljem razvojnom interesu deteta. Kada su razvojne intervencije ugrađene u redovne rutine i
aktivnosti deteta, naučene veštine su funkcionalnije. Intervencije se mogu integrisati u igru, u
vreme obroka, vreme kupanja, ili kroz bilo koju drugu dnevnu rutinu. Aktivnosti koje čine opštu
strukturu detetovog dana smatraju se rutinama. Unutar svake rutine postoji skup aktivnosti ili
ponašanja koja se nazivaju rituali. Intervencija zasnovana na rutinama protežira rutine koje se
dešavaju u prirodnom okruženju deteta, pri čemu terapeuti mogu da se fokusiraju na plasiranje
novih veština, zasnovanih na svakodnevnim iskustvima. Pri prikupljanju jedinstvenog skupa
obrazaca i rituala u svakodnevnom životu terapeut može da koristi polustrukturisani format
intervjua. Svaki ritual u okviru rutine treba proceniti prema tome da li je neophodan za rutinu
koja se dešava, da li olakšava dnevno funkcionisanje i na koji način promoviše nezavisnost deteta.
Zadatak terapeuta koji se bave i sprovode ranu intervenciju je da usklade mogućnosti učenja u
kontekstu dnevnih rutina sa željenim razvojnim i bihevioralnim ishodima za dete. Sprovođenjem
ovakvog programa deca će imati najviše mogućnosti da nauče ciljane veštine, a roditelji će biti
opremljeni informacijama koje su im potrebne za unapređenje razvoja deteta., Early intervention programs endorse functional outcomes. Early intervention based on routines
for children with developmental delays, encourages collaboration between therapist and family,
aiming to improve children's participation in family routines with family-promoted goals that are
in the child's best developmental interests. When developmental interventions are incorporated
into a child's regular routines and activities, the skills learned are more functional. Interventions
can be integrated into playtime, mealtime, bath time, or any other daily routine. Activities that
make up general structure of a child's day are considered routines. Within each routine is a set of
activities or behaviors called rituals. Routine-based intervention endorse routines that occur in
the child's natural environment, whereby therapists can focus on the placement of new skills,
based on everyday experiences. In collecting a unique set of patterns and rituals in everyday life,
the therapist can use a semi-structured interview format. Each ritual within the routine should be
evaluated according to whether it is necessary for the routine that takes place, whether it facilitates
daily functioning and how it promotes the child's independence. The task of early intervention
therapist is to align learning opportunities in the context of daily routines with the desired
developmental and behavioral outcomes for the child. By implementing this kind of a program,
children will have the most opportunities to learn targeted skills, and parents will be equipped
with information they need to improve their child's development.",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli",
journal = "Unapređenje kvalitete života djece i mladih",
title = "Rutine i rituali u ranoj intervenciji, Routines and rituals in early intervention",
pages = "50-43",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172"
}

Đurić-Zdravković, A., Pavlović, A., Milanović-Dobrota, B.,& Vidojković, S.. (2023). Rutine i rituali u ranoj intervenciji. in Unapređenje kvalitete života djece i mladih
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli., 43-50.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172

Đurić-Zdravković A, Pavlović A, Milanović-Dobrota B, Vidojković S. Rutine i rituali u ranoj intervenciji. in Unapređenje kvalitete života djece i mladih. 2023;:43-50.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Pavlović, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, Vidojković, Sara, "Rutine i rituali u ranoj intervenciji" in Unapređenje kvalitete života djece i mladih (2023):43-50,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172 .

TY  - CONF
AU  - Vidojković, Sara
AU  - Milanović Dobrota, Biljana
AU  - Buha, Nataša
AU  - Đurić Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža Milisavljević, Mirjana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4952
AB  - Rad ili zaposlenost ima značajnu vrednost u životima odraslih osoba sa in-
telektualnom ometenošću. Uprkos velikom napretku u oblasti zapošljavanja
ove populacije još uvek postoje mnogobrojne prepreke koje ometaju njihov pri-
stup socijalnom i radnom domenu. Prevazilaženje barijera može se obezbediti
razumnim adaptacijama radnih mesta, čija je centralna komponenta upotre-
ba asistivne tehnologije. Cilj rada je da se pregledom dostupne literature iz
poslednje dve decenije predstave benefiti upotrebe različitih sredstava asi-
stivne tehnologije kod osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini.
Upotreba širokog spektra različitih uređaja, sistema, aplikacija i softvera
omogućava poboljšavanja veština organizacije vremena, povećanja radnih per-
formansi, efikasnosti, tačnosti i samostalnosti u izvršavanju radnih za-
dataka. Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom
ometenošću u radnoj sredini može doprineti prevazilaženju unutrašnjih i
spoljašnjih barijera, povećati zadovoljstvo ovih osoba u radu, ali i smanjiti
troškove i povećati profite preduzeća.
AB  - Employment has a significant value in the
lives of adults with intellectual disabilities.
Despite the great progress in employment of this population there are still a lot of
barriers that hinder their access to the
social and work domain. Overcoming of
the barriers can be ensured by reasonable
workplace accommodations, which the
central component of the use is assistive
technology. The aim of this paper is to
review the available literature from the
last two decades to present the benefits of
using different assistive technology tools for
people with intellectual disabilities in the
work environment. The use of wide range
of different devices, systems, applications
and software enables the improvement
of time-management skills, increase of
work performances, efficiency, accuracy
and independence in accomplishing the
work tasks. The use of assistive technology
with adults with intellectual disabilities in
the work environment can contribute to
overcoming internal and external barriers,
increase the satisfaction with work of these
persons, but also reduce costs and increase
the company’s profit.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
T1  - Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini
T1  - Use of assistive technology in adults with intellectual disabilities in work environment
EP  - 73
SP  - 67
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4952
ER  - 

@conference{
author = "Vidojković, Sara and Milanović Dobrota, Biljana and Buha, Nataša and Đurić Zdravković, Aleksandra and Japundža Milisavljević, Mirjana",
year = "2022",
abstract = "Rad ili zaposlenost ima značajnu vrednost u životima odraslih osoba sa in-
telektualnom ometenošću. Uprkos velikom napretku u oblasti zapošljavanja
ove populacije još uvek postoje mnogobrojne prepreke koje ometaju njihov pri-
stup socijalnom i radnom domenu. Prevazilaženje barijera može se obezbediti
razumnim adaptacijama radnih mesta, čija je centralna komponenta upotre-
ba asistivne tehnologije. Cilj rada je da se pregledom dostupne literature iz
poslednje dve decenije predstave benefiti upotrebe različitih sredstava asi-
stivne tehnologije kod osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini.
Upotreba širokog spektra različitih uređaja, sistema, aplikacija i softvera
omogućava poboljšavanja veština organizacije vremena, povećanja radnih per-
formansi, efikasnosti, tačnosti i samostalnosti u izvršavanju radnih za-
dataka. Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom
ometenošću u radnoj sredini može doprineti prevazilaženju unutrašnjih i
spoljašnjih barijera, povećati zadovoljstvo ovih osoba u radu, ali i smanjiti
troškove i povećati profite preduzeća., Employment has a significant value in the
lives of adults with intellectual disabilities.
Despite the great progress in employment of this population there are still a lot of
barriers that hinder their access to the
social and work domain. Overcoming of
the barriers can be ensured by reasonable
workplace accommodations, which the
central component of the use is assistive
technology. The aim of this paper is to
review the available literature from the
last two decades to present the benefits of
using different assistive technology tools for
people with intellectual disabilities in the
work environment. The use of wide range
of different devices, systems, applications
and software enables the improvement
of time-management skills, increase of
work performances, efficiency, accuracy
and independence in accomplishing the
work tasks. The use of assistive technology
with adults with intellectual disabilities in
the work environment can contribute to
overcoming internal and external barriers,
increase the satisfaction with work of these
persons, but also reduce costs and increase
the company’s profit.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine",
title = "Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini, Use of assistive technology in adults with intellectual disabilities in work environment",
pages = "73-67",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4952"
}

Vidojković, S., Milanović Dobrota, B., Buha, N., Đurić Zdravković, A.,& Japundža Milisavljević, M.. (2022). Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 67-73.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4952

Vidojković S, Milanović Dobrota B, Buha N, Đurić Zdravković A, Japundža Milisavljević M. Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine. 2022;:67-73.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4952 .

Vidojković, Sara, Milanović Dobrota, Biljana, Buha, Nataša, Đurić Zdravković, Aleksandra, Japundža Milisavljević, Mirjana, "Primena asistivne tehnologije kod odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u radnoj sredini" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine (2022):67-73,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4952 .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4804
AB  - Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature
ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka
Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma.
AB  - Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Primena terapije igrom usmerene na dete
T1  - Application of child centered play therapy
EP  - 86
IS  - 1
SP  - 73
VL  - 28
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature
ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka
Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma., Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Primena terapije igrom usmerene na dete, Application of child centered play therapy",
pages = "86-73",
number = "1",
volume = "28",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 28(1), 73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola. 2022;28(1):73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Primena terapije igrom usmerene na dete" in Beogradska defektološka škola, 28, no. 1 (2022):73-86,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804 .

TY  - JOUR
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Skočajić, Dragana
AU  - Muić, Tamara
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4749
AB  - Therapeutic horticulture (TH) is a non-invasive support treatment in which participants
enhance their well-being through active or passive involvement in plant and plant-related
activities. Positive effects of TH are mainly noticed in children and youth with intellectual
disability (ID), while the effects of TH on adults with ID have not been extensively studied.
The aim of this study was to determine the impacts of TH on psycho-social aspects of
functioning in adults with moderate ID in institutional settings. The sample included 68
adults with moderate ID of both genders. The participants were divided into an
experimental group (N=33), that participated in a designed ten-week program TH, and a
control group (N=35). The Social Skills Rating System – SSRS (Gresham & Eliot, 1990)
was used to assess social skills and behavioral problems and Self-Efficacy for Gardening
Scale was designed for assessing self-efficacy. We compared the results before and after
the intervention. The obtained results showed a significant decrease in different forms of
problem behaviors, and an improvement of social skills and self-efficacy in experimental
group. Results of this study provide the empirical proof for positive effects of TH on the
improvement of the psychosocial well-being of adults with moderate ID in institutional
settings. However, further research is necessary.
AB  - Terapeutska hortikultura (TH) je neinvanzivni suportivni tretman putem kojeg se učesnici aktivno ili pasivno uključuju u različite aktivnosti sa biljkama radi unapređenja svog blagostanja. Ovo istraživanje ima za cilj da utvrdi uticaj TH na psihosocijalne aspekte funkcionisanja odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u institucionalnom smeštaju. S obzirom da je TH relativno nova empirijska oblast, kao i činjenice da u Republici Srbiji ne postoji registrovani hortikulturni terapeut, primenjeni program TH su zajedno kreirali autori studije, dva pejzažna arhitekta i tri defektologa. Program TH obuhvata sedam oblasti, od kojih se svaka sastoji od četiri vrsta hortikulturnih aktivnosti. Realizovan je tokom 10 kontinuiranih nedelja (3 puta nedeljno u trajanju od 90 minuta). Uzorkom je obuhvaćeno 68 ispitanika sa umerenom intelektualnom ometenošću, starosti od 21 do 47 godina, podeljenih u dve grupe. Prva, eksperimentalna grupa uključuje 33 učesnika (17 muških i 16 ženskih), dok kontrolna grupa ima 35 učesnika (20 muških i 15 ženskih). Za procenu socijalnih veština i bihevioralnih problema korišćen je Sistem za procenu socijalnih veština (The Social Skills Rating System – SSRS, Gresham & Elliot, 1990), dok je procena samoefikasnosti izvršena putem dizajnirane Skale za procenu samoefikasnosti u hortikulturi. Pre početka intervencije izvršene su procene ispitanika i nisu utvrđene statistički značajne razlike između eksperimentalne i kontrolne grupe. Nakon primene programa TH, kod ispitanika eksperimentalne grupe utvrđeno je značajno smanjenje različitih oblika internalizovanih i eksternalizovanih problema u ponašanju, kao i unapređenje socijalnih veština i samoefikasnosti. Pozitivan uticaj terapeutske horikulture ima veći uticaj na ispitanike muškog pola. Dobijeni rezultati pružaju inicijalnu empirijsku podršku u primeni ovog komplementarnog tretmana kod osoba sa umerenom IO u cilju poboljšanja njihovog psihosocijalnog funkcionisanja u institucionalnim okruženjima, posebno u zemljama u kojima je ovo najčešći tip stanovanja.
PB  - University of Niš, Serbia
T2  - TEME
T1  - Impact of therapeutic horticulture on psychosocial aspects of functioning in adults with intellectual disability
T1  - Uticaj terapeutske hortikulture na psihosocijalno funkcionisanje odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću
EP  - 350
IS  - 2
SP  - 335
VL  - 46
DO  - 10.22190/TEME200602021M
ER  - 

