TY  - CONF
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Jablan, Branka
AU  - Vujović, Zagorka
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5344
AB  - Uvod: Oštećenje vida ima značajan uticaj na kvalitet života deteta, ali i na
funkcionisanje porodice. Proučavanje korelata kvaliteta života porodica dece
sa smetnjama u razvoju postalo je aktuelno zahvaljujući ekološkom pristupu
roditeljstva i programima u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji usmerenim na
roditelje. Kvalitet života porodice zavisi od velikog broja činilaca, međutim
rezultati brojnih istraživanja konzistentno ukazuju da su negativne dimenzije
ovog konstrukta povezane sa smetnjom u razvoju kod deteta, kao i sa nekim
psihičkim karakteristikama roditelja. Ključne podatke o kvalitetu života osobe
ili porodice moguće je dobiti na osnovu samoprocene ličnog doživljaja i vrednovanja
njegovih strukturnih elemenata, kao što su zdravlje, dobrobit, emocionalno
blagostanje i lične vrednosti i osećaj samopoštovanja.
Cilj: Cilj istraživanja je utvrditi povezanost samopoštovanja i optimizma roditelja
dece sa oštećenjem vida i kvaliteta života porodice.
Metode: Za prikupljanje podataka korišćen je Pedijatrijski upitnik za procenu
kvaliteta života dece sa oštećenjem vida i njihovih porodica (Pediatric Eye
Questionnaire - PedsEyeQ). Za procenu samopoštovanja kod roditelja korišćena
je Rozenbergova skala samopoštovanja (Rosenberg Self Esteem Scale),
a za procenu optimizma Skala za merenje optimizma (Life Orientation Test).
Uzorak je činilo 38 ispitanika, roditelja dece sa oštećenjem vida.
Rezultati: Analizom rezultata utvrđena je pozitivna korelacija umerenog intenziteta
između samopoštovanja roditelja dece sa oštećenjem vida i samoprocene
kvaliteta života. Između samoprocene kvaliteta života i nivoa optimizma
roditelja nije utvrđena povezanost.Zaključak: Za organizaciju aktivnosti u zajednici i donošenje odluka veoma je
bitno kako roditelj deteta sa oštećenjem vida vrednuje sebe i vidi budućnost
svoje porodice. Zato je neophodno da se, kroz programe intervencije usmerene
na roditelje, stalno radi na oblikovanju njihovih realnih očekivanja (optimizma)
i zdravog samopoštovanja.
AB  - Introduction: Visual impairment significantly affects children’s quality of life and how
families function. Research into the correlates of the quality of life of families with children with
developmental disabilities has become possible due to the ecological approach to parenting
and programs in special education and rehabilitation aimed at parents. A family’s quality of
life depends on many factors. However, the results of numerous studies consistently indicate
that the negative dimensions of this construct are associated with a child’s developmental
disability and some psychological characteristics of parents. Essential information on the
quality of life of a person or family can be obtained from self-assessment of personal
experience and evaluation of its structural elements, such as health, well- being, emotional
wellness, personal values, and self-esteem.
Aim: This research aimed to determine the relationship between self- esteem and
optimism in parents of children with visual impairment and the family’s quality of life.
Methods: The Pediatric Eye Questionnaire – PedsEyeQ was used to collect information
on the quality of life of children with visual impairment and their families.
The Rosenberg Self Esteem Scale was used to assess self-esteem in parents, while
Life Orientation Test was used for optimism. The sample included 38 parents of children with
visual impairment.
Results: The results showed a moderate positive correlation between self-esteem in
parents of children with visual impairment and the self- assessed quality of life. No correlation
was found between the parents’ self-assessed quality of life and the level of optimism.
Conclusion: For organizing activities in the community and making decisions, it is very
important how parents of children with visual impairment value themselves and see the
future of their families. Thus, it is necessary to constantly work on shaping their realistic
expectations (optimism) and healthy self-esteem through parent-oriented intervention
programs.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
T1  - Samopoštovanje i optimizam roditelja dece sa oštećenjem Vida i povezanost sa kvalitetom života
T1  - Self-esteem and optimism in parents of children With visual impairment and their relation To the quality of life
EP  - 330
SP  - 323
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5344
ER  - 

@conference{
author = "Vučinić, Vesna and Jablan, Branka and Vujović, Zagorka and Anđelković, Marija",
year = "2023",
abstract = "Uvod: Oštećenje vida ima značajan uticaj na kvalitet života deteta, ali i na
funkcionisanje porodice. Proučavanje korelata kvaliteta života porodica dece
sa smetnjama u razvoju postalo je aktuelno zahvaljujući ekološkom pristupu
roditeljstva i programima u specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji usmerenim na
roditelje. Kvalitet života porodice zavisi od velikog broja činilaca, međutim
rezultati brojnih istraživanja konzistentno ukazuju da su negativne dimenzije
ovog konstrukta povezane sa smetnjom u razvoju kod deteta, kao i sa nekim
psihičkim karakteristikama roditelja. Ključne podatke o kvalitetu života osobe
ili porodice moguće je dobiti na osnovu samoprocene ličnog doživljaja i vrednovanja
njegovih strukturnih elemenata, kao što su zdravlje, dobrobit, emocionalno
blagostanje i lične vrednosti i osećaj samopoštovanja.
Cilj: Cilj istraživanja je utvrditi povezanost samopoštovanja i optimizma roditelja
dece sa oštećenjem vida i kvaliteta života porodice.
Metode: Za prikupljanje podataka korišćen je Pedijatrijski upitnik za procenu
kvaliteta života dece sa oštećenjem vida i njihovih porodica (Pediatric Eye
Questionnaire - PedsEyeQ). Za procenu samopoštovanja kod roditelja korišćena
je Rozenbergova skala samopoštovanja (Rosenberg Self Esteem Scale),
a za procenu optimizma Skala za merenje optimizma (Life Orientation Test).
Uzorak je činilo 38 ispitanika, roditelja dece sa oštećenjem vida.
Rezultati: Analizom rezultata utvrđena je pozitivna korelacija umerenog intenziteta
između samopoštovanja roditelja dece sa oštećenjem vida i samoprocene
kvaliteta života. Između samoprocene kvaliteta života i nivoa optimizma
roditelja nije utvrđena povezanost.Zaključak: Za organizaciju aktivnosti u zajednici i donošenje odluka veoma je
bitno kako roditelj deteta sa oštećenjem vida vrednuje sebe i vidi budućnost
svoje porodice. Zato je neophodno da se, kroz programe intervencije usmerene
na roditelje, stalno radi na oblikovanju njihovih realnih očekivanja (optimizma)
i zdravog samopoštovanja., Introduction: Visual impairment significantly affects children’s quality of life and how
families function. Research into the correlates of the quality of life of families with children with
developmental disabilities has become possible due to the ecological approach to parenting
and programs in special education and rehabilitation aimed at parents. A family’s quality of
life depends on many factors. However, the results of numerous studies consistently indicate
that the negative dimensions of this construct are associated with a child’s developmental
disability and some psychological characteristics of parents. Essential information on the
quality of life of a person or family can be obtained from self-assessment of personal
experience and evaluation of its structural elements, such as health, well- being, emotional
wellness, personal values, and self-esteem.
Aim: This research aimed to determine the relationship between self- esteem and
optimism in parents of children with visual impairment and the family’s quality of life.
Methods: The Pediatric Eye Questionnaire – PedsEyeQ was used to collect information
on the quality of life of children with visual impairment and their families.
The Rosenberg Self Esteem Scale was used to assess self-esteem in parents, while
Life Orientation Test was used for optimism. The sample included 38 parents of children with
visual impairment.
Results: The results showed a moderate positive correlation between self-esteem in
parents of children with visual impairment and the self- assessed quality of life. No correlation
was found between the parents’ self-assessed quality of life and the level of optimism.
Conclusion: For organizing activities in the community and making decisions, it is very
important how parents of children with visual impairment value themselves and see the
future of their families. Thus, it is necessary to constantly work on shaping their realistic
expectations (optimism) and healthy self-esteem through parent-oriented intervention
programs.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine",
title = "Samopoštovanje i optimizam roditelja dece sa oštećenjem Vida i povezanost sa kvalitetom života, Self-esteem and optimism in parents of children With visual impairment and their relation To the quality of life",
pages = "330-323",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5344"
}

Vučinić, V., Jablan, B., Vujović, Z.,& Anđelković, M.. (2023). Samopoštovanje i optimizam roditelja dece sa oštećenjem Vida i povezanost sa kvalitetom života. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 323-330.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5344

Vučinić V, Jablan B, Vujović Z, Anđelković M. Samopoštovanje i optimizam roditelja dece sa oštećenjem Vida i povezanost sa kvalitetom života. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine. 2023;:323-330.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5344 .

Vučinić, Vesna, Jablan, Branka, Vujović, Zagorka, Anđelković, Marija, "Samopoštovanje i optimizam roditelja dece sa oštećenjem Vida i povezanost sa kvalitetom života" in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine (2023):323-330,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5344 .

TY  - JOUR
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Martać, Valentina
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4632
AB  - Uvod: Neformalna i formalna podrška roditeljima dece sa smetnjama u razvoju ima
višestruk uticaj na porodično funkcionisanje i zadovoljstvo životom članova porodice.
Cilj: Cilj istraživanja je utvrđivanje u kojoj meri roditelji dece sa smetnjama u razvoju
očekuju podršku od porodice i prijatelja. Metod: Uzorak u istraživanju činilo je 65
roditelja dece sa smetnjama u razvoju, većina su bile majke (f = 62, P = 95.4%). Ispitivanje
očekivane podrške članova porodice i prijatelja izvršeno je korišćenjem skale Socijalna
podrška – ponašanje (The Social Support Behaviors – SS-B; Vaux et al., 1987). Rezultati:
Primenom deskriptivne statistike utvrđeno je da roditelji manje računaju na podršku
prijatelja, podrška porodice je u prvom planu. Roditelji dece sa višestrukom ometenošću,
nezaposleni i roditelji koji žive u seoskoj sredini imaju niža očekivanja od ostalih grupa
da će ih podržati porodica i prijatelji. Najniža očekivanja imaju u segmentu finansijske i
fizičke podrške. Zaključak: Na svih pet dimenzija podrške (emotivna, socijalna, fizička,
finansijska isavetodavna) od članova šire porodice očekuje se većistepen pomoći. Analiza
pojedinačnih ajtema u okviru navedenih dimenzija ukazuje na postojanje različitog
stepena očekivanja u okviru iste dimenzije, što je posledica specifičnosti zahteva.
AB  - Introduction. Informal and formal support to parents of children with disabilities affects
family functioning and life satisfaction of family members in many ways. Objective.
The aim of this research was to determine the extent to which parents of children with
disabilities expected support of their family and friends. Methods. The sample included
65 parents of children with disabilities, most of whom were mothers (N = 62, P = 95.4%).
The Social Support Behaviors – SS-B scale (Vaux et al., 1987) was used to examine
the expected support of family and friends. Results. Descriptive statistics showed that
parents counted on family members’ support much more than on their friends’ support.
Parents of children with multiple disabilities, unemployed parents, and those who lived
in rural areas had lower expectations regarding family and friends’ support compared to
other groups. Their expectations were the lowest in the segments of financial and physical
support. Conclusion. Extended family members were expected to provide greater help in
all five support dimensions (emotional, social, physical, financial, and counselling). The
analysis of individual items within these dimensions indicates the existence of various
expectation levels within the same dimension, which isthe result ofspecific requirements
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Očekivana podrška porodice i prijatelja roditeljima dece sa smetnjama u razvoju
T1  - Family and friends’ expected support to parents of children with disabilities
EP  - 132
IS  - 2
SP  - 117
VL  - 21
DO  - 10.5937/specedreh21-35940
ER  - 

