TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
AU  - Zrnić, Lana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5342
AB  - Uvod: Osobe sa motoričkim poremećajima suočavaju se sa teškoćama
u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života, profesionalnih aktivnosti, aktivnosti
slobodnog vremena i socijalnoj participaciji. Sve to značajno narušava
kvalitet njihovog života. Uređaji asistivne tehnologije olakšavaju i omogućavaju
funkcionisanje osoba sa motoričkim poremećajima s ciljem da se unapredi
njihova samostalnost u obavljanju aktivnosti, socijalna participacija i kvalitet
života.
Cilj: Cilj ovog rada odnosio se na pregled dosadašnjih istraživanja o povezanosti
upotrebe asistivne tehnologije i kvaliteta života osoba sa motoričkim
poremećajima.
Metode: Formulisana su sledeća istraživačka pitanja: koje su vrste asistivnih
tehnologija primenjivane u studijama o kvalitetu života osoba sa motoričkim
poremećajima, da li korišćenje uređaja asistivne tehnologije ima uticaj na poboljšanje
kvalitet života i koje su dodatne koristi upotrebe asistivnih tehnologija
za osobe sa motoričkim poremećajima. Identifikacija odgovarajućih radova
izvršena je pretraživanjem elektronskih baza podataka PubMed, MEDLINE,
ERIC i JSTOR, a odnosila se na period od 1. januara 2012. do 31. decembra
2022. godine. Definisani su kriterijumi za uključivanje i isključivanje radova za
razmatranje.
Rezultati: Identifikovano je ukupno 478 radova, a sve postavljene kriterijume
ispunilo je 14 radova. Većina studija objavljena je u periodu od 2019. do
2020. godine, a ispitivana je povezanost pomagala za kretanje, robota, virtuelne
realnosti, alternativnog input sredstva i sistema za kontrolu okruženja sa
kvalitetom života osoba sa motoričkim poremećajima. Iako su studije imale
izvesna metodološka ograničenja, postoje dokazi da asistivne tehnologije poboljšavaju kvalitet života bez obzira na vrstu motoričkog poremećaja, a
posebno u domenima fizičkog i psihičkog zdravlja, kao i funkcionisanja u okruženju.
Pojedine studije ukazale su na dodatnu korist upotrebe asistivnih tehnologija
u rehabilitacione svrhe, kao i u poboljšanju u pokretljivosti, obavljanju
aktivnosti, prilagodljivosti, samopouzdanju i samostalnosti.
Zaključak: Dokazi iz odabranih studija ukazuju da asistivne tehnologije unapređuju
kvalitet života, a prisutne su i dodatne koristi za osobe sa motoričkim
poremećajima. U tom smislu ima više podataka o upotrebi pomagala za kretanje,
a manje o novijim, sofisticiranim asistivnim tehnologijama, pa bi buduća
istraživanja trebalo usmeriti u tom pravcu.
AB  - Introduction: Persons with motor disorders face difficulties performing activities of
daily living, professional activities, leisure activities, and social participation. All of this
significantly impairs their quality of life. Devices of assistive technologies facilitate and
enable people with motor disorders to improve their independence in performing activities,
social participation, and quality of life.
Aim: This article aimed to review previous research on the connection between the use
of assistive technologies and the quality of life of people with motor disorders.
Methods: The following research questions were formulated: what types of assistive
technologies were applied in studies on the quality of life of persons with motor disorders,
whether the use of assistive technology devices has an impact on improving the quality
of life, and what are the additional benefits of using assistive technologies for persons
with motor disorders. The identification of relevant articles was performed by searching the
electronic databases PubMed, MEDLINE, ERIC, and JSTOR, and related to the period from
January 1, 2012, to December 31, 2022. Inclusion and exclusion criteria were defined.
Results: A total of 478 papers were identified, and 14 articles met all the set criteria.
Most of the studies were published from 2019 to 2020, and the connection of mobility aids,
robots, virtual reality, alternative input devices, and environmental control systems with
the quality of life of people with motor disorders was examined. Although the studies had
certain methodological limitations, there is evidence that assistive technologies improve the
quality of life regardless of the type of motor disorder, especially in the domains of physical
and psychological health and functioning in the environment. Certain studies have
indicated the additional benefit of using assistive technologies for rehabilitation purposes, as
well as in improving mobility, the activities performance, adaptability, self-confidence, and
independence.
Conclusion: Evidence from selected studies indicates that assistive technologies
improve the quality of life, and there are additional benefits for people with motor disorders.
In this sense, there is more data on the mobility aids use, and less on new, sophisticated
assistive technologies, so future research should be directed in that sense.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
T1  - Povezanost upotrebe asistivnih tehnologija i kvaliteta Života osoba sa motoričkim poremećajima: pregled Novijih istraživanja
T1  - The relationship of the assistive technologies use and the Quality of life of persons with motor disorders: A review of recent research
EP  - 321
SP  - 313
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5342
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana and Zrnić, Lana",
year = "2023",
abstract = "Uvod: Osobe sa motoričkim poremećajima suočavaju se sa teškoćama
u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života, profesionalnih aktivnosti, aktivnosti
slobodnog vremena i socijalnoj participaciji. Sve to značajno narušava
kvalitet njihovog života. Uređaji asistivne tehnologije olakšavaju i omogućavaju
funkcionisanje osoba sa motoričkim poremećajima s ciljem da se unapredi
njihova samostalnost u obavljanju aktivnosti, socijalna participacija i kvalitet
života.
Cilj: Cilj ovog rada odnosio se na pregled dosadašnjih istraživanja o povezanosti
upotrebe asistivne tehnologije i kvaliteta života osoba sa motoričkim
poremećajima.
Metode: Formulisana su sledeća istraživačka pitanja: koje su vrste asistivnih
tehnologija primenjivane u studijama o kvalitetu života osoba sa motoričkim
poremećajima, da li korišćenje uređaja asistivne tehnologije ima uticaj na poboljšanje
kvalitet života i koje su dodatne koristi upotrebe asistivnih tehnologija
za osobe sa motoričkim poremećajima. Identifikacija odgovarajućih radova
izvršena je pretraživanjem elektronskih baza podataka PubMed, MEDLINE,
ERIC i JSTOR, a odnosila se na period od 1. januara 2012. do 31. decembra
2022. godine. Definisani su kriterijumi za uključivanje i isključivanje radova za
razmatranje.
Rezultati: Identifikovano je ukupno 478 radova, a sve postavljene kriterijume
ispunilo je 14 radova. Većina studija objavljena je u periodu od 2019. do
2020. godine, a ispitivana je povezanost pomagala za kretanje, robota, virtuelne
realnosti, alternativnog input sredstva i sistema za kontrolu okruženja sa
kvalitetom života osoba sa motoričkim poremećajima. Iako su studije imale
izvesna metodološka ograničenja, postoje dokazi da asistivne tehnologije poboljšavaju kvalitet života bez obzira na vrstu motoričkog poremećaja, a
posebno u domenima fizičkog i psihičkog zdravlja, kao i funkcionisanja u okruženju.
Pojedine studije ukazale su na dodatnu korist upotrebe asistivnih tehnologija
u rehabilitacione svrhe, kao i u poboljšanju u pokretljivosti, obavljanju
aktivnosti, prilagodljivosti, samopouzdanju i samostalnosti.
Zaključak: Dokazi iz odabranih studija ukazuju da asistivne tehnologije unapređuju
kvalitet života, a prisutne su i dodatne koristi za osobe sa motoričkim
poremećajima. U tom smislu ima više podataka o upotrebi pomagala za kretanje,
a manje o novijim, sofisticiranim asistivnim tehnologijama, pa bi buduća
istraživanja trebalo usmeriti u tom pravcu., Introduction: Persons with motor disorders face difficulties performing activities of
daily living, professional activities, leisure activities, and social participation. All of this
significantly impairs their quality of life. Devices of assistive technologies facilitate and
enable people with motor disorders to improve their independence in performing activities,
social participation, and quality of life.
Aim: This article aimed to review previous research on the connection between the use
of assistive technologies and the quality of life of people with motor disorders.
Methods: The following research questions were formulated: what types of assistive
technologies were applied in studies on the quality of life of persons with motor disorders,
whether the use of assistive technology devices has an impact on improving the quality
of life, and what are the additional benefits of using assistive technologies for persons
with motor disorders. The identification of relevant articles was performed by searching the
electronic databases PubMed, MEDLINE, ERIC, and JSTOR, and related to the period from
January 1, 2012, to December 31, 2022. Inclusion and exclusion criteria were defined.
Results: A total of 478 papers were identified, and 14 articles met all the set criteria.
Most of the studies were published from 2019 to 2020, and the connection of mobility aids,
robots, virtual reality, alternative input devices, and environmental control systems with
the quality of life of people with motor disorders was examined. Although the studies had
certain methodological limitations, there is evidence that assistive technologies improve the
quality of life regardless of the type of motor disorder, especially in the domains of physical
and psychological health and functioning in the environment. Certain studies have
indicated the additional benefit of using assistive technologies for rehabilitation purposes, as
well as in improving mobility, the activities performance, adaptability, self-confidence, and
independence.
Conclusion: Evidence from selected studies indicates that assistive technologies
improve the quality of life, and there are additional benefits for people with motor disorders.
In this sense, there is more data on the mobility aids use, and less on new, sophisticated
assistive technologies, so future research should be directed in that sense.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine",
title = "Povezanost upotrebe asistivnih tehnologija i kvaliteta Života osoba sa motoričkim poremećajima: pregled Novijih istraživanja, The relationship of the assistive technologies use and the Quality of life of persons with motor disorders: A review of recent research",
pages = "321-313",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5342"
}

Odović, G.,& Zrnić, L.. (2023). Povezanost upotrebe asistivnih tehnologija i kvaliteta Života osoba sa motoričkim poremećajima: pregled Novijih istraživanja. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 313-321.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5342

Odović G, Zrnić L. Povezanost upotrebe asistivnih tehnologija i kvaliteta Života osoba sa motoričkim poremećajima: pregled Novijih istraživanja. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine. 2023;:313-321.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5342 .

Odović, Gordana, Zrnić, Lana, "Povezanost upotrebe asistivnih tehnologija i kvaliteta Života osoba sa motoričkim poremećajima: pregled Novijih istraživanja" in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine (2023):313-321,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5342 .

TY  - BOOK
AU  - Stošljević, Lazar
AU  - Stošljević, Miodrag
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3810
AB  - Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba
sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku
rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini
pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti
osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je
sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku
da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio
prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna
znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne
edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne
edukacije i rehabilitacije.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T1  - Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum četvrto izdanje
EP  - 250
SP  - 1
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3810
ER  - 

@book{
author = "Stošljević, Lazar and Stošljević, Miodrag and Odović, Gordana",
year = "2021",
abstract = "Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba
sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku
rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini
pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti
osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je
sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku
da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio
prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna
znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne
edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne
edukacije i rehabilitacije.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
title = "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum četvrto izdanje",
pages = "250-1",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3810"
}

Stošljević, L., Stošljević, M.,& Odović, G.. (2021). Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum četvrto izdanje. 
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)., 1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3810

Stošljević L, Stošljević M, Odović G. Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum četvrto izdanje. 2021;:1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3810 .

Stošljević, Lazar, Stošljević, Miodrag, Odović, Gordana, "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum četvrto izdanje" (2021):1-250,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3810 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3771
AB  - Uvod: Odluke koje se donose tokom tranzicionog planiranja značajne su za uspešno uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju u odraslo doba. Zbog toga, timski rad ima poseban značaj, a podrazumeva saradnju učenika, rodite- lja, predstavnika škole i službi za pružanje usluga tokom tranzicije. Participacija roditelja omogućava dobijanje informacija o sposobnostima, ograničenjima i potrebama deteta koje doprinose uspešnom ostvarivanju ciljeva postavljenih tokom tranzicionog planiranja. Ipak, roditelji se često suočavaju sa poteško- ćama u ravnopravnom učešću u timskom donošenju odluka o budućnosti svog deteta.
Cilj: Na osnovu pregleda literature identifikovati faktore koji otežavaju i olak- šavaju participaciju roditelja u procesu tranzicionog planiranja.
Metod: Prikupljanje literature izvršeno je pregledom elektronskih baza ERIC, JSTOR i Google Scholar. Obuhvaćen je period od 2010. do 2020. godine. Za pretraživanje je korišćeno  nekoliko  ključnih  reči  i  njihovih kombinacija: ro- ditelji, participacija, tranziciono planiranje, invaliditet, prepreke, facilitatori.
Izdvojena su 22 rada koja se odnose na prepreke i facilitatore učešća roditelja u tranzicionom planiranju, a potom je analiziran njihov sadržaj.
Rezultati: Najčešće prepreke sa kojima se suočavaju roditelji uključuju poteš- koće psihičke prirode, demografske karakteristike, nedovoljnu komunikaciju i partnerski odnos sa predstavnicima škole i tranzicionih servisa, nedovoljno razumevanje procesa tranzicije i nedostatak znanja o obrazovanju nakon za- vršetka srednje škole. Faktori koji olakšavaju participaciju roditelja su: znanja o procesu tranzicionog planiranja u školi, povećanje komunikacije i saradnje sa predstavnicima škole i tranzicionih servisa, izgradnja neformalne podrške u zajednici i smanjenje stresa.
Zaključak: Dosadašnja istraživanja pružaju dokaze o značaju participacije ro- ditelja u tranzicionom planiranju i faktorima koji otežavaju njihovo aktivno učešće. Podaci o facilitatorima participacije roditelja manje su zastupljeni, pa bi buduća istraživanja trebalo usmeriti na njihovo dalje otkrivanje, kao i na razvoj programa za aktivnu participaciju roditelja u timskom radu, kako bi se unapredili ishodi tranzicionog perioda učenika sa smetnjama u razvoju.
AB  - Introduction: Decisions made during the transition planning period are important for the successful transition of students with disabilities into adulthood. Therefore, teamwork has a special significance, and implies the cooperation of students, parents, school representatives and transition services providers. Parental participation enables obtaining information about the child’s abilities, limitations and needs that will contribute to setting realistic goals during transitional planning. However, parents often face difficulties in equal participation in team decision-making about their child’s future.
Aim: Based on the literature review, to identify factors that hinder and facilitate parent participation in the transition planning process.
Method: The literature was collected using computer-based searches of electronic databases including ERIC, JSTOR and Google Scholar. The period from 2010 to 2020 was covered. Several key words and their combinations were used for the search: parents, participation, transition planning, disability, obstacles, facilitators and 22 papers dealing with obstacles and facilitators of parent participation in transition planning were singled out, and then their content was analysed.
Results: The most common obstacles faced by parents are psychological difficulties, demographic characteristics, insufficient communication and partnership with school representatives and transition service providers, insufficient understanding of the transition process and lack of knowledge about post-secondary education. Parent participation facilitating factors include gaining knowledge of the school’s transition planning process, better communication and collaboration with school representatives and transition service providers, building informal community support, and reducing stress.
Conclusion: Previous research evidence indicated the importance of parent participation in transition planning and the factors that hinder their active participation as well. Evidence of parent participation facilitators is less represented, so future research should be focused on their further identification and developing a program for promoting active parent participation in teamwork in order to improve the transition period outcomes of students with disabilities.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
T1  - Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju
T1  - Parent participation in transition planning process for students with disabilities
EP  - 92
SP  - 85
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3771
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Odluke koje se donose tokom tranzicionog planiranja značajne su za uspešno uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju u odraslo doba. Zbog toga, timski rad ima poseban značaj, a podrazumeva saradnju učenika, rodite- lja, predstavnika škole i službi za pružanje usluga tokom tranzicije. Participacija roditelja omogućava dobijanje informacija o sposobnostima, ograničenjima i potrebama deteta koje doprinose uspešnom ostvarivanju ciljeva postavljenih tokom tranzicionog planiranja. Ipak, roditelji se često suočavaju sa poteško- ćama u ravnopravnom učešću u timskom donošenju odluka o budućnosti svog deteta.
Cilj: Na osnovu pregleda literature identifikovati faktore koji otežavaju i olak- šavaju participaciju roditelja u procesu tranzicionog planiranja.
Metod: Prikupljanje literature izvršeno je pregledom elektronskih baza ERIC, JSTOR i Google Scholar. Obuhvaćen je period od 2010. do 2020. godine. Za pretraživanje je korišćeno  nekoliko  ključnih  reči  i  njihovih kombinacija: ro- ditelji, participacija, tranziciono planiranje, invaliditet, prepreke, facilitatori.
Izdvojena su 22 rada koja se odnose na prepreke i facilitatore učešća roditelja u tranzicionom planiranju, a potom je analiziran njihov sadržaj.
Rezultati: Najčešće prepreke sa kojima se suočavaju roditelji uključuju poteš- koće psihičke prirode, demografske karakteristike, nedovoljnu komunikaciju i partnerski odnos sa predstavnicima škole i tranzicionih servisa, nedovoljno razumevanje procesa tranzicije i nedostatak znanja o obrazovanju nakon za- vršetka srednje škole. Faktori koji olakšavaju participaciju roditelja su: znanja o procesu tranzicionog planiranja u školi, povećanje komunikacije i saradnje sa predstavnicima škole i tranzicionih servisa, izgradnja neformalne podrške u zajednici i smanjenje stresa.
Zaključak: Dosadašnja istraživanja pružaju dokaze o značaju participacije ro- ditelja u tranzicionom planiranju i faktorima koji otežavaju njihovo aktivno učešće. Podaci o facilitatorima participacije roditelja manje su zastupljeni, pa bi buduća istraživanja trebalo usmeriti na njihovo dalje otkrivanje, kao i na razvoj programa za aktivnu participaciju roditelja u timskom radu, kako bi se unapredili ishodi tranzicionog perioda učenika sa smetnjama u razvoju., Introduction: Decisions made during the transition planning period are important for the successful transition of students with disabilities into adulthood. Therefore, teamwork has a special significance, and implies the cooperation of students, parents, school representatives and transition services providers. Parental participation enables obtaining information about the child’s abilities, limitations and needs that will contribute to setting realistic goals during transitional planning. However, parents often face difficulties in equal participation in team decision-making about their child’s future.
Aim: Based on the literature review, to identify factors that hinder and facilitate parent participation in the transition planning process.
Method: The literature was collected using computer-based searches of electronic databases including ERIC, JSTOR and Google Scholar. The period from 2010 to 2020 was covered. Several key words and their combinations were used for the search: parents, participation, transition planning, disability, obstacles, facilitators and 22 papers dealing with obstacles and facilitators of parent participation in transition planning were singled out, and then their content was analysed.
Results: The most common obstacles faced by parents are psychological difficulties, demographic characteristics, insufficient communication and partnership with school representatives and transition service providers, insufficient understanding of the transition process and lack of knowledge about post-secondary education. Parent participation facilitating factors include gaining knowledge of the school’s transition planning process, better communication and collaboration with school representatives and transition service providers, building informal community support, and reducing stress.
Conclusion: Previous research evidence indicated the importance of parent participation in transition planning and the factors that hinder their active participation as well. Evidence of parent participation facilitators is less represented, so future research should be focused on their further identification and developing a program for promoting active parent participation in teamwork in order to improve the transition period outcomes of students with disabilities.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.",
title = "Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju, Parent participation in transition planning process for students with disabilities",
pages = "92-85",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3771"
}