@article{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Skočajić, Dragana and Muić, Tamara",
year = "2022",
abstract = "Therapeutic horticulture (TH) is a non-invasive support treatment in which participants
enhance their well-being through active or passive involvement in plant and plant-related
activities. Positive effects of TH are mainly noticed in children and youth with intellectual
disability (ID), while the effects of TH on adults with ID have not been extensively studied.
The aim of this study was to determine the impacts of TH on psycho-social aspects of
functioning in adults with moderate ID in institutional settings. The sample included 68
adults with moderate ID of both genders. The participants were divided into an
experimental group (N=33), that participated in a designed ten-week program TH, and a
control group (N=35). The Social Skills Rating System – SSRS (Gresham & Eliot, 1990)
was used to assess social skills and behavioral problems and Self-Efficacy for Gardening
Scale was designed for assessing self-efficacy. We compared the results before and after
the intervention. The obtained results showed a significant decrease in different forms of
problem behaviors, and an improvement of social skills and self-efficacy in experimental
group. Results of this study provide the empirical proof for positive effects of TH on the
improvement of the psychosocial well-being of adults with moderate ID in institutional
settings. However, further research is necessary., Terapeutska hortikultura (TH) je neinvanzivni suportivni tretman putem kojeg se učesnici aktivno ili pasivno uključuju u različite aktivnosti sa biljkama radi unapređenja svog blagostanja. Ovo istraživanje ima za cilj da utvrdi uticaj TH na psihosocijalne aspekte funkcionisanja odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću u institucionalnom smeštaju. S obzirom da je TH relativno nova empirijska oblast, kao i činjenice da u Republici Srbiji ne postoji registrovani hortikulturni terapeut, primenjeni program TH su zajedno kreirali autori studije, dva pejzažna arhitekta i tri defektologa. Program TH obuhvata sedam oblasti, od kojih se svaka sastoji od četiri vrsta hortikulturnih aktivnosti. Realizovan je tokom 10 kontinuiranih nedelja (3 puta nedeljno u trajanju od 90 minuta). Uzorkom je obuhvaćeno 68 ispitanika sa umerenom intelektualnom ometenošću, starosti od 21 do 47 godina, podeljenih u dve grupe. Prva, eksperimentalna grupa uključuje 33 učesnika (17 muških i 16 ženskih), dok kontrolna grupa ima 35 učesnika (20 muških i 15 ženskih). Za procenu socijalnih veština i bihevioralnih problema korišćen je Sistem za procenu socijalnih veština (The Social Skills Rating System – SSRS, Gresham & Elliot, 1990), dok je procena samoefikasnosti izvršena putem dizajnirane Skale za procenu samoefikasnosti u hortikulturi. Pre početka intervencije izvršene su procene ispitanika i nisu utvrđene statistički značajne razlike između eksperimentalne i kontrolne grupe. Nakon primene programa TH, kod ispitanika eksperimentalne grupe utvrđeno je značajno smanjenje različitih oblika internalizovanih i eksternalizovanih problema u ponašanju, kao i unapređenje socijalnih veština i samoefikasnosti. Pozitivan uticaj terapeutske horikulture ima veći uticaj na ispitanike muškog pola. Dobijeni rezultati pružaju inicijalnu empirijsku podršku u primeni ovog komplementarnog tretmana kod osoba sa umerenom IO u cilju poboljšanja njihovog psihosocijalnog funkcionisanja u institucionalnim okruženjima, posebno u zemljama u kojima je ovo najčešći tip stanovanja.",
publisher = "University of Niš, Serbia",
journal = "TEME",
title = "Impact of therapeutic horticulture on psychosocial aspects of functioning in adults with intellectual disability, Uticaj terapeutske hortikulture na psihosocijalno funkcionisanje odraslih osoba sa intelektualnom ometenošću",
pages = "350-335",
number = "2",
volume = "46",
doi = "10.22190/TEME200602021M"
}

Milanović-Dobrota, B., Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Skočajić, D.,& Muić, T.. (2022). Impact of therapeutic horticulture on psychosocial aspects of functioning in adults with intellectual disability. in TEME
University of Niš, Serbia., 46(2), 335-350.
https://doi.org/10.22190/TEME200602021M

Milanović-Dobrota B, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Skočajić D, Muić T. Impact of therapeutic horticulture on psychosocial aspects of functioning in adults with intellectual disability. in TEME. 2022;46(2):335-350.
doi:10.22190/TEME200602021M .

Milanović-Dobrota, Biljana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Skočajić, Dragana, Muić, Tamara, "Impact of therapeutic horticulture on psychosocial aspects of functioning in adults with intellectual disability" in TEME, 46, no. 2 (2022):335-350,
https://doi.org/10.22190/TEME200602021M . .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4653
AB  - Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma.
AB  - Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Primena terapije igrom usmerene na dete
T1  - Application of child centered play therapy
EP  - 86
IS  - 1
SP  - 73
VL  - 28
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma., Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Primena terapije igrom usmerene na dete, Application of child centered play therapy",
pages = "86-73",
number = "1",
volume = "28",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 28(1), 73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola. 2022;28(1):73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Primena terapije igrom usmerene na dete" in Beogradska defektološka škola, 28, no. 1 (2022):73-86,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653 .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4226
AB  - Uvod: Stav prosvetnih radnika prema inkluziji predstavlja značajan faktor uspešne edukacije učenika sa teškoćama u razvoju. Ciljevi: Ciljevi istraživanja bili su da se procene stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji, kao i da se utvrde razlike u stavovima između nastavnika razredne nastave, nastavnika predmetne nastave u osnovnim i nastavnika predmetne nastave u srednjim školama. Posebni ciljevi odnosili su se na utvrđivanje razlika u stavovima nastavnika u odnosu na životno doba i iskustvo u radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Metode: Istraživanje je sprovedeno na prigodnom uzorku od 101 nastavnika razredne nastave i nastavnika predmetne nastave osnovnih i srednjih škola, oba pola (67.3% ženskog i 32.7% muškog), starosti od 24 do 53 godine. Nastavnici razredne nastave čine 38.6% uzorka, 33.8% su predmetni nastavnici iz osnovnih škola i 27.6% predmetni nastavnici iz srednjih škola. Manje od polovine ispitanika (43.6%) imalo je iskustva u nastavnom radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Primenjena je revidirana Skala mišljenja o inkluziji učenika sa teškoćama. Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da najveći broj nastavnika razredne nastave ima negativan stav, dok se prosečni skorovi nastavnika predmetne nastave u osnovnim i srednjim školama grupišu u zoni neutralnih stavova prema inkluzivnom obrazovanju. Mlađi nastavnici razredne nastave, bez iskustva u inkluzivnoj nastavi, smatraju da je inkluzija značajna za učenike sa teškoćama u razvoju. Stariji nastavnici razredne nastave uviđaju probleme inkluzivnog obrazovanja. Zaključak: Na osnovu dobijenih podataka smatramo da je prosvetnim radnicima neophodno obezbediti kvalitetnu kontinuiranu defektološku podršku, sticanje neformalnog iskustva, značajno smanjiti broj učenika u odeljenju, kao i obezbediti materijalne resurse tokom realizacije inkluzivne nastave.
AB  - Introduction. The attitudes of educators towards inclusive education are a significant
factor in successful education of students with disabilities. Objectives. The objectives
of this research were to assess the attitudes of educators towards inclusion as well as to
determine the differences in the attitudes between class teachers, primary school teachers
and secondary school teachers. The specific objectives were to identify the differences
in attitudes of teachers in relation to age and experience in working with students with
disabilities. Methods. The survey was conducted on a convenient sample of 101 teachers,
of both sexes (female 67.3% and 32.7% male), 24 to 53 years of age. Class teachers made
up 38.6% of the sample, 33.8% were primary school teachers and 27.6% were secondary
school teachers. Less than half of the respondents (43.6%) had experience in educating
students with disabilities. A revised Opinions Relative to Integration of Students with
Disabilities was applied. Results. The results indicate that most class teachers had a
negative attitude, while the average scores of teachers in primary and secondary schools
were grouped around neutral attitudes towards inclusive education. Younger teachers
without experience in inclusive teaching believed that inclusive education was important
for students with disabilities. Senior teachers recognized the problems of inclusive
education. Conclusion. Based on the obtained data, we think that it is necessary to
provide teachers with quality and continuous support of special educators in order to
acquire informal experience, significantly reduce the number of students in classes, and
provide material resources during inclusive teaching.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.
T1  - Educators’ attitudes towards inclusive education
EP  - 30
IS  - 1
SP  - 15
VL  - 21
DO  - 10.5937/specedreh21-34279
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Uvod: Stav prosvetnih radnika prema inkluziji predstavlja značajan faktor uspešne edukacije učenika sa teškoćama u razvoju. Ciljevi: Ciljevi istraživanja bili su da se procene stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji, kao i da se utvrde razlike u stavovima između nastavnika razredne nastave, nastavnika predmetne nastave u osnovnim i nastavnika predmetne nastave u srednjim školama. Posebni ciljevi odnosili su se na utvrđivanje razlika u stavovima nastavnika u odnosu na životno doba i iskustvo u radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Metode: Istraživanje je sprovedeno na prigodnom uzorku od 101 nastavnika razredne nastave i nastavnika predmetne nastave osnovnih i srednjih škola, oba pola (67.3% ženskog i 32.7% muškog), starosti od 24 do 53 godine. Nastavnici razredne nastave čine 38.6% uzorka, 33.8% su predmetni nastavnici iz osnovnih škola i 27.6% predmetni nastavnici iz srednjih škola. Manje od polovine ispitanika (43.6%) imalo je iskustva u nastavnom radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Primenjena je revidirana Skala mišljenja o inkluziji učenika sa teškoćama. Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da najveći broj nastavnika razredne nastave ima negativan stav, dok se prosečni skorovi nastavnika predmetne nastave u osnovnim i srednjim školama grupišu u zoni neutralnih stavova prema inkluzivnom obrazovanju. Mlađi nastavnici razredne nastave, bez iskustva u inkluzivnoj nastavi, smatraju da je inkluzija značajna za učenike sa teškoćama u razvoju. Stariji nastavnici razredne nastave uviđaju probleme inkluzivnog obrazovanja. Zaključak: Na osnovu dobijenih podataka smatramo da je prosvetnim radnicima neophodno obezbediti kvalitetnu kontinuiranu defektološku podršku, sticanje neformalnog iskustva, značajno smanjiti broj učenika u odeljenju, kao i obezbediti materijalne resurse tokom realizacije inkluzivne nastave., Introduction. The attitudes of educators towards inclusive education are a significant
factor in successful education of students with disabilities. Objectives. The objectives
of this research were to assess the attitudes of educators towards inclusion as well as to
determine the differences in the attitudes between class teachers, primary school teachers
and secondary school teachers. The specific objectives were to identify the differences
in attitudes of teachers in relation to age and experience in working with students with
disabilities. Methods. The survey was conducted on a convenient sample of 101 teachers,
of both sexes (female 67.3% and 32.7% male), 24 to 53 years of age. Class teachers made
up 38.6% of the sample, 33.8% were primary school teachers and 27.6% were secondary
school teachers. Less than half of the respondents (43.6%) had experience in educating
students with disabilities. A revised Opinions Relative to Integration of Students with
Disabilities was applied. Results. The results indicate that most class teachers had a
negative attitude, while the average scores of teachers in primary and secondary schools
were grouped around neutral attitudes towards inclusive education. Younger teachers
without experience in inclusive teaching believed that inclusive education was important
for students with disabilities. Senior teachers recognized the problems of inclusive
education. Conclusion. Based on the obtained data, we think that it is necessary to
provide teachers with quality and continuous support of special educators in order to
acquire informal experience, significantly reduce the number of students in classes, and
provide material resources during inclusive teaching.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji., Educators’ attitudes towards inclusive education",
pages = "30-15",
number = "1",
volume = "21",
doi = "10.5937/specedreh21-34279"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 21(1), 15-30.
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34279