@article{
author = "Vučinić, Vesna and Martać, Valentina and Anđelković, Marija",
year = "2022",
abstract = "Uvod: Neformalna i formalna podrška roditeljima dece sa smetnjama u razvoju ima
višestruk uticaj na porodično funkcionisanje i zadovoljstvo životom članova porodice.
Cilj: Cilj istraživanja je utvrđivanje u kojoj meri roditelji dece sa smetnjama u razvoju
očekuju podršku od porodice i prijatelja. Metod: Uzorak u istraživanju činilo je 65
roditelja dece sa smetnjama u razvoju, većina su bile majke (f = 62, P = 95.4%). Ispitivanje
očekivane podrške članova porodice i prijatelja izvršeno je korišćenjem skale Socijalna
podrška – ponašanje (The Social Support Behaviors – SS-B; Vaux et al., 1987). Rezultati:
Primenom deskriptivne statistike utvrđeno je da roditelji manje računaju na podršku
prijatelja, podrška porodice je u prvom planu. Roditelji dece sa višestrukom ometenošću,
nezaposleni i roditelji koji žive u seoskoj sredini imaju niža očekivanja od ostalih grupa
da će ih podržati porodica i prijatelji. Najniža očekivanja imaju u segmentu finansijske i
fizičke podrške. Zaključak: Na svih pet dimenzija podrške (emotivna, socijalna, fizička,
finansijska isavetodavna) od članova šire porodice očekuje se većistepen pomoći. Analiza
pojedinačnih ajtema u okviru navedenih dimenzija ukazuje na postojanje različitog
stepena očekivanja u okviru iste dimenzije, što je posledica specifičnosti zahteva., Introduction. Informal and formal support to parents of children with disabilities affects
family functioning and life satisfaction of family members in many ways. Objective.
The aim of this research was to determine the extent to which parents of children with
disabilities expected support of their family and friends. Methods. The sample included
65 parents of children with disabilities, most of whom were mothers (N = 62, P = 95.4%).
The Social Support Behaviors – SS-B scale (Vaux et al., 1987) was used to examine
the expected support of family and friends. Results. Descriptive statistics showed that
parents counted on family members’ support much more than on their friends’ support.
Parents of children with multiple disabilities, unemployed parents, and those who lived
in rural areas had lower expectations regarding family and friends’ support compared to
other groups. Their expectations were the lowest in the segments of financial and physical
support. Conclusion. Extended family members were expected to provide greater help in
all five support dimensions (emotional, social, physical, financial, and counselling). The
analysis of individual items within these dimensions indicates the existence of various
expectation levels within the same dimension, which isthe result ofspecific requirements",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Očekivana podrška porodice i prijatelja roditeljima dece sa smetnjama u razvoju, Family and friends’ expected support to parents of children with disabilities",
pages = "132-117",
number = "2",
volume = "21",
doi = "10.5937/specedreh21-35940"
}

Vučinić, V., Martać, V.,& Anđelković, M.. (2022). Očekivana podrška porodice i prijatelja roditeljima dece sa smetnjama u razvoju. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 21(2), 117-132.
https://doi.org/10.5937/specedreh21-35940

Vučinić V, Martać V, Anđelković M. Očekivana podrška porodice i prijatelja roditeljima dece sa smetnjama u razvoju. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2022;21(2):117-132.
doi:10.5937/specedreh21-35940 .

Vučinić, Vesna, Martać, Valentina, Anđelković, Marija, "Očekivana podrška porodice i prijatelja roditeljima dece sa smetnjama u razvoju" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 21, no. 2 (2022):117-132,
https://doi.org/10.5937/specedreh21-35940 . .

TY  - CONF
AU  - Jeremić, Miloš
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Martać, Valentina
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4967
AB  - Predstavljanje osoba sa oštećenjem vida u književnosti, medijima i filmu značajno utiče na formiranje stavova prema njima. Pored ostalih činilaca, po- stepeno menjanje stavova uslovljeno stvaranjem što realnije slike u medijskom diskursu doprinosi menjanju predstava kod većinske populacije i prihvatanju ovih osoba kao ravnopravnih članova zajednice.
Uočljivo je da se u medijima često koriste neadekvatna terminologija o oso- bama sa oštećenjem vida i negativne i stereotipne poruke o njima. Film kao značajan medijski sadržaj može doprineti diskriminaciji dajući lažnu sli- ku o njihovim potencijalima, uticaju prisutnog oštećenja na svakodenvni život, međuljudske odnose i druge aspekte života ovih osoba. S jedne strane, osobe sa oštećenjem vida se na filmu prikazuju kao nemoćne, žrtve vlastitog oštećenja ili društva u kome žive. S druge strane, prikazuju se kao heroji koji su posebnim sposobnostima kompenzovali gubitak vida i prevazišli sve iza- zove. Te sposobnosti najčešće podrazumevaju atipično razvijen sluh, mudrost, orijentaciju u prostoru ili neuobičajenu spretnost.
U filmovima i drugim kulturnim ostvarenjima likove slepih osoba uglav- nom glume profesionalci bez oštećenja vida. Ponekad je njihova gluma prena- glašena, praćena neprirodnim, ukočenim pokretima tela, čime se slepe osobe prikazuju na pogrešan, karikaturalan način. Poželjno bi bilo da se više osoba sa oštećenjem vida angažuje u filmskoj produkciji, kao i da se likovi osoba sa oštećenjem vida prikazuju na realan i afirmativan način.
AB  - Representation of visually impaired persons in literature, media and film significantly influenced the formation of attitudes toward them. In addition to other factors, the gradual change of attitudes, conditioned by the creation of a more realistic image in the media discourse contributes to changing the ideas of the majority population and the acceptance of these people as equal community members.
It is noticeable that inadequate terminology about people with visual impairment, as well as negative and stereotypical messages about them, often appear in the media.
The film as a significant media content can contribute to discrimination by giving a false image of their potential, the impact of the existing impairment on everyday life, interpersonal relationships and other lives aspects of these persons. One point of view in the film is that people with visual impairment are portrayed as powerless, victims of their own impairment or the society in which they live. On the other hand, they are shown as heroes who compensated for the loss of sight with special abilities and overcame all the challenges. These abilities usually include atypically developed hearing, wisdom, orientation in space or unusual handiness.
In the movies and other cultural productions, the characters of blind people are mostly played by professionals without visual impairment. Sometimes their acting is exaggerated, accompanied by unnatural, stiff body movements, thus portraying blind people in a wrong, caricature way. It would be desirable if more people with visual impairment were involved in film production, as well as if the characters of aforementioned people were portrayed in a realistic and affirmative way.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
T1  - Stereotipi o osobama sa oštećenjem vida u kinematografiji
T1  - Stereotypes about people with visual impairment in cinematography
EP  - 218
SP  - 211
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4967
ER  - 

@conference{
author = "Jeremić, Miloš and Anđelković, Marija and Stanimirov, Ksenija and Vučinić, Vesna and Martać, Valentina",
year = "2022",
abstract = "Predstavljanje osoba sa oštećenjem vida u književnosti, medijima i filmu značajno utiče na formiranje stavova prema njima. Pored ostalih činilaca, po- stepeno menjanje stavova uslovljeno stvaranjem što realnije slike u medijskom diskursu doprinosi menjanju predstava kod većinske populacije i prihvatanju ovih osoba kao ravnopravnih članova zajednice.
Uočljivo je da se u medijima često koriste neadekvatna terminologija o oso- bama sa oštećenjem vida i negativne i stereotipne poruke o njima. Film kao značajan medijski sadržaj može doprineti diskriminaciji dajući lažnu sli- ku o njihovim potencijalima, uticaju prisutnog oštećenja na svakodenvni život, međuljudske odnose i druge aspekte života ovih osoba. S jedne strane, osobe sa oštećenjem vida se na filmu prikazuju kao nemoćne, žrtve vlastitog oštećenja ili društva u kome žive. S druge strane, prikazuju se kao heroji koji su posebnim sposobnostima kompenzovali gubitak vida i prevazišli sve iza- zove. Te sposobnosti najčešće podrazumevaju atipično razvijen sluh, mudrost, orijentaciju u prostoru ili neuobičajenu spretnost.
U filmovima i drugim kulturnim ostvarenjima likove slepih osoba uglav- nom glume profesionalci bez oštećenja vida. Ponekad je njihova gluma prena- glašena, praćena neprirodnim, ukočenim pokretima tela, čime se slepe osobe prikazuju na pogrešan, karikaturalan način. Poželjno bi bilo da se više osoba sa oštećenjem vida angažuje u filmskoj produkciji, kao i da se likovi osoba sa oštećenjem vida prikazuju na realan i afirmativan način., Representation of visually impaired persons in literature, media and film significantly influenced the formation of attitudes toward them. In addition to other factors, the gradual change of attitudes, conditioned by the creation of a more realistic image in the media discourse contributes to changing the ideas of the majority population and the acceptance of these people as equal community members.
It is noticeable that inadequate terminology about people with visual impairment, as well as negative and stereotypical messages about them, often appear in the media.
The film as a significant media content can contribute to discrimination by giving a false image of their potential, the impact of the existing impairment on everyday life, interpersonal relationships and other lives aspects of these persons. One point of view in the film is that people with visual impairment are portrayed as powerless, victims of their own impairment or the society in which they live. On the other hand, they are shown as heroes who compensated for the loss of sight with special abilities and overcame all the challenges. These abilities usually include atypically developed hearing, wisdom, orientation in space or unusual handiness.
In the movies and other cultural productions, the characters of blind people are mostly played by professionals without visual impairment. Sometimes their acting is exaggerated, accompanied by unnatural, stiff body movements, thus portraying blind people in a wrong, caricature way. It would be desirable if more people with visual impairment were involved in film production, as well as if the characters of aforementioned people were portrayed in a realistic and affirmative way.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine",
title = "Stereotipi o osobama sa oštećenjem vida u kinematografiji, Stereotypes about people with visual impairment in cinematography",
pages = "218-211",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4967"
}

Jeremić, M., Anđelković, M., Stanimirov, K., Vučinić, V.,& Martać, V.. (2022). Stereotipi o osobama sa oštećenjem vida u kinematografiji. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)., 211-218.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4967

Jeremić M, Anđelković M, Stanimirov K, Vučinić V, Martać V. Stereotipi o osobama sa oštećenjem vida u kinematografiji. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine. 2022;:211-218.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4967 .

Jeremić, Miloš, Anđelković, Marija, Stanimirov, Ksenija, Vučinić, Vesna, Martać, Valentina, "Stereotipi o osobama sa oštećenjem vida u kinematografiji" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup " obrazovanje i rehabilitacija odraslih osoba sa smetnjama u razvoju i problemima u ponašanju ", Beograd, Srbija, 21. decembar 2022. godine (2022):211-218,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4967 .

TY  - JOUR
AU  - Andjelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Maksić, Jasmina
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4927
AB  - The acquisition of practical skills, as with adaptive behaviour in general, is affected by an array of personal and environmental factors. The aim of this study was to determine the level of acquisition of practical adaptive skills among adults with vision impairment in comparison to the norms among the general population, and with regard to the visual status (low vision and blindness), age of vision loss onset, gender, age, living arrangements, education, and employment status. Methods. Seventy-nine persons who are blind and forty-eight volunteers with low vision with typical intellectual abilities took part in the study. The respondents were aged from 19 to 60 (M = 36.06, SD = 11.777). Practical adaptive skills were assessed using the Practical Skills domain which is part of the Adaptive Behavior Assessment System II – ABAS II. Results. The scores achieved in the skill areas of the Practical Skills domain, range from extremely low to average. Extremely low scores were detected in the Work skill area, for the skill areas of Community Use, Home Living and Health and Safety, the scores were below average, and average scores were noted in the Self-Care skill area. The degree of practical skills acquisition among persons with vision impairment depended primarily on the visual status, but a significant connection with living arrangements and employment status was also established. Conclusion. Persons with vision impairment showed significant limitations in the area of practical skills, which indicate the need for support programs designed to foster the development of self-reliance.
AB  - Niz ličnih i sredinskih činilaca utiče na usvajanje praktičnih veština, kao i na adaptivno ponašanje u celini. Cilj rada je bio da se utvrdi nivo usvojenosti praktičnih adaptivnih veština kod odraslih osoba sa oštećenjem vida, u poređenju sa normama u opštoj populaciji, kao i u odnosu na vizuelni status (slabovidost i slepoća), vreme gubitka vida, pol, uzrast, porodični status, nivo obrazovanja i radni status. Metode. U istraživanju je dobrovoljno učestovalo 79 (62,2%) slepih i 48 (37,8%) slabovidih ispitanika tipičnih intelektualnih sposobnosti. Ispitanici su bili starosti starosti od 19 do 60 godina (M=36,06, SD=11,777). Za procenu praktičnih veština korišćen je domen 'Praktične veštine' koji pripada Adaptive Behavior Assessment System II – ABAS II. Rezultati. Skorovi ostvareni na subtestovima domena 'Praktične veštine' kretali su se u rangu od ekstremno niskih do prosečnih. Ekstremno niska postignuća zabeležena su na subtestu 'Posao', u rangu ispodprosečnih vrednosti bili su skorovi na subtestovima 'Život u zajednici', 'Život u kući' i 'Zdravlje i bezbednost', a u rangu prosečnih na subtestu 'Briga o sebi'. Usvojenost praktičnih veština kod osoba sa oštećenjem vida prvenstveno je zavisila od kategorije oštećenja vida, a utvrđena je i njihova značajna povezanost sa porodičnim statusom i radnim iskustvom. Zaključak. Osobe sa oštećenjem vida ispoljavaju značajna ograničenja u oblasti praktičnih veština, što ukazuje na potrebu za programima podrške razvoju njihovog nezavisnog funkcionisanja.
PB  - Military Medical and Pharmaceutical Journal of Serbia
T2  - Vojnosanitetski pregled
T1  - The practical skills of persons with vision impairment
T1  - Praktične veštine osoba sa oštećenjem vida
DO  - 10.2298/VSP210328101A
ER  - 