Odović, G.. (2021). Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 85-92.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3771

Odović G. Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.. 2021;:85-92.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3771 .

Odović, Gordana, "Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju" in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021. (2021):85-92,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3771 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3608
AB  - Uvod: Odluke koje se donose tokom tranzicionog planiranja značajne su za 
uspešno uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju u odraslo doba. Zbog 
toga, timski rad ima poseban značaj, a podrazumeva saradnju učenika, 
roditelja, predstavnika škole i službi za pružanje usluga tokom tranzicije. 
Participacija roditelja omogućava dobijanje informacija o sposobnostima, 
ograničenjima i potrebama deteta koje doprinose uspešnom ostvarivanju 
ciljeva postavljenih tokom tranzicionog planiranja. Ipak, roditelji se često 
suočavaju sa poteškoćama u ravnopravnom učešću u timskom donošenju 
odluka o budućnosti svog deteta.
Cilj: Na osnovu pregleda literature identifikovati faktore koji otežavaju i 
olakšavaju participaciju roditelja u procesu tranzicionog planiranja.
Metod: Prikupljanje literature izvršeno je pregledom elektronskih baza 
ERIC, JSTOR i Google Scholar. Obuhvaćen je period od 2010. do 2020. 
godine. Za pretraživanje je korišćeno nekoliko ključnih reči i njihovih 
kombinacija: roditelji, participacija, tranziciono planiranje, invaliditet, 
prepreke, facilitatori. Izdvojena su 22 rada koja se odnose na prepreke 
i facilitatore učešća roditelja u tranzicionom planiranju, a potom je 
analiziran njihov sadržaj.
Rezultati: Najčešće prepreke sa kojima se suočavaju roditelji uključuju 
poteškoće psihičke prirode, demografske karakteristike, nedovoljnu 
komunikaciju i partnerski odnos sa predstavnicima škole i tranzicionih 
servisa, nedovoljno razumevanje procesa tranzicije i nedostatak znanja 
o obrazovanju nakon završetka srednje škole. Faktori koji olakšavaju 
participaciju roditelja su: znanja o procesu tranzicionog planiranja u školi, 
povećanje komunikacije i saradnje sa predstavnicima škole i tranzicionih 
servisa, izgradnja neformalne podrške u zajednici i smanjenje stresa.
Zaključak: Dosadašnja istraživanja pružaju dokaze o značaju participacije 
roditelja u tranzicionom planiranju i faktorima koji otežavaju njihovo 
aktivno učešće. Podaci o facilitatorima participacije roditelja manje su 
zastupljeni, pa bi buduća istraživanja trebalo usmeriti na njihovo dalje 
otkrivanje, kao i na razvoj programa za aktivnu participaciju roditelja u 
timskom radu, kako bi se unapredili ishodi tranzicionog perioda učenika 
sa smetnjama u razvoju.
AB  - Introduction: Decisions made during the transition planning period are 
important for the successful transition of students with disabilities into 
adulthood. Therefore, teamwork has a special significance, and implies the 
cooperation of students, parents, school representatives and transition 
services providers. Parental participation enables obtaining information 
about the child’s abilities, limitations and needs that will contribute to 
setting realistic goals during transitional planning. However, parents often 
face difficulties in equal participation in team decision-making about their 
child’s future.
Aim: Based on the literature review, to identify factors that hinder and 
facilitate parent participation in the transition planning process.
Method: The literature was collected using computer-based searches 
of electronic databases including ERIC, JSTOR and Google Scholar. The 
period from 2010 to 2020 was covered. Several key words and their 
combinations were used for the search: parents, participation, transition 
planning, disability, obstacles, facilitators and 22 papers dealing with 
obstacles and facilitators of parent participation in transition planning 
were singled out, and then their content was analysed.
Results: The most common obstacles faced by parents are psychological 
difficulties, demographic characteristics, insufficient communication and 
partnership with school representatives and transition service providers, 
insufficient understanding of the transition process and lack of knowledge 
about post-secondary education. Parent participation facilitating factors 
include gaining knowledge of the school’s transition planning process, 
better communication and collaboration with school representatives and 
transition service providers, building informal community support, and 
reducing stress.
Conclusion: Previous research evidence indicated the importance of 
parent participation in transition planning and the factors that hinder 
their active participation as well. Evidence of parent participation 
facilitators is less represented, so future research should be focused 
on their further identification and developing a program for promoting 
active parent participation in teamwork in order to improve the transition 
period outcomes of students with disabilities.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
T1  - Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju
T1  - Parent participation in transition planning process for students
With disabilities
EP  - 43
SP  - 42
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3608
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Odluke koje se donose tokom tranzicionog planiranja značajne su za 
uspešno uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju u odraslo doba. Zbog 
toga, timski rad ima poseban značaj, a podrazumeva saradnju učenika, 
roditelja, predstavnika škole i službi za pružanje usluga tokom tranzicije. 
Participacija roditelja omogućava dobijanje informacija o sposobnostima, 
ograničenjima i potrebama deteta koje doprinose uspešnom ostvarivanju 
ciljeva postavljenih tokom tranzicionog planiranja. Ipak, roditelji se često 
suočavaju sa poteškoćama u ravnopravnom učešću u timskom donošenju 
odluka o budućnosti svog deteta.
Cilj: Na osnovu pregleda literature identifikovati faktore koji otežavaju i 
olakšavaju participaciju roditelja u procesu tranzicionog planiranja.
Metod: Prikupljanje literature izvršeno je pregledom elektronskih baza 
ERIC, JSTOR i Google Scholar. Obuhvaćen je period od 2010. do 2020. 
godine. Za pretraživanje je korišćeno nekoliko ključnih reči i njihovih 
kombinacija: roditelji, participacija, tranziciono planiranje, invaliditet, 
prepreke, facilitatori. Izdvojena su 22 rada koja se odnose na prepreke 
i facilitatore učešća roditelja u tranzicionom planiranju, a potom je 
analiziran njihov sadržaj.
Rezultati: Najčešće prepreke sa kojima se suočavaju roditelji uključuju 
poteškoće psihičke prirode, demografske karakteristike, nedovoljnu 
komunikaciju i partnerski odnos sa predstavnicima škole i tranzicionih 
servisa, nedovoljno razumevanje procesa tranzicije i nedostatak znanja 
o obrazovanju nakon završetka srednje škole. Faktori koji olakšavaju 
participaciju roditelja su: znanja o procesu tranzicionog planiranja u školi, 
povećanje komunikacije i saradnje sa predstavnicima škole i tranzicionih 
servisa, izgradnja neformalne podrške u zajednici i smanjenje stresa.
Zaključak: Dosadašnja istraživanja pružaju dokaze o značaju participacije 
roditelja u tranzicionom planiranju i faktorima koji otežavaju njihovo 
aktivno učešće. Podaci o facilitatorima participacije roditelja manje su 
zastupljeni, pa bi buduća istraživanja trebalo usmeriti na njihovo dalje 
otkrivanje, kao i na razvoj programa za aktivnu participaciju roditelja u 
timskom radu, kako bi se unapredili ishodi tranzicionog perioda učenika 
sa smetnjama u razvoju., Introduction: Decisions made during the transition planning period are 
important for the successful transition of students with disabilities into 
adulthood. Therefore, teamwork has a special significance, and implies the 
cooperation of students, parents, school representatives and transition 
services providers. Parental participation enables obtaining information 
about the child’s abilities, limitations and needs that will contribute to 
setting realistic goals during transitional planning. However, parents often 
face difficulties in equal participation in team decision-making about their 
child’s future.
Aim: Based on the literature review, to identify factors that hinder and 
facilitate parent participation in the transition planning process.
Method: The literature was collected using computer-based searches 
of electronic databases including ERIC, JSTOR and Google Scholar. The 
period from 2010 to 2020 was covered. Several key words and their 
combinations were used for the search: parents, participation, transition 
planning, disability, obstacles, facilitators and 22 papers dealing with 
obstacles and facilitators of parent participation in transition planning 
were singled out, and then their content was analysed.
Results: The most common obstacles faced by parents are psychological 
difficulties, demographic characteristics, insufficient communication and 
partnership with school representatives and transition service providers, 
insufficient understanding of the transition process and lack of knowledge 
about post-secondary education. Parent participation facilitating factors 
include gaining knowledge of the school’s transition planning process, 
better communication and collaboration with school representatives and 
transition service providers, building informal community support, and 
reducing stress.
Conclusion: Previous research evidence indicated the importance of 
parent participation in transition planning and the factors that hinder 
their active participation as well. Evidence of parent participation 
facilitators is less represented, so future research should be focused 
on their further identification and developing a program for promoting 
active parent participation in teamwork in order to improve the transition 
period outcomes of students with disabilities.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine",
title = "Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju, Parent participation in transition planning process for students
With disabilities",
pages = "43-42",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3608"
}

Odović, G.. (2021). Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 42-43.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3608

Odović G. Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine. 2021;:42-43.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3608 .

Odović, Gordana, "Participacija roditelja u procesu tranzicionog planiranja za učenike sa smetnjama u razvoju" in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine (2021):42-43,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3608 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3530
AB  - The return to work of persons with spinal cord injuries is very important for their mental and physical health, economic status, social integration and quality of life. The process of return to work or employment is complex and involves considering many personal factors, injury-related and contextual factors that can make predicting return to work success difficult. On the other hand, there are factors that can contribute to the success of this process. The purpose of this paper is summarizing scientific knowledge on return to work of persons who experienced spinal cord injury based on literature review. Analyzing of the recent research, it was discussed of the effectiveness of interventions for return to work in persons with spinal cord injury Consideration was focused on vocational rehabilitation intervention as general and on early vocational rehabilitation, multidisciplinary team approach, coordination return to work and workplace intervention as specific intervention in frame of vocational rehabilitation. It can be concluded that all the mentioned interventions have a positive impact on the return to work of persons after spinal cord injury directly by shortening the time of return to work, and on indirectly way leading to better mental health, social integration, self-confidence and motivation.
PB  - University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty
C3  - Approaches and Models in Special Education and Rehabilitation – Thematic Collection of International Importance
T1  - Interventions for return to work of persons with spinal cord injury
EP  - 344
SP  - 329
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3530
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana",
year = "2020",
abstract = "The return to work of persons with spinal cord injuries is very important for their mental and physical health, economic status, social integration and quality of life. The process of return to work or employment is complex and involves considering many personal factors, injury-related and contextual factors that can make predicting return to work success difficult. On the other hand, there are factors that can contribute to the success of this process. The purpose of this paper is summarizing scientific knowledge on return to work of persons who experienced spinal cord injury based on literature review. Analyzing of the recent research, it was discussed of the effectiveness of interventions for return to work in persons with spinal cord injury Consideration was focused on vocational rehabilitation intervention as general and on early vocational rehabilitation, multidisciplinary team approach, coordination return to work and workplace intervention as specific intervention in frame of vocational rehabilitation. It can be concluded that all the mentioned interventions have a positive impact on the return to work of persons after spinal cord injury directly by shortening the time of return to work, and on indirectly way leading to better mental health, social integration, self-confidence and motivation.",
publisher = "University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty",
journal = "Approaches and Models in Special Education and Rehabilitation – Thematic Collection of International Importance",
title = "Interventions for return to work of persons with spinal cord injury",
pages = "344-329",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3530"
}

Odović, G.. (2020). Interventions for return to work of persons with spinal cord injury. in Approaches and Models in Special Education and Rehabilitation – Thematic Collection of International Importance
University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty., 329-344.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3530

Odović G. Interventions for return to work of persons with spinal cord injury. in Approaches and Models in Special Education and Rehabilitation – Thematic Collection of International Importance. 2020;:329-344.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3530 .

Odović, Gordana, "Interventions for return to work of persons with spinal cord injury" in Approaches and Models in Special Education and Rehabilitation – Thematic Collection of International Importance (2020):329-344,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3530 .