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2022;21(1):15-30.
doi:10.5937/specedreh21-34279 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji." in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 21, no. 1 (2022):15-30,
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34279 . .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža Milisavljević, Mirjana
AU  - Milanović Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4947
AB  - Psihomotorička agitacija najčešće se definiše kao prekomerna motorič-
ka aktivnost povezana sa različitim oblicima uznemirenog i impulsivnog
reagovanja. Ovaj rad ima za cilj utvrđivanje eventualnih razlika u ispoljavanju
psihomotoričke agitacije kod odraslih osoba sa umerenom i teškom intelek-
tualnom ometenošću. Uzorak istraživanja uključivao je 26 odraslih osoba s
umerenom i teškom intelektualnom ometenošću. Za procenu psihomotoričke
agitacije korišćena je Skala uznemirenog ponašanja. Ispitanici sa umerenom
intelektualnom ometenošću u ukupnom skoru pokazuju normalno ponašanje, dok
ispitanici sa teškom intelektualnom ometenošću ispoljavaju blagu uznemi-
renost u ponašanju (p < 0,05). U radu se dalje razmatra u kojim oblastima uzne-
mirenog ponašanja dolazi do značajnih razlika između dve grupe ispitanika, kao
i učestalost i intenzitet tih oblika ponašanja.
AB  - Psychomotor agitation is most often defined
as excessive motor activity associated with
various forms of unsettled and impulsive
reactions. This paper aims to determine
possible differences in manifesting psychomotor agitation in adults with
moderate and severe intellectual disabilities.
The research sample included 26 adults with
moderate and severe intellectual disability.
The Agitated Behavior Scale was used to
assess psychomotor agitation. Examinees
with moderate intellectual disability, in the
total score, show normal behavior, while
subjects with severe intellectual disability
show mild agitation in their behavior (p <
0.05). The paper further discusses in which
areas of agitated behavior significant
differences between the two groups of
respondents occur, as well as the frequency
and intensity of those forms of behavior.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
T1  - Psihomotorička agitacija kod osoba s intelektualnom ometenošću
T1  - Psychomotor agitation in persons with intellectual disability
EP  - 41
SP  - 35
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4947
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža Milisavljević, Mirjana and Milanović Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Psihomotorička agitacija najčešće se definiše kao prekomerna motorič-
ka aktivnost povezana sa različitim oblicima uznemirenog i impulsivnog
reagovanja. Ovaj rad ima za cilj utvrđivanje eventualnih razlika u ispoljavanju
psihomotoričke agitacije kod odraslih osoba sa umerenom i teškom intelek-
tualnom ometenošću. Uzorak istraživanja uključivao je 26 odraslih osoba s
umerenom i teškom intelektualnom ometenošću. Za procenu psihomotoričke
agitacije korišćena je Skala uznemirenog ponašanja. Ispitanici sa umerenom
intelektualnom ometenošću u ukupnom skoru pokazuju normalno ponašanje, dok
ispitanici sa teškom intelektualnom ometenošću ispoljavaju blagu uznemi-
renost u ponašanju (p < 0,05). U radu se dalje razmatra u kojim oblastima uzne-
mirenog ponašanja dolazi do značajnih razlika između dve grupe ispitanika, kao
i učestalost i intenzitet tih oblika ponašanja., Psychomotor agitation is most often defined
as excessive motor activity associated with
various forms of unsettled and impulsive
reactions. This paper aims to determine
possible differences in manifesting psychomotor agitation in adults with
moderate and severe intellectual disabilities.
The research sample included 26 adults with
moderate and severe intellectual disability.
The Agitated Behavior Scale was used to
assess psychomotor agitation. Examinees
with moderate intellectual disability, in the
total score, show normal behavior, while
subjects with severe intellectual disability
show mild agitation in their behavior (p <
0.05). The paper further discusses in which
areas of agitated behavior significant
differences between the two groups of
respondents occur, as well as the frequency
and intensity of those forms of behavior.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine",
title = "Psihomotorička agitacija kod osoba s intelektualnom ometenošću, Psychomotor agitation in persons with intellectual disability",
pages = "41-35",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4947"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža Milisavljević, M.,& Milanović Dobrota, B.. (2022). Psihomotorička agitacija kod osoba s intelektualnom ometenošću. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 35-41.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4947

Đurić-Zdravković A, Japundža Milisavljević M, Milanović Dobrota B. Psihomotorička agitacija kod osoba s intelektualnom ometenošću. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine. 2022;:35-41.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4947 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža Milisavljević, Mirjana, Milanović Dobrota, Biljana, "Psihomotorička agitacija kod osoba s intelektualnom ometenošću" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine (2022):35-41,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4947 .

TY  - JOUR
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Vidojković, Sara
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1336
AB  - Introduction. Of all people with disabilities, persons with intellectual disabilities are the most numerous unemployed group who wait for a job the longest. In order to spend their day in a more productive way, these people spend time in centres and day-care centres within the system of social protection, but their motivation for work decreases over time. Objectives. The main goal of this research was to determine work readiness in adults with intellectual disabilities by assessing the specific dimension of work motivation, with special emphasis on determining differences in gender, level of formal education, type of family environment, and records in the National Employment Service. Methods. The convenience sample consisted of 78 respondents of both genders, users of services provided by associations for helping persons with intellectual disabilities in Belgrade. Work Readiness Scale (Rose et al., 2010) was used in this research. Results. Adults with intellectual disabilities were moderately interested in employment, but the obtained results differed from the estimated variables. Respondents who were professionally trained for work, as well as those who were registered in the records of the National Employment Service, showed proactive attitudes towards employment. Family support was insufficient and the lack of support was the most pronounced among the respondents living in foster families. No statistically significant differences were found with regard to gender. Conclusion. The obtained results indicate the need to provide professional support to adults with intellectual disabilities regarding the importance of working in integrated employment, with simultaneous cooperation with family members. Also, further research is needed in order to profile work readiness more clearly and adequately plan various services for the inclusion of adults with intellectual disabilities in the world of work.
AB  - Uvod: Od svih osoba sa ometenošću najbrojniju grupu nezaposlenih čine osobe s intelektualnom ometenošću, koje najduže čekaju na posao. Kako bi kvalitetnije ispunile dan, ove osobe provode vreme u centrima i dnevnim boravcima u okviru sistema socijalne zaštite, ali vremenom dolazi do opadanja motivacije za zapošljavanje. Cilj: Cilj rada je da se procenom specifčne dimenzije radne motivacije utvrdi spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na pol, nivo formalnog obrazovanja, tip porodičnog okruženja i evidenciju u Nacionalnoj službi za zapošljavanje. Metode: Prigodnim uzorkom obuhvaćeno je 78 ispitanika oba pola, koji su korisnici usluga udruženja za pomoć mentalno nedovoljno razvijenim osobama na teritoriji Beograda. Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale). Rezultati: Odrasle osobe s intelektualnom ometenošću su umereno zainteresovane za rad, ali se dobijeni rezulati razlikuju u odnosu na procenjene varijable. Ispitanici koji su profesionalno osposobljeni za rad i oni koji su prijavljeni na evidenciju Nacionalne službe za zapošljavanje prikazuju proaktivni odnos prema zapošljavanju. Podrška porodice je nedovoljna, a nedostatak podrške je izražen kod ispitanika koji žive u hraniteljskim porodicama. Statistički značajne razlike u odnosu na pol ispitanika nisu utvrđene. Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za pružanjem stručne podrške odraslim osobama s intelektualnom ometenošću o značaju rada u otvorenoj privredi, uz istovremenu saradnju sa članovima porodičnog okruženja. Takođe, potrebna su dalja istraživanja u cilju jasnijeg proflisanja spremnosti na zaposlenje i adekvatnog planiranja različitih usluga za uključivanje odraslih osoba s intelektualnom ometenošću u svet rada.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje
T1  - Employment readiness in adults with intellectual disabilities
EP  - 49
IS  - 1
SP  - 35
VL  - 20
DO  - 10.5937/specedreh20-30874
ER  - 

@article{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Vidojković, Sara and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra",
year = "2021",
abstract = "Introduction. Of all people with disabilities, persons with intellectual disabilities are the most numerous unemployed group who wait for a job the longest. In order to spend their day in a more productive way, these people spend time in centres and day-care centres within the system of social protection, but their motivation for work decreases over time. Objectives. The main goal of this research was to determine work readiness in adults with intellectual disabilities by assessing the specific dimension of work motivation, with special emphasis on determining differences in gender, level of formal education, type of family environment, and records in the National Employment Service. Methods. The convenience sample consisted of 78 respondents of both genders, users of services provided by associations for helping persons with intellectual disabilities in Belgrade. Work Readiness Scale (Rose et al., 2010) was used in this research. Results. Adults with intellectual disabilities were moderately interested in employment, but the obtained results differed from the estimated variables. Respondents who were professionally trained for work, as well as those who were registered in the records of the National Employment Service, showed proactive attitudes towards employment. Family support was insufficient and the lack of support was the most pronounced among the respondents living in foster families. No statistically significant differences were found with regard to gender. Conclusion. The obtained results indicate the need to provide professional support to adults with intellectual disabilities regarding the importance of working in integrated employment, with simultaneous cooperation with family members. Also, further research is needed in order to profile work readiness more clearly and adequately plan various services for the inclusion of adults with intellectual disabilities in the world of work., Uvod: Od svih osoba sa ometenošću najbrojniju grupu nezaposlenih čine osobe s intelektualnom ometenošću, koje najduže čekaju na posao. Kako bi kvalitetnije ispunile dan, ove osobe provode vreme u centrima i dnevnim boravcima u okviru sistema socijalne zaštite, ali vremenom dolazi do opadanja motivacije za zapošljavanje. Cilj: Cilj rada je da se procenom specifčne dimenzije radne motivacije utvrdi spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na pol, nivo formalnog obrazovanja, tip porodičnog okruženja i evidenciju u Nacionalnoj službi za zapošljavanje. Metode: Prigodnim uzorkom obuhvaćeno je 78 ispitanika oba pola, koji su korisnici usluga udruženja za pomoć mentalno nedovoljno razvijenim osobama na teritoriji Beograda. Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale). Rezultati: Odrasle osobe s intelektualnom ometenošću su umereno zainteresovane za rad, ali se dobijeni rezulati razlikuju u odnosu na procenjene varijable. Ispitanici koji su profesionalno osposobljeni za rad i oni koji su prijavljeni na evidenciju Nacionalne službe za zapošljavanje prikazuju proaktivni odnos prema zapošljavanju. Podrška porodice je nedovoljna, a nedostatak podrške je izražen kod ispitanika koji žive u hraniteljskim porodicama. Statistički značajne razlike u odnosu na pol ispitanika nisu utvrđene. Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za pružanjem stručne podrške odraslim osobama s intelektualnom ometenošću o značaju rada u otvorenoj privredi, uz istovremenu saradnju sa članovima porodičnog okruženja. Takođe, potrebna su dalja istraživanja u cilju jasnijeg proflisanja spremnosti na zaposlenje i adekvatnog planiranja različitih usluga za uključivanje odraslih osoba s intelektualnom ometenošću u svet rada.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, Employment readiness in adults with intellectual disabilities",
pages = "49-35",
number = "1",
volume = "20",
doi = "10.5937/specedreh20-30874"
}

Milanović-Dobrota, B., Vidojković, S., Japundža-Milisavljević, M.,& Đurić-Zdravković, A.. (2021). Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 20(1), 35-49.
https://doi.org/10.5937/specedreh20-30874

Milanović-Dobrota B, Vidojković S, Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A. Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2021;20(1):35-49.
doi:10.5937/specedreh20-30874 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Vidojković, Sara, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, "Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 20, no. 1 (2021):35-49,
https://doi.org/10.5937/specedreh20-30874 . .