@article{
author = "Andjelković, Marija and Vučinić, Vesna and Gligorović, Milica and Maksić, Jasmina",
year = "2022",
abstract = "The acquisition of practical skills, as with adaptive behaviour in general, is affected by an array of personal and environmental factors. The aim of this study was to determine the level of acquisition of practical adaptive skills among adults with vision impairment in comparison to the norms among the general population, and with regard to the visual status (low vision and blindness), age of vision loss onset, gender, age, living arrangements, education, and employment status. Methods. Seventy-nine persons who are blind and forty-eight volunteers with low vision with typical intellectual abilities took part in the study. The respondents were aged from 19 to 60 (M = 36.06, SD = 11.777). Practical adaptive skills were assessed using the Practical Skills domain which is part of the Adaptive Behavior Assessment System II – ABAS II. Results. The scores achieved in the skill areas of the Practical Skills domain, range from extremely low to average. Extremely low scores were detected in the Work skill area, for the skill areas of Community Use, Home Living and Health and Safety, the scores were below average, and average scores were noted in the Self-Care skill area. The degree of practical skills acquisition among persons with vision impairment depended primarily on the visual status, but a significant connection with living arrangements and employment status was also established. Conclusion. Persons with vision impairment showed significant limitations in the area of practical skills, which indicate the need for support programs designed to foster the development of self-reliance., Niz ličnih i sredinskih činilaca utiče na usvajanje praktičnih veština, kao i na adaptivno ponašanje u celini. Cilj rada je bio da se utvrdi nivo usvojenosti praktičnih adaptivnih veština kod odraslih osoba sa oštećenjem vida, u poređenju sa normama u opštoj populaciji, kao i u odnosu na vizuelni status (slabovidost i slepoća), vreme gubitka vida, pol, uzrast, porodični status, nivo obrazovanja i radni status. Metode. U istraživanju je dobrovoljno učestovalo 79 (62,2%) slepih i 48 (37,8%) slabovidih ispitanika tipičnih intelektualnih sposobnosti. Ispitanici su bili starosti starosti od 19 do 60 godina (M=36,06, SD=11,777). Za procenu praktičnih veština korišćen je domen 'Praktične veštine' koji pripada Adaptive Behavior Assessment System II – ABAS II. Rezultati. Skorovi ostvareni na subtestovima domena 'Praktične veštine' kretali su se u rangu od ekstremno niskih do prosečnih. Ekstremno niska postignuća zabeležena su na subtestu 'Posao', u rangu ispodprosečnih vrednosti bili su skorovi na subtestovima 'Život u zajednici', 'Život u kući' i 'Zdravlje i bezbednost', a u rangu prosečnih na subtestu 'Briga o sebi'. Usvojenost praktičnih veština kod osoba sa oštećenjem vida prvenstveno je zavisila od kategorije oštećenja vida, a utvrđena je i njihova značajna povezanost sa porodičnim statusom i radnim iskustvom. Zaključak. Osobe sa oštećenjem vida ispoljavaju značajna ograničenja u oblasti praktičnih veština, što ukazuje na potrebu za programima podrške razvoju njihovog nezavisnog funkcionisanja.",
publisher = "Military Medical and Pharmaceutical Journal of Serbia",
journal = "Vojnosanitetski pregled",
title = "The practical skills of persons with vision impairment, Praktične veštine osoba sa oštećenjem vida",
doi = "10.2298/VSP210328101A"
}

Andjelković, M., Vučinić, V., Gligorović, M.,& Maksić, J.. (2022). The practical skills of persons with vision impairment. in Vojnosanitetski pregled
Military Medical and Pharmaceutical Journal of Serbia..
https://doi.org/10.2298/VSP210328101A

Andjelković M, Vučinić V, Gligorović M, Maksić J. The practical skills of persons with vision impairment. in Vojnosanitetski pregled. 2022;.
doi:10.2298/VSP210328101A .

Andjelković, Marija, Vučinić, Vesna, Gligorović, Milica, Maksić, Jasmina, "The practical skills of persons with vision impairment" in Vojnosanitetski pregled (2022),
https://doi.org/10.2298/VSP210328101A . .

TY  - CONF
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4143
AB  - Interesovanje za teoriju i praksu rane intervencije u Srbiji je intenzivirano
poslednjih desetak godina. U praksi su odavno zastupljeni različiti oblici rada sa decom
sa smetnjama u razvoju ranog uzrasta, dok su teorijsko uobličavanje znanja i sistemski
pristup ranoj intervenciji, sagledani kroz donošenje državnih odluka, uključivanje sadržaja
iz ove oblasti u studijske programe fakulteta koji školuju defektologa, novijeg datuma.
Cilj ovog rada je da ukaže na ključne promene i aktivnosti usmerene na razvoj
nacionalnih sistema rane intervencije, s posebnim osvrtom na Srbiju.
Od šest priotiteta sadržanih u dokumentu Poziv na akciju: Podrška razvoju dece u
ranom detinjstvu koji je Vlada Srbije sačinila u saradnji sa UNICEFOM, a koji je zasnovan
na Konvenciji o pravima deteta, Ciljevima održivog razvoja i najboljim interesima za svako dete
posebno je značajan prvi podrška roditeljstvu. Izdvajanje ovog prioriteta bazirano je na
činjenici da je podrška dobrobiti deteta jedan od najvažnijih ciljeva predškolskog
vaspitanja i obrazovanja i da je ostvariv samo onda kada porodica može na adekvatan
način da oblikuje sopstvene životne okolnosti. Osim toga takozvani model F-reči,
utemeljen na odrednicama Međunarodne klasifikacije funkcionisanja, invalidnosti i
zdravlja, vidi porodicu kao centralni “kontekstualni” činilac razvoja, koji ima najbolji
potencijal za pružanje fizičke i emocionalne bezbednosti deteta i čija dobrobit treba da
bude primarni cilj uključivanja u programe rane intervencije i obezbeđivanja usluga.
Iako je rad sa porodicom, ključni činilic pozitivnih ishoda rane intervencije,
dosadašnja praksa u ovom segmentu rada može da se opiše kao dugo putovanje od
pristupa usmerenog na stručnjake koji donose odluke i sprovodi tretman, do pristupa u
čijem fokusu je porodica
Veštine uspostavljanja saradničkog odnosa su za stručnjake, koji prihvataju
model usmeren na porodicu još uvek velik izazov, jer je neophodno da se uloga
donosioca odluka, “prepisivača saveta”, zameni ulogom partnera, slušaoca, pomagača i
konsultanta.
AB  - Interest in the theory and practice of early intervention in Serbia, has intensified
in the last ten years. In practice, various forms of work with children with disabilities at
an early age have long been represented, whereas theoretical shaping of knowledge and
systematic approach to early intervention seen through state-decision making, inclusion
of contents from this area in university programmes for educating defectologist, are of
the more recent date.
The aim of this paper is to point out the key changes and activities directed to
development of national early intervention systems, with special reference to Serbia.
Considering the six priorities contained in the document Call to Action: Support
to children development in early childhood, created by Government of Serbia in
cooperation with UNICEF, based on Convention on the rights of the child, Sustainable
development goals and best interest for each child individually, the first one is especially
important, parenting support. The selection of this priority is based on the fact that
supporting the welfare of the child is one of the most important goals of preschool
education and that it is achievable only in case when the family can adquately shape their
own life circumstances. Besides, the so-called F-word model based on the International
Classification of Functioning Disability and Health, recognizes the family as the central
„contextual“ factor, with best potential for providing physical and emotional security to
the child, whose welfare should be the primary goal of inclusion in early intervention and
service providing programmes.
Although, the work with family is the key factor in positive outcomes of early
intervention, current practice in this segment of work can be described as a long journey
from and approach focused on decision-making and treatment professionals, to the
family-oriented approach.
Collaborative skills are still the great challenge for professionals who accept
family-oriented model, as it is necessary to replace the role of decision-maker, „advice
transcriber“ with the role of partner, listener, assistant and consultant.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
T1  - Rana intervencija – fokus na podršku porodici
T1  - Early intervention - focus on family support
EP  - 28
SP  - 27
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4143
ER  - 

@conference{
author = "Vučinić, Vesna",
year = "2022",
abstract = "Interesovanje za teoriju i praksu rane intervencije u Srbiji je intenzivirano
poslednjih desetak godina. U praksi su odavno zastupljeni različiti oblici rada sa decom
sa smetnjama u razvoju ranog uzrasta, dok su teorijsko uobličavanje znanja i sistemski
pristup ranoj intervenciji, sagledani kroz donošenje državnih odluka, uključivanje sadržaja
iz ove oblasti u studijske programe fakulteta koji školuju defektologa, novijeg datuma.
Cilj ovog rada je da ukaže na ključne promene i aktivnosti usmerene na razvoj
nacionalnih sistema rane intervencije, s posebnim osvrtom na Srbiju.
Od šest priotiteta sadržanih u dokumentu Poziv na akciju: Podrška razvoju dece u
ranom detinjstvu koji je Vlada Srbije sačinila u saradnji sa UNICEFOM, a koji je zasnovan
na Konvenciji o pravima deteta, Ciljevima održivog razvoja i najboljim interesima za svako dete
posebno je značajan prvi podrška roditeljstvu. Izdvajanje ovog prioriteta bazirano je na
činjenici da je podrška dobrobiti deteta jedan od najvažnijih ciljeva predškolskog
vaspitanja i obrazovanja i da je ostvariv samo onda kada porodica može na adekvatan
način da oblikuje sopstvene životne okolnosti. Osim toga takozvani model F-reči,
utemeljen na odrednicama Međunarodne klasifikacije funkcionisanja, invalidnosti i
zdravlja, vidi porodicu kao centralni “kontekstualni” činilac razvoja, koji ima najbolji
potencijal za pružanje fizičke i emocionalne bezbednosti deteta i čija dobrobit treba da
bude primarni cilj uključivanja u programe rane intervencije i obezbeđivanja usluga.
Iako je rad sa porodicom, ključni činilic pozitivnih ishoda rane intervencije,
dosadašnja praksa u ovom segmentu rada može da se opiše kao dugo putovanje od
pristupa usmerenog na stručnjake koji donose odluke i sprovodi tretman, do pristupa u
čijem fokusu je porodica
Veštine uspostavljanja saradničkog odnosa su za stručnjake, koji prihvataju
model usmeren na porodicu još uvek velik izazov, jer je neophodno da se uloga
donosioca odluka, “prepisivača saveta”, zameni ulogom partnera, slušaoca, pomagača i
konsultanta., Interest in the theory and practice of early intervention in Serbia, has intensified
in the last ten years. In practice, various forms of work with children with disabilities at
an early age have long been represented, whereas theoretical shaping of knowledge and
systematic approach to early intervention seen through state-decision making, inclusion
of contents from this area in university programmes for educating defectologist, are of
the more recent date.
The aim of this paper is to point out the key changes and activities directed to
development of national early intervention systems, with special reference to Serbia.
Considering the six priorities contained in the document Call to Action: Support
to children development in early childhood, created by Government of Serbia in
cooperation with UNICEF, based on Convention on the rights of the child, Sustainable
development goals and best interest for each child individually, the first one is especially
important, parenting support. The selection of this priority is based on the fact that
supporting the welfare of the child is one of the most important goals of preschool
education and that it is achievable only in case when the family can adquately shape their
own life circumstances. Besides, the so-called F-word model based on the International
Classification of Functioning Disability and Health, recognizes the family as the central
„contextual“ factor, with best potential for providing physical and emotional security to
the child, whose welfare should be the primary goal of inclusion in early intervention and
service providing programmes.
Although, the work with family is the key factor in positive outcomes of early
intervention, current practice in this segment of work can be described as a long journey
from and approach focused on decision-making and treatment professionals, to the
family-oriented approach.
Collaborative skills are still the great challenge for professionals who accept
family-oriented model, as it is necessary to replace the role of decision-maker, „advice
transcriber“ with the role of partner, listener, assistant and consultant.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.",
title = "Rana intervencija – fokus na podršku porodici, Early intervention - focus on family support",
pages = "28-27",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4143"
}

Vučinić, V.. (2022). Rana intervencija – fokus na podršku porodici. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
Drustvo defektologa Srbije., 27-28.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4143

Vučinić V. Rana intervencija – fokus na podršku porodici. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.. 2022;:27-28.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4143 .