TY  - CONF
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3200
AB  - Vrsta komplementarnog tretmana pod nazivom Hortikulturne intervencije podrazumeva
intervencije koje koriste biljne materijale kao terapeutsko sredstvo
za unapređenje fizičkog i mentalnog stanja osobe. Cilj rada je da pregledom
relevantne literature prikaže različite modalitete hortikulturnih intervencija i
efekte njihove primene kod osoba sa ometenošću. Na samom kraju formalnog
kontinuuma hortikulturnih intervencija nalazi se Hortikulturna terapija koju
realizuju hortikulturni terapeuti da bi se postigli specifični terapijski ciljevi.
Terapeutska hortikultura je manje formalan metod jer ne zahteva definisanje
ciljeva, ni vođenje dokumentacije, ali se intervencija odvija pod nadzorom
obučenog terapeuta. Socijalna hortikultura se sprovodi kao vid rekreativne
aktivnosti. Stručno osposobljavanje za hortikulturu je četvrti modalitet čiji
se program bazira na principima hortikulturne terapije, dok se obuka sprovodi
pri školama, rezidencijalnim ili rehabilitacionim ustanovama, zatvorima
i slično. Dosadašnja istraživanja u okviru hortikulturnih intervencija govore
o blagotvornim kognitivnim, fizičkim, socijalnim i psihološkim efektima kod
osoba sa ometenošću. Pored potencijala koje nude neinvazivni modaliteti hortikulturnih
intervencija prikazana su i neka ograničenja u primeni. Iako je ovo
još uvek nova oblast, određeni programi intervencija mogu se lako implementirati
u širokom spektru zdravstvenih, obrazovnih, rehabilitacionih i rezidencijalnih
okruženja.
AB  - The type of complementary treatment under term Horticultural interventions implies
interventions that use plants materials as a therapeutic tool of improving physical and mental
condition of a person. The aim of this paper is to show various modalities of horticultural
intervention and the effects of their application in persons with disabilities, by reviewing
the relevant literature. At the end of the formal continuum horticultural interventions is
horticultural therapy, implemented by horticultural therapists in order to achieve specific
therapeutic goals. Therapeutic horticulture is a less formal method because it does not require definition of goals, nor the administration of documentation, but intervention is under
supervision of a trained therapist. Social horticulture is carried out as a form of recreational
activity. Vocational training for horticulture is the fourth modality whose program is based
on the principles of horticultural therapy, while training is conducted at schools, residential
or rehabilitation facilities, prisons and other places. Previous studies in the context of
horticultural interventions mention the beneficial cognitive, physical, social and psychological
effects in people with disabilities. Apart from the potential offered by non-invasive modalities
of horticultural interventions, some limitations of application are also shown. Although this is
still a new field, certain programs of interventions can be easily implemented in a wide range
of health, education, rehabilitation, and residential environmen
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
T1  - Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću
T1  - Application of horticultural interventions in
persons with disabilities
EP  - 273
SP  - 267
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200
ER  - 

@conference{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Odović, Gordana",
year = "2019",
abstract = "Vrsta komplementarnog tretmana pod nazivom Hortikulturne intervencije podrazumeva
intervencije koje koriste biljne materijale kao terapeutsko sredstvo
za unapređenje fizičkog i mentalnog stanja osobe. Cilj rada je da pregledom
relevantne literature prikaže različite modalitete hortikulturnih intervencija i
efekte njihove primene kod osoba sa ometenošću. Na samom kraju formalnog
kontinuuma hortikulturnih intervencija nalazi se Hortikulturna terapija koju
realizuju hortikulturni terapeuti da bi se postigli specifični terapijski ciljevi.
Terapeutska hortikultura je manje formalan metod jer ne zahteva definisanje
ciljeva, ni vođenje dokumentacije, ali se intervencija odvija pod nadzorom
obučenog terapeuta. Socijalna hortikultura se sprovodi kao vid rekreativne
aktivnosti. Stručno osposobljavanje za hortikulturu je četvrti modalitet čiji
se program bazira na principima hortikulturne terapije, dok se obuka sprovodi
pri školama, rezidencijalnim ili rehabilitacionim ustanovama, zatvorima
i slično. Dosadašnja istraživanja u okviru hortikulturnih intervencija govore
o blagotvornim kognitivnim, fizičkim, socijalnim i psihološkim efektima kod
osoba sa ometenošću. Pored potencijala koje nude neinvazivni modaliteti hortikulturnih
intervencija prikazana su i neka ograničenja u primeni. Iako je ovo
još uvek nova oblast, određeni programi intervencija mogu se lako implementirati
u širokom spektru zdravstvenih, obrazovnih, rehabilitacionih i rezidencijalnih
okruženja., The type of complementary treatment under term Horticultural interventions implies
interventions that use plants materials as a therapeutic tool of improving physical and mental
condition of a person. The aim of this paper is to show various modalities of horticultural
intervention and the effects of their application in persons with disabilities, by reviewing
the relevant literature. At the end of the formal continuum horticultural interventions is
horticultural therapy, implemented by horticultural therapists in order to achieve specific
therapeutic goals. Therapeutic horticulture is a less formal method because it does not require definition of goals, nor the administration of documentation, but intervention is under
supervision of a trained therapist. Social horticulture is carried out as a form of recreational
activity. Vocational training for horticulture is the fourth modality whose program is based
on the principles of horticultural therapy, while training is conducted at schools, residential
or rehabilitation facilities, prisons and other places. Previous studies in the context of
horticultural interventions mention the beneficial cognitive, physical, social and psychological
effects in people with disabilities. Apart from the potential offered by non-invasive modalities
of horticultural interventions, some limitations of application are also shown. Although this is
still a new field, certain programs of interventions can be easily implemented in a wide range
of health, education, rehabilitation, and residential environmen",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.",
title = "Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću, Application of horticultural interventions in
persons with disabilities",
pages = "273-267",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200"
}

Milanović-Dobrota, B.,& Odović, G.. (2019). Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 267-273.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200

Milanović-Dobrota B, Odović G. Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.. 2019;:267-273.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Odović, Gordana, "Primena hortikulturnih intervencija kod osoba sa ometenošću" in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019. (2019):267-273,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3200 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3121
AB  - Tranzicija kao termin odnosi se na prelazak iz jednog stanja ili okolnosti u drugu.
Tokom života svakog čoveka dešavaju se mnoge značajne tranzicije. Neke
od njih su povezane sa školovanjem, poput tranzicija iz predškolskih ustanova
u osnovnu školu, iz osnovne škole u srednju školu i iz srednje škole u visoko školstvo
ili svet rada. Ova poslednja tranzicija predstavlja kritičnu fazu za sve adolescente,
a posebno za one sa smetnjama u razvoju. S obzirom na to da ključnu
ulogu u tom procesu ima tranziciono planiranje, cilj rada je razmatranje dva
značajna elementa ovog procesa, a to su izrada individualnog tranzicionog
plana (ITP) i timski rad. ITP predstavlja deo individualnog obrazovnog plana
(IOP). U Americi i mnogim evropskim zemljama zakonski je regulisana obaveza
i procedura njegove izrade. Treba da bude izrađen do 16. godine učenika sa
smetnjama u razvoju. Individualnim tranzicionim planom se skiciraju obuka
i podrška koje će biti potrebne učeniku za postizanje tranzicionih ciljeva. Ovi
ciljevi treba da budu merljivi i da ukazuju kako će izgledati život učenika nakon
srednje škole u oblasti treninga ili obrazovanja, zapošljavanja i samostalnog
života. Razmatranje i revidiranje ciljeva treba vršiti na godišnjem nivou. Drugi
značajan element procesa tranzicionog planiranja je timski rad. Tim formiraju
članovi tima za izradu IOP-a, učenik, njegova porodica, predstavnici različitih
državnih agencija i drugi stručnjaci po potrebi. Tim se oslanja na stručnost
članova i objedinjuje njihove informacije kako bi doneo odluku ili preporuku
za učenika. Ovakav pristup tranzicionom planiranju povećava šanse za zapošljavanje
i samostalan život učenika sa smetnjama u razvoju u odraslom dobu.
AB  - Transition, as a term, refers to passing from one state or condition to another. Many
important transitions occur throughout each person’s life. Some of them are associated with
schooling, such as transition from preschool to elementary school, elementary to high school,
and from high school to higher schooling or world of work. The last transition is a critical
stage for all teenagers and even more so for those with disabilities. Since transition planning
plays a key role in this process, the aim of the paper is to consider two important elements
of this process that include the Individual Transition Plan (ITP) and team-based work. The ITP
is a part of student`s Individualized Education Program (IEP). In the United States and many
European countries, the obligation and procedure for its development is regulated by law.
It should be developed for students with disabilities at the age of 16. The ITP outlines the
training and support that will be needed for the student to achieve transition goals. These
goals should be measurable and indicate what the student’s life after high school will look
like in areas of training or education, employment and independent living. The goals should
be reviewed and revised on an annual basis. Another important element of the transition
planning process is team-based work. The team includes the IEP Team members, student,
his/her family, various state agencies representatives and other experts as needed. The team
draws upon the expertise of different members and combines their information to make a
decision or recommendation for the student. This approach to transition planning increases
the chances of employment and independent living for students with disabilities in adulthood.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
T1  - Tranziciono planiranje za učenike sa smetnjama u razvoju
T1  - Transition planning for students with disabilities
EP  - 70
SP  - 65
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3121
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2019",
abstract = "Tranzicija kao termin odnosi se na prelazak iz jednog stanja ili okolnosti u drugu.
Tokom života svakog čoveka dešavaju se mnoge značajne tranzicije. Neke
od njih su povezane sa školovanjem, poput tranzicija iz predškolskih ustanova
u osnovnu školu, iz osnovne škole u srednju školu i iz srednje škole u visoko školstvo
ili svet rada. Ova poslednja tranzicija predstavlja kritičnu fazu za sve adolescente,
a posebno za one sa smetnjama u razvoju. S obzirom na to da ključnu
ulogu u tom procesu ima tranziciono planiranje, cilj rada je razmatranje dva
značajna elementa ovog procesa, a to su izrada individualnog tranzicionog
plana (ITP) i timski rad. ITP predstavlja deo individualnog obrazovnog plana
(IOP). U Americi i mnogim evropskim zemljama zakonski je regulisana obaveza
i procedura njegove izrade. Treba da bude izrađen do 16. godine učenika sa
smetnjama u razvoju. Individualnim tranzicionim planom se skiciraju obuka
i podrška koje će biti potrebne učeniku za postizanje tranzicionih ciljeva. Ovi
ciljevi treba da budu merljivi i da ukazuju kako će izgledati život učenika nakon
srednje škole u oblasti treninga ili obrazovanja, zapošljavanja i samostalnog
života. Razmatranje i revidiranje ciljeva treba vršiti na godišnjem nivou. Drugi
značajan element procesa tranzicionog planiranja je timski rad. Tim formiraju
članovi tima za izradu IOP-a, učenik, njegova porodica, predstavnici različitih
državnih agencija i drugi stručnjaci po potrebi. Tim se oslanja na stručnost
članova i objedinjuje njihove informacije kako bi doneo odluku ili preporuku
za učenika. Ovakav pristup tranzicionom planiranju povećava šanse za zapošljavanje
i samostalan život učenika sa smetnjama u razvoju u odraslom dobu., Transition, as a term, refers to passing from one state or condition to another. Many
important transitions occur throughout each person’s life. Some of them are associated with
schooling, such as transition from preschool to elementary school, elementary to high school,
and from high school to higher schooling or world of work. The last transition is a critical
stage for all teenagers and even more so for those with disabilities. Since transition planning
plays a key role in this process, the aim of the paper is to consider two important elements
of this process that include the Individual Transition Plan (ITP) and team-based work. The ITP
is a part of student`s Individualized Education Program (IEP). In the United States and many
European countries, the obligation and procedure for its development is regulated by law.
It should be developed for students with disabilities at the age of 16. The ITP outlines the
training and support that will be needed for the student to achieve transition goals. These
goals should be measurable and indicate what the student’s life after high school will look
like in areas of training or education, employment and independent living. The goals should
be reviewed and revised on an annual basis. Another important element of the transition
planning process is team-based work. The team includes the IEP Team members, student,
his/her family, various state agencies representatives and other experts as needed. The team
draws upon the expertise of different members and combines their information to make a
decision or recommendation for the student. This approach to transition planning increases
the chances of employment and independent living for students with disabilities in adulthood.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.",
title = "Tranziciono planiranje za učenike sa smetnjama u razvoju, Transition planning for students with disabilities",
pages = "70-65",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3121"
}

Odović, G.,& Milanović-Dobrota, B.. (2019). Tranziciono planiranje za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 65-70.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3121

Odović G, Milanović-Dobrota B. Tranziciono planiranje za učenike sa smetnjama u razvoju. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.. 2019;:65-70.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3121 .

Odović, Gordana, Milanović-Dobrota, Biljana, "Tranziciono planiranje za učenike sa smetnjama u razvoju" in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019. (2019):65-70,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3121 .

TY  - BOOK
AU  - Stošljević, Lazar
AU  - Stošljević, Miodrag
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3814
AB  - Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba
sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku
rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini
pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti
osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je
sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku
da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio
prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna
znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne
edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne
edukacije i rehabilitacije.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T1  - Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum treće izdanje
EP  - 250
SP  - 1
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3814
ER  - 

@book{
author = "Stošljević, Lazar and Stošljević, Miodrag and Odović, Gordana",
year = "2019",
abstract = "Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba
sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku
rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini
pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti
osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je
sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku
da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio
prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna
znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima.
Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne
edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne
edukacije i rehabilitacije.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
title = "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum treće izdanje",
pages = "250-1",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3814"
}

Stošljević, L., Stošljević, M.,& Odović, G.. (2019). Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum treće izdanje. 
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)., 1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3814

Stošljević L, Stošljević M, Odović G. Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum treće izdanje. 2019;:1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3814 .

Stošljević, Lazar, Stošljević, Miodrag, Odović, Gordana, "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum treće izdanje" (2019):1-250,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3814 .

TY  - CONF
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Odović, Gordana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2019
UR  - http://www.fasper.bg.ac.rs/nauka/nacionalni-skup-doc/20191224_1-ZBORNIK-RADOVA-SKUP-NAC2019.pdf
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3496
AB  - Cilj rada je da predstavi bazični koncept modela zapošljavanja uz podršku.
Ovaj model zapošljavanja baziran je na principu da se odraslim teže i teš-
ko zapošljivim osobama sa ometenošću pomogne da, uz permanentno pružanje
stručne podrške, pronađu posao, zatim da se obuče na radnom mestu i zadrže
plaćen posao u integrisanim uslovima rada
AB  - The aim of the paper is to present the basic
concept of a supported employment model.
This model of employment is based on the
principle of helping hard-to-employ adults
with disabilities to find the job, then get
training in the workplace and maintain
paid job in integrated work settings with
continuous professional support.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Nacionalni naučni skup „edukativna i rehabilitaciona podrška detetu, porodici i instituciji” zbornik radova
T1  - Bazični koncept zapošljavanja uz podršku
T1  - The basic concept of supported Employment
EP  - 117
SP  - 113
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3496
ER  - 

@conference{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Odović, Gordana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2019",
abstract = "Cilj rada je da predstavi bazični koncept modela zapošljavanja uz podršku.
Ovaj model zapošljavanja baziran je na principu da se odraslim teže i teš-
ko zapošljivim osobama sa ometenošću pomogne da, uz permanentno pružanje
stručne podrške, pronađu posao, zatim da se obuče na radnom mestu i zadrže
plaćen posao u integrisanim uslovima rada, The aim of the paper is to present the basic
concept of a supported employment model.
This model of employment is based on the
principle of helping hard-to-employ adults
with disabilities to find the job, then get
training in the workplace and maintain
paid job in integrated work settings with
continuous professional support.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Nacionalni naučni skup „edukativna i rehabilitaciona podrška detetu, porodici i instituciji” zbornik radova",
title = "Bazični koncept zapošljavanja uz podršku, The basic concept of supported Employment",
pages = "117-113",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3496"
}

Milanović-Dobrota, B., Odović, G., Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2019). Bazični koncept zapošljavanja uz podršku. in Nacionalni naučni skup „edukativna i rehabilitaciona podrška detetu, porodici i instituciji” zbornik radova
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 113-117.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3496

Milanović-Dobrota B, Odović G, Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Bazični koncept zapošljavanja uz podršku. in Nacionalni naučni skup „edukativna i rehabilitaciona podrška detetu, porodici i instituciji” zbornik radova. 2019;:113-117.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3496 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Odović, Gordana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Bazični koncept zapošljavanja uz podršku" in Nacionalni naučni skup „edukativna i rehabilitaciona podrška detetu, porodici i instituciji” zbornik radova (2019):113-117,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3496 .