TY  - CONF
AU  - Vidojković, Sara
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3831
AB  - Uvod: U socijalnoj inkluziji zaposlenost je još uvek ključni cilj kome teže mno- ge osobe sa ometenošću, a najviše problema pri ulasku na tržište rada imaju osobe s intelektualnom ometenošću. Kao najčešći razlog za njihovo nezapo- šljavanje navode se predrasude poslodavaca koji su ključna karika u selekciji kandidata i donošenju odluke o zapošljavanju.
Cilj: Cilj ovog istraživanja je utvrditi mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
Metod: Uzorkom je obuhvaćeno 59 privatnih poslodavaca, oba pola, koji su podeljeni na dve uzrasne kategorije (mlađi – do 40 godina i stariji – preko 40 godina). U istraživanju je primenjen Upitnik o radu za osobe sa ometenošću (Work for people with disability) kojim se procenjuje mišljenje o radnim per- formansama i socijalnoj prihvaćenosti osoba sa ometenošću u radnoj sredini.
Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da je mišljenje poslodavaca o radnoj in- kluziji osoba sa intelektualnom ometenošću nedeterminisano, kako u dome- nu radnih performansi, tako i u domenu socijalne prihvaćenosti. Detaljnijom analizom dobijenih podataka utvrđena je statistički značajna razlika u odnosu na godine starosti ispitanika (t=2,46, p=0,02), pri čemu mlađi ispitanici, do 40 godina imaju pozitivnije mišljenje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za sveobuhvatnijim istraživa- njima iz ove oblasti i impliciraju neophodne intervencije u cilju podizanja svesti poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
AB  - Introduction: In social inclusion, employment is still a key goal for many persons with disabilities and persons with intellectual disabilities have the most problems in entering the open labor market. The most common reason for their unemployment is the prejudice of employers as they select candidates for the job and make decisions on their employment.
Objectives: The main goal of this research is to determine the opinion of employers in service sector on work inclusion of persons with intellectual disabilities.
Method: The sample consisted 59 private employers, both genders, who are divided into two age categories (younger employers – up to 40 years and older – over 40 years).
For the purpose of this research we applied Work for people with disabilities questionnaire, which assesses the opinion on the aspect of work performance and social acceptance of persons with disabilities in the work environment.
Results: The obtained results indicate that the opinion of employers on the work inclusion of persons with intellectual disabilities is indeterminate, in both domains of work performance and social acceptance. More detailed analysis of the obtained data revealed statistically significant differences in relation to the age of the employers (t=2.46, p=.02), with younger employers, up to 40 years, having more positive opinion.
Conclusion: The obtained results indicate the need for more comprehensive research in this area and imply the necessary interventions in order to raise the awareness of employers about the work inclusion of persons with intellectual disabilities.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty
C3  - Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
T1  - Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću
T1  - Opinion of employers in the field of service activities on work inclusion of people with intellectual disabilities
EP  - 444
SP  - 439
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3831
ER  - 

@conference{
author = "Vidojković, Sara and Milanović-Dobrota, Biljana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2021",
abstract = "Uvod: U socijalnoj inkluziji zaposlenost je još uvek ključni cilj kome teže mno- ge osobe sa ometenošću, a najviše problema pri ulasku na tržište rada imaju osobe s intelektualnom ometenošću. Kao najčešći razlog za njihovo nezapo- šljavanje navode se predrasude poslodavaca koji su ključna karika u selekciji kandidata i donošenju odluke o zapošljavanju.
Cilj: Cilj ovog istraživanja je utvrditi mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
Metod: Uzorkom je obuhvaćeno 59 privatnih poslodavaca, oba pola, koji su podeljeni na dve uzrasne kategorije (mlađi – do 40 godina i stariji – preko 40 godina). U istraživanju je primenjen Upitnik o radu za osobe sa ometenošću (Work for people with disability) kojim se procenjuje mišljenje o radnim per- formansama i socijalnoj prihvaćenosti osoba sa ometenošću u radnoj sredini.
Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da je mišljenje poslodavaca o radnoj in- kluziji osoba sa intelektualnom ometenošću nedeterminisano, kako u dome- nu radnih performansi, tako i u domenu socijalne prihvaćenosti. Detaljnijom analizom dobijenih podataka utvrđena je statistički značajna razlika u odnosu na godine starosti ispitanika (t=2,46, p=0,02), pri čemu mlađi ispitanici, do 40 godina imaju pozitivnije mišljenje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za sveobuhvatnijim istraživa- njima iz ove oblasti i impliciraju neophodne intervencije u cilju podizanja svesti poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću., Introduction: In social inclusion, employment is still a key goal for many persons with disabilities and persons with intellectual disabilities have the most problems in entering the open labor market. The most common reason for their unemployment is the prejudice of employers as they select candidates for the job and make decisions on their employment.
Objectives: The main goal of this research is to determine the opinion of employers in service sector on work inclusion of persons with intellectual disabilities.
Method: The sample consisted 59 private employers, both genders, who are divided into two age categories (younger employers – up to 40 years and older – over 40 years).
For the purpose of this research we applied Work for people with disabilities questionnaire, which assesses the opinion on the aspect of work performance and social acceptance of persons with disabilities in the work environment.
Results: The obtained results indicate that the opinion of employers on the work inclusion of persons with intellectual disabilities is indeterminate, in both domains of work performance and social acceptance. More detailed analysis of the obtained data revealed statistically significant differences in relation to the age of the employers (t=2.46, p=.02), with younger employers, up to 40 years, having more positive opinion.
Conclusion: The obtained results indicate the need for more comprehensive research in this area and imply the necessary interventions in order to raise the awareness of employers about the work inclusion of persons with intellectual disabilities.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty",
journal = "Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.",
title = "Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću, Opinion of employers in the field of service activities on work inclusion of people with intellectual disabilities",
pages = "444-439",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3831"
}

Vidojković, S., Milanović-Dobrota, B., Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2021). Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty., 439-444.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3831

Vidojković S, Milanović-Dobrota B, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.. 2021;:439-444.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3831 .

Vidojković, Sara, Milanović-Dobrota, Biljana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću" in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021. (2021):439-444,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3831 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Roknić, Ana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4071
AB  - Cilj rada je da prikaže dostupne podatke vezane za vakcinaciju osoba s neurorazvojnim poremećajima i rizike koje donosi COVID-19 u ovoj populaciji.
Realizacija cilja izvršena je pretragom baze PubMed. Istraživačke studije koje su uključivale pojedince sa dijagnozom COVID-19 objavile su da osobe s inte- lektualnom ometenošću imaju veću prevalenciju komorbiditeta i veću stopu smrtnih slučajeva u svim starosnim dobima. Sadašnji izvori ukazuju na to da postoji veoma malo dostupnih podataka o spremnosti osoba s neurorazvojnim poremećajima na vakcinaciju protiv COVID-19. Jedinstvena studija, rađena u državi Njujork, na uzorku od 91 ispitanika sa različitim ometenostima ut- vrdila je da bi 83,5% osoba definitivno ili najverovatnije primilo vakcinu protiv COVID-19. Zbog nedostatka podataka o spremnosti za vakcinu kod osoba s neurorazvojnim poremećajima, u Srbiji su hitno potrebni dodatni napori u vezi sa navedenim, kako bi se poboljšala zaštita zdravlja i usluga ovih osoba.
AB  - The aim of this paper is to present the available data related to the vaccination of persons with neurodevelopmental disorders and the risks posed by COVID-19 in this population. Achieving this goal was done by searching the PubMed database. Research studies involving individuals diagnosed with COVID-19 reported that people with intellectual disabilities have a higher prevalence of comorbidities and a higher death rate at all ages. Current sources indicate that there is very little data available on the readiness of people with neurodevelopmental disorders to be vaccinated against COVID-19.
A unique study, done in the state of New York, in a sample of 91 respondents with various
disabilities, determined that 83.5% of people would definitely or most likely receive the vaccine against COVID-19. Due to the lack of data on vaccine readiness in people with neurodevelopmental disorders, additional efforts on this matter are urgently needed in Serbia in order to improve the health protection and services for these persons.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine
T1  - Neurorazvojni poremećaji i vakcinacija protiv Covid-19
T1  - Neurodevelopmental disorders and vaccination against Covid-19
EP  - 153
SP  - 147
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4071
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana and Roknić, Ana",
year = "2021",
abstract = "Cilj rada je da prikaže dostupne podatke vezane za vakcinaciju osoba s neurorazvojnim poremećajima i rizike koje donosi COVID-19 u ovoj populaciji.
Realizacija cilja izvršena je pretragom baze PubMed. Istraživačke studije koje su uključivale pojedince sa dijagnozom COVID-19 objavile su da osobe s inte- lektualnom ometenošću imaju veću prevalenciju komorbiditeta i veću stopu smrtnih slučajeva u svim starosnim dobima. Sadašnji izvori ukazuju na to da postoji veoma malo dostupnih podataka o spremnosti osoba s neurorazvojnim poremećajima na vakcinaciju protiv COVID-19. Jedinstvena studija, rađena u državi Njujork, na uzorku od 91 ispitanika sa različitim ometenostima ut- vrdila je da bi 83,5% osoba definitivno ili najverovatnije primilo vakcinu protiv COVID-19. Zbog nedostatka podataka o spremnosti za vakcinu kod osoba s neurorazvojnim poremećajima, u Srbiji su hitno potrebni dodatni napori u vezi sa navedenim, kako bi se poboljšala zaštita zdravlja i usluga ovih osoba., The aim of this paper is to present the available data related to the vaccination of persons with neurodevelopmental disorders and the risks posed by COVID-19 in this population. Achieving this goal was done by searching the PubMed database. Research studies involving individuals diagnosed with COVID-19 reported that people with intellectual disabilities have a higher prevalence of comorbidities and a higher death rate at all ages. Current sources indicate that there is very little data available on the readiness of people with neurodevelopmental disorders to be vaccinated against COVID-19.
A unique study, done in the state of New York, in a sample of 91 respondents with various
disabilities, determined that 83.5% of people would definitely or most likely receive the vaccine against COVID-19. Due to the lack of data on vaccine readiness in people with neurodevelopmental disorders, additional efforts on this matter are urgently needed in Serbia in order to improve the health protection and services for these persons.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine",
title = "Neurorazvojni poremećaji i vakcinacija protiv Covid-19, Neurodevelopmental disorders and vaccination against Covid-19",
pages = "153-147",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4071"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Milanović-Dobrota, B.,& Roknić, A.. (2021). Neurorazvojni poremećaji i vakcinacija protiv Covid-19. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 147-153.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4071