Vučinić, Vesna, "Rana intervencija – fokus na podršku porodici" in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022. (2022):27-28,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4143 .

TY  - CONF
AU  - Martać, Valentina
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4076
AB  - Promena načina života u vreme COVID-19 pandemije za roditelje može da bude veoma stresna i da predstavlja potencijalni rizik za redukovanje njihovih spo- sobnosti za ispunjavanje roditeljske uloge. To je još izvesnije kada postoje do- datni izazovi, kao što su povećani zahtevi za brigu o deci ili problemi men- talnog i fizičkog zdravlja kod roditelja. Cilj istraživanja bio je utvrditi da li se COVID-19 pandemija različito odrazila na mentalno zdravlje i svakod- nevne brige roditelja dece tipičnog razvoja i roditelja dece sa oštećenjem vida. U istraživanju je korišćen upitnik COVID-19 i mentalno zdravlje (COVID-19 and Mental Health Measurement, Latkin & Dauton, 2020) razvijen da pruži uvid u promene koje su se desile stanovništvu zbog pandemije. Istraživanjem je obuhvaćeno 60 roditelja (30 roditelja dece tipične populacije i 30 roditelja dece sa oštećenjem vida uzrasta do tri godine). Analizom dobijenih podataka uočeno je da su negativna osećanja prisutna kod većeg broja roditelja dece sa oštećenjem vida, a zabrinutost zbog pandemijske situacije kod roditelja dece tipičnog razvoja.
AB  - Lifestyle changes due to the COVID-19 pandemic can be very stressful for parents and pose a potential risk for reducing their abilities in fulfilling a parental role. This is even more likely when there are additional
challenges, such as increased demands for child care or mental and physical health problems in parents. The aim of this research was to determine whether the COVID-19 pandemic had different effects on mental health and daily worries of parents of typically developing children and parents of children with visual impairment. The COVID-19 and Mental Health Measurement (Latkin & Dayton, 2020) was used in the research. This questionnaire was developed to provide an insight into the changes caused by the pandemic within a population. The study included 60 parents (30 parents of typically developing children and 30 parents of children with visual impairment up to three years of age). The results showed that negative feelings were present in a larger number of parents of children with visual impairment and that parents of typically developing children had pandemic-related concerns.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine
T1  - Teret pandemije koronavirusa za roditelje dece sa oštećenjem vida i dece tipičnog razvoja
T1  - The burden of the Covid-19 pandemic on parents of children with visual impairment and typically developing children
EP  - 93
SP  - 87
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4076
ER  - 

@conference{
author = "Martać, Valentina and Vučinić, Vesna and Anđelković, Marija",
year = "2021",
abstract = "Promena načina života u vreme COVID-19 pandemije za roditelje može da bude veoma stresna i da predstavlja potencijalni rizik za redukovanje njihovih spo- sobnosti za ispunjavanje roditeljske uloge. To je još izvesnije kada postoje do- datni izazovi, kao što su povećani zahtevi za brigu o deci ili problemi men- talnog i fizičkog zdravlja kod roditelja. Cilj istraživanja bio je utvrditi da li se COVID-19 pandemija različito odrazila na mentalno zdravlje i svakod- nevne brige roditelja dece tipičnog razvoja i roditelja dece sa oštećenjem vida. U istraživanju je korišćen upitnik COVID-19 i mentalno zdravlje (COVID-19 and Mental Health Measurement, Latkin & Dauton, 2020) razvijen da pruži uvid u promene koje su se desile stanovništvu zbog pandemije. Istraživanjem je obuhvaćeno 60 roditelja (30 roditelja dece tipične populacije i 30 roditelja dece sa oštećenjem vida uzrasta do tri godine). Analizom dobijenih podataka uočeno je da su negativna osećanja prisutna kod većeg broja roditelja dece sa oštećenjem vida, a zabrinutost zbog pandemijske situacije kod roditelja dece tipičnog razvoja., Lifestyle changes due to the COVID-19 pandemic can be very stressful for parents and pose a potential risk for reducing their abilities in fulfilling a parental role. This is even more likely when there are additional
challenges, such as increased demands for child care or mental and physical health problems in parents. The aim of this research was to determine whether the COVID-19 pandemic had different effects on mental health and daily worries of parents of typically developing children and parents of children with visual impairment. The COVID-19 and Mental Health Measurement (Latkin & Dayton, 2020) was used in the research. This questionnaire was developed to provide an insight into the changes caused by the pandemic within a population. The study included 60 parents (30 parents of typically developing children and 30 parents of children with visual impairment up to three years of age). The results showed that negative feelings were present in a larger number of parents of children with visual impairment and that parents of typically developing children had pandemic-related concerns.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine",
title = "Teret pandemije koronavirusa za roditelje dece sa oštećenjem vida i dece tipičnog razvoja, The burden of the Covid-19 pandemic on parents of children with visual impairment and typically developing children",
pages = "93-87",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4076"
}

Martać, V., Vučinić, V.,& Anđelković, M.. (2021). Teret pandemije koronavirusa za roditelje dece sa oštećenjem vida i dece tipičnog razvoja. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 87-93.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4076

Martać V, Vučinić V, Anđelković M. Teret pandemije koronavirusa za roditelje dece sa oštećenjem vida i dece tipičnog razvoja. in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine. 2021;:87-93.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4076 .

Martać, Valentina, Vučinić, Vesna, Anđelković, Marija, "Teret pandemije koronavirusa za roditelje dece sa oštećenjem vida i dece tipičnog razvoja" in Zbornik radova - Nacionalni naučni skup "Specijalna edukacija i rehabilitacija u uslovima pandemije Covid 19", Beograd, Srbija, 23. decembar 2021. godine (2021):87-93,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4076 .

TY  - JOUR
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Stanimirović, Dragana
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Jablan, Branka
AU  - Marinović, Milica
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1312
AB  - The aim of the present study was to examine the differences in the intensity of the sources of teacher stress and in the degree of empathy among teachers in elementary education with regard to the educational setting in which they work. Data were collected from 101 elementary school teachers using the Teacher Stress Inventory and the Interpersonal Reactivity Index (IRI). Differences in the intensity of overall stress were not statistically significant. With both groups of teachers the greatest intensity of stress is connected with problematic classes and insufficient salary. Statistically significant differences were not detected between GES and SES either on the subscales or the aggregate scores of the IRI.GES teachers demonstrated a statistically significant relation between the scores on the scale of stress sources and those on the scale of overall empathy. There is a significant correlation between scores on the scale of Sources of stress and the subscale of Personal distress in both groups. By summing up the results, we identified various types of connectivity between particular stressors and the level of empathy of GES and SES teachers, both in the relationship to the overall score on the IRI and to the results on the subscales.
PB  - Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd, Abingdon
T2  - International Journal of Disability Development and Education
T1  - Stress and Empathy in Teachers at General and Special Education Schools
DO  - 10.1080/1034912X.2020.1727421
ER  - 

@article{
author = "Vučinić, Vesna and Stanimirović, Dragana and Gligorović, Milica and Jablan, Branka and Marinović, Milica",
year = "2021",
abstract = "The aim of the present study was to examine the differences in the intensity of the sources of teacher stress and in the degree of empathy among teachers in elementary education with regard to the educational setting in which they work. Data were collected from 101 elementary school teachers using the Teacher Stress Inventory and the Interpersonal Reactivity Index (IRI). Differences in the intensity of overall stress were not statistically significant. With both groups of teachers the greatest intensity of stress is connected with problematic classes and insufficient salary. Statistically significant differences were not detected between GES and SES either on the subscales or the aggregate scores of the IRI.GES teachers demonstrated a statistically significant relation between the scores on the scale of stress sources and those on the scale of overall empathy. There is a significant correlation between scores on the scale of Sources of stress and the subscale of Personal distress in both groups. By summing up the results, we identified various types of connectivity between particular stressors and the level of empathy of GES and SES teachers, both in the relationship to the overall score on the IRI and to the results on the subscales.",
publisher = "Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd, Abingdon",
journal = "International Journal of Disability Development and Education",
title = "Stress and Empathy in Teachers at General and Special Education Schools",
doi = "10.1080/1034912X.2020.1727421"
}

Vučinić, V., Stanimirović, D., Gligorović, M., Jablan, B.,& Marinović, M.. (2021). Stress and Empathy in Teachers at General and Special Education Schools. in International Journal of Disability Development and Education
Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd, Abingdon..
https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1727421

Vučinić V, Stanimirović D, Gligorović M, Jablan B, Marinović M. Stress and Empathy in Teachers at General and Special Education Schools. in International Journal of Disability Development and Education. 2021;.
doi:10.1080/1034912X.2020.1727421 .

Vučinić, Vesna, Stanimirović, Dragana, Gligorović, Milica, Jablan, Branka, Marinović, Milica, "Stress and Empathy in Teachers at General and Special Education Schools" in International Journal of Disability Development and Education (2021),
https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1727421 . .

TY  - CONF
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Buha, Nataša
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3826
AB  - Uvod: Razvoj govorno-jezičkih sposobnosti je jedan od krucijalnih činilaca akademskog postignuća i socijalizacije.
Cilj: Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrdi dinamika razvoja ekspre- sivnog govora kod dece tipičnog razvoja od šest do devet godina.
Metod: U istraživanju je učestvovalo 111 dece tipičnog razvoja, učenika beo- gradskih osnovnih škola, oba pola (49,5% devojčica), uzrasta 6-9,11 godina (sta- rost u mesecima: AS=95,09; SD=16,82). Ispitanici su prema uzrastu podeljeni u četiri grupe. Uzorak je ujednačen prema uzrastu i polu ispitanika (p=0,785). Za procenu ekspresivnog govora primenjen je Protokol za procenu ekspresivnog govora, koji sadrži zadatke za procenu imenovanja, automatskog i neautomst- skog govora, dijaloškog i produktivnog govora. Rezultati Protokola analizirani su pojedinačno i u formi opšteg skora ekspresivnog govora. U statističkoj obradi podataka korišćene su deskriptivne statističke mere, Pirsonov koeficijent korela- cije, χ2 test, multivarijatna analiza varijanse (MANOVA) i post hoc test.
Rezultati: Primenom analize varijanse utvrđeno je da je uzrast značajan čini- lac postignuća na zadacima imenovanja (p≤0,000), neautomatskog govora (p≤0,000) i produktivnog govora (p≤0,000), dok u domenima automatskog (p=0,207) i dijaloškog govora (p=0,609) odnos nije značajan, iako se uočavaju izvesne razlike aritmetičkih sredina u korist dece starijeg uzrasta. Utvrđen je sta- tistički značajan odnos uzrasta i opšteg skora ekspresivnog govora (p≤0,000), a uzrastom se može objasniti 47,3% varijabilnosti rezultata (η2part=0,473).
Primenom post hoc analize ustanovljeno je da se statistički značajne razlike (p=0,007-0,000) javljaju između svih uzrasnih grupa sem osmogodišnjaka i devetogodišnjaka (p=0,993), što bi se moglo objasniti karakteristikama prime- njenog instrumenta, ali i specifičnostima dinamike razvoja sposobnosti u tom uzrasnom periodu. Analizom percentilnih rangova nije utvrđeno odstupanje koje bi ukazalo na postojanje specifičnih jezičkih poremećaja ili intelektualne ometenosti kod ispitanika koji su učestvovali u istraživanju. 
Zaključak: Sumirajući rezultate možemo da zaključimo da je razvoj ekspre- sivnog govora kod većine dece koja su učestvovala u istraživanju u skladu sa razvojnim miljokazima.
AB  - Introduction: The development of speech and language skills is one of the crucial factors of academic achievement and socialization.
Aim: The research was conducted with the aim to determine the dynamics of expressive speech development in typically developed children from six to nine years of age.
Method: The sample consisted of 111 children with typical development, of both genders (49.5% of girls), aged between 6 and 9.11 years (age in months: M=95.09, SD=16.82).
Participants were distributed into four age groups. The number of girls and boys was relatively equally distributed in all age groups (p=0.785). Expressive speech was assessed by the Protocol for the Assessment of Expressive Speech that contains tasks for assessing naming ability, automatic and non-automatic speech, dialogue speech and productive form of speech. The results of the Protocol were analyzed by sub-domains and in the form of a general score of expressive speech. In statistical data processing we employed descriptive statistical measures, Pearson’s correlation coefficient, χ2 test, multivariate analysis of variance (MANOVA) and post hoc test.
Results: Using the analysis of variance, it was found that age is a significant factor in achievement on the tasks of naming (p≤.000), non-automatic speech (p≤.000) and productive speech (p≤.000), while in the domains of automatic (p=.207) and dialogic speech (p=.609) the relationship is not significant, although some differences in arithmetic means are observed in favor of older children. A statistically significant relationship between age and the general score of expressive speech (p≤.000) was found, and 47.3% of the variability of the results can be explained by age (η2part=.473). Using post hoc analysis, it was found that statistically significant differences (p=.007-.000) occur between all age groups except eight- year-olds and nine-year-olds (p=.993), which could be explained by the characteristics of the applied instrument, but also by the specifics of developmental dynamic at that age period.
The analysis of percentile ranks did not reveal any deviation that would indicate the existence of specific language disorders or intellectual disability.
Conclusion: Summarizing the results, we can conclude that the development of expressive speech is in line with developmental milestones in most children who participated in the research.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty
C3  - Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
T1  - Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta
T1  - Expressive speech in younger school-aged children
EP  - 406
SP  - 399
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3826
ER  - 