TY  - CONF
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2857
AB  - Tokom procesa profesionalne orijentacije osoba sa teškoćama u mentalnom
razvoju sprovodi se veliki broj formalnih i neformalnih procena sa ciljem da
se usmere u područje rada i zanimanje koje im najviše odgovara i u kojem imaju
najviše izgleda za uspeh u radu. Između ostalih, instrumenati namenjeni pro-
ceni profesionalnih interesovanja obuhvataju i piktografske instrumente
koji su oslobođeni zahteva čitanja. Slikovni prikazi nude dodatne informacije
o radnom okruženju i aktivnostima povezanim sa određenim poslovima, što
omogućava lakše prepoznavanje različitih karakteristika nekog posla. U
radu su predstavljeni primeri nekoliko piktografskih instrumenata koji
se mogu primeniti u fazi profesionalne orijentacije kako bi se na osnovu
dobijenih nalaza usmerio dalji tok planiranja profesionalnog osposobljavanja
i zapošljavanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju.
AB  - During the process of professional
orientation of persons with difficulties in
mental development conducting a large
number of formal and informal assessment
with the aim of moving into field of work
and the profession that suits them best and
in which they have the best prospects for
success in work. Among others, instruments
designed to assess professional interests
include pictographic instruments that are
reading free. Pictures views offer additional
information about working environment and
activities related to certain jobs, which makes
easier recognize different characteristics of a
job. This paper show examples of pictographic
kind of instruments that can be applied in the
phase of professional orientation, in order
to findings focused planning further course
of training and employment of persons with
difficulties in mental development.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.
T1  - Piktografska procena profesionalnih interesovanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju
T1  - Pictographic assessment of
professional interests of
persons with difficulties in
mental development
EP  - 202
SP  - 195
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2857
ER  - 

@conference{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Odović, Gordana",
year = "2018",
abstract = "Tokom procesa profesionalne orijentacije osoba sa teškoćama u mentalnom
razvoju sprovodi se veliki broj formalnih i neformalnih procena sa ciljem da
se usmere u područje rada i zanimanje koje im najviše odgovara i u kojem imaju
najviše izgleda za uspeh u radu. Između ostalih, instrumenati namenjeni pro-
ceni profesionalnih interesovanja obuhvataju i piktografske instrumente
koji su oslobođeni zahteva čitanja. Slikovni prikazi nude dodatne informacije
o radnom okruženju i aktivnostima povezanim sa određenim poslovima, što
omogućava lakše prepoznavanje različitih karakteristika nekog posla. U
radu su predstavljeni primeri nekoliko piktografskih instrumenata koji
se mogu primeniti u fazi profesionalne orijentacije kako bi se na osnovu
dobijenih nalaza usmerio dalji tok planiranja profesionalnog osposobljavanja
i zapošljavanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju., During the process of professional
orientation of persons with difficulties in
mental development conducting a large
number of formal and informal assessment
with the aim of moving into field of work
and the profession that suits them best and
in which they have the best prospects for
success in work. Among others, instruments
designed to assess professional interests
include pictographic instruments that are
reading free. Pictures views offer additional
information about working environment and
activities related to certain jobs, which makes
easier recognize different characteristics of a
job. This paper show examples of pictographic
kind of instruments that can be applied in the
phase of professional orientation, in order
to findings focused planning further course
of training and employment of persons with
difficulties in mental development.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.",
title = "Piktografska procena profesionalnih interesovanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju, Pictographic assessment of
professional interests of
persons with difficulties in
mental development",
pages = "202-195",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2857"
}

Milanović-Dobrota, B.,& Odović, G.. (2018). Piktografska procena profesionalnih interesovanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 195-202.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2857

Milanović-Dobrota B, Odović G. Piktografska procena profesionalnih interesovanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.. 2018;:195-202.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2857 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Odović, Gordana, "Piktografska procena profesionalnih interesovanja osoba sa teškoćama u mentalnom razvoju" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018. (2018):195-202,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2857 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
AU  - Bakoč, Andrijana
AU  - Rakić, Ivana
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2919
AB  - Deca koja imaju smetnje u razvoju imaju, u većoj ili manjoj meri, probleme u funkcionisanju u školi i van nje. Razvoj asistivne tehnologije i njena upotreba je značajno olakšala svakodnevni život ove dece, pa tako i izvršavanje školskih zadataka. Uspešna integracija asistivne tehnologije u obrazovanje mnogo zavisi od nastavnika kao primarnog implementatora nastavnog plana i programa. U tom smislu, stavovi nastavnika prema upotrebi tehnologije igraju centralnu ulogu. 
Cilj istraživanja je bio da se ispitaju prednosti upotrebe asistivne tehnilogije u obrazovnom procesu učenika sa smetnjama u razvoju u osnovnim i srednjim školama i uslovljenost dužine radnog iskustva nastavnika i korišćenja asistivne tehnologije u radu sa učenicima sa smetnjama u razvoju. Uzorkom je obuhvaćeno ukupno 80 ispitanika, i to 40 nastavnika osnovnih i 40 nastavnika srednjih škola. Istraživanje je sprovedeno u osnovnim i srednjim školama na teritoriji grada Beograda u toku 2015/2016. godine. Za prikupljanje podataka korišćen je upitnik posebno sastavljen za ovo istraživanje. 
Rezultati pokazuju da većina nastavnika osnovnih i srednjih škola smatra da korišćenje asistivne tehnologije značajno doprinosi boljem usvajanju znanja, postignućima i samovrednovanju učenika sa smetnjama u razvoju, a dužina radnog iskustva nastavnika ne utiče na veću upotrebu asistivne tehnologije.
AB  - Children with disabilities have a problems in functioning in and out of the school. Everyday life of these children and performance of school tasks facilitated by development of assistive technology in the large degree. Succesful integration of assistive technology in education depend on teachers as the prime implementers of the curriculum. In this sense, the attitudinal disposition of teachers towards the use of technology plays a central role.
The aim of this research was to examine advantage of assistive technology use in educational process of students with disabilities in elementary and secondary schools, as well as the conditionality of work experience and the use of assistive technology. The sample included a total of 80 teachers (40 from elementary and 40 from secondary school). The research was conducted in Belgrade in 2015/2016. We have specifically constructed a questionnaire for this research and we used it to collect data.
The results show that majority of teachers in elementary and secondary schools think that use of assistive technology significant contribute to the better acquiring knowledge, achivment and selfesteem by student with disabilities as well as that the length of work experience don`t have influence on more use of assistive technology.
PB  - Društvo defektologa Vojvodine
C3  - Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja
T1  - Prednosti upotrebe asistivne tehnologije u obrazovanju učenika sa smetnjama u razvoju
T1  - Advantage of assistive technology use in educational process of students with
EP  - 27
SP  - 13
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2919
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana and Bakoč, Andrijana and Rakić, Ivana",
year = "2018",
abstract = "Deca koja imaju smetnje u razvoju imaju, u većoj ili manjoj meri, probleme u funkcionisanju u školi i van nje. Razvoj asistivne tehnologije i njena upotreba je značajno olakšala svakodnevni život ove dece, pa tako i izvršavanje školskih zadataka. Uspešna integracija asistivne tehnologije u obrazovanje mnogo zavisi od nastavnika kao primarnog implementatora nastavnog plana i programa. U tom smislu, stavovi nastavnika prema upotrebi tehnologije igraju centralnu ulogu. 
Cilj istraživanja je bio da se ispitaju prednosti upotrebe asistivne tehnilogije u obrazovnom procesu učenika sa smetnjama u razvoju u osnovnim i srednjim školama i uslovljenost dužine radnog iskustva nastavnika i korišćenja asistivne tehnologije u radu sa učenicima sa smetnjama u razvoju. Uzorkom je obuhvaćeno ukupno 80 ispitanika, i to 40 nastavnika osnovnih i 40 nastavnika srednjih škola. Istraživanje je sprovedeno u osnovnim i srednjim školama na teritoriji grada Beograda u toku 2015/2016. godine. Za prikupljanje podataka korišćen je upitnik posebno sastavljen za ovo istraživanje. 
Rezultati pokazuju da većina nastavnika osnovnih i srednjih škola smatra da korišćenje asistivne tehnologije značajno doprinosi boljem usvajanju znanja, postignućima i samovrednovanju učenika sa smetnjama u razvoju, a dužina radnog iskustva nastavnika ne utiče na veću upotrebu asistivne tehnologije., Children with disabilities have a problems in functioning in and out of the school. Everyday life of these children and performance of school tasks facilitated by development of assistive technology in the large degree. Succesful integration of assistive technology in education depend on teachers as the prime implementers of the curriculum. In this sense, the attitudinal disposition of teachers towards the use of technology plays a central role.
The aim of this research was to examine advantage of assistive technology use in educational process of students with disabilities in elementary and secondary schools, as well as the conditionality of work experience and the use of assistive technology. The sample included a total of 80 teachers (40 from elementary and 40 from secondary school). The research was conducted in Belgrade in 2015/2016. We have specifically constructed a questionnaire for this research and we used it to collect data.
The results show that majority of teachers in elementary and secondary schools think that use of assistive technology significant contribute to the better acquiring knowledge, achivment and selfesteem by student with disabilities as well as that the length of work experience don`t have influence on more use of assistive technology.",
publisher = "Društvo defektologa Vojvodine",
journal = "Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja",
title = "Prednosti upotrebe asistivne tehnologije u obrazovanju učenika sa smetnjama u razvoju, Advantage of assistive technology use in educational process of students with",
pages = "27-13",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2919"
}

Odović, G., Bakoč, A.,& Rakić, I.. (2018). Prednosti upotrebe asistivne tehnologije u obrazovanju učenika sa smetnjama u razvoju. in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja
Društvo defektologa Vojvodine., 13-27.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2919

Odović G, Bakoč A, Rakić I. Prednosti upotrebe asistivne tehnologije u obrazovanju učenika sa smetnjama u razvoju. in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja. 2018;:13-27.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2919 .

Odović, Gordana, Bakoč, Andrijana, Rakić, Ivana, "Prednosti upotrebe asistivne tehnologije u obrazovanju učenika sa smetnjama u razvoju" in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja (2018):13-27,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2919 .

TY  - JOUR
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Jordanov, Petar
AU  - Odović, Gordana
AU  - Jačevski, Milica
AU  - Maksimović, Miloš
AU  - Rapaić, Marko
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1108
AB  - Introduction. The incidence of obesity is rising both in the general population and in people with developmental disabilities. The aim of the study was to examine the frequency of obesity in people with developmental disorders. So far, this topic has not been processed in any article in Serbia and, as such, is a unique attempt. Method. This cross sectional study conducted in the Center for Accommodation and Living of Children and Youth in Development in Belgrade. The study included 139 adult persons, users of the Center's services. The consent of the parents was obtained for the participation of all subjects. All users were surveyed and all anthropometric measurements were made. For questioning, using a specific questionnaire designed for the research needs filled in by the researcher. Data on demographic and physical activity were obtained using questionnaire. In order to estimate the nutrition state, anthropometric measurements were made for all users to determine: body weight, body height, waist and thickness of skin folds, and calculated Body Mass Index. The recommendation of the World Health Organization was used to assess the nutritional state. Results. The survey comprised 139 respondents, of whom 79 (56.8%) were men and 60 women (43.2%). In the examined group, there were 43.9% of subjects who had normal weight, users with overweight were 30.2% and obese 25.9%. Obesity expressed through BMI was more frequent in female subjects than male (p=0.502), and abdominal obesity (p=0.692). Physically active was 20.9% users, whereby male subjects significantly more likely to engage in physical activity than female (p=0.013). Conclusion. It is necessary to organize continuous education of people with disabilities and increase their physical activity in order to prevent obesity and promote healthy lifestyle habits.
AB  - Učestalost gojaznosti je u porastu kako u opštoj populaciji tako i kod osoba sa smetnjama u razvoju. Cilj istraživanja je bio da se ispita učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju. Ova tema, do sada, nije obrađivana ni u jednom časopisu u Srbiji i, kao takva, predstavlja unikatan pokušaj. Metod. U sprovedenom istraživanju u Centru za smeštaj i dnevni boravak dece i omladine ometene u razvoju u Beogradu korišćena je studija preseka. U studiju je uključeno 139 punoletnih osoba, korisnika usluga Centra. Za učešće svih ispitanika dobijena je saglasnost roditelja. Svi korisnici su anketirani i kod svih su urađena antropometrijska merenja. Za anketiranje je korišćem specifčni upitnik konstruisan za potrebe istraživanja koji je popunjavao istraživač. Pored osnovnih demografskih podataka, anketom su prikupljeni i podaci o fzičkoj aktivnosti. U cilju procene stanja uhranjenosti, kod svih korisnika rađena su antropometrijska merenja da bi se odredila: telesna masa, telesna visina, obim struka i debljina kožnih nabora, i izračunao Indeks telesne mase. Za procenu stanja uhranjenosti korišćena je preporuka Svetske zdravstvene organizacije. Rezultati. Istraživanjem je obuhvaćeno 139 ispitanika, od kojih je 79 (56,8%) bilo muškaraca a žena 60 (43,2%). U ispitivanoj grupi je bilo 43,9% ispitanika koji su bili normalno uhranjeni, osoba sa prekomernom telesnom masom bilo je 30,2%, a gojaznih 25,9%. Gojaznost izražena preko indeksa telesne mase bila je češća kod osoba ženskog pola (p=0,502), kao i abdominalna gojaznost (p=0,692). Fizički aktivno je 20,9% ispitanika, pri čemu su se osobe muškog pola značajno ćešće bavile fzičkom aktivnošću (p=0,013). Zaključak. Potrebno je organizovati stalnu edukaciju osoba sa smetnjama u razvoju i povećati njihovu fzičku aktivnost u cilju prevencije gojaznosti i promovisanja zdravih životnih navika.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Frequency of obesity in people with developmental disease
T1  - Učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju
EP  - 63
IS  - 1
SP  - 51
VL  - 24
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108
ER  - 