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Milanović-Dobrota B, Roknić A. Neurorazvojni poremećaji i vakcinacija protiv Covid-19. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine. 2021;:147-153.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4071 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, Roknić, Ana, "Neurorazvojni poremećaji i vakcinacija protiv Covid-19" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine (2021):147-153,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4071 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Roknić, Ana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4066
AB  - Osobe s intelektualnom ometenošću (IO) posebno su ranjive na fizičke, mentalne i društvene efekte pandemije. Sve je više empirijskih dokaza koji govore u prilog tome da osobe s IO doživljavaju teže ishode tokom COVID-19 ere nego opšta populacija. Studija koja je koristila podatke elektronske medicinske dokumentacije u realnom vremenu za pojedince sa dijagnozom COVID-19 objavila je da osobe s IO imaju veću prevalenciju komorbiditeta (respiratorne bolesti; endokrine, nutritivne i metaboličke bolesti; i bolesti cirkulacije) i veću stopu smrtnih slučajeva u dobi od rođenja do 17 godina, kao i u starijoj grupi od 18 do 74 godine. Druga studija koja je koristila podatke za državu Njujork objavila je da je stopa slučajeva obolelih od COVID-19 bila 4,1 puta veća kod osoba s IO nego u opštoj populaciji. Isto tako, stopa smrtnih slučajeva kod osoba s IO koji žive u rezidencijalnim ustanovama bila je 1,9 puta veća, nego za državu u celini. Britanska studija identifikovala je osobe sa Daunovim sindromom, kao pacijente koji mogu biti pod povećanim rizikom od obolevanja i smrti zbog posledica COVID-19: 2,9 puta veća verovatnoća da će dobiti dijagnozu COVID-19 i 3,4 puta veća verovatnoća da će preminuti od posledica ove bolesti.
Tokom pandemije COVID-19 došlo je do gubitka rutinske, obrazovne i terapeutske podrške, kao i strukture i dnevne rutine kod osoba s IO. To je stvorilo izazove zbog isključivog boravka kod kuće, teškoća u razumevanju i primeni novih pravila i nemogućnosti provođenja vremena u stimulativnoj sredini. Porodice koje se brinu o deci s IO prijavile su značajno veću anksioznost, depresiju, poraz/zarobljenost, a njihovo mentalno zdravlje je bilo pozitivno povezano sa promenama u ponašanju.
U literaturi postoji malo dokaza o intervencijama koje se koriste za podršku osobama s IO i njihovim porodicama tokom pandemije COVID-19. S obzirom da su ograničenja u velikoj meri uticala na pristup uslugama za osobe s IO, obezbeđivanje i korišćenje adekvatne onlajn podrške predstavljalo bi ključni razvoj usluga.
Apstrakt predstavlja rezultat rada na projektima: „Kreiranje Protokola za procenu edukativnih potencijala dece sa smetnjama u razvoju kao kriterijuma za izradu individualnih obrazovnih programa“ (br. 179025) i „Socijalna participacija osoba sa intelektualnom ometenošću“ (br. 179017), čiju realizaciju finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije.
C3  - Zbornik rezimea -VII stručno-naučnog skupa sa međunarodnim učešćem "Aktuelnosti u edukaciji i rehabilitaciji osoba sa smetnjama u razvoju",Beograd,27-28.Novembar,2021,
T1  - Efekti pandemije COVID-19 na osobe s intelektualnom ometenošću: pregled literature
EP  - 72
SP  - 72
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4066
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana and Roknić, Ana",
year = "2021",
abstract = "Osobe s intelektualnom ometenošću (IO) posebno su ranjive na fizičke, mentalne i društvene efekte pandemije. Sve je više empirijskih dokaza koji govore u prilog tome da osobe s IO doživljavaju teže ishode tokom COVID-19 ere nego opšta populacija. Studija koja je koristila podatke elektronske medicinske dokumentacije u realnom vremenu za pojedince sa dijagnozom COVID-19 objavila je da osobe s IO imaju veću prevalenciju komorbiditeta (respiratorne bolesti; endokrine, nutritivne i metaboličke bolesti; i bolesti cirkulacije) i veću stopu smrtnih slučajeva u dobi od rođenja do 17 godina, kao i u starijoj grupi od 18 do 74 godine. Druga studija koja je koristila podatke za državu Njujork objavila je da je stopa slučajeva obolelih od COVID-19 bila 4,1 puta veća kod osoba s IO nego u opštoj populaciji. Isto tako, stopa smrtnih slučajeva kod osoba s IO koji žive u rezidencijalnim ustanovama bila je 1,9 puta veća, nego za državu u celini. Britanska studija identifikovala je osobe sa Daunovim sindromom, kao pacijente koji mogu biti pod povećanim rizikom od obolevanja i smrti zbog posledica COVID-19: 2,9 puta veća verovatnoća da će dobiti dijagnozu COVID-19 i 3,4 puta veća verovatnoća da će preminuti od posledica ove bolesti.
Tokom pandemije COVID-19 došlo je do gubitka rutinske, obrazovne i terapeutske podrške, kao i strukture i dnevne rutine kod osoba s IO. To je stvorilo izazove zbog isključivog boravka kod kuće, teškoća u razumevanju i primeni novih pravila i nemogućnosti provođenja vremena u stimulativnoj sredini. Porodice koje se brinu o deci s IO prijavile su značajno veću anksioznost, depresiju, poraz/zarobljenost, a njihovo mentalno zdravlje je bilo pozitivno povezano sa promenama u ponašanju.
U literaturi postoji malo dokaza o intervencijama koje se koriste za podršku osobama s IO i njihovim porodicama tokom pandemije COVID-19. S obzirom da su ograničenja u velikoj meri uticala na pristup uslugama za osobe s IO, obezbeđivanje i korišćenje adekvatne onlajn podrške predstavljalo bi ključni razvoj usluga.
Apstrakt predstavlja rezultat rada na projektima: „Kreiranje Protokola za procenu edukativnih potencijala dece sa smetnjama u razvoju kao kriterijuma za izradu individualnih obrazovnih programa“ (br. 179025) i „Socijalna participacija osoba sa intelektualnom ometenošću“ (br. 179017), čiju realizaciju finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije.",
journal = "Zbornik rezimea -VII stručno-naučnog skupa sa međunarodnim učešćem "Aktuelnosti u edukaciji i rehabilitaciji osoba sa smetnjama u razvoju",Beograd,27-28.Novembar,2021,",
title = "Efekti pandemije COVID-19 na osobe s intelektualnom ometenošću: pregled literature",
pages = "72-72",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4066"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Milanović-Dobrota, B.,& Roknić, A.. (2021). Efekti pandemije COVID-19 na osobe s intelektualnom ometenošću: pregled literature. in Zbornik rezimea -VII stručno-naučnog skupa sa međunarodnim učešćem "Aktuelnosti u edukaciji i rehabilitaciji osoba sa smetnjama u razvoju",Beograd,27-28.Novembar,2021,, 72-72.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4066

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Milanović-Dobrota B, Roknić A. Efekti pandemije COVID-19 na osobe s intelektualnom ometenošću: pregled literature. in Zbornik rezimea -VII stručno-naučnog skupa sa međunarodnim učešćem "Aktuelnosti u edukaciji i rehabilitaciji osoba sa smetnjama u razvoju",Beograd,27-28.Novembar,2021,. 2021;:72-72.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4066 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, Roknić, Ana, "Efekti pandemije COVID-19 na osobe s intelektualnom ometenošću: pregled literature" in Zbornik rezimea -VII stručno-naučnog skupa sa međunarodnim učešćem "Aktuelnosti u edukaciji i rehabilitaciji osoba sa smetnjama u razvoju",Beograd,27-28.Novembar,2021, (2021):72-72,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4066 .

TY  - JOUR
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Vidojković, Sara
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3726
AB  - Uprkos zakonskim okvirima usmerenim na promociju i zaštitu prava na rad osoba sa ometenošću, one se još uvek suočavaju sa velikim teškoćama na tržištu rada. U posebno nepovoljnom položaju su osobe s intelektualnom ometenošću, prevashodno zbog negativnih stavova građanstva utemeljenih na nedostatku znanja i informacija o njihovim radnim potencijalima. Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrde najčešće barijere u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću, percipirane od zaposlenih osoba bez invaliditeta. Ispitan je prigodan uzorak od 269 ispitanika oba pola, različitog nivoa obrazovanja, koji su zaposleni u privatnom i državnom sektoru u Republici Srbiji. Analiza dobijenih rezultata upućuje na potrebu za određenom vrstom obrazovnih intervencija čijim bi se programima povećale informisanost i svest zaposlenih o pravu na rad osoba s intelektualnom ometenošću, promovisala različitost i kreirala inkluzivna radna sredina. Različiti vidovi obuke, reinterpretacije i transformacije prethodnih iskustava, informisanja i ostvarivanja pozitivnih kontakta sa osobama s intelektualnom ometenošću u realizaciji multidisciplinarnog tima stručnjaka obezbedilo bi stabilnu bazu za uklanjanje prepreka u procesu zapošljavanja.
AB  - In spite of the legal framework intended for the promotion and protection of rights of the disabled, such persons are still facing significant difficulties in the labour market. Intellectually disabled persons are in a particularly difficult position, primarily due to the negative perceptions held by citizenry which stem from the lack of knowledge and information about their labour potentials. We conducted research in order to determine the most prevalent obstacles in the employment of intellectually disabled persons, as perceived by employed non-disabled persons. The research comprised a sample of 269 subjects of both sexes, of differing educational levels and employed in the private and public sector in the Republic of Serbia. The analysis of the attained results points to the need for certain kinds of educational interventions, whose programmes would improve the knowledge and awareness of employed persons regarding the right to work of intellectually disabled persons, promote diversity and create an inclusive working environment. The different modes of training, reinterpretation and transformation of previous experience, informing and establishing positive contacts with intellectually disabled persons, conducted by a multidisciplinary team of experts would establish a stable base for the removal of obstacles in the employment process.
T2  - Andragoške studije
T1  - Značaj obrazovnih intervencija u prevazilaženju barijera pri zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću
T1  - The Importance of Educational Interventions for the Overcoming of Obstacles in the Employment of Intellectually Disabled Persons
EP  - 126
IS  - 1
SP  - 107
DO  - 10.5937/AndStud2101107M
ER  - 

@article{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Vidojković, Sara",
year = "2021",
abstract = "Uprkos zakonskim okvirima usmerenim na promociju i zaštitu prava na rad osoba sa ometenošću, one se još uvek suočavaju sa velikim teškoćama na tržištu rada. U posebno nepovoljnom položaju su osobe s intelektualnom ometenošću, prevashodno zbog negativnih stavova građanstva utemeljenih na nedostatku znanja i informacija o njihovim radnim potencijalima. Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrde najčešće barijere u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću, percipirane od zaposlenih osoba bez invaliditeta. Ispitan je prigodan uzorak od 269 ispitanika oba pola, različitog nivoa obrazovanja, koji su zaposleni u privatnom i državnom sektoru u Republici Srbiji. Analiza dobijenih rezultata upućuje na potrebu za određenom vrstom obrazovnih intervencija čijim bi se programima povećale informisanost i svest zaposlenih o pravu na rad osoba s intelektualnom ometenošću, promovisala različitost i kreirala inkluzivna radna sredina. Različiti vidovi obuke, reinterpretacije i transformacije prethodnih iskustava, informisanja i ostvarivanja pozitivnih kontakta sa osobama s intelektualnom ometenošću u realizaciji multidisciplinarnog tima stručnjaka obezbedilo bi stabilnu bazu za uklanjanje prepreka u procesu zapošljavanja., In spite of the legal framework intended for the promotion and protection of rights of the disabled, such persons are still facing significant difficulties in the labour market. Intellectually disabled persons are in a particularly difficult position, primarily due to the negative perceptions held by citizenry which stem from the lack of knowledge and information about their labour potentials. We conducted research in order to determine the most prevalent obstacles in the employment of intellectually disabled persons, as perceived by employed non-disabled persons. The research comprised a sample of 269 subjects of both sexes, of differing educational levels and employed in the private and public sector in the Republic of Serbia. The analysis of the attained results points to the need for certain kinds of educational interventions, whose programmes would improve the knowledge and awareness of employed persons regarding the right to work of intellectually disabled persons, promote diversity and create an inclusive working environment. The different modes of training, reinterpretation and transformation of previous experience, informing and establishing positive contacts with intellectually disabled persons, conducted by a multidisciplinary team of experts would establish a stable base for the removal of obstacles in the employment process.",
journal = "Andragoške studije",
title = "Značaj obrazovnih intervencija u prevazilaženju barijera pri zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću, The Importance of Educational Interventions for the Overcoming of Obstacles in the Employment of Intellectually Disabled Persons",
pages = "126-107",
number = "1",
doi = "10.5937/AndStud2101107M"
}

Milanović-Dobrota, B., Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M.,& Vidojković, S.. (2021). Značaj obrazovnih intervencija u prevazilaženju barijera pri zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću. in Andragoške studije(1), 107-126.
https://doi.org/10.5937/AndStud2101107M

Milanović-Dobrota B, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Vidojković S. Značaj obrazovnih intervencija u prevazilaženju barijera pri zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću. in Andragoške studije. 2021;(1):107-126.
doi:10.5937/AndStud2101107M .