@conference{
author = "Gligorović, Milica and Buha, Nataša and Vučinić, Vesna",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Razvoj govorno-jezičkih sposobnosti je jedan od krucijalnih činilaca akademskog postignuća i socijalizacije.
Cilj: Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrdi dinamika razvoja ekspre- sivnog govora kod dece tipičnog razvoja od šest do devet godina.
Metod: U istraživanju je učestvovalo 111 dece tipičnog razvoja, učenika beo- gradskih osnovnih škola, oba pola (49,5% devojčica), uzrasta 6-9,11 godina (sta- rost u mesecima: AS=95,09; SD=16,82). Ispitanici su prema uzrastu podeljeni u četiri grupe. Uzorak je ujednačen prema uzrastu i polu ispitanika (p=0,785). Za procenu ekspresivnog govora primenjen je Protokol za procenu ekspresivnog govora, koji sadrži zadatke za procenu imenovanja, automatskog i neautomst- skog govora, dijaloškog i produktivnog govora. Rezultati Protokola analizirani su pojedinačno i u formi opšteg skora ekspresivnog govora. U statističkoj obradi podataka korišćene su deskriptivne statističke mere, Pirsonov koeficijent korela- cije, χ2 test, multivarijatna analiza varijanse (MANOVA) i post hoc test.
Rezultati: Primenom analize varijanse utvrđeno je da je uzrast značajan čini- lac postignuća na zadacima imenovanja (p≤0,000), neautomatskog govora (p≤0,000) i produktivnog govora (p≤0,000), dok u domenima automatskog (p=0,207) i dijaloškog govora (p=0,609) odnos nije značajan, iako se uočavaju izvesne razlike aritmetičkih sredina u korist dece starijeg uzrasta. Utvrđen je sta- tistički značajan odnos uzrasta i opšteg skora ekspresivnog govora (p≤0,000), a uzrastom se može objasniti 47,3% varijabilnosti rezultata (η2part=0,473).
Primenom post hoc analize ustanovljeno je da se statistički značajne razlike (p=0,007-0,000) javljaju između svih uzrasnih grupa sem osmogodišnjaka i devetogodišnjaka (p=0,993), što bi se moglo objasniti karakteristikama prime- njenog instrumenta, ali i specifičnostima dinamike razvoja sposobnosti u tom uzrasnom periodu. Analizom percentilnih rangova nije utvrđeno odstupanje koje bi ukazalo na postojanje specifičnih jezičkih poremećaja ili intelektualne ometenosti kod ispitanika koji su učestvovali u istraživanju. 
Zaključak: Sumirajući rezultate možemo da zaključimo da je razvoj ekspre- sivnog govora kod većine dece koja su učestvovala u istraživanju u skladu sa razvojnim miljokazima., Introduction: The development of speech and language skills is one of the crucial factors of academic achievement and socialization.
Aim: The research was conducted with the aim to determine the dynamics of expressive speech development in typically developed children from six to nine years of age.
Method: The sample consisted of 111 children with typical development, of both genders (49.5% of girls), aged between 6 and 9.11 years (age in months: M=95.09, SD=16.82).
Participants were distributed into four age groups. The number of girls and boys was relatively equally distributed in all age groups (p=0.785). Expressive speech was assessed by the Protocol for the Assessment of Expressive Speech that contains tasks for assessing naming ability, automatic and non-automatic speech, dialogue speech and productive form of speech. The results of the Protocol were analyzed by sub-domains and in the form of a general score of expressive speech. In statistical data processing we employed descriptive statistical measures, Pearson’s correlation coefficient, χ2 test, multivariate analysis of variance (MANOVA) and post hoc test.
Results: Using the analysis of variance, it was found that age is a significant factor in achievement on the tasks of naming (p≤.000), non-automatic speech (p≤.000) and productive speech (p≤.000), while in the domains of automatic (p=.207) and dialogic speech (p=.609) the relationship is not significant, although some differences in arithmetic means are observed in favor of older children. A statistically significant relationship between age and the general score of expressive speech (p≤.000) was found, and 47.3% of the variability of the results can be explained by age (η2part=.473). Using post hoc analysis, it was found that statistically significant differences (p=.007-.000) occur between all age groups except eight- year-olds and nine-year-olds (p=.993), which could be explained by the characteristics of the applied instrument, but also by the specifics of developmental dynamic at that age period.
The analysis of percentile ranks did not reveal any deviation that would indicate the existence of specific language disorders or intellectual disability.
Conclusion: Summarizing the results, we can conclude that the development of expressive speech is in line with developmental milestones in most children who participated in the research.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty",
journal = "Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.",
title = "Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta, Expressive speech in younger school-aged children",
pages = "406-399",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3826"
}

Gligorović, M., Buha, N.,& Vučinić, V.. (2021). Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty., 399-406.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3826

Gligorović M, Buha N, Vučinić V. Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.. 2021;:399-406.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3826 .

Gligorović, Milica, Buha, Nataša, Vučinić, Vesna, "Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta" in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021. (2021):399-406,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3826 .

TY  - CONF
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Buha, Nataša
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3739
AB  - Uvod: Razvoj govorno-jezičkih sposobnosti je jedan od krucijalnih činilaca akademskog postignuća i socijalizacije.
Cilj: Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrdi dinamika razvoja ekspresivnog govora kod dece tipičnog razvoja od šest do devet godina.
Metod: U istraživanju je učestvovalo 111 dece tipičnog razvoja, učenika beogradskih osnovnih škola, oba pola (49,5% devojčica), uzrasta 6-9,11 godina (starost u mesecima: AS=95,09; SD=16,82). Ispitanici su prema uzrastu podeljeni u četiri grupe. Uzorak je ujednačen prema uzrastu i polu ispitanika (p=0,785). Za procenu ekspresivnog govora primenjen je Protokol za procenu ekspresivnog govora, koji sadrži zadatke za procenu imenovanja, automatskog i neautomstskog govora, dijaloškog i produktivnog govora. Rezultati Protokola analizirani su pojedinačno i u formi opšteg skora ekspresivnog govora. U statističkoj obradi podataka korišćene su deskriptivne statističke mere, Pirsonov koeficijent korelacije, χ2 test, multivarijatna analiza varijanse (MANOVA) i post hoc test.
Rezultati: Primenom analize varijanse utvrđeno je da je uzrast značajan činilac postignuća na zadacima imenovanja (p≤0,000), neautomatskog govora (p≤0,000) i produktivnog govora (p≤0,000), dok u domenima automatskog (p=0,207) i dijaloškog govora (p=0,609) odnos nije značajan, iako se uočavaju izvesne razlike aritmetičkih sredina u korist dece starijeg uzrasta. Utvrđen je statistički značajan odnos uzrasta i opšteg skora ekspresivnog govora (p≤0,000), a uzrastom se može objasniti 47,3% varijabilnosti rezultata (η2part=0,473). Primenom post hoc analize ustanovljeno je da se statistički značajne razlike (p=0,007-0,000) javljaju između svih uzrasnih grupa sem osmogodišnjaka i devetogodišnjaka (p=0,993), što bi se moglo objasniti karakteristikama primenjenog instrumenta, ali i specifičnostima dinamike razvoja sposobnosti u tom uzrasnom periodu. Analizom percentilnih rangova nije utvrđeno odstupanje koje bi ukazalo na postojanje specifičnih jezičkih poremećaja ili intelektualne ometenosti kod ispitanika koji su učestvovali u istraživanju.
Zaključak: Sumirajući rezultate možemo da zaključimo da je razvoj ekspresivnog govora kod većine dece koja su učestvovala u istraživanju u skladu sa razvojnim miljokazima.
AB  - Introduction: The development of speech and language skills is one of the crucial factors of academic achievement and socialization.
Aim: The research was conducted with the aim to determine the dynamics of expressive speech development in typically developed children from six to nine years of age.
Method: The sample consisted of 111 children with typical development, of both genders (49.5% of girls), aged between 6 and 9.11 years (age in months: M=95.09; SD=16.82). Participants were distributed into four age groups. The number of girls and boys was relatively equally distributed in all age groups (p=.785). Expressive speech was assessed by the Protocol for the Assessment of Expressive Speech that contains tasks for assessing naming ability, automatic and non-automatic speech, dialogue speech and productive form of speech. The results of the Protocol were analyzed by sub-domains and in the form of a general score of expressive speech. In statistical data processing we employed descriptive statistical measures, Pearson’s correlation coefficient, χ2 test, multivariate analysis of variance (MANOVA) and post hoc test.
Results: Using the analysis of variance, it was found that age was a significant factor in achievement on the tasks of naming (p≤.000), non- automatic speech (p≤.000) and productive speech (p≤.000), while in the domains of automatic (p=.207) and dialogic speech (p=.609) the relationship was not significant, although some differences in arithmetic means were observed in favor of older children. A statistically significant relationship between age and the general score of expressive speech (p≤.000) was found, and 47.3% of the variability of the results can be explained by age (η2part=.473). Using post hoc analysis, it was found that statistically significant differences (p=.007-.000) occur between all age groups except eight-year-olds and nine-year-olds (p=.993), which could be explained by the characteristics of the applied instrument, but also by the specifics of developmental dynamics at that age period. The analysis of percentile ranks did not reveal any deviation that would indicate the existence of specific language disorders or intellectual disability.
Conclusion: Summarizing the results, we can conclude that the development of expressive speech is in line with developmental milestones in most children who participated in the research.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
T1  - Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta
T1  - Expressive speech in younger school-aged children
EP  - 150
SP  - 148
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3739
ER  - 