@article{
author = "Rapaić, Dragan and Jordanov, Petar and Odović, Gordana and Jačevski, Milica and Maksimović, Miloš and Rapaić, Marko",
year = "2018",
abstract = "Introduction. The incidence of obesity is rising both in the general population and in people with developmental disabilities. The aim of the study was to examine the frequency of obesity in people with developmental disorders. So far, this topic has not been processed in any article in Serbia and, as such, is a unique attempt. Method. This cross sectional study conducted in the Center for Accommodation and Living of Children and Youth in Development in Belgrade. The study included 139 adult persons, users of the Center's services. The consent of the parents was obtained for the participation of all subjects. All users were surveyed and all anthropometric measurements were made. For questioning, using a specific questionnaire designed for the research needs filled in by the researcher. Data on demographic and physical activity were obtained using questionnaire. In order to estimate the nutrition state, anthropometric measurements were made for all users to determine: body weight, body height, waist and thickness of skin folds, and calculated Body Mass Index. The recommendation of the World Health Organization was used to assess the nutritional state. Results. The survey comprised 139 respondents, of whom 79 (56.8%) were men and 60 women (43.2%). In the examined group, there were 43.9% of subjects who had normal weight, users with overweight were 30.2% and obese 25.9%. Obesity expressed through BMI was more frequent in female subjects than male (p=0.502), and abdominal obesity (p=0.692). Physically active was 20.9% users, whereby male subjects significantly more likely to engage in physical activity than female (p=0.013). Conclusion. It is necessary to organize continuous education of people with disabilities and increase their physical activity in order to prevent obesity and promote healthy lifestyle habits., Učestalost gojaznosti je u porastu kako u opštoj populaciji tako i kod osoba sa smetnjama u razvoju. Cilj istraživanja je bio da se ispita učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju. Ova tema, do sada, nije obrađivana ni u jednom časopisu u Srbiji i, kao takva, predstavlja unikatan pokušaj. Metod. U sprovedenom istraživanju u Centru za smeštaj i dnevni boravak dece i omladine ometene u razvoju u Beogradu korišćena je studija preseka. U studiju je uključeno 139 punoletnih osoba, korisnika usluga Centra. Za učešće svih ispitanika dobijena je saglasnost roditelja. Svi korisnici su anketirani i kod svih su urađena antropometrijska merenja. Za anketiranje je korišćem specifčni upitnik konstruisan za potrebe istraživanja koji je popunjavao istraživač. Pored osnovnih demografskih podataka, anketom su prikupljeni i podaci o fzičkoj aktivnosti. U cilju procene stanja uhranjenosti, kod svih korisnika rađena su antropometrijska merenja da bi se odredila: telesna masa, telesna visina, obim struka i debljina kožnih nabora, i izračunao Indeks telesne mase. Za procenu stanja uhranjenosti korišćena je preporuka Svetske zdravstvene organizacije. Rezultati. Istraživanjem je obuhvaćeno 139 ispitanika, od kojih je 79 (56,8%) bilo muškaraca a žena 60 (43,2%). U ispitivanoj grupi je bilo 43,9% ispitanika koji su bili normalno uhranjeni, osoba sa prekomernom telesnom masom bilo je 30,2%, a gojaznih 25,9%. Gojaznost izražena preko indeksa telesne mase bila je češća kod osoba ženskog pola (p=0,502), kao i abdominalna gojaznost (p=0,692). Fizički aktivno je 20,9% ispitanika, pri čemu su se osobe muškog pola značajno ćešće bavile fzičkom aktivnošću (p=0,013). Zaključak. Potrebno je organizovati stalnu edukaciju osoba sa smetnjama u razvoju i povećati njihovu fzičku aktivnost u cilju prevencije gojaznosti i promovisanja zdravih životnih navika.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Frequency of obesity in people with developmental disease, Učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju",
pages = "63-51",
number = "1",
volume = "24",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108"
}

Rapaić, D., Jordanov, P., Odović, G., Jačevski, M., Maksimović, M.,& Rapaić, M.. (2018). Frequency of obesity in people with developmental disease. in Beogradska defektološka škola
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 24(1), 51-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108

Rapaić D, Jordanov P, Odović G, Jačevski M, Maksimović M, Rapaić M. Frequency of obesity in people with developmental disease. in Beogradska defektološka škola. 2018;24(1):51-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108 .

Rapaić, Dragan, Jordanov, Petar, Odović, Gordana, Jačevski, Milica, Maksimović, Miloš, Rapaić, Marko, "Frequency of obesity in people with developmental disease" in Beogradska defektološka škola, 24, no. 1 (2018):51-63,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108 .

TY  - CONF
AU  - Bakoč, Andrijana
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2918
AB  - Nivo intelektualnog razvoja predstavlja osnovni riziko-faktor za razvoj poremećaja u ponašanju i prisustvo mentalnih oboljenja kod populacije sa intelektualnom ometenošću (IO). Prisustvo različitih oblika izmijenjenog ponašanja kod osoba sa IO jedan je od indikatora kvaliteta njihovog života u zajednici. Cilj ovog rada je procjena antisocijalnog ponašanja kod učenika sa lakom intelektualnom ometenošću (LIO) i poređenje u odnosu na učenike tipičnog razvoja (TR). U istraživanje je uključeno 50 učenika sa LIO kao eksperimentalna grupa i 50 učenika TR kao kontrolna grupa. Za evidentiranje problema u ponašanju korišćenja je Skala antisocijalnog ponašanja koja je sastavni dio Skale za procjenu socijalnog ponašanja u školi (The School Behavior Scale, Second Edition, Merrell, 2002). Rezultati su pokazali da učenici sa LIO ostvaruju statistički značajno više skorove na ukupnoj Skali antisocijalnog ponašanja (p꞊0,004), što govori o većem prisustvu takvih oblika ponašanja. Isti rezultati su dobijeni na subskali Hostilno/Iritabilno ponašanje (p꞊0,042) i subskali Drsko/Ometajuće ponašanje (p꞊0,000). Statistički značajna razlika nije uočena na subskali Antisocijalno/Agresivno ponašanje (p꞊0,213).Ovakav rezultat ukazuje na potrebu sveobuhvatnijeg sagledavanja socijalnog ponašanja učenika sa IO i učenika TR i evidentiranje problema u tom domenu. Poželjno je razmotriti kako faktore koji doprinose nastanku bihejvioralnih problema, tako i one koji imaju pozitivan uticaj na ponašanje obje grupe učenika.
AB  - The level of intellectual development is the basic risk factor for the development of behavioral disorders and the presence of mental illnesses in the population with intellectual disability (IO). The presence of different forms of altered behavior in IOs is one of the indicators of the quality of their lives in the community. The aim of this paper is to assess the antisocial behavior of students with mild intellectual disability (MID) and comparison with students of typical development (TD). The research involved 50 students with MID as a experimental group and 50 students of TD as a control group. To record behavioral problems, the Scale of Anti-Social Behavior was used, which is an integral part of The School Behavior Scale (Merrell, 2002). The results showed that MID students achieved statistically significantly higher scores on the overall Antisocial behavior scale (p꞊0,004), which indicates a greater presence of such behavioral patterns. The same results were obtained on the subscale Hostile / Irritable Behavior (p꞊0,042) and the Rudely/Disturbing Behavior (p꞊0,000). A statistically significant difference was not seen on the Antisocial/Aggressive behavior subscale (p꞊0,213). This result points to the need for a more comprehensive view of pupils' social behavior of students with MID and students of TD and recording problems in that domain. It is also desirable to consider factors that contribute to the appearance of behavioral problems, as well as those that have a positive effect of both groups of students.
PB  - Društvo defektologa Vojvodine
C3  - Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja
T1  - Problemi u socijalnom ponašanju učenika sa lakom intelektualnom ometenošću
T1  - Problems in social behavior of students with mild intellectual disabilities
EP  - 96
SP  - 83
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2918
ER  - 

@conference{
author = "Bakoč, Andrijana and Odović, Gordana",
year = "2018",
abstract = "Nivo intelektualnog razvoja predstavlja osnovni riziko-faktor za razvoj poremećaja u ponašanju i prisustvo mentalnih oboljenja kod populacije sa intelektualnom ometenošću (IO). Prisustvo različitih oblika izmijenjenog ponašanja kod osoba sa IO jedan je od indikatora kvaliteta njihovog života u zajednici. Cilj ovog rada je procjena antisocijalnog ponašanja kod učenika sa lakom intelektualnom ometenošću (LIO) i poređenje u odnosu na učenike tipičnog razvoja (TR). U istraživanje je uključeno 50 učenika sa LIO kao eksperimentalna grupa i 50 učenika TR kao kontrolna grupa. Za evidentiranje problema u ponašanju korišćenja je Skala antisocijalnog ponašanja koja je sastavni dio Skale za procjenu socijalnog ponašanja u školi (The School Behavior Scale, Second Edition, Merrell, 2002). Rezultati su pokazali da učenici sa LIO ostvaruju statistički značajno više skorove na ukupnoj Skali antisocijalnog ponašanja (p꞊0,004), što govori o većem prisustvu takvih oblika ponašanja. Isti rezultati su dobijeni na subskali Hostilno/Iritabilno ponašanje (p꞊0,042) i subskali Drsko/Ometajuće ponašanje (p꞊0,000). Statistički značajna razlika nije uočena na subskali Antisocijalno/Agresivno ponašanje (p꞊0,213).Ovakav rezultat ukazuje na potrebu sveobuhvatnijeg sagledavanja socijalnog ponašanja učenika sa IO i učenika TR i evidentiranje problema u tom domenu. Poželjno je razmotriti kako faktore koji doprinose nastanku bihejvioralnih problema, tako i one koji imaju pozitivan uticaj na ponašanje obje grupe učenika., The level of intellectual development is the basic risk factor for the development of behavioral disorders and the presence of mental illnesses in the population with intellectual disability (IO). The presence of different forms of altered behavior in IOs is one of the indicators of the quality of their lives in the community. The aim of this paper is to assess the antisocial behavior of students with mild intellectual disability (MID) and comparison with students of typical development (TD). The research involved 50 students with MID as a experimental group and 50 students of TD as a control group. To record behavioral problems, the Scale of Anti-Social Behavior was used, which is an integral part of The School Behavior Scale (Merrell, 2002). The results showed that MID students achieved statistically significantly higher scores on the overall Antisocial behavior scale (p꞊0,004), which indicates a greater presence of such behavioral patterns. The same results were obtained on the subscale Hostile / Irritable Behavior (p꞊0,042) and the Rudely/Disturbing Behavior (p꞊0,000). A statistically significant difference was not seen on the Antisocial/Aggressive behavior subscale (p꞊0,213). This result points to the need for a more comprehensive view of pupils' social behavior of students with MID and students of TD and recording problems in that domain. It is also desirable to consider factors that contribute to the appearance of behavioral problems, as well as those that have a positive effect of both groups of students.",
publisher = "Društvo defektologa Vojvodine",
journal = "Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja",
title = "Problemi u socijalnom ponašanju učenika sa lakom intelektualnom ometenošću, Problems in social behavior of students with mild intellectual disabilities",
pages = "96-83",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2918"
}

Bakoč, A.,& Odović, G.. (2018). Problemi u socijalnom ponašanju učenika sa lakom intelektualnom ometenošću. in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja
Društvo defektologa Vojvodine., 83-96.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2918

Bakoč A, Odović G. Problemi u socijalnom ponašanju učenika sa lakom intelektualnom ometenošću. in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja. 2018;:83-96.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2918 .

Bakoč, Andrijana, Odović, Gordana, "Problemi u socijalnom ponašanju učenika sa lakom intelektualnom ometenošću" in Obrazovanje dece i učenika 
u inkluzivnim uslovima 
Tematski zbornik radova međunarodnog značaja (2018):83-96,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2918 .

TY  - CONF
AU  - Janković, Aleksandra
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4163
AB  - Multipla skleroza je hronično, autoimuno, inflamatorno,
demijelinizaciono oboljenje centralnog nervnog sistema, i jedan je od
najčešćih uzroka invalidnosti u kategoriji mlađih odraslih osoba
(Compston, Ebers, Lassmann, McDonald, Matthews & Wekerle, 1988). S
obzirom da multipla skleroza tokom vremena vodi do većeg stepena
invalidnosti, ove osobe se između ostalog suočavaju sa različitim
problemima u pokretljivosti, a time i u obavljanju aktivnosti
svakodnevnog života.
Cilj istraživanja je bilo ispitivanje doživljaja uspešnosti u
obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa multiplom sklerozom.
Uzorkom je obuhvaćeno 10 ispitanika, ženskog pola, starosti od 38 do 65
godina. Istraživanje je sprovedeno tokom 2017. godine u Beogradu u
Udruženju osoba sa multiplom sklerozom. U radu je primenjen
kvalitativni istraživački pristup. Podaci su prikupljeni putem
polustrukturisanog intrvjua, a analiza dobijenih podataka je izvršena
primenom interpretativne fenomenološke analize.
Rezultati istraživanja su pokazali da se ispitanici nose sa
različitim problemima u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života.
Kretanje je otežano, pa je potrebno mnogo više vremena i energije koja se
svakog dana razlikuje kako bi osoba mogla da obavi neku radnju.
Ispitanici prolaze kroz bol, tugu i ljutnju zbog gubitka sposobnosti i
nemogućenosti da obavljaju aktivnosti i nastave život na način na koji
su to ranije činili. Doživljaj gubitka ima za posledicu i promenu slike
o sebi.
Prednost u rehabilitaciji osoba sa multiplom sklerozom treba
dati multidisciplinaranom pristupu uz primenu različitih vrsta
terapija. Značajno bi bilo obezbediti informacije o novim terapijama i
edukovanje o njihovom značaju i primeni. Omogućavanje servisa podrške u
kući značajno bi olakšalo obavljanje aktivnosti svakodnevnog života
osoba sa multiplom sklerizom.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije
T1  - Uspešnost u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa Multiplom sklerozom
EP  - 150
SP  - 150
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4163
ER  - 

@conference{
author = "Janković, Aleksandra and Odović, Gordana",
year = "2018",
abstract = "Multipla skleroza je hronično, autoimuno, inflamatorno,
demijelinizaciono oboljenje centralnog nervnog sistema, i jedan je od
najčešćih uzroka invalidnosti u kategoriji mlađih odraslih osoba
(Compston, Ebers, Lassmann, McDonald, Matthews & Wekerle, 1988). S
obzirom da multipla skleroza tokom vremena vodi do većeg stepena
invalidnosti, ove osobe se između ostalog suočavaju sa različitim
problemima u pokretljivosti, a time i u obavljanju aktivnosti
svakodnevnog života.
Cilj istraživanja je bilo ispitivanje doživljaja uspešnosti u
obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa multiplom sklerozom.
Uzorkom je obuhvaćeno 10 ispitanika, ženskog pola, starosti od 38 do 65
godina. Istraživanje je sprovedeno tokom 2017. godine u Beogradu u
Udruženju osoba sa multiplom sklerozom. U radu je primenjen
kvalitativni istraživački pristup. Podaci su prikupljeni putem
polustrukturisanog intrvjua, a analiza dobijenih podataka je izvršena
primenom interpretativne fenomenološke analize.
Rezultati istraživanja su pokazali da se ispitanici nose sa
različitim problemima u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života.
Kretanje je otežano, pa je potrebno mnogo više vremena i energije koja se
svakog dana razlikuje kako bi osoba mogla da obavi neku radnju.
Ispitanici prolaze kroz bol, tugu i ljutnju zbog gubitka sposobnosti i
nemogućenosti da obavljaju aktivnosti i nastave život na način na koji
su to ranije činili. Doživljaj gubitka ima za posledicu i promenu slike
o sebi.
Prednost u rehabilitaciji osoba sa multiplom sklerozom treba
dati multidisciplinaranom pristupu uz primenu različitih vrsta
terapija. Značajno bi bilo obezbediti informacije o novim terapijama i
edukovanje o njihovom značaju i primeni. Omogućavanje servisa podrške u
kući značajno bi olakšalo obavljanje aktivnosti svakodnevnog života
osoba sa multiplom sklerizom.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije",
title = "Uspešnost u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa Multiplom sklerozom",
pages = "150-150",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4163"
}

Janković, A.,& Odović, G.. (2018). Uspešnost u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa Multiplom sklerozom. in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije
Drustvo defektologa Srbije., 150-150.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4163

Janković A, Odović G. Uspešnost u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa Multiplom sklerozom. in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije. 2018;:150-150.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4163 .