Milanović-Dobrota, Biljana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Vidojković, Sara, "Značaj obrazovnih intervencija u prevazilaženju barijera pri zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću" in Andragoške studije, no. 1 (2021):107-126,
https://doi.org/10.5937/AndStud2101107M . .

TY  - CONF
AU  - Vidojković, Sara
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3733
AB  - Uvod: U socijalnoj inkluziji zaposlenost je još uvek ključni cilj kome teže mnoge osobe sa ometenošću, a najviše problema pri ulasku na tržište rada imaju osobe s intelektualnom ometenošću. Kao najčešći razlog za njihovo nezapošljavanje navode se predrasude poslodavaca koji su ključna karika u selekciji kandidata i donošenju odluke o zapošljavanju.
Cilj: Cilj ovog istraživanja je utvrditi mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
Metod: Uzorkom je obuhvaćeno 59 privatnih poslodavaca, oba pola, koji su podeljeni na dve uzrasne kategorije (mlađi – do 40 godina i stariji – preko 40 godina). U istraživanju je primenjen Upitnik o radu za osobe sa ometenošću (Work for People with Disability) kojim se procenjuje mišljenje o radnim performansama i socijalnoj prihvaćenosti osoba sa ometenošću u radnoj sredini.
Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da je mišljenje poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću nedeterminisano, kako u domenu radnih performansi, tako i u domenu socijalne prihvaćenosti.
Detaljnijom analizom dobijenih podataka utvrđena je statistički značajna razlika u odnosu na godine starosti ispitanika (t=2,46; p=0,02), pri čemu mlađi ispitanici, do 40 godina imaju pozitivnije mišljenje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za sveobuhvatnijim istraživanjima iz ove oblasti i impliciraju neophodne intervencije u cilju podizanja svesti poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
AB  - Introduction: In social inclusion, employment is still a key goal for many people with disabilities and people with intellectual disability have most problems in entering the open labor market. The most common reason for their unemployment is the prejudice of employers as they select candidates for the job and make decisions on their employment.
Aim: The main goal of this research was to determine the opinion of employers in service sector on work inclusion of people with intellectual disability.
Method: The sample consisted of 59 private employers, of both genders, who were divided into two age categories (younger employers – up to 40 years of age, and older – over 40 years of age). For the purpose of this research, we applied Work for People with Disabilities questionnaire, which assesses the opinion on the aspect of work performance and social acceptance of people with disabilities in the work environment.
Results: The obtained results indicate that the opinion of employers on the work inclusion of people with intellectual disability was indeterminate, in both domains of work performance and social acceptance. A more detailed analysis of the obtained data revealed statistically significant differences in relation to the age of the employers (t=2.46; p=.02), with younger employers, up to 40 years of age, having a more positive opinion.
Conclusion: The obtained results indicate the need for more comprehensive research in this area and imply the necessary interventions in order to raise the awareness of employers about the work inclusion of people with intellectual disability.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
T1  - Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću
T1  - Opinion of employers in service sector on work inclusion of people with intellectual disability
EP  - 165
SP  - 164
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3733
ER  - 

@conference{
author = "Vidojković, Sara and Milanović-Dobrota, Biljana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2021",
abstract = "Uvod: U socijalnoj inkluziji zaposlenost je još uvek ključni cilj kome teže mnoge osobe sa ometenošću, a najviše problema pri ulasku na tržište rada imaju osobe s intelektualnom ometenošću. Kao najčešći razlog za njihovo nezapošljavanje navode se predrasude poslodavaca koji su ključna karika u selekciji kandidata i donošenju odluke o zapošljavanju.
Cilj: Cilj ovog istraživanja je utvrditi mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću.
Metod: Uzorkom je obuhvaćeno 59 privatnih poslodavaca, oba pola, koji su podeljeni na dve uzrasne kategorije (mlađi – do 40 godina i stariji – preko 40 godina). U istraživanju je primenjen Upitnik o radu za osobe sa ometenošću (Work for People with Disability) kojim se procenjuje mišljenje o radnim performansama i socijalnoj prihvaćenosti osoba sa ometenošću u radnoj sredini.
Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da je mišljenje poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću nedeterminisano, kako u domenu radnih performansi, tako i u domenu socijalne prihvaćenosti.
Detaljnijom analizom dobijenih podataka utvrđena je statistički značajna razlika u odnosu na godine starosti ispitanika (t=2,46; p=0,02), pri čemu mlađi ispitanici, do 40 godina imaju pozitivnije mišljenje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za sveobuhvatnijim istraživanjima iz ove oblasti i impliciraju neophodne intervencije u cilju podizanja svesti poslodavaca o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću., Introduction: In social inclusion, employment is still a key goal for many people with disabilities and people with intellectual disability have most problems in entering the open labor market. The most common reason for their unemployment is the prejudice of employers as they select candidates for the job and make decisions on their employment.
Aim: The main goal of this research was to determine the opinion of employers in service sector on work inclusion of people with intellectual disability.
Method: The sample consisted of 59 private employers, of both genders, who were divided into two age categories (younger employers – up to 40 years of age, and older – over 40 years of age). For the purpose of this research, we applied Work for People with Disabilities questionnaire, which assesses the opinion on the aspect of work performance and social acceptance of people with disabilities in the work environment.
Results: The obtained results indicate that the opinion of employers on the work inclusion of people with intellectual disability was indeterminate, in both domains of work performance and social acceptance. A more detailed analysis of the obtained data revealed statistically significant differences in relation to the age of the employers (t=2.46; p=.02), with younger employers, up to 40 years of age, having a more positive opinion.
Conclusion: The obtained results indicate the need for more comprehensive research in this area and imply the necessary interventions in order to raise the awareness of employers about the work inclusion of people with intellectual disability.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine",
title = "Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću, Opinion of employers in service sector on work inclusion of people with intellectual disability",
pages = "165-164",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3733"
}

Vidojković, S., Milanović-Dobrota, B., Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2021). Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 164-165.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3733

Vidojković S, Milanović-Dobrota B, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine. 2021;:164-165.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3733 .

Vidojković, Sara, Milanović-Dobrota, Biljana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Mišljenje poslodavaca iz oblasti uslužnih delatnosti o radnoj inkluziji osoba sa intelektualnom ometenošću" in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine (2021):164-165,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3733 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Roknić, Ana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3433
AB  - Deficit of communication skills is one of the basic criteria for diagnosing some
neurodevelopmental disorders. The aim of this paper is to determine the quality of
communication skills within neurodevelopmental disorders in relation to the clinical picture, in
children from 3 to 5 years of age. The sample consisted of 40 examinees with
neurodevelopmental disorders age 3 years (36 months) to 5 years and 6 months (66 months).
For assessment of communication skills in children, subtest Communication was used, which is
an integral part of the Ages and Stages-3. The results show that children with mild intellectual
disability achieve significantly better results than children with moderate intellectual disability
and children with autism spectrum disorder, who scored the worst results in all subtests.
Success in task performing declined with increasing requests, according to developmental
milestones. Individual achievements that, within the communication skills, this study offers,
enable a better and faster creation of a pedagogical profile within the individual educational
plan.
AB  - Deficit komunikacionih sposobnosti jedan je od osnovih kriterijuma za dijagnostikovanje nekih
neurorazvojnih poremećaja. Cilj rada je utvrđivanje kvaliteta komunikacionih sposobnosti u
okviru neurorazvojnih poremećaja u odnosu na kliničku sliku, kod dece od tri do pet godina.
Uzorak je činilo 40 ispitanika sa neurorazvojnim poremećajima uzrasta od tri godine (36
meseci) do pet godina i šest meseci (66 meseci). Za procenu komunikacionih sposobnosti kod
dece korišćen je suptest Komunikacija koji predstavlja integrativni deo instrumenta Ages and
Stages-3. Rezultati pokazuju da deca sa lakom intelektualnom ometenošću ostvaruju značajno
bolje rezultate od dece s umerenom intelektualnom ometenošću i dece sa poremećajem iz
spektra autizma, koja su na svim suptestovima pokazala najlošija postignuća. Uspešnost
izvršavanja zadataka opadala je s povećanjem zahteva, prema razvojnim miljokazima.
Individualna postignuća koja, u okviru komunikacionih sposobnosti, nudi ova studija,
omogućavaju kvalitetnije i brže kreiranje pedagoškog profila u okviru individualnog
obrazovnog plana.
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih
C3  - Tematski zbornik – XII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“, Sunčev breg, Bugarska, 25–27.06.2021.
T1  - Neurorazvojni poremećaji i komunikacione sposobnosti vrtićke dece
T1  - Neurodevelopmental disorders and communication abilities of kindergarten children
EP  - 40
SP  - 31
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3433
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Roknić, Ana and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2021",
abstract = "Deficit of communication skills is one of the basic criteria for diagnosing some
neurodevelopmental disorders. The aim of this paper is to determine the quality of
communication skills within neurodevelopmental disorders in relation to the clinical picture, in
children from 3 to 5 years of age. The sample consisted of 40 examinees with
neurodevelopmental disorders age 3 years (36 months) to 5 years and 6 months (66 months).
For assessment of communication skills in children, subtest Communication was used, which is
an integral part of the Ages and Stages-3. The results show that children with mild intellectual
disability achieve significantly better results than children with moderate intellectual disability
and children with autism spectrum disorder, who scored the worst results in all subtests.
Success in task performing declined with increasing requests, according to developmental
milestones. Individual achievements that, within the communication skills, this study offers,
enable a better and faster creation of a pedagogical profile within the individual educational
plan., Deficit komunikacionih sposobnosti jedan je od osnovih kriterijuma za dijagnostikovanje nekih
neurorazvojnih poremećaja. Cilj rada je utvrđivanje kvaliteta komunikacionih sposobnosti u
okviru neurorazvojnih poremećaja u odnosu na kliničku sliku, kod dece od tri do pet godina.
Uzorak je činilo 40 ispitanika sa neurorazvojnim poremećajima uzrasta od tri godine (36
meseci) do pet godina i šest meseci (66 meseci). Za procenu komunikacionih sposobnosti kod
dece korišćen je suptest Komunikacija koji predstavlja integrativni deo instrumenta Ages and
Stages-3. Rezultati pokazuju da deca sa lakom intelektualnom ometenošću ostvaruju značajno
bolje rezultate od dece s umerenom intelektualnom ometenošću i dece sa poremećajem iz
spektra autizma, koja su na svim suptestovima pokazala najlošija postignuća. Uspešnost
izvršavanja zadataka opadala je s povećanjem zahteva, prema razvojnim miljokazima.
Individualna postignuća koja, u okviru komunikacionih sposobnosti, nudi ova studija,
omogućavaju kvalitetnije i brže kreiranje pedagoškog profila u okviru individualnog
obrazovnog plana.",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih",
journal = "Tematski zbornik – XII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“, Sunčev breg, Bugarska, 25–27.06.2021.",
title = "Neurorazvojni poremećaji i komunikacione sposobnosti vrtićke dece, Neurodevelopmental disorders and communication abilities of kindergarten children",
pages = "40-31",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3433"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Roknić, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2021). Neurorazvojni poremećaji i komunikacione sposobnosti vrtićke dece. in Tematski zbornik – XII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“, Sunčev breg, Bugarska, 25–27.06.2021.
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih., 31-40.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3433