@conference{
author = "Gligorović, Milica and Buha, Nataša and Vučinić, Vesna",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Razvoj govorno-jezičkih sposobnosti je jedan od krucijalnih činilaca akademskog postignuća i socijalizacije.
Cilj: Istraživanje je sprovedeno s ciljem da se utvrdi dinamika razvoja ekspresivnog govora kod dece tipičnog razvoja od šest do devet godina.
Metod: U istraživanju je učestvovalo 111 dece tipičnog razvoja, učenika beogradskih osnovnih škola, oba pola (49,5% devojčica), uzrasta 6-9,11 godina (starost u mesecima: AS=95,09; SD=16,82). Ispitanici su prema uzrastu podeljeni u četiri grupe. Uzorak je ujednačen prema uzrastu i polu ispitanika (p=0,785). Za procenu ekspresivnog govora primenjen je Protokol za procenu ekspresivnog govora, koji sadrži zadatke za procenu imenovanja, automatskog i neautomstskog govora, dijaloškog i produktivnog govora. Rezultati Protokola analizirani su pojedinačno i u formi opšteg skora ekspresivnog govora. U statističkoj obradi podataka korišćene su deskriptivne statističke mere, Pirsonov koeficijent korelacije, χ2 test, multivarijatna analiza varijanse (MANOVA) i post hoc test.
Rezultati: Primenom analize varijanse utvrđeno je da je uzrast značajan činilac postignuća na zadacima imenovanja (p≤0,000), neautomatskog govora (p≤0,000) i produktivnog govora (p≤0,000), dok u domenima automatskog (p=0,207) i dijaloškog govora (p=0,609) odnos nije značajan, iako se uočavaju izvesne razlike aritmetičkih sredina u korist dece starijeg uzrasta. Utvrđen je statistički značajan odnos uzrasta i opšteg skora ekspresivnog govora (p≤0,000), a uzrastom se može objasniti 47,3% varijabilnosti rezultata (η2part=0,473). Primenom post hoc analize ustanovljeno je da se statistički značajne razlike (p=0,007-0,000) javljaju između svih uzrasnih grupa sem osmogodišnjaka i devetogodišnjaka (p=0,993), što bi se moglo objasniti karakteristikama primenjenog instrumenta, ali i specifičnostima dinamike razvoja sposobnosti u tom uzrasnom periodu. Analizom percentilnih rangova nije utvrđeno odstupanje koje bi ukazalo na postojanje specifičnih jezičkih poremećaja ili intelektualne ometenosti kod ispitanika koji su učestvovali u istraživanju.
Zaključak: Sumirajući rezultate možemo da zaključimo da je razvoj ekspresivnog govora kod većine dece koja su učestvovala u istraživanju u skladu sa razvojnim miljokazima., Introduction: The development of speech and language skills is one of the crucial factors of academic achievement and socialization.
Aim: The research was conducted with the aim to determine the dynamics of expressive speech development in typically developed children from six to nine years of age.
Method: The sample consisted of 111 children with typical development, of both genders (49.5% of girls), aged between 6 and 9.11 years (age in months: M=95.09; SD=16.82). Participants were distributed into four age groups. The number of girls and boys was relatively equally distributed in all age groups (p=.785). Expressive speech was assessed by the Protocol for the Assessment of Expressive Speech that contains tasks for assessing naming ability, automatic and non-automatic speech, dialogue speech and productive form of speech. The results of the Protocol were analyzed by sub-domains and in the form of a general score of expressive speech. In statistical data processing we employed descriptive statistical measures, Pearson’s correlation coefficient, χ2 test, multivariate analysis of variance (MANOVA) and post hoc test.
Results: Using the analysis of variance, it was found that age was a significant factor in achievement on the tasks of naming (p≤.000), non- automatic speech (p≤.000) and productive speech (p≤.000), while in the domains of automatic (p=.207) and dialogic speech (p=.609) the relationship was not significant, although some differences in arithmetic means were observed in favor of older children. A statistically significant relationship between age and the general score of expressive speech (p≤.000) was found, and 47.3% of the variability of the results can be explained by age (η2part=.473). Using post hoc analysis, it was found that statistically significant differences (p=.007-.000) occur between all age groups except eight-year-olds and nine-year-olds (p=.993), which could be explained by the characteristics of the applied instrument, but also by the specifics of developmental dynamics at that age period. The analysis of percentile ranks did not reveal any deviation that would indicate the existence of specific language disorders or intellectual disability.
Conclusion: Summarizing the results, we can conclude that the development of expressive speech is in line with developmental milestones in most children who participated in the research.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine",
title = "Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta, Expressive speech in younger school-aged children",
pages = "150-148",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3739"
}

Gligorović, M., Buha, N.,& Vučinić, V.. (2021). Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 148-150.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3739

Gligorović M, Buha N, Vučinić V. Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine. 2021;:148-150.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3739 .

Gligorović, Milica, Buha, Nataša, Vučinić, Vesna, "Ekspresivni govor kod dece mlađeg školskog uzrasta" in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine (2021):148-150,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3739 .

TY  - CONF
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Krstić, Nevena
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Martać, Valentina
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3829
AB  - Uvod: Lakši oblici oštećenja vida nekada predstavljaju značajnu prepreku za optimilan razvoj i svakodnevno funkcionisanje dece, što se dovodi u vezu sa neblagovremenim oftalmološkim i ortoptičko-pleoptičkim intrevencijama i prezaštićivanjem od strane roditelja.
Cilj: Utvrditi nivo usvojenosti svakodnevnih životnih veština kod dece sa vizu- elnim smetnjama predškolskog uzrasta.
Metod: Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta, od čega 50 dece sa dijagnostikovanim vizuelnim smetnjama i isto toliko dece tipičnog razvoja.
Kriterijumi za formiranje uzorka bili su: vizuelne smetnje na nivou slabovido- sti povezane sa strabološkim uzrocima, prosečne intelektualne sposobnosti i uzrast od jedne do šest godina (AS=36; SD=12,99 meseci). Za prikupljanje podataka je korišćena subskala Svakodnevne životne veštine, integralni deo Skale za procenu adaptivnog ponašanja (Adaptive Behavior Scale) inkorpo- rirane u Bejli skalu za procenu razvoja novorođenčadi i dece (Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Bayley- III, 2005). U sta- tističkoj obradi podataka primenjene su mere deskriptivne statistike, t-test i Univarijatna analiza varijanse (ANOVA).
Rezultati: Deca sa vizuelnim smetnjama su najbolje ocenjena na zadacima kojima se procenjuje samostalnost prilikom hranjenja (AS=2,14; SD=0,86).
Usvojenost higijenskih navika (AS=0,95; SD=0,58) i pomoć u kući (AS=1,49; SD=0,67) roditelji ove dece su vrednovali najnižim prosečnim ocenama.
Između dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta i vršnjaka tipič- nog razvoja utvrđena je statistički značajna razlika u pogledu opšteg skora na subskali Svakodnevne životne veštine (p=0,000), kao i u svim segmentima svakodnevnog funkcionisanje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju da vizuelne smetnje utiču na razvoj sa- mostalnosti i svakodnevno funkcionisanje dece već od naranijeg uzrasta.
Neophodno je dizajnirati programe za usvajanje životnih veština za decu sa lakšim i težim oštećenjem vida, kao osnove za buduću samostalnost i socijalno funkcionianje.
AB  - Introduction: Milder forms of visual impairment are sometimes a significant obstacle to optimal development and daily functioning of children, which is associated with untimely ophthalmological and orthoptic and pleoptic interventions and overprotection by parents.
Aim: To determine the acquisition level of daily living skills in preschool children with visual impairment.
Method: The sample included 100 preschool children, out of whom 50 were diagnosed with visual impairment, and 50 were of typical development. Sample inclusion criteria were: visual impairment at the level of low vision caused by strabismus, average intellectual abilities, and 1-6 years of age (M=36; SD=12.99 months). Data was collected bymeans of The Daily Living Skills subscale, which is an integral part of the Adaptive Behavior Scale incorporated into the Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, (Bayley-III, 2005). Descriptive statistics, t-test, and univariate analysis of variance (ANOVA) were used in statistical data processing.
Results: Children with visual impairment got the highest grades on tasks assessing eating independence (M=2.14; SD=.86). Personal hygiene habits (M=.95; SD=.58) and helping with household chores (M=1.49; SD=.67) were evaluated with the lowest average grades by the parents of these children. A statistically significant difference was determined between preschool children with visual impairment and their typically developing peers in the general score on the Daily Living Skills subscale (p=.000), as well as in all segments of daily functioning.
Conclusion: The obtained results indicate that visual impairments influence the development of independence and daily functioning of children from an early age. It is necessary to design programs for acquiring living skills for children with mild and severe visual impairment, as a basis for future independence and social functioning.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty
C3  - Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
T1  - Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta
T1  - Daily living skills of preschool children with visual impairment
EP  - 457
SP  - 451
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3829
ER  - 

@conference{
author = "Anđelković, Marija and Vučinić, Vesna and Krstić, Nevena and Stanimirov, Ksenija and Martać, Valentina",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Lakši oblici oštećenja vida nekada predstavljaju značajnu prepreku za optimilan razvoj i svakodnevno funkcionisanje dece, što se dovodi u vezu sa neblagovremenim oftalmološkim i ortoptičko-pleoptičkim intrevencijama i prezaštićivanjem od strane roditelja.
Cilj: Utvrditi nivo usvojenosti svakodnevnih životnih veština kod dece sa vizu- elnim smetnjama predškolskog uzrasta.
Metod: Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta, od čega 50 dece sa dijagnostikovanim vizuelnim smetnjama i isto toliko dece tipičnog razvoja.
Kriterijumi za formiranje uzorka bili su: vizuelne smetnje na nivou slabovido- sti povezane sa strabološkim uzrocima, prosečne intelektualne sposobnosti i uzrast od jedne do šest godina (AS=36; SD=12,99 meseci). Za prikupljanje podataka je korišćena subskala Svakodnevne životne veštine, integralni deo Skale za procenu adaptivnog ponašanja (Adaptive Behavior Scale) inkorpo- rirane u Bejli skalu za procenu razvoja novorođenčadi i dece (Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Bayley- III, 2005). U sta- tističkoj obradi podataka primenjene su mere deskriptivne statistike, t-test i Univarijatna analiza varijanse (ANOVA).
Rezultati: Deca sa vizuelnim smetnjama su najbolje ocenjena na zadacima kojima se procenjuje samostalnost prilikom hranjenja (AS=2,14; SD=0,86).
Usvojenost higijenskih navika (AS=0,95; SD=0,58) i pomoć u kući (AS=1,49; SD=0,67) roditelji ove dece su vrednovali najnižim prosečnim ocenama.
Između dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta i vršnjaka tipič- nog razvoja utvrđena je statistički značajna razlika u pogledu opšteg skora na subskali Svakodnevne životne veštine (p=0,000), kao i u svim segmentima svakodnevnog funkcionisanje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju da vizuelne smetnje utiču na razvoj sa- mostalnosti i svakodnevno funkcionisanje dece već od naranijeg uzrasta.
Neophodno je dizajnirati programe za usvajanje životnih veština za decu sa lakšim i težim oštećenjem vida, kao osnove za buduću samostalnost i socijalno funkcionianje., Introduction: Milder forms of visual impairment are sometimes a significant obstacle to optimal development and daily functioning of children, which is associated with untimely ophthalmological and orthoptic and pleoptic interventions and overprotection by parents.
Aim: To determine the acquisition level of daily living skills in preschool children with visual impairment.
Method: The sample included 100 preschool children, out of whom 50 were diagnosed with visual impairment, and 50 were of typical development. Sample inclusion criteria were: visual impairment at the level of low vision caused by strabismus, average intellectual abilities, and 1-6 years of age (M=36; SD=12.99 months). Data was collected bymeans of The Daily Living Skills subscale, which is an integral part of the Adaptive Behavior Scale incorporated into the Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, (Bayley-III, 2005). Descriptive statistics, t-test, and univariate analysis of variance (ANOVA) were used in statistical data processing.
Results: Children with visual impairment got the highest grades on tasks assessing eating independence (M=2.14; SD=.86). Personal hygiene habits (M=.95; SD=.58) and helping with household chores (M=1.49; SD=.67) were evaluated with the lowest average grades by the parents of these children. A statistically significant difference was determined between preschool children with visual impairment and their typically developing peers in the general score on the Daily Living Skills subscale (p=.000), as well as in all segments of daily functioning.
Conclusion: The obtained results indicate that visual impairments influence the development of independence and daily functioning of children from an early age. It is necessary to design programs for acquiring living skills for children with mild and severe visual impairment, as a basis for future independence and social functioning.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty",
journal = "Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.",
title = "Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta, Daily living skills of preschool children with visual impairment",
pages = "457-451",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3829"
}

Anđelković, M., Vučinić, V., Krstić, N., Stanimirov, K.,& Martać, V.. (2021). Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation Publishing Center of the Faculty., 451-457.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3829

Anđelković M, Vučinić V, Krstić N, Stanimirov K, Martać V. Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta. in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021.. 2021;:451-457.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3829 .

Anđelković, Marija, Vučinić, Vesna, Krstić, Nevena, Stanimirov, Ksenija, Martać, Valentina, "Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta" in Zbornik radova - 11. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 29–30.10.2021. (2021):451-457,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3829 .