Janković, Aleksandra, Odović, Gordana, "Uspešnost u obavljanju aktivnosti svakodnevnog života osoba sa Multiplom sklerozom" in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije (2018):150-150,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4163 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2838
AB  - Evaluacije funkcionalnog kapaciteta su standardizovane baterije testova
koje se koriste za procenu sposobnosti radnika za izvođenje radnih aktivnosti
nakon povređivanja. Smatra se jednim od načina merenja spremnosti osobe za po-
vratak na posao. Proces evaluacije poredi zdravstveno stanje osobe, telesne
funkcije i strukture sa zahtevima posla i radnog okruženja. Tokom evaluacije
sistematski se prati nekoliko faktora kako bi se stekao uvid u fizičke spo-
sobnosti osobe.
Ipak, postoji sve više dokaza da pored fizičkih i psihosocijalni faktori
poput mišljenja o samoefikasnosti u obavljanju zadataka, mišljenja o emo-
tivnom i fizičkom funkcionisanju, percepcije invalidnosti, intenzite-
ta i doživljaja bola imaju uticaj na rezultate evaluacije funkcionalnog
kapaciteta, a posledično tome i na odluku o radnoj sposobnosti osobe nakon
povređivanja i mogućnosti povratka na posao. Prema tome, sama evaluacija
funkcionalnih sposobnosti nema prediktivnu mogućnost uspešnog i trajnog
povratka na posao.
AB  - Functional capacity evaluation are
standardized batteries of tests used to assess
worker`s ability to perform work activities
after injuring. It is considered as one of the
measurements for person readiness to return
to work. The evaluation process compares
the person’s health status, body functions,
and structure with job requirements
and work environment. Several factors
are systematically monitored during the
evaluation to gain insight into the person’s
physical abilities.
However, there is increasing evidence that
not only physical but also psychosocial
factors such as opinions about self-efficacy
in performing tasks, opinions on emotional
and physical functioning, perceptions of
disability, intensity and pain experiences
influence functional capacity evaluation
results, and consequently decision on work
ability of a person after injury and return
to work. Therefore, functional capabilities
evaluation itself does not have the predictive
possibility for successful and permanent
return to work.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.
T1  - Evaluacija funkcionalnog kapaciteta u procesu povratka na posao
T1  - Functional capacity evaluation
in the return to work process
EP  - 80
SP  - 73
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2838
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2018",
abstract = "Evaluacije funkcionalnog kapaciteta su standardizovane baterije testova
koje se koriste za procenu sposobnosti radnika za izvođenje radnih aktivnosti
nakon povređivanja. Smatra se jednim od načina merenja spremnosti osobe za po-
vratak na posao. Proces evaluacije poredi zdravstveno stanje osobe, telesne
funkcije i strukture sa zahtevima posla i radnog okruženja. Tokom evaluacije
sistematski se prati nekoliko faktora kako bi se stekao uvid u fizičke spo-
sobnosti osobe.
Ipak, postoji sve više dokaza da pored fizičkih i psihosocijalni faktori
poput mišljenja o samoefikasnosti u obavljanju zadataka, mišljenja o emo-
tivnom i fizičkom funkcionisanju, percepcije invalidnosti, intenzite-
ta i doživljaja bola imaju uticaj na rezultate evaluacije funkcionalnog
kapaciteta, a posledično tome i na odluku o radnoj sposobnosti osobe nakon
povređivanja i mogućnosti povratka na posao. Prema tome, sama evaluacija
funkcionalnih sposobnosti nema prediktivnu mogućnost uspešnog i trajnog
povratka na posao., Functional capacity evaluation are
standardized batteries of tests used to assess
worker`s ability to perform work activities
after injuring. It is considered as one of the
measurements for person readiness to return
to work. The evaluation process compares
the person’s health status, body functions,
and structure with job requirements
and work environment. Several factors
are systematically monitored during the
evaluation to gain insight into the person’s
physical abilities.
However, there is increasing evidence that
not only physical but also psychosocial
factors such as opinions about self-efficacy
in performing tasks, opinions on emotional
and physical functioning, perceptions of
disability, intensity and pain experiences
influence functional capacity evaluation
results, and consequently decision on work
ability of a person after injury and return
to work. Therefore, functional capabilities
evaluation itself does not have the predictive
possibility for successful and permanent
return to work.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.",
title = "Evaluacija funkcionalnog kapaciteta u procesu povratka na posao, Functional capacity evaluation
in the return to work process",
pages = "80-73",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2838"
}

Odović, G.,& Milanović-Dobrota, B.. (2018). Evaluacija funkcionalnog kapaciteta u procesu povratka na posao. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 73-80.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2838

Odović G, Milanović-Dobrota B. Evaluacija funkcionalnog kapaciteta u procesu povratka na posao. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018.. 2018;:73-80.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2838 .

Odović, Gordana, Milanović-Dobrota, Biljana, "Evaluacija funkcionalnog kapaciteta u procesu povratka na posao" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup
„Metode procene u specijalnoj edukaciji i
rehabilitaciji”, Beograd,Srbija, 24. decembar 2018. (2018):73-80,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2838 .

TY  - BOOK
AU  - Stošljević, Lazar
AU  - Stošljević, Miodrag
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2017
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3840
AB  - Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima. Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima. Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne edukacije i rehabilitacije.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T1  - Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum drugo izdanje
EP  - 250
SP  - 1
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3840
ER  - 

@book{
author = "Stošljević, Lazar and Stošljević, Miodrag and Odović, Gordana",
year = "2017",
abstract = "Do sada su studenti smera za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju osoba sa motori~kim poreme}ajima tokom studiranja koristili Praktikum za metodiku rada sa telesno invalidnim licima – dijagnostika koji je ujedno bio i jedini pisani materijal koji je sadr`ao testove neophodne za procenu sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima. Tira` pomenutog praktikuma ve} odavno je rasprodat, a vremenom je sakupljen i novi testovni materijal. Ove ~injenice navele su nas na odluku da izradimo novi praktikum. Pri njegovoj izradi glavna vodilja nam je bio prethodni praktikum koji je generacijama studenata pru`ao neophodna znanja iz oblasti procene sposobnosti osoba sa motori~kim poreme}ajima. Ve} provereni “stari” testovi kao i novi ima}e velikog zna~aja i za specijalne edukatore i rehabilitatore – somatopede koji rade u oblasti specijalne edukacije i rehabilitacije.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
title = "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum drugo izdanje",
pages = "250-1",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3840"
}

Stošljević, L., Stošljević, M.,& Odović, G.. (2017). Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum drugo izdanje. 
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)., 1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3840

Stošljević L, Stošljević M, Odović G. Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum drugo izdanje. 2017;:1-250.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3840 .

Stošljević, Lazar, Stošljević, Miodrag, Odović, Gordana, "Procena sposobnosti osoba sa motoričkim poremećajima praktikum drugo izdanje" (2017):1-250,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3840 .

TY  - JOUR
AU  - Slavković, Sanela
AU  - Golubović, Špela
AU  - Nađ, Čongor
AU  - Odović, Gordana
AU  - Honan, Cynthia
AU  - Brkić-Jovanović, Nina
PY  - 2017
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1079
AB  - Introduction. Regular follow-up and support of people with multiple sclerosis in finding and keeping employment may enable them to stay employed longer and have better quality of work life, financial security, and a higher degree of social participation. The objective of this study was to determine the work status and factors that may affect work engagement of people with multiple sclerosis. Material and Methods. The study was conducted in the territory of the Autonomous Province of Vojvodina, and included 108 subjects with relapsing-remitting multiple sclerosis, aged 18 - 65 years, using the expanded disability status scale, 0 - 5.5. The data were collected using a General questionnaire and the multiple sclerosis work difficulties questionnaire. Results. Out of 108 subjects, only 37 were employed or had been retired for less than three years, which were the criteria for filling out the multiple sclerosis work difficulties questionnaire (in Serbian). Our results showed that subjects perceived cognitive difficulties and movement/mobility difficulties as the main factors affecting their work performance. Conclusion. The analysis of environmental factors and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis showed that other factors affected their work more than their personal preferences or the disease itself.
AB  - Uvod. Adekvatnim načinom praćenja i podrškom prilikom zaposlenja i tokom radnog angažovanja, osobama obolelim od multiple skleroze omogućuje se duži i kvalitetniji ostanak na poslu, finansijska sigurnost i veći stepen socijalne participacije. Cilj rada je bio da utvrdimo radni status i faktore koji mogu uticati na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze. Materijal i metode. Istraživanje je sprovedeno na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodine na ukupnom uzorku od 108 ispitanika sa relapsno-remitentna formom multiple skleroze, starosti 18-65 godina i EDSS skorom 0-5,5. Podaci su prikupljeni Opštim upitnikom i The Multiple Sclerosis Work Difficulties Questionnaire - MSWDQ koji je preveden i prilagođen za potrebe srpskog govorno-jezičkog područja. Rezultati. Od ukupnog uzorka (n = 108), svega 37 obolelih od multiple skleroze radi ili je u penziji manje od tri godine što je bio preduslov popunjavanja upitnika. Utvrđeno je da ispitanici kognitivne teškoće i teškoće sa pokretljivošću percipiraju kao glavne teškoće odnosno faktore koji utiču na obavljanje posla. Zaključak. Analizirajući faktore okruženja i faktore koji utiču na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze, zaključili smo da drugi faktori više utiču na rad ispitanika sa multiplom sklerozom, nego njihova lična želja ili sama bolest.
PB  - Društvo lekara Vojvodine Srpskog lekarskog društva, Novi Sad
T2  - Medicinski pregled
T1  - Work status and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis
T1  - Radni status i faktori koji utiču na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze
EP  - 222
IS  - 7-8
SP  - 216
VL  - 70
DO  - 10.2298/MPNS1708216S
ER  - 

@article{
author = "Slavković, Sanela and Golubović, Špela and Nađ, Čongor and Odović, Gordana and Honan, Cynthia and Brkić-Jovanović, Nina",
year = "2017",
abstract = "Introduction. Regular follow-up and support of people with multiple sclerosis in finding and keeping employment may enable them to stay employed longer and have better quality of work life, financial security, and a higher degree of social participation. The objective of this study was to determine the work status and factors that may affect work engagement of people with multiple sclerosis. Material and Methods. The study was conducted in the territory of the Autonomous Province of Vojvodina, and included 108 subjects with relapsing-remitting multiple sclerosis, aged 18 - 65 years, using the expanded disability status scale, 0 - 5.5. The data were collected using a General questionnaire and the multiple sclerosis work difficulties questionnaire. Results. Out of 108 subjects, only 37 were employed or had been retired for less than three years, which were the criteria for filling out the multiple sclerosis work difficulties questionnaire (in Serbian). Our results showed that subjects perceived cognitive difficulties and movement/mobility difficulties as the main factors affecting their work performance. Conclusion. The analysis of environmental factors and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis showed that other factors affected their work more than their personal preferences or the disease itself., Uvod. Adekvatnim načinom praćenja i podrškom prilikom zaposlenja i tokom radnog angažovanja, osobama obolelim od multiple skleroze omogućuje se duži i kvalitetniji ostanak na poslu, finansijska sigurnost i veći stepen socijalne participacije. Cilj rada je bio da utvrdimo radni status i faktore koji mogu uticati na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze. Materijal i metode. Istraživanje je sprovedeno na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodine na ukupnom uzorku od 108 ispitanika sa relapsno-remitentna formom multiple skleroze, starosti 18-65 godina i EDSS skorom 0-5,5. Podaci su prikupljeni Opštim upitnikom i The Multiple Sclerosis Work Difficulties Questionnaire - MSWDQ koji je preveden i prilagođen za potrebe srpskog govorno-jezičkog područja. Rezultati. Od ukupnog uzorka (n = 108), svega 37 obolelih od multiple skleroze radi ili je u penziji manje od tri godine što je bio preduslov popunjavanja upitnika. Utvrđeno je da ispitanici kognitivne teškoće i teškoće sa pokretljivošću percipiraju kao glavne teškoće odnosno faktore koji utiču na obavljanje posla. Zaključak. Analizirajući faktore okruženja i faktore koji utiču na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze, zaključili smo da drugi faktori više utiču na rad ispitanika sa multiplom sklerozom, nego njihova lična želja ili sama bolest.",
publisher = "Društvo lekara Vojvodine Srpskog lekarskog društva, Novi Sad",
journal = "Medicinski pregled",
title = "Work status and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis, Radni status i faktori koji utiču na radno angažovanje obolelih od multiple skleroze",
pages = "222-216",
number = "7-8",
volume = "70",
doi = "10.2298/MPNS1708216S"
}

Slavković, S., Golubović, Š., Nađ, Č., Odović, G., Honan, C.,& Brkić-Jovanović, N.. (2017). Work status and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis. in Medicinski pregled
Društvo lekara Vojvodine Srpskog lekarskog društva, Novi Sad., 70(7-8), 216-222.
https://doi.org/10.2298/MPNS1708216S

Slavković S, Golubović Š, Nađ Č, Odović G, Honan C, Brkić-Jovanović N. Work status and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis. in Medicinski pregled. 2017;70(7-8):216-222.
doi:10.2298/MPNS1708216S .

Slavković, Sanela, Golubović, Špela, Nađ, Čongor, Odović, Gordana, Honan, Cynthia, Brkić-Jovanović, Nina, "Work status and factors affecting work engagement of people with multiple sclerosis" in Medicinski pregled, 70, no. 7-8 (2017):216-222,
https://doi.org/10.2298/MPNS1708216S . .

TY  - JOUR
AU  - Odović, Gordana
AU  - Parežanin, Vladimir
AU  - Arsić, Radomir
PY  - 2017
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1076
AB  - In the past, the foundations for building the environment were the characteristics of an average person. Those who did not fit in the average were practically unable to participate on an equal footing in the life of the community. The concept of universal design involves providing opportunities to satisfy the requirements of all users, among others, of persons with disabilities, young children and elderly persons, to participate in various areas of society. The architecture creates and shapes the environment in which human beings can live. The aim of this research was to examine the awareness of architecture students as future professionals about the existing application of the concept of universal design in the built environment by investigating the influence of prior learning, the cycle of academic studies and being in contact with people with disabilities. The study sample consisted of 129 students of the Faculty of Architecture, University of Belgrade (60 first-year students of undergraduate studies and 69 first-year students of master academic studies). For this purpose, a special questionnaire was designed containing 10 questions about the students' awareness of the application of universal design in the built environment. The results showed that the cycle of academic studies affected the greater awareness of architecture students, whereas the type of secondary education and acquaintance with people with disabilities did not have a significant impact.
AB  - Nekada su osnove za izgradnju okruženja bile karakteristike prosečnog čoveka. Oni koji se nisu uklapali u taj prosek bili su praktično onemogućeni da na ravnopravnim osnovama učestvuju u životu društvene zajednice. Koncept univerzalnog dizajna podrazumeva pružanje mogućnosti zadovoljenja zahteva svih korisnika, između ostalih, osoba sa invaliditetom, male dece i starih osoba za učešće u raznim oblastima društva. Arhitektura stvara i oblikuje okolinu u kojoj ljudska bića mogu živeti. Cilj ovog istraživanja je ispitivanje svesnosti studenata arhitekture, kao budućih profesionalaca, o postojećoj primeni koncepta univerzalnog dizajna u oblasti izgradnje okruženja uz ispitivanje uticaja prethodnog obrazovanja, ciklusa akademskih studija i postojanja kontakta sa osobama sa invaliditetom. Uzorak istraživanja je činilo 129 studenata Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (60 studenata prve godine osnovnih akademskih studija i 69 studenata prve godine master akademskih studija). Za istraživanje je konstruisan poseban upitnik koji sadrži 10 pitanja o svesnosti studenata o primeni univerzalnog dizajna u izgrađenom okruženju. Rezultati pokazuju da na veću svesnost studenata arhitekture utiče ciklus akademskih studija, ali da značajan uticaj nema vrsta srednjoškolskog obrazovanja i poznavanje osoba sa invaliditetom.
PB  - Univerzitet u Nišu, Niš
T2  - Teme
T1  - Architecture students' awareness of universal design application in the built environment
T1  - Svesnost studenata arhitekture o primeni univerzalnog dizajna u građenom okruženju
EP  - 621
IS  - 3
SP  - 607
VL  - 41
DO  - 10.22190/TEME1703607O
ER  - 