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Roknić A, Milanović-Dobrota B. Neurorazvojni poremećaji i komunikacione sposobnosti vrtićke dece. in Tematski zbornik – XII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“, Sunčev breg, Bugarska, 25–27.06.2021.. 2021;:31-40.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3433 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Roknić, Ana, Milanović-Dobrota, Biljana, "Neurorazvojni poremećaji i komunikacione sposobnosti vrtićke dece" in Tematski zbornik – XII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“, Sunčev breg, Bugarska, 25–27.06.2021. (2021):31-40,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3433 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Krstić, Sanja
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Banković, Slobodan
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1263
AB  - Unadjusted social behavior is a frequent companion to many neurodevelopmental disorders. The aim of the paper was to determine differences in manifestation of social behavior problems between different groups of respondents who are in kindergarten inclusive conditions (mild intellectual disability, moderate intellectual disability, autism spectrum disorder, attention deficit hyperactivity disorder and neurotypical development). The study sample included 148 respondents age four years to six years and eleven months. Out of the total number of respondents, eighty-two had neurotypical development, while sixty-six respondents belonged to a group of children with neurodevelopmental disorders. Children's Social Behavior Questionnaire was used in the research (Hartman et al., 2006). Research findings showed that the largest number of problems had group of children with autism spectrum disorder, except in the assessment of subscales Not optimally tuned to the social situation and Orientation problems in time, place or activity, in which the prevalence of manifesting social behavior problems had the group of children with attention deficit hyperactivity disorder. The results obtained in this research can help creating better pedagogical profile and individualization measures that would be applied in an inclusive kindergarten within an individualized education plan.
AB  - Neprilagođeno socijalno ponašanje čest je pratilac brojnih neurorazvojnih poremećaja. Cilj rada odnosio se na utvrđivanje razlika u ispoljavanju problema socijalnog ponašanja između različitih grupa ispitanika koji borave u vrtićkim inkluzivnim uslovima (laka intelektualna ometenost, umerena intelektualna ometenost, poremećaj iz spektra autizma, poremećaj pažnje sa hiperaktivnošćui neurotipičan razvoj). Uzorak istraživanja uključivao je 148 ispitanika uzrasta od četiri godine do šest godina i 11 meseci. Od ukupnog broja ispitanika, 82 imalo je neurotipičan razvoj, dok je 66 ispitanika pripadalo grupi dece s neurorazvojnim poremećajima. U istraživanju je korišćena revidirana verzija Upitnika socijalnog ponašanja za decu (Children's Social Behavior Questionnaire; Hartman et al., 2006). Rezultatima je utvrđeno da najveći broj problema pokazuje grupa dece s poremećajem iz spektra autizma, osim pri proceni ajtema na supskalama Neprilagođenost situaciji i Problemi orijentacije, u kojoj prevalentnost u ispoljavanju problema socijalnog ponašanja preuzima grupa dece s poremećajem pažnje sa hiperaktivnošću. Rezultati dobijeni ovim istraživanjem mogu da pomognu kvalitetnijoj izradi pedagoškog profla i mera individualizacije koji bi se primenjivali u inkluzivnom vrtiću u okviru individualnog obrazovnog plana.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Socijalno ponašanje vrtićke dece u inkluzivnom okruženju
T1  - Social behavior of kindergarten children in inclusive environment
EP  - 44
IS  - 1
SP  - 29
VL  - 26
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1263
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Krstić, Sanja and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Milanović-Dobrota, Biljana and Banković, Slobodan",
year = "2020",
abstract = "Unadjusted social behavior is a frequent companion to many neurodevelopmental disorders. The aim of the paper was to determine differences in manifestation of social behavior problems between different groups of respondents who are in kindergarten inclusive conditions (mild intellectual disability, moderate intellectual disability, autism spectrum disorder, attention deficit hyperactivity disorder and neurotypical development). The study sample included 148 respondents age four years to six years and eleven months. Out of the total number of respondents, eighty-two had neurotypical development, while sixty-six respondents belonged to a group of children with neurodevelopmental disorders. Children's Social Behavior Questionnaire was used in the research (Hartman et al., 2006). Research findings showed that the largest number of problems had group of children with autism spectrum disorder, except in the assessment of subscales Not optimally tuned to the social situation and Orientation problems in time, place or activity, in which the prevalence of manifesting social behavior problems had the group of children with attention deficit hyperactivity disorder. The results obtained in this research can help creating better pedagogical profile and individualization measures that would be applied in an inclusive kindergarten within an individualized education plan., Neprilagođeno socijalno ponašanje čest je pratilac brojnih neurorazvojnih poremećaja. Cilj rada odnosio se na utvrđivanje razlika u ispoljavanju problema socijalnog ponašanja između različitih grupa ispitanika koji borave u vrtićkim inkluzivnim uslovima (laka intelektualna ometenost, umerena intelektualna ometenost, poremećaj iz spektra autizma, poremećaj pažnje sa hiperaktivnošćui neurotipičan razvoj). Uzorak istraživanja uključivao je 148 ispitanika uzrasta od četiri godine do šest godina i 11 meseci. Od ukupnog broja ispitanika, 82 imalo je neurotipičan razvoj, dok je 66 ispitanika pripadalo grupi dece s neurorazvojnim poremećajima. U istraživanju je korišćena revidirana verzija Upitnika socijalnog ponašanja za decu (Children's Social Behavior Questionnaire; Hartman et al., 2006). Rezultatima je utvrđeno da najveći broj problema pokazuje grupa dece s poremećajem iz spektra autizma, osim pri proceni ajtema na supskalama Neprilagođenost situaciji i Problemi orijentacije, u kojoj prevalentnost u ispoljavanju problema socijalnog ponašanja preuzima grupa dece s poremećajem pažnje sa hiperaktivnošću. Rezultati dobijeni ovim istraživanjem mogu da pomognu kvalitetnijoj izradi pedagoškog profla i mera individualizacije koji bi se primenjivali u inkluzivnom vrtiću u okviru individualnog obrazovnog plana.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Socijalno ponašanje vrtićke dece u inkluzivnom okruženju, Social behavior of kindergarten children in inclusive environment",
pages = "44-29",
number = "1",
volume = "26",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1263"
}

Đurić-Zdravković, A., Krstić, S., Japundža-Milisavljević, M., Milanović-Dobrota, B.,& Banković, S.. (2020). Socijalno ponašanje vrtićke dece u inkluzivnom okruženju. in Beogradska defektološka škola
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 26(1), 29-44.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1263

Đurić-Zdravković A, Krstić S, Japundža-Milisavljević M, Milanović-Dobrota B, Banković S. Socijalno ponašanje vrtićke dece u inkluzivnom okruženju. in Beogradska defektološka škola. 2020;26(1):29-44.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1263 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Krstić, Sanja, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Milanović-Dobrota, Biljana, Banković, Slobodan, "Socijalno ponašanje vrtićke dece u inkluzivnom okruženju" in Beogradska defektološka škola, 26, no. 1 (2020):29-44,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1263 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Bokun, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3324
AB  - Nova verzija Međunarodne klasifikacije bolesti - 11. revizija (ICD-11) objavljena
je 18. juna 2018. godine kao preliminarna. Svetska zdravstvena organizacija ju je odobrila
25. maja 2019. godine, a države članice će je, kao službeni sistem klasifikovanja, koristiti
od 1. januara 2022. godine. Do tog datuma, u upotrebi će biti sadašnja verzija, ICD-10.
Neurorazvojni poremećaji uključuju značajne teškoće intelektualnih, motoričkih,
jezičkih i socijalnih sposobnosti koje nastaju tokom razvojnog perioda. Glavne promene
uključene u ICD-11 u vezi sa neurorazvojnim poremećajima podrazumevaju
preimenovanje termina mentalna retardacija (iz ICD-10) u termin poremećaj
intelektualnog razvoja. Prvi termin je zastareo, ima stigmatizacijsko značenje i ne obhvata
adekvatno sve forme i etiologije povezane sa ovim stanjem. U okviru ICD-11 dati su
tabelarni prikazi koji su organizovani u odnosu na tri starosna doba (rano detinjstvo,
detinjstvo/adolescencija i odraslo doba) i četiri kategorije u odnosu na težinu stanja (laka,
umerena, teška i duboka). Pokazatelji ponašanja unutar četiri navedene kategorije
intelektualne ometenosti opisuju veštine i sposobnosti tipične za svaku od njih.
Poremećaj iz spektra autizma u okviru ICD-11 (sada F84.0 za sve prethodne
dijagnostičke kategorije) menja prožimajuće poremećaje razvoja i uključuje više
dijagnostičkih grupa iz ICD-10 (F84.0 Dečiji autizam, F84.1 Atipični autizam, F84.3
Drugi dezintegrativni poremećaj u detinjstvu, F84.5 Aspergerov sindrom i F84.9
Pervazivni poremećaj razvoja, neoznačen), u jednu kategoriju. Poremećaj iz spektra
autizma kao novu dijagnostičku kategoriju u okviru ICD-11 karakterišu socijalnokomunikacioni
deficiti i restriktivni, repetitivni i stereotipni obrasci ponašanja,
interesovanja i aktivnosti.
ADHD (umesto hiperkinetičkog poremećaja), stereotipni poremećaji pokreta i
tikovi su u ICD-11 prepoznati kao neurorazvojni poremećaji i s pravom su našli mesto u
ovoj grupaciji. Veoma je važno pomenuti izostavljanje kategorije Mešoviti specifični
poremećaji razvoja (F83) iz nastupajuće revizije klasifikacije. Ostaju nedovoljno ubedljivi
razlozi za uklanjanje ove kategorije iz novog klasifikacionog sistema.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
T1  - Promene u ICD-11: Neurorazvojni poremećaji
EP  - 117
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3324
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Bokun, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2020",
abstract = "Nova verzija Međunarodne klasifikacije bolesti - 11. revizija (ICD-11) objavljena
je 18. juna 2018. godine kao preliminarna. Svetska zdravstvena organizacija ju je odobrila
25. maja 2019. godine, a države članice će je, kao službeni sistem klasifikovanja, koristiti
od 1. januara 2022. godine. Do tog datuma, u upotrebi će biti sadašnja verzija, ICD-10.
Neurorazvojni poremećaji uključuju značajne teškoće intelektualnih, motoričkih,
jezičkih i socijalnih sposobnosti koje nastaju tokom razvojnog perioda. Glavne promene
uključene u ICD-11 u vezi sa neurorazvojnim poremećajima podrazumevaju
preimenovanje termina mentalna retardacija (iz ICD-10) u termin poremećaj
intelektualnog razvoja. Prvi termin je zastareo, ima stigmatizacijsko značenje i ne obhvata
adekvatno sve forme i etiologije povezane sa ovim stanjem. U okviru ICD-11 dati su
tabelarni prikazi koji su organizovani u odnosu na tri starosna doba (rano detinjstvo,
detinjstvo/adolescencija i odraslo doba) i četiri kategorije u odnosu na težinu stanja (laka,
umerena, teška i duboka). Pokazatelji ponašanja unutar četiri navedene kategorije
intelektualne ometenosti opisuju veštine i sposobnosti tipične za svaku od njih.
Poremećaj iz spektra autizma u okviru ICD-11 (sada F84.0 za sve prethodne
dijagnostičke kategorije) menja prožimajuće poremećaje razvoja i uključuje više
dijagnostičkih grupa iz ICD-10 (F84.0 Dečiji autizam, F84.1 Atipični autizam, F84.3
Drugi dezintegrativni poremećaj u detinjstvu, F84.5 Aspergerov sindrom i F84.9
Pervazivni poremećaj razvoja, neoznačen), u jednu kategoriju. Poremećaj iz spektra
autizma kao novu dijagnostičku kategoriju u okviru ICD-11 karakterišu socijalnokomunikacioni
deficiti i restriktivni, repetitivni i stereotipni obrasci ponašanja,
interesovanja i aktivnosti.
ADHD (umesto hiperkinetičkog poremećaja), stereotipni poremećaji pokreta i
tikovi su u ICD-11 prepoznati kao neurorazvojni poremećaji i s pravom su našli mesto u
ovoj grupaciji. Veoma je važno pomenuti izostavljanje kategorije Mešoviti specifični
poremećaji razvoja (F83) iz nastupajuće revizije klasifikacije. Ostaju nedovoljno ubedljivi
razlozi za uklanjanje ove kategorije iz novog klasifikacionog sistema.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020",
title = "Promene u ICD-11: Neurorazvojni poremećaji",
pages = "117",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3324"
}

Đurić-Zdravković, A., Bokun, A., Milanović-Dobrota, B.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2020). Promene u ICD-11: Neurorazvojni poremećaji. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
Društvo defektologa Srbije..
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3324

Đurić-Zdravković A, Bokun A, Milanović-Dobrota B, Japundža-Milisavljević M. Promene u ICD-11: Neurorazvojni poremećaji. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020. 2020;:null-117.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3324 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Bokun, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Promene u ICD-11: Neurorazvojni poremećaji" in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020 (2020),
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3324 .