TY  - BOOK
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3807
AB  - Do devedesetih godina prošlog veka rana intervencija organizovana je
po modelu pedagoško-psihološke i socijalne pomoći, u kome je profilaksa sekundarnih
smetnji u razvoju imala primat u odnosu na tretman i prilagođavanje
sredinskih uslova potrebama dece. Poslednjih godina, ranu intervenciju
karakteriše značajan napredak na konceptualnom, teorijskom i praktičnom
planu. Uključuje interdisciplinarni set metoda i tehnika, usmerenih na sprečavanje
ili ublažavanje fizičkih, kognitivnih i emocionalnih smetnji u razvoju,
uz postepeno uvođenje pristupa usmerenog na porodicu.
Blagovremeno registrovanje bioloških i/ili socijalnih faktora rizika za
nastanak smetnje u razvoju ili poremećaja u ponašanju i pružanje podrške
porodici i detetu najvažniji je zadatak rane intervencije. Programi rane intervencije
utemeljeni su na znanju iz različitih naučnih disciplina, imaju značajnu
ulogu u radu sa decom, roditeljima i širom socijalnom sredinom. Svrha
programa je stručna pomoć porodicama, koju pružaju stručnjaci koji poznaju
razvoj dece i razumeju efekte oštećenja i sredinskih riziko faktora na rani razvoj.
Zahvaljujući programima rane intervencije, roditelji uče kako da izađu
u susret potrebama deteta sa smetnjama u razvoju, dete stiče samostalnost u
obavljanju svakodnevnih i drugih aktivnosti, usvaja socijalne i ostale adaptivne
veštine.
Rana intervencija značajna je karika u području obrazovanja i obrazovnoj
politici države, jer integriše teorijsko-metodološke pristupe, strategije i programe
iz tri sektora, zdravstvenog, obrazovnog i socijalnog, ugrađuje ih u programe
rada kojima se obezbeđuju uslovi za optimalan razvoj svakog deteta.
Najkorisnija je onda kada su pružaoci usluga osposobljeni da prepoznaju jedinstvene
potrebe porodice i deteta, i većinu aktivnosti sprovode u takozvanom
ekološkom okruženju, odnosno u kontekstu svakodnevnih aktivnosti u kući ili
predškolskoj ustanovi.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T1  - Rana intervencija za decu sa oštećenjem vida
EP  - 383
SP  - 1
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3807
ER  - 

@book{
author = "Vučinić, Vesna and Anđelković, Marija",
year = "2021",
abstract = "Do devedesetih godina prošlog veka rana intervencija organizovana je
po modelu pedagoško-psihološke i socijalne pomoći, u kome je profilaksa sekundarnih
smetnji u razvoju imala primat u odnosu na tretman i prilagođavanje
sredinskih uslova potrebama dece. Poslednjih godina, ranu intervenciju
karakteriše značajan napredak na konceptualnom, teorijskom i praktičnom
planu. Uključuje interdisciplinarni set metoda i tehnika, usmerenih na sprečavanje
ili ublažavanje fizičkih, kognitivnih i emocionalnih smetnji u razvoju,
uz postepeno uvođenje pristupa usmerenog na porodicu.
Blagovremeno registrovanje bioloških i/ili socijalnih faktora rizika za
nastanak smetnje u razvoju ili poremećaja u ponašanju i pružanje podrške
porodici i detetu najvažniji je zadatak rane intervencije. Programi rane intervencije
utemeljeni su na znanju iz različitih naučnih disciplina, imaju značajnu
ulogu u radu sa decom, roditeljima i širom socijalnom sredinom. Svrha
programa je stručna pomoć porodicama, koju pružaju stručnjaci koji poznaju
razvoj dece i razumeju efekte oštećenja i sredinskih riziko faktora na rani razvoj.
Zahvaljujući programima rane intervencije, roditelji uče kako da izađu
u susret potrebama deteta sa smetnjama u razvoju, dete stiče samostalnost u
obavljanju svakodnevnih i drugih aktivnosti, usvaja socijalne i ostale adaptivne
veštine.
Rana intervencija značajna je karika u području obrazovanja i obrazovnoj
politici države, jer integriše teorijsko-metodološke pristupe, strategije i programe
iz tri sektora, zdravstvenog, obrazovnog i socijalnog, ugrađuje ih u programe
rada kojima se obezbeđuju uslovi za optimalan razvoj svakog deteta.
Najkorisnija je onda kada su pružaoci usluga osposobljeni da prepoznaju jedinstvene
potrebe porodice i deteta, i većinu aktivnosti sprovode u takozvanom
ekološkom okruženju, odnosno u kontekstu svakodnevnih aktivnosti u kući ili
predškolskoj ustanovi.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
title = "Rana intervencija za decu sa oštećenjem vida",
pages = "383-1",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3807"
}

Vučinić, V.,& Anđelković, M.. (2021). Rana intervencija za decu sa oštećenjem vida. 
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)., 1-383.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3807

Vučinić V, Anđelković M. Rana intervencija za decu sa oštećenjem vida. 2021;:1-383.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3807 .

Vučinić, Vesna, Anđelković, Marija, "Rana intervencija za decu sa oštećenjem vida" (2021):1-383,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3807 .

TY  - CONF
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Krstić, Nevena
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Martać, Valentina
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3731
AB  - Uvod: Lakši oblici oštećenja vida nekada predstavljaju značajnu prepreku za optimilan razvoj i svakodnevno funkcionisanje dece, što se dovodi u vezu sa neblagovremenim oftalmološkim i ortoptičko-pleoptičkim intrevencijama i prezaštićivanjem od strane roditelja.
Cilj: Utvrditi nivo usvojenosti svakodnevnih životnih veština kod dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta.
Metod: Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta, od čega 50 dece sa dijagnostikovanim vizuelnim smetnjama i isto toliko dece tipičnog razvoja. Kriterijumi za formiranje uzorka bili su: vizuelne smetnje na nivou slabovidosti povezane sa strabološkim uzrocima, prosečne intelektualne sposobnosti i uzrast od jedne do šest godina (AS=36; SD=12,99 meseci). Za prikupljanje podataka je korišćena subskala Svakodnevne životne veštine, integralni deo Skale za procenu adaptivnog ponašanja (Adaptive Behavior Scale) inkorporirane u Bejli skalu za procenu razvoja novorođenčadi i dece (Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Bayley- III, 2005). U statističkoj obradi podataka primenjene su mere deskriptivne statistike, T-test i Univarijatna analiza varijanse (ANOVA).
Rezultati: Deca sa vizuelnim smetnjama su najbolje ocenjena na zadacima kojima se procenjuje samostalnost prilikom hranjenja (AS=2,14; SD=0,86).
Usvojenost higijenskih navika (AS=0,95; SD=0,58) i pomoć u kući (AS=1,49; SD=0,67) roditelji ove dece su vrednovali najnižim prosečnim ocenama.
Između dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta i vršnjaka tipičnog razvoja utvrđena je statistički značajna razlika u pogledu opšteg skora na subskali Svakodnevne životne veštine (p=0,000), kao i u svim segmentima svakodnevnog funkcionisanje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju da vizuelne smetnje utiču na razvoj samostalnosti i svakodnevno funkcionisanje dece već od naranijeg uzrasta.
Neophodno je dizajnirati programe za usvajanje životnih veština za decu sa lakšim i težim oštećenjem vida, kao osnove za buduću samostalnost i socijalno funkcionianje.
AB  - Introduction: Milder forms of visual impairment are sometimes a significant obstacle to optimal development and daily functioning of children, which is associated with untimely ophthalmological and orthoptic and pleoptic interventions and overprotection by parents.
Aim: To determine the acquisition level of daily living skills in preschool children with visual impairment.
Method: The sample included 100 preschool children, out of whom 50 were diagnosed with visual impairment, and 50 were of typical development. Sample inclusion criteria were: visual impairment at the level of low vision caused by strabismus, average intellectual abilities, and 1-6 years of age (M=36; SD=12.99 months). Data was collected by means of The Daily Living Skills subscale, which is an integral part of the Adaptive Behavior Scale incorporated into the Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, (Bayley-III, 2005). Descriptive statistics, T-test, and univariate analysis of variance (ANOVA) were used in statistical data processing.
Results: Children with visual impairment got the highest grades on tasks assessing eating independence (M=2.14; SD=.86). Personal hygiene habits (M=.95; SD=.58) and helping with household chores (M=1.49; SD=.67) were evaluated with the lowest average grades by the parents of these children. A statistically significant difference was determined between preschool children with visual impairment and their typically developing peers in the general score on the Daily Living Skills subscale (p=.000), as well as in all segments of daily functioning.
Conclusion: The obtained results indicate that visual impairments influence the development of independence and daily functioning of children from an early age. It is necessary to design programs for acquiring living skills for children with mild and severe visual impairment, as a basis for future independence and social functioning.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
T1  - Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta
T1  - Daily living skills of preschool children with visual impairment
EP  - 173
SP  - 172
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3731
ER  - 

@conference{
author = "Anđelković, Marija and Vučinić, Vesna and Krstić, Nevena and Stanimirov, Ksenija and Martać, Valentina",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Lakši oblici oštećenja vida nekada predstavljaju značajnu prepreku za optimilan razvoj i svakodnevno funkcionisanje dece, što se dovodi u vezu sa neblagovremenim oftalmološkim i ortoptičko-pleoptičkim intrevencijama i prezaštićivanjem od strane roditelja.
Cilj: Utvrditi nivo usvojenosti svakodnevnih životnih veština kod dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta.
Metod: Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta, od čega 50 dece sa dijagnostikovanim vizuelnim smetnjama i isto toliko dece tipičnog razvoja. Kriterijumi za formiranje uzorka bili su: vizuelne smetnje na nivou slabovidosti povezane sa strabološkim uzrocima, prosečne intelektualne sposobnosti i uzrast od jedne do šest godina (AS=36; SD=12,99 meseci). Za prikupljanje podataka je korišćena subskala Svakodnevne životne veštine, integralni deo Skale za procenu adaptivnog ponašanja (Adaptive Behavior Scale) inkorporirane u Bejli skalu za procenu razvoja novorođenčadi i dece (Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, Bayley- III, 2005). U statističkoj obradi podataka primenjene su mere deskriptivne statistike, T-test i Univarijatna analiza varijanse (ANOVA).
Rezultati: Deca sa vizuelnim smetnjama su najbolje ocenjena na zadacima kojima se procenjuje samostalnost prilikom hranjenja (AS=2,14; SD=0,86).
Usvojenost higijenskih navika (AS=0,95; SD=0,58) i pomoć u kući (AS=1,49; SD=0,67) roditelji ove dece su vrednovali najnižim prosečnim ocenama.
Između dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta i vršnjaka tipičnog razvoja utvrđena je statistički značajna razlika u pogledu opšteg skora na subskali Svakodnevne životne veštine (p=0,000), kao i u svim segmentima svakodnevnog funkcionisanje.
Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju da vizuelne smetnje utiču na razvoj samostalnosti i svakodnevno funkcionisanje dece već od naranijeg uzrasta.
Neophodno je dizajnirati programe za usvajanje životnih veština za decu sa lakšim i težim oštećenjem vida, kao osnove za buduću samostalnost i socijalno funkcionianje., Introduction: Milder forms of visual impairment are sometimes a significant obstacle to optimal development and daily functioning of children, which is associated with untimely ophthalmological and orthoptic and pleoptic interventions and overprotection by parents.
Aim: To determine the acquisition level of daily living skills in preschool children with visual impairment.
Method: The sample included 100 preschool children, out of whom 50 were diagnosed with visual impairment, and 50 were of typical development. Sample inclusion criteria were: visual impairment at the level of low vision caused by strabismus, average intellectual abilities, and 1-6 years of age (M=36; SD=12.99 months). Data was collected by means of The Daily Living Skills subscale, which is an integral part of the Adaptive Behavior Scale incorporated into the Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition, (Bayley-III, 2005). Descriptive statistics, T-test, and univariate analysis of variance (ANOVA) were used in statistical data processing.
Results: Children with visual impairment got the highest grades on tasks assessing eating independence (M=2.14; SD=.86). Personal hygiene habits (M=.95; SD=.58) and helping with household chores (M=1.49; SD=.67) were evaluated with the lowest average grades by the parents of these children. A statistically significant difference was determined between preschool children with visual impairment and their typically developing peers in the general score on the Daily Living Skills subscale (p=.000), as well as in all segments of daily functioning.
Conclusion: The obtained results indicate that visual impairments influence the development of independence and daily functioning of children from an early age. It is necessary to design programs for acquiring living skills for children with mild and severe visual impairment, as a basis for future independence and social functioning.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine",
title = "Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta, Daily living skills of preschool children with visual impairment",
pages = "173-172",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3731"
}

Anđelković, M., Vučinić, V., Krstić, N., Stanimirov, K.,& Martać, V.. (2021). Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 172-173.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3731

Anđelković M, Vučinić V, Krstić N, Stanimirov K, Martać V. Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine. 2021;:172-173.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3731 .