@article{
author = "Odović, Gordana and Parežanin, Vladimir and Arsić, Radomir",
year = "2017",
abstract = "In the past, the foundations for building the environment were the characteristics of an average person. Those who did not fit in the average were practically unable to participate on an equal footing in the life of the community. The concept of universal design involves providing opportunities to satisfy the requirements of all users, among others, of persons with disabilities, young children and elderly persons, to participate in various areas of society. The architecture creates and shapes the environment in which human beings can live. The aim of this research was to examine the awareness of architecture students as future professionals about the existing application of the concept of universal design in the built environment by investigating the influence of prior learning, the cycle of academic studies and being in contact with people with disabilities. The study sample consisted of 129 students of the Faculty of Architecture, University of Belgrade (60 first-year students of undergraduate studies and 69 first-year students of master academic studies). For this purpose, a special questionnaire was designed containing 10 questions about the students' awareness of the application of universal design in the built environment. The results showed that the cycle of academic studies affected the greater awareness of architecture students, whereas the type of secondary education and acquaintance with people with disabilities did not have a significant impact., Nekada su osnove za izgradnju okruženja bile karakteristike prosečnog čoveka. Oni koji se nisu uklapali u taj prosek bili su praktično onemogućeni da na ravnopravnim osnovama učestvuju u životu društvene zajednice. Koncept univerzalnog dizajna podrazumeva pružanje mogućnosti zadovoljenja zahteva svih korisnika, između ostalih, osoba sa invaliditetom, male dece i starih osoba za učešće u raznim oblastima društva. Arhitektura stvara i oblikuje okolinu u kojoj ljudska bića mogu živeti. Cilj ovog istraživanja je ispitivanje svesnosti studenata arhitekture, kao budućih profesionalaca, o postojećoj primeni koncepta univerzalnog dizajna u oblasti izgradnje okruženja uz ispitivanje uticaja prethodnog obrazovanja, ciklusa akademskih studija i postojanja kontakta sa osobama sa invaliditetom. Uzorak istraživanja je činilo 129 studenata Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu (60 studenata prve godine osnovnih akademskih studija i 69 studenata prve godine master akademskih studija). Za istraživanje je konstruisan poseban upitnik koji sadrži 10 pitanja o svesnosti studenata o primeni univerzalnog dizajna u izgrađenom okruženju. Rezultati pokazuju da na veću svesnost studenata arhitekture utiče ciklus akademskih studija, ali da značajan uticaj nema vrsta srednjoškolskog obrazovanja i poznavanje osoba sa invaliditetom.",
publisher = "Univerzitet u Nišu, Niš",
journal = "Teme",
title = "Architecture students' awareness of universal design application in the built environment, Svesnost studenata arhitekture o primeni univerzalnog dizajna u građenom okruženju",
pages = "621-607",
number = "3",
volume = "41",
doi = "10.22190/TEME1703607O"
}

Odović, G., Parežanin, V.,& Arsić, R.. (2017). Architecture students' awareness of universal design application in the built environment. in Teme
Univerzitet u Nišu, Niš., 41(3), 607-621.
https://doi.org/10.22190/TEME1703607O

Odović G, Parežanin V, Arsić R. Architecture students' awareness of universal design application in the built environment. in Teme. 2017;41(3):607-621.
doi:10.22190/TEME1703607O .

Odović, Gordana, Parežanin, Vladimir, Arsić, Radomir, "Architecture students' awareness of universal design application in the built environment" in Teme, 41, no. 3 (2017):607-621,
https://doi.org/10.22190/TEME1703607O . .

TY  - CONF
AU  - Đorđević, Srboljub
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Odović, Gordana
AU  - Ilić, Snežana
AU  - Arsić, Radomir
AU  - Đorđević, Lucija
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2606
C3  - Tematski zbornik radova međunarodnog značaja
T1  - Neka razmatranja teorijskih stavova o inkluzivnom obrazovanju i njegovoj implementaciji
EP  - 7
SP  - 19
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2606
ER  - 

@conference{
author = "Đorđević, Srboljub and Rapaić, Dragan and Odović, Gordana and Ilić, Snežana and Arsić, Radomir and Đorđević, Lucija",
year = "2016",
journal = "Tematski zbornik radova međunarodnog značaja",
title = "Neka razmatranja teorijskih stavova o inkluzivnom obrazovanju i njegovoj implementaciji",
pages = "7-19",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2606"
}

Đorđević, S., Rapaić, D., Odović, G., Ilić, S., Arsić, R.,& Đorđević, L.. (2016). Neka razmatranja teorijskih stavova o inkluzivnom obrazovanju i njegovoj implementaciji. in Tematski zbornik radova međunarodnog značaja, 19-7.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2606

Đorđević S, Rapaić D, Odović G, Ilić S, Arsić R, Đorđević L. Neka razmatranja teorijskih stavova o inkluzivnom obrazovanju i njegovoj implementaciji. in Tematski zbornik radova međunarodnog značaja. 2016;:19-7.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2606 .

Đorđević, Srboljub, Rapaić, Dragan, Odović, Gordana, Ilić, Snežana, Arsić, Radomir, Đorđević, Lucija, "Neka razmatranja teorijskih stavova o inkluzivnom obrazovanju i njegovoj implementaciji" in Tematski zbornik radova međunarodnog značaja (2016):19-7,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2606 .

TY  - CONF
AU  - Ilić, Snežana
AU  - Nikolić, Snežana
AU  - Odović, Gordana
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2528
AB  - Research shows that developmental disabilities and specific developmental problems
in children remain undetected by parents, teachers and professional associates. Our
goal was to establish the method of identification of children with developmental
delays/ disabilities in the existing procedure of a preschool and the system / procedure
of ongoing support. In the existing procedure of preschool institutions there is no
procedure for dealing with parents’ concerns; 77.4 % of the teachers claim that they
notice children who are in some way different from typical children. There are significant
differences in the responses of the teachers and the expert service as to the beginning
of child observation, giving of instructions to a teacher after the child is observed and
the approach to the child is adjusted after observation and adjustment of access to the
child. Teachers and members of the expert service show a high degree of agreement,
statistically significant, about the statements regarding the need for a special educator
as a professional associates in the preschools.
PB  - University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.
T1  - Identification of children with developmental delays/ disabilities in preschools
EP  - 199
SP  - 183
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2528
ER  - 

@conference{
author = "Ilić, Snežana and Nikolić, Snežana and Odović, Gordana",
year = "2016",
abstract = "Research shows that developmental disabilities and specific developmental problems
in children remain undetected by parents, teachers and professional associates. Our
goal was to establish the method of identification of children with developmental
delays/ disabilities in the existing procedure of a preschool and the system / procedure
of ongoing support. In the existing procedure of preschool institutions there is no
procedure for dealing with parents’ concerns; 77.4 % of the teachers claim that they
notice children who are in some way different from typical children. There are significant
differences in the responses of the teachers and the expert service as to the beginning
of child observation, giving of instructions to a teacher after the child is observed and
the approach to the child is adjusted after observation and adjustment of access to the
child. Teachers and members of the expert service show a high degree of agreement,
statistically significant, about the statements regarding the need for a special educator
as a professional associates in the preschools.",
publisher = "University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.",
title = "Identification of children with developmental delays/ disabilities in preschools",
pages = "199-183",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2528"
}

Ilić, S., Nikolić, S.,& Odović, G.. (2016). Identification of children with developmental delays/ disabilities in preschools. in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.
University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 183-199.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2528

Ilić S, Nikolić S, Odović G. Identification of children with developmental delays/ disabilities in preschools. in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.. 2016;:183-199.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2528 .

Ilić, Snežana, Nikolić, Snežana, Odović, Gordana, "Identification of children with developmental delays/ disabilities in preschools" in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016. (2016):183-199,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2528 .

TY  - CONF
AU  - Bakoč, Andrijana
AU  - Odović, Gordana
AU  - Mastilo, Bojana
AU  - Kalajdžić, Olivera
AU  - Zečević, Ivana
AU  - Vuksanović, Gorica
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2573
C3  - Tematski zbornik II dio
T1  - Povezanost socijalne kompetencije i antisocijalnog ponašanja kod učenika sa intelektualnom ometenošću
EP  - 448
SP  - 441
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2573
ER  - 

@conference{
author = "Bakoč, Andrijana and Odović, Gordana and Mastilo, Bojana and Kalajdžić, Olivera and Zečević, Ivana and Vuksanović, Gorica",
year = "2016",
journal = "Tematski zbornik II dio",
title = "Povezanost socijalne kompetencije i antisocijalnog ponašanja kod učenika sa intelektualnom ometenošću",
pages = "448-441",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2573"
}

Bakoč, A., Odović, G., Mastilo, B., Kalajdžić, O., Zečević, I.,& Vuksanović, G.. (2016). Povezanost socijalne kompetencije i antisocijalnog ponašanja kod učenika sa intelektualnom ometenošću. in Tematski zbornik II dio, 441-448.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2573

Bakoč A, Odović G, Mastilo B, Kalajdžić O, Zečević I, Vuksanović G. Povezanost socijalne kompetencije i antisocijalnog ponašanja kod učenika sa intelektualnom ometenošću. in Tematski zbornik II dio. 2016;:441-448.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2573 .

Bakoč, Andrijana, Odović, Gordana, Mastilo, Bojana, Kalajdžić, Olivera, Zečević, Ivana, Vuksanović, Gorica, "Povezanost socijalne kompetencije i antisocijalnog ponašanja kod učenika sa intelektualnom ometenošću" in Tematski zbornik II dio (2016):441-448,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2573 .

TY  - CONF
AU  - Ilić-Stošović, Danijela
AU  - Odović, Gordana
AU  - Nikolić, Snežana
AU  - Lazović, Marica
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2507
AB  - Osnovni cilj ovog istraživanja je da se utvrdi koje pozitivne
i negativne uticaje inkluzivnog obrazovanja na socijalni i emo-
cionalni razvoj, kao i na obrazovanje dece sa teškoćama u razvoju i
invaliditetom percipiraju defektolozi u našoj zemlji.
Uzorak istraživanja činilo je 90 defektologa zaposlenih u
11 osnovnih škola za obrazovanje dece sa teškoćama u razvoju i
invaliditetom. Za prikupljanje potrebnih podataka korišćen
je Upitnik, kreiran za potrebe ovog istraživanja. Upitnik se
sastojao iz opšteg dela (socio-demografski podaci) i 20 pitanja
otvorenog tipa, koja čine poseban deo upitnika. Za potrebe ovog
rada prikazani su odgovori ispitanika na šest pitanja.
Dobijeni rezultati pokazuju da se pozitivni uticaji inklu-
zivnog obrazovanja percipiraju u okviru socijalnog razvoja dece sa
teškoćama u razvoju i invaliditetom, a negativni u okviru kva-
liteta obrazovanja. Ipak, i kada defektolozi percipiraju neke po-
zitivne efekte inkluzivnog obrazovanja, oni i dalje u dominant-
nom broju percipiraju značajan udeo negativnih efekata (po 95,6%
na socijalni i emocionalni razvoj i 97,8% na kvalitet edukacije).
Region u kome su defektolozi zaposleni, kao i obrazovni profil
utiču na stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju.
Kroz dobijene rezultate možemo sagledati način kako defek-
tolozi generalno vide benefit i svrhu inkluzije, ali i kako defek-
tolozi percipiraju trenutne efekte inkluzivnog obrazovanja u
našoj zemlji.
AB  - The main aim of this research was to examine factors that are perceived as good and
bad effects of inclusive education on social and emotional development of children with
developmental difficulties and disabilities, as much as on the quality of their education.
The sample was made of 90 special education teachers form 11 special schools in Serbia.
To gather the necessary data was used questionnaire, created for the purpose of this
research. The questionnaire consisted of a general part (socio-demographic data), and
20 open-ended questions, which constitute a special part of the questionnaire. for the
purposes of this paper, we will present the responses to six questions.
The results show that the positive effects of inclusive education are perceived within
the social development of children with developmental difficulties and disabilities, and
negative in the context of the quality of education. However, when special education
teachers perceived positive effects of inclusive education, there are still a dominant
number of perceived negative effects of a significant share (95.6%, according to the
social and emotional development, and 97.8% of the quality of education). a region
in which the special education teachers employed, as well as the educational profile
affects the position of special education teachers towards inclusive education.
These results can be understood as how special education teachers generally see the
benefit and purpose of inclusion, but also how special education teachers perceive the
current effects of inclusive education in our country.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup, „Socijalna inkluzija dece sa razvojnim
smetnjama i problemima u ponašanju”, Beograd, 6. decembar 2016
T1  - Stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju
T1  - Attitude of special education teachers towards inclusive education
EP  - 20
SP  - 13
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2507
ER  - 

@conference{
author = "Ilić-Stošović, Danijela and Odović, Gordana and Nikolić, Snežana and Lazović, Marica",
year = "2016",
abstract = "Osnovni cilj ovog istraživanja je da se utvrdi koje pozitivne
i negativne uticaje inkluzivnog obrazovanja na socijalni i emo-
cionalni razvoj, kao i na obrazovanje dece sa teškoćama u razvoju i
invaliditetom percipiraju defektolozi u našoj zemlji.
Uzorak istraživanja činilo je 90 defektologa zaposlenih u
11 osnovnih škola za obrazovanje dece sa teškoćama u razvoju i
invaliditetom. Za prikupljanje potrebnih podataka korišćen
je Upitnik, kreiran za potrebe ovog istraživanja. Upitnik se
sastojao iz opšteg dela (socio-demografski podaci) i 20 pitanja
otvorenog tipa, koja čine poseban deo upitnika. Za potrebe ovog
rada prikazani su odgovori ispitanika na šest pitanja.
Dobijeni rezultati pokazuju da se pozitivni uticaji inklu-
zivnog obrazovanja percipiraju u okviru socijalnog razvoja dece sa
teškoćama u razvoju i invaliditetom, a negativni u okviru kva-
liteta obrazovanja. Ipak, i kada defektolozi percipiraju neke po-
zitivne efekte inkluzivnog obrazovanja, oni i dalje u dominant-
nom broju percipiraju značajan udeo negativnih efekata (po 95,6%
na socijalni i emocionalni razvoj i 97,8% na kvalitet edukacije).
Region u kome su defektolozi zaposleni, kao i obrazovni profil
utiču na stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju.
Kroz dobijene rezultate možemo sagledati način kako defek-
tolozi generalno vide benefit i svrhu inkluzije, ali i kako defek-
tolozi percipiraju trenutne efekte inkluzivnog obrazovanja u
našoj zemlji., The main aim of this research was to examine factors that are perceived as good and
bad effects of inclusive education on social and emotional development of children with
developmental difficulties and disabilities, as much as on the quality of their education.
The sample was made of 90 special education teachers form 11 special schools in Serbia.
To gather the necessary data was used questionnaire, created for the purpose of this
research. The questionnaire consisted of a general part (socio-demographic data), and
20 open-ended questions, which constitute a special part of the questionnaire. for the
purposes of this paper, we will present the responses to six questions.
The results show that the positive effects of inclusive education are perceived within
the social development of children with developmental difficulties and disabilities, and
negative in the context of the quality of education. However, when special education
teachers perceived positive effects of inclusive education, there are still a dominant
number of perceived negative effects of a significant share (95.6%, according to the
social and emotional development, and 97.8% of the quality of education). a region
in which the special education teachers employed, as well as the educational profile
affects the position of special education teachers towards inclusive education.
These results can be understood as how special education teachers generally see the
benefit and purpose of inclusion, but also how special education teachers perceive the
current effects of inclusive education in our country.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup, „Socijalna inkluzija dece sa razvojnim
smetnjama i problemima u ponašanju”, Beograd, 6. decembar 2016",
title = "Stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju, Attitude of special education teachers towards inclusive education",
pages = "20-13",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2507"
}

Ilić-Stošović, D., Odović, G., Nikolić, S.,& Lazović, M.. (2016). Stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup, „Socijalna inkluzija dece sa razvojnim
smetnjama i problemima u ponašanju”, Beograd, 6. decembar 2016
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 13-20.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2507

Ilić-Stošović D, Odović G, Nikolić S, Lazović M. Stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup, „Socijalna inkluzija dece sa razvojnim
smetnjama i problemima u ponašanju”, Beograd, 6. decembar 2016. 2016;:13-20.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2507 .