TY  - CONF
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3315
AB  - Osobe sa intelektualnom ometenošću (IO), za razliku od ostalih tipova
ometenosti, imaju najviše problema pri ulasku na tržište rada, a ključnu prekretnicu u
procesu njihovog zapošljavanja predstavlja odluka poslodavaca. Cilj rada je da utvrdi
razlike u percipiranim barijerama pri zapošljavanju osoba sa IO između poslodavaca
različitog nivoa obrazovanja i prethodno ostvarenog kontakta sa osobom/ama sa IO.
Uzorak obuhvata 117 poslodavaca oba pola (59 ili 50,4% muških i 58 tj. 49,6% ženskih
ispitanika), od kojih 75 (64,1%) ima iskustvo kontakta sa osobom sa IO, dok je 42
ispitanika (35,9%) bez ostvarenog kontakta sa osobom sa IO. Sa završenom srednjom
školom (SSS) zastupljeno je 43 ispitanika (36,8%) od kojih je 26 ispitanika imalo iskustvo
kontakta sa osobom sa IO, a 17 ispitanika nije. Visoko obrazovanih poslodavaca (VSS)
je 74 ili 63,2%. Od tog broja, njih 25 nije ostvarilo kontakt sa osobom sa IO, a 49
ispitanika jeste. U istraživanju je primenjen Upitnik percepcije menadžera kadrovske
službe o zapošljivosti osoba sa intelektualnom ometenošću (HPEM – HR professionals’
perception of employability of persons with intellectual disability; Berry & Kymar, 2012).
Dobijeni rezultati utvrdili su da među poslodavcima različitog nivoa obrazovanja ne
postoje statistički značajne razlike (t=0,730; p=0,133). Za poslodavce sa SSS najveću
barijeru u zapošljavanju osoba sa IO predstavlja nedostatak radnog iskustva osoba sa IO,
a za ispitanike sa VSS nepodsticanje poslodavaca u zapošljavanju ovih osoba. Statistički
značajne razlike postoje samo u prethodno ostvarenom kontaktu sa osobama sa IO, bez
obzira na obrazovanje (t=1,895; p=0,031), pri čemu poslodavci sa iskustvom kontakta sa
osobom sa IO percipiraju manje problema pri donošenju odluke da zaposle osobu sa IO.
Dobijeni rezultati impliciraju neophodne dodatne intervencije u informisanju svih
poslodavaca i promovisanje inkluzivne radne sredine sa ciljem unapređivanja
zapošljivosti ove populacije.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
T1  - Percepcija poslodavaca različitog nivoa obrazovanja o barijerama u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću
EP  - 194
SP  - 194
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3315
ER  - 

@conference{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2020",
abstract = "Osobe sa intelektualnom ometenošću (IO), za razliku od ostalih tipova
ometenosti, imaju najviše problema pri ulasku na tržište rada, a ključnu prekretnicu u
procesu njihovog zapošljavanja predstavlja odluka poslodavaca. Cilj rada je da utvrdi
razlike u percipiranim barijerama pri zapošljavanju osoba sa IO između poslodavaca
različitog nivoa obrazovanja i prethodno ostvarenog kontakta sa osobom/ama sa IO.
Uzorak obuhvata 117 poslodavaca oba pola (59 ili 50,4% muških i 58 tj. 49,6% ženskih
ispitanika), od kojih 75 (64,1%) ima iskustvo kontakta sa osobom sa IO, dok je 42
ispitanika (35,9%) bez ostvarenog kontakta sa osobom sa IO. Sa završenom srednjom
školom (SSS) zastupljeno je 43 ispitanika (36,8%) od kojih je 26 ispitanika imalo iskustvo
kontakta sa osobom sa IO, a 17 ispitanika nije. Visoko obrazovanih poslodavaca (VSS)
je 74 ili 63,2%. Od tog broja, njih 25 nije ostvarilo kontakt sa osobom sa IO, a 49
ispitanika jeste. U istraživanju je primenjen Upitnik percepcije menadžera kadrovske
službe o zapošljivosti osoba sa intelektualnom ometenošću (HPEM – HR professionals’
perception of employability of persons with intellectual disability; Berry & Kymar, 2012).
Dobijeni rezultati utvrdili su da među poslodavcima različitog nivoa obrazovanja ne
postoje statistički značajne razlike (t=0,730; p=0,133). Za poslodavce sa SSS najveću
barijeru u zapošljavanju osoba sa IO predstavlja nedostatak radnog iskustva osoba sa IO,
a za ispitanike sa VSS nepodsticanje poslodavaca u zapošljavanju ovih osoba. Statistički
značajne razlike postoje samo u prethodno ostvarenom kontaktu sa osobama sa IO, bez
obzira na obrazovanje (t=1,895; p=0,031), pri čemu poslodavci sa iskustvom kontakta sa
osobom sa IO percipiraju manje problema pri donošenju odluke da zaposle osobu sa IO.
Dobijeni rezultati impliciraju neophodne dodatne intervencije u informisanju svih
poslodavaca i promovisanje inkluzivne radne sredine sa ciljem unapređivanja
zapošljivosti ove populacije.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020",
title = "Percepcija poslodavaca različitog nivoa obrazovanja o barijerama u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću",
pages = "194-194",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3315"
}

Milanović-Dobrota, B., Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2020). Percepcija poslodavaca različitog nivoa obrazovanja o barijerama u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
Društvo defektologa Srbije., 194-194.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3315

Milanović-Dobrota B, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Percepcija poslodavaca različitog nivoa obrazovanja o barijerama u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020. 2020;:194-194.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3315 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Percepcija poslodavaca različitog nivoa obrazovanja o barijerama u zapošljavanju osoba s intelektualnom ometenošću" in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020 (2020):194-194,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3315 .

TY  - CONF
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3200
AB  - Vrsta komplementarnog tretmana pod nazivom Hortikulturne intervencije podrazumeva
intervencije koje koriste biljne materijale kao terapeutsko sredstvo
za unapređenje fizičkog i mentalnog stanja osobe. Cilj rada je da pregledom
relevantne literature prikaže različite modalitete hortikulturnih intervencija i
efekte njihove primene kod osoba sa ometenošću. Na samom kraju formalnog
kontinuuma hortikulturnih intervencija nalazi se Hortikulturna terapija koju
realizuju hortikulturni terapeuti da bi se postigli specifični terapijski ciljevi.
Terapeutska hortikultura je manje formalan metod jer ne zahteva definisanje
ciljeva, ni vođenje dokumentacije, ali se intervencija odvija pod nadzorom
obučenog terapeuta. Socijalna hortikultura se sprovodi kao vid rekreativne
aktivnosti. Stručno osposobljavanje za hortikulturu je četvrti modalitet čiji
se program bazira na principima hortikulturne terapije, dok se obuka sprovodi
pri školama, rezidencijalnim ili rehabilitacionim ustanovama, zatvorima
i slično. Dosadašnja istraživanja u okviru hortikulturnih intervencija govore
o blagotvornim kognitivnim, fizičkim, socijalnim i psihološkim efektima kod
osoba sa ometenošću. Pored potencijala koje nude neinvazivni modaliteti hortikulturnih
intervencija prikazana su i neka ograničenja u primeni. Iako je ovo
još uvek nova oblast, određeni programi intervencija mogu se lako implementirati
u širokom spektru zdravstvenih, obrazovnih, rehabilitacionih i rezidencijalnih
okruženja.
AB  - The type of complementary treatment under term Horticultural interventions implies
interventions that use plants materials as a therapeutic tool of improving physical and mental
condition of a person. The aim of this paper is to show various modalities of horticultural
intervention and the effects of their application in persons with disabilities, by reviewing
the relevant literature. At the end of the formal continuum horticultural interventions is
horticultural therapy, implemented by horticultural therapists in order to achieve specific
therapeutic goals. Therapeutic horticulture is a less formal method because it does not require definition of goals, nor the administration of documentation, but intervention is under
supervision of a trained therapist. Social horticulture is carried out as a form of recreational
activity. Vocational training for horticulture is the fourth modality whose program is based
on the principles of horticultural therapy, while training is conducted at schools, residential
or rehabilitation facilities, prisons and other places. Previous studies in the context of
horticultural interventions mention the beneficial cognitive, physical, social and psychological
effects in people with disabilities. Apart from the potential offered by non-invasive modalities
of horticultural interventions, some limitations of application are also shown. Although this is
still a new field, certain programs of interventions can be easily implemented in a wide range
of health, education, rehabilitation, and residential environmen
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
T1  - Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću
T1  - Application of horticultural interventions in
persons with disabilities
EP  - 273
SP  - 267
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200
ER  - 

@conference{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Odović, Gordana",
year = "2019",
abstract = "Vrsta komplementarnog tretmana pod nazivom Hortikulturne intervencije podrazumeva
intervencije koje koriste biljne materijale kao terapeutsko sredstvo
za unapređenje fizičkog i mentalnog stanja osobe. Cilj rada je da pregledom
relevantne literature prikaže različite modalitete hortikulturnih intervencija i
efekte njihove primene kod osoba sa ometenošću. Na samom kraju formalnog
kontinuuma hortikulturnih intervencija nalazi se Hortikulturna terapija koju
realizuju hortikulturni terapeuti da bi se postigli specifični terapijski ciljevi.
Terapeutska hortikultura je manje formalan metod jer ne zahteva definisanje
ciljeva, ni vođenje dokumentacije, ali se intervencija odvija pod nadzorom
obučenog terapeuta. Socijalna hortikultura se sprovodi kao vid rekreativne
aktivnosti. Stručno osposobljavanje za hortikulturu je četvrti modalitet čiji
se program bazira na principima hortikulturne terapije, dok se obuka sprovodi
pri školama, rezidencijalnim ili rehabilitacionim ustanovama, zatvorima
i slično. Dosadašnja istraživanja u okviru hortikulturnih intervencija govore
o blagotvornim kognitivnim, fizičkim, socijalnim i psihološkim efektima kod
osoba sa ometenošću. Pored potencijala koje nude neinvazivni modaliteti hortikulturnih
intervencija prikazana su i neka ograničenja u primeni. Iako je ovo
još uvek nova oblast, određeni programi intervencija mogu se lako implementirati
u širokom spektru zdravstvenih, obrazovnih, rehabilitacionih i rezidencijalnih
okruženja., The type of complementary treatment under term Horticultural interventions implies
interventions that use plants materials as a therapeutic tool of improving physical and mental
condition of a person. The aim of this paper is to show various modalities of horticultural
intervention and the effects of their application in persons with disabilities, by reviewing
the relevant literature. At the end of the formal continuum horticultural interventions is
horticultural therapy, implemented by horticultural therapists in order to achieve specific
therapeutic goals. Therapeutic horticulture is a less formal method because it does not require definition of goals, nor the administration of documentation, but intervention is under
supervision of a trained therapist. Social horticulture is carried out as a form of recreational
activity. Vocational training for horticulture is the fourth modality whose program is based
on the principles of horticultural therapy, while training is conducted at schools, residential
or rehabilitation facilities, prisons and other places. Previous studies in the context of
horticultural interventions mention the beneficial cognitive, physical, social and psychological
effects in people with disabilities. Apart from the potential offered by non-invasive modalities
of horticultural interventions, some limitations of application are also shown. Although this is
still a new field, certain programs of interventions can be easily implemented in a wide range
of health, education, rehabilitation, and residential environmen",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.",
title = "Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću, Application of horticultural interventions in
persons with disabilities",
pages = "273-267",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200"
}

Milanović-Dobrota, B.,& Odović, G.. (2019). Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 267-273.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200

Milanović-Dobrota B, Odović G. Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.. 2019;:267-273.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Odović, Gordana, "Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću" in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019. (2019):267-273,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200 .