Ilić-Stošović, Danijela, Odović, Gordana, Nikolić, Snežana, Lazović, Marica, "Stav defektologa prema inkluzivnom obrazovanju" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup, „Socijalna inkluzija dece sa razvojnim
smetnjama i problemima u ponašanju”, Beograd, 6. decembar 2016 (2016):13-20,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2507 .

TY  - CONF
AU  - Odović, Gordana
AU  - Ilić-Stošović, Danijela
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/2440
AB  - There are many scenarios that can lead to disabilities and its manifestation can have
a large number of varieties including the type of disability, the degree of visibility of the
disability, course of the condition and experience of pain and other symptoms. Acquiring
a disability is extremely difficult experience and person sudden exists in different world
comparing with ones before acquiring disability. Changes can occur in physical, mental,
social, vocational and family functioning. Rehabilitation often begins in the hospital
setting. The goals of rehabilitation are to help persons with acquired disabilities achieve
maximum functional independence as much as possible and to attain the best possible
quality of life and life satisfaction.
In this article is discussed importance of early intervention in vocational
rehabilitation. Evidence suggest that early intervention in vocational rehabilitation is
more effective than late. Early intervention strategies lead to faster return to work. The
timing of the interventions play a key role in returning to vocational activities. Recent
researches have showed that early rehabilitation is more associated with factors that
usually predict better health and better job satisfaction, such as a permanent job, high
occupational status, good job control, low job insecurity, and healthy lifestyle.
PB  - University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.
T1  - Early Intervention in Vocational Rehabilitation of Persons with Acquired Disabilities
EP  - 176
SP  - 163
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2440
ER  - 

@conference{
author = "Odović, Gordana and Ilić-Stošović, Danijela",
year = "2016",
abstract = "There are many scenarios that can lead to disabilities and its manifestation can have
a large number of varieties including the type of disability, the degree of visibility of the
disability, course of the condition and experience of pain and other symptoms. Acquiring
a disability is extremely difficult experience and person sudden exists in different world
comparing with ones before acquiring disability. Changes can occur in physical, mental,
social, vocational and family functioning. Rehabilitation often begins in the hospital
setting. The goals of rehabilitation are to help persons with acquired disabilities achieve
maximum functional independence as much as possible and to attain the best possible
quality of life and life satisfaction.
In this article is discussed importance of early intervention in vocational
rehabilitation. Evidence suggest that early intervention in vocational rehabilitation is
more effective than late. Early intervention strategies lead to faster return to work. The
timing of the interventions play a key role in returning to vocational activities. Recent
researches have showed that early rehabilitation is more associated with factors that
usually predict better health and better job satisfaction, such as a permanent job, high
occupational status, good job control, low job insecurity, and healthy lifestyle.",
publisher = "University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.",
title = "Early Intervention in Vocational Rehabilitation of Persons with Acquired Disabilities",
pages = "176-163",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2440"
}

Odović, G.,& Ilić-Stošović, D.. (2016). Early Intervention in Vocational Rehabilitation of Persons with Acquired Disabilities. in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.
University of Belgrade, Faculty of Special Education and Rehabilitation, Serbia /
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 163-176.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2440

Odović G, Ilić-Stošović D. Early Intervention in Vocational Rehabilitation of Persons with Acquired Disabilities. in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016.. 2016;:163-176.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2440 .

Odović, Gordana, Ilić-Stošović, Danijela, "Early Intervention in Vocational Rehabilitation of Persons with Acquired Disabilities" in Thematic Collection of International Importance- Early Intervention in Special Education and Rehabilitation“, Beograd, Srbija, 2016. (2016):163-176,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_2440 .

TY  - CONF
AU  - Kadijević, Đorđe M.
AU  - Odović, Gordana
AU  - Masliković, Dejan
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/986
AB  - Calls to promote greater participations of persons with disabilities in society usually deal with the use of various IC-based technologies. Many of initiatives also deal with the quality of life (QoL) of those persons and discuss possible impacts of ICT use on that quality. By comparing persons with and without disabilities, this study examined the extent to which (1) individuals used IC-based technologies, (2) their QoL was improved due to the use of those technologies, and (3) this use (USE) was related to that QoL improvement (IQoL). It was found that both USE and IQoL were lower for persons with disabilities, and that correlation between USE and IQoL was stronger for those persons. The study examines the role of education and its potential to improve the QoL for persons with disabilities as a result of better use of ICTs.
PB  - Springer International Publishing Ag, Cham
C3  - Computers Helping People with Special Needs, ICCHP 2016, Pt I
T1  - Using ICT and Quality of Life: Comparing Persons with and Without Disabilities
EP  - 133
SP  - 129
VL  - 9758
DO  - 10.1007/978-3-319-41264-1_18
ER  - 

@conference{
author = "Kadijević, Đorđe M. and Odović, Gordana and Masliković, Dejan",
year = "2016",
abstract = "Calls to promote greater participations of persons with disabilities in society usually deal with the use of various IC-based technologies. Many of initiatives also deal with the quality of life (QoL) of those persons and discuss possible impacts of ICT use on that quality. By comparing persons with and without disabilities, this study examined the extent to which (1) individuals used IC-based technologies, (2) their QoL was improved due to the use of those technologies, and (3) this use (USE) was related to that QoL improvement (IQoL). It was found that both USE and IQoL were lower for persons with disabilities, and that correlation between USE and IQoL was stronger for those persons. The study examines the role of education and its potential to improve the QoL for persons with disabilities as a result of better use of ICTs.",
publisher = "Springer International Publishing Ag, Cham",
journal = "Computers Helping People with Special Needs, ICCHP 2016, Pt I",
title = "Using ICT and Quality of Life: Comparing Persons with and Without Disabilities",
pages = "133-129",
volume = "9758",
doi = "10.1007/978-3-319-41264-1_18"
}

Kadijević, Đ. M., Odović, G.,& Masliković, D.. (2016). Using ICT and Quality of Life: Comparing Persons with and Without Disabilities. in Computers Helping People with Special Needs, ICCHP 2016, Pt I
Springer International Publishing Ag, Cham., 9758, 129-133.
https://doi.org/10.1007/978-3-319-41264-1_18

Kadijević ĐM, Odović G, Masliković D. Using ICT and Quality of Life: Comparing Persons with and Without Disabilities. in Computers Helping People with Special Needs, ICCHP 2016, Pt I. 2016;9758:129-133.
doi:10.1007/978-3-319-41264-1_18 .

Kadijević, Đorđe M., Odović, Gordana, Masliković, Dejan, "Using ICT and Quality of Life: Comparing Persons with and Without Disabilities" in Computers Helping People with Special Needs, ICCHP 2016, Pt I, 9758 (2016):129-133,
https://doi.org/10.1007/978-3-319-41264-1_18 . .

TY  - JOUR
AU  - Urošević, Jadranka
AU  - Odović, Gordana
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Davidović, Mladen
AU  - Trgovčević, Sanja
AU  - Milovanović, Verica
PY  - 2015
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/894
AB  - Background/Aim. The number of elderly people in the world is growing, in Serbia as well. Serbia is already among the top ten countries with the oldest population, it is the fact. Aging influences the quality of life in different ways. The aim of this study was to assess the health-related quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia. Methods. The study included 100 elderly people aged 65 years and above in urban and rural areas in Serbia. The next questionnaires were used: a sociodemographic questionnaire and a Serbian version of standardized European Euro-QoL questionnaire (EQ-5D-3L), as a basic index for the assessment and description of the quality of life. Results. In the structure of the respondents, according to the achieved social contacts (p = 0.012), the life of those with family members (p = 0.009), and health status (p = 0.000), in relation to the place of residence there was a statistically significant difference. There was a significant difference (p = 0.040), predominantly poor score for anxiety/depression within the rural population. The average value of quality of life in urban and rural areas was not statistically significant (p = 0.720). For those living in rural areas there was a statistically significant positive correlation between anxiety/depression and age, wealth status, marital status, living with family members and achieving social contacts, while a negative correlation was observed between anxiety/depression and education. Conclusion. On the basis of the data of our study, we can say that the presence of anxiety/depression among older people is greater in rural than in urban areas. The results of this study show that the perception of anxiety/depression among older in rural areas is bigger with the age and poverty increasing, the loss of a spouse, life without family members, lack of achievement of social contacts and lower education.
AB  - Uvod/Cilj. Broj starih osoba u svetu i Srbiji raste, a činjenica je i da se Srbija već nalazi među deset zemalja sveta sa najstarijim stanovništvom. Proces starenja na različite načine utiče na kvalitet života. Cilj rada bio je da se proceni kvalitet života u vezi sa zdravljem starih u urbanoj i ruralnoj sredini u Srbiji. Metode. Istraživanje je obuhvatilo 100 starih osoba od 65 godina i više, u urbanoj i ruralnoj sredini. Korišćeni upitnici bili su sociodemografski upitnik i srpska verzija standardizovanog evropskog upitnika Euro- QoL (EQ-5D-3L), kao bazični indeks za procenu i opis kvaliteta života. Rezultati. U strukturi ispitanika prema ostvarivanju socijalnih kontakata (p = 0,012), životu ispitanika sa članovima porodice (p = 0,009) i zdravstvenom stanju (p = 0,000), u odnosu na mesto stanovanja, utvrđena je statistički značajna razlika. Nađena je značajna razlika (p = 0,040), sa dominacijom loših ocena, za usamljenost unutar ruralne populacije. Kod ispitanika koji žive u ruralnoj sredini utvrđena je statistički značajna pozitivna povezanost između usamljenosti i godina života, materijalnog stanja, bračnog statusa, života sa članovima domaćinstva i ostvarivanja socijalnih kontakata, dok je negativna povezanost uočena između usamljenosti i obrazovanja. Zaključak. Na osnovu podataka ove studije možemo reći da su usamljenije stare osobe u ruralnoj sredini. Rezultati ovog istraživanja pokazuju da se percepcija anksioznosti/ depresije kod starih u ruralnoj sredini povećava porastom godina starosti i siromaštva, gubitkom bračnog druga, životom bez članova porodice, neostvarivanjem socijalnih kontakata i nižim stepenom obrazovanja.
PB  - Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd
T2  - Vojnosanitetski pregled
T1  - Quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia
T1  - Kvalitet života starih u urbanoj i ruralnoj sredini u Srbiji
EP  - 974
IS  - 11
SP  - 968
VL  - 72
DO  - 10.2298/vsp140831107u
ER  - 

@article{
author = "Urošević, Jadranka and Odović, Gordana and Rapaić, Dragan and Davidović, Mladen and Trgovčević, Sanja and Milovanović, Verica",
year = "2015",
abstract = "Background/Aim. The number of elderly people in the world is growing, in Serbia as well. Serbia is already among the top ten countries with the oldest population, it is the fact. Aging influences the quality of life in different ways. The aim of this study was to assess the health-related quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia. Methods. The study included 100 elderly people aged 65 years and above in urban and rural areas in Serbia. The next questionnaires were used: a sociodemographic questionnaire and a Serbian version of standardized European Euro-QoL questionnaire (EQ-5D-3L), as a basic index for the assessment and description of the quality of life. Results. In the structure of the respondents, according to the achieved social contacts (p = 0.012), the life of those with family members (p = 0.009), and health status (p = 0.000), in relation to the place of residence there was a statistically significant difference. There was a significant difference (p = 0.040), predominantly poor score for anxiety/depression within the rural population. The average value of quality of life in urban and rural areas was not statistically significant (p = 0.720). For those living in rural areas there was a statistically significant positive correlation between anxiety/depression and age, wealth status, marital status, living with family members and achieving social contacts, while a negative correlation was observed between anxiety/depression and education. Conclusion. On the basis of the data of our study, we can say that the presence of anxiety/depression among older people is greater in rural than in urban areas. The results of this study show that the perception of anxiety/depression among older in rural areas is bigger with the age and poverty increasing, the loss of a spouse, life without family members, lack of achievement of social contacts and lower education., Uvod/Cilj. Broj starih osoba u svetu i Srbiji raste, a činjenica je i da se Srbija već nalazi među deset zemalja sveta sa najstarijim stanovništvom. Proces starenja na različite načine utiče na kvalitet života. Cilj rada bio je da se proceni kvalitet života u vezi sa zdravljem starih u urbanoj i ruralnoj sredini u Srbiji. Metode. Istraživanje je obuhvatilo 100 starih osoba od 65 godina i više, u urbanoj i ruralnoj sredini. Korišćeni upitnici bili su sociodemografski upitnik i srpska verzija standardizovanog evropskog upitnika Euro- QoL (EQ-5D-3L), kao bazični indeks za procenu i opis kvaliteta života. Rezultati. U strukturi ispitanika prema ostvarivanju socijalnih kontakata (p = 0,012), životu ispitanika sa članovima porodice (p = 0,009) i zdravstvenom stanju (p = 0,000), u odnosu na mesto stanovanja, utvrđena je statistički značajna razlika. Nađena je značajna razlika (p = 0,040), sa dominacijom loših ocena, za usamljenost unutar ruralne populacije. Kod ispitanika koji žive u ruralnoj sredini utvrđena je statistički značajna pozitivna povezanost između usamljenosti i godina života, materijalnog stanja, bračnog statusa, života sa članovima domaćinstva i ostvarivanja socijalnih kontakata, dok je negativna povezanost uočena između usamljenosti i obrazovanja. Zaključak. Na osnovu podataka ove studije možemo reći da su usamljenije stare osobe u ruralnoj sredini. Rezultati ovog istraživanja pokazuju da se percepcija anksioznosti/ depresije kod starih u ruralnoj sredini povećava porastom godina starosti i siromaštva, gubitkom bračnog druga, životom bez članova porodice, neostvarivanjem socijalnih kontakata i nižim stepenom obrazovanja.",
publisher = "Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd",
journal = "Vojnosanitetski pregled",
title = "Quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia, Kvalitet života starih u urbanoj i ruralnoj sredini u Srbiji",
pages = "974-968",
number = "11",
volume = "72",
doi = "10.2298/vsp140831107u"
}

Urošević, J., Odović, G., Rapaić, D., Davidović, M., Trgovčević, S.,& Milovanović, V.. (2015). Quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia. in Vojnosanitetski pregled
Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd., 72(11), 968-974.
https://doi.org/10.2298/vsp140831107u

Urošević J, Odović G, Rapaić D, Davidović M, Trgovčević S, Milovanović V. Quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia. in Vojnosanitetski pregled. 2015;72(11):968-974.
doi:10.2298/vsp140831107u .

Urošević, Jadranka, Odović, Gordana, Rapaić, Dragan, Davidović, Mladen, Trgovčević, Sanja, Milovanović, Verica, "Quality of life of the elderly in urban and rural areas in Serbia" in Vojnosanitetski pregled, 72, no. 11 (2015):968-974,
https://doi.org/10.2298/vsp140831107u . .