Anđelković, Marija, Vučinić, Vesna, Krstić, Nevena, Stanimirov, Ksenija, Martać, Valentina, "Svakodnevne životne veštine dece sa vizuelnim smetnjama predškolskog uzrasta" in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine (2021):172-173,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3731 .

TY  - CONF
AU  - Jablan, Branka
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3250
AB  - CHARGE sindrom je genetski poremećaj sa izuzetno teškom kliničkom slikom.
Postoji širok spektar anomalija uključenih u ovo stanje, koje se višestruko nepovoljno
odražavaju na funkcionisanje pojedinca. Deca rođena sa ovim sindromom zahtevaju
dugu hospitalizaciju i niz medicinskih intervencija i uključivanje u različite oblike
tretmana. Ponašanje dece sa CHARGE sindromom je veoma promenljivo, tako da je
planiranje njihovog obrazovanja veoma izazovan zadatak. Postoji mali broj studija čiji se
rezultati sa većom sigurnošću mogu implementirati u proces rehabilitacije i obrazovanja
dece sa CHARGE sindromom. Zbog uvek prisutnih problema sa vidom, sluhom i
motorikom, pored neophodne medicinske brige, preporuka je da se u radu sa ovom
decom planiraju aktivnosti koje su usmerene na senzomotoričku integraciju i strategije
koje se primenjuju u radu sa slepogluvom decom.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
T1  - Obrazovanje dece sa CHARGE sindromom
EP  - 63
SP  - 63
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3250
ER  - 

@conference{
author = "Jablan, Branka and Vučinić, Vesna",
year = "2020",
abstract = "CHARGE sindrom je genetski poremećaj sa izuzetno teškom kliničkom slikom.
Postoji širok spektar anomalija uključenih u ovo stanje, koje se višestruko nepovoljno
odražavaju na funkcionisanje pojedinca. Deca rođena sa ovim sindromom zahtevaju
dugu hospitalizaciju i niz medicinskih intervencija i uključivanje u različite oblike
tretmana. Ponašanje dece sa CHARGE sindromom je veoma promenljivo, tako da je
planiranje njihovog obrazovanja veoma izazovan zadatak. Postoji mali broj studija čiji se
rezultati sa većom sigurnošću mogu implementirati u proces rehabilitacije i obrazovanja
dece sa CHARGE sindromom. Zbog uvek prisutnih problema sa vidom, sluhom i
motorikom, pored neophodne medicinske brige, preporuka je da se u radu sa ovom
decom planiraju aktivnosti koje su usmerene na senzomotoričku integraciju i strategije
koje se primenjuju u radu sa slepogluvom decom.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020",
title = "Obrazovanje dece sa CHARGE sindromom",
pages = "63-63",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3250"
}

Jablan, B.,& Vučinić, V.. (2020). Obrazovanje dece sa CHARGE sindromom. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020
Društvo defektologa Srbije., 63-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3250

Jablan B, Vučinić V. Obrazovanje dece sa CHARGE sindromom. in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020. 2020;:63-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3250 .

Jablan, Branka, Vučinić, Vesna, "Obrazovanje dece sa CHARGE sindromom" in Zbornik rezimea – Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem „Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20– 23.02.2020 (2020):63-63,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3250 .

TY  - CONF
AU  - Martać, Valentina
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2020
UR  - http://www.icf.fasper.bg.ac.rs/zbornici/20201221_1-ZBORNIK-RADOVA-SKUP-NAC_2020.pdf
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3395
AB  - The aim of the research is to determine the relationship between the parents of children with visual impairment and the experts engaged in the early intervention service. The research included 22 parents of children with visual impairments aged from birth to six years who are included in the early intervention program at the School for children with visual impairment “Veljko
Ramadanović” in Zemun. The examination of
parents relationship with early intervention professionals was performed using the part of the Scale for evaluation of services in EI program (Measure of Processes of Care for Service Providers – MPOC-SP, Siebes et al., 2008). By analyzing parents’ answers it was noticed a high rated relationship with early intervention professionals. The age and living area of parents were found as significant factors of relationship with early
intervention professionals. There was no significant relationship between the parents’ marital status, as well as educational level, and collaboration with early intervention professionals.
AB  - Cilj istraživanja je da se utvrdi odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka angažovanih u programima rane intervencije. Istraživanjem su obuhvaćena 22 roditelja dece sa oštećenjem vida uzrasta od rođenja do šest godina koji su uključeni u program rane intervencije u Školi za decu oštećenog vida „Veljko Ramadanović“ u Zemunu. Ispitivanje odnosa roditelja sa stručnjacima u servisu rane intervencije izvedeno je korišćenjem dela Skale za vrednovanje usluga dobijenih u programu rane intervencije (Measure of Processes of Care for Service Providers – MPOC-SP, Siebes et al., 2008). Analizom od- govora roditelja uočeno je da postoji visok nivo zadovoljstva roditelja dece sa oštećenjem vida odnosom sa stručnjacima u programu rane intervencije. Starost i mesto stanovanja roditelja potvrđeni su kao značajni faktori u proceni odnosa sa stručnjacima rane intervencije. Nije uočena značajna poveza- nost bračnog stanja i nivoa obrazovanja roditelja i odnosa sa stručnjacima.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Nacionalni naučni skup „Evaluacija efekata inkluzivnog obrazovanja u republici Srbiji” - Zbornik radova
T1  - Odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka u procesu rane intervencije
T1  - The relationship between parents of children with visual impairment and early intervention professionals
EP  - 28
SP  - 21
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3395
ER  - 

@conference{
author = "Martać, Valentina and Anđelković, Marija and Vučinić, Vesna",
year = "2020",
abstract = "The aim of the research is to determine the relationship between the parents of children with visual impairment and the experts engaged in the early intervention service. The research included 22 parents of children with visual impairments aged from birth to six years who are included in the early intervention program at the School for children with visual impairment “Veljko
Ramadanović” in Zemun. The examination of
parents relationship with early intervention professionals was performed using the part of the Scale for evaluation of services in EI program (Measure of Processes of Care for Service Providers – MPOC-SP, Siebes et al., 2008). By analyzing parents’ answers it was noticed a high rated relationship with early intervention professionals. The age and living area of parents were found as significant factors of relationship with early
intervention professionals. There was no significant relationship between the parents’ marital status, as well as educational level, and collaboration with early intervention professionals., Cilj istraživanja je da se utvrdi odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka angažovanih u programima rane intervencije. Istraživanjem su obuhvaćena 22 roditelja dece sa oštećenjem vida uzrasta od rođenja do šest godina koji su uključeni u program rane intervencije u Školi za decu oštećenog vida „Veljko Ramadanović“ u Zemunu. Ispitivanje odnosa roditelja sa stručnjacima u servisu rane intervencije izvedeno je korišćenjem dela Skale za vrednovanje usluga dobijenih u programu rane intervencije (Measure of Processes of Care for Service Providers – MPOC-SP, Siebes et al., 2008). Analizom od- govora roditelja uočeno je da postoji visok nivo zadovoljstva roditelja dece sa oštećenjem vida odnosom sa stručnjacima u programu rane intervencije. Starost i mesto stanovanja roditelja potvrđeni su kao značajni faktori u proceni odnosa sa stručnjacima rane intervencije. Nije uočena značajna poveza- nost bračnog stanja i nivoa obrazovanja roditelja i odnosa sa stručnjacima.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Nacionalni naučni skup „Evaluacija efekata inkluzivnog obrazovanja u republici Srbiji” - Zbornik radova",
title = "Odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka u procesu rane intervencije, The relationship between parents of children with visual impairment and early intervention professionals",
pages = "28-21",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3395"
}

Martać, V., Anđelković, M.,& Vučinić, V.. (2020). Odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka u procesu rane intervencije. in Nacionalni naučni skup „Evaluacija efekata inkluzivnog obrazovanja u republici Srbiji” - Zbornik radova
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 21-28.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3395

Martać V, Anđelković M, Vučinić V. Odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka u procesu rane intervencije. in Nacionalni naučni skup „Evaluacija efekata inkluzivnog obrazovanja u republici Srbiji” - Zbornik radova. 2020;:21-28.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3395 .

Martać, Valentina, Anđelković, Marija, Vučinić, Vesna, "Odnos roditelja dece sa oštećenjem vida i stručnjaka u procesu rane intervencije" in Nacionalni naučni skup „Evaluacija efekata inkluzivnog obrazovanja u republici Srbiji” - Zbornik radova (2020):21-28,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3395 .

TY  - JOUR
AU  - Martać, Valentina
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vladisavljević, Zorica G.
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1249
AB  - Parenting is a dynamic process infuenced by the behavior of both children and parents. Behavior of children with visual impairment is characterized by the absence of language which involves smiling and looking, calming down when focusing on voice, unusual posture, stereotyped behavior, blank face, which can all interfere with parentchild interaction. Objective. The aim of this paper was to determine the characteristics of interaction between mothers and children with visual impairment and multiple disabilities. Methods. The research included a total of thirteen mother-child pairs. Five children had a visual impairment, while eight had both a visual impairment and another comorbid condition. The children were between 10 and 68 months of age (M = 31.62, SD = 19.08). The characteristics of interaction between mothers and children with visual impairment and multiple disabilities were assessed by analyzing videos, while Parenting Interactions with Children - Checklist of Observations Linked to Outcomes - PICCOLO was used to record the observed behaviors. Results. Interaction between parents and children with visual impairment and multiple disabilities was satisfactory in three domains: Affection, Responsiveness, and Encouragement. Conclusion. The biggest problem for parents was fnding a way to teach their child some activities or to provide information about the environment.
AB  - Roditeljstvo je dinamičan proces, na koji utiče ponašanje deteta i roditelja. Ponašanje dece s oštećenjem vida karakteriše odsustvo jezika osmeha i jezika pogleda, umirivanje kada su usredsređena na glas, neuobičajeno držanje tela, ispoljavanje stereotipnog ponašanja, bezizražajan izgled lica, što može da ometa uspostavljanje interakcije roditelj - dete. Cilj: Cilj rada je utvrđivanje karakteristika interakcije između majki i dece s oštećenjem vida i višestrukim smetnjama. Metod: Istraživanjem je obuhvaćeno ukupno trinaest dijada majki i dece. Od tog broja petoro dece je imalo oštećenje vida, a osmoro, pored oštećenja vida, i druge smetnje. Uzrast dece je bio od 10 do 68 meseci (AS = 31.62, SD = 19.08). Procena karakteristika interakcije majki sa decom s oštećenjem vida i višestrukom ometenošću vršena je na osnovu analize video-snimaka, a za beleženje zapaženih oblika ponašanja korišćena je Kontrolna lista za procenu interakcije roditelja sa decom povezana s razvojnim ishodima (Parenting Interactions with Children - Checklist of Observations Linked to Outcomes - PICCOLO). Rezultati: Interakcija roditelja i dece s oštećenjem vida i višestrukom ometenošću zadovoljavajuća je u tri domena: Naklonost, Responzivnost i Podsticanje. Zaključak: Roditeljima najveći problem predstavlja iznalaženje načina kako da poduče dete nekim aktivnostima ili da pruže informacije o dešavanjima u okolini.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Karakteristike interakcije roditelja i dece s oštećenjem vida predškolskog uzrasta
T1  - Characteristics of interaction between parents and children with visual impairment at preschool age
EP  - 226
IS  - 4
SP  - 213
VL  - 19
DO  - 10.5937/specedreh19-29874
ER  - 

@article{
author = "Martać, Valentina and Vučinić, Vesna and Anđelković, Marija and Vladisavljević, Zorica G.",
year = "2020",
abstract = "Parenting is a dynamic process infuenced by the behavior of both children and parents. Behavior of children with visual impairment is characterized by the absence of language which involves smiling and looking, calming down when focusing on voice, unusual posture, stereotyped behavior, blank face, which can all interfere with parentchild interaction. Objective. The aim of this paper was to determine the characteristics of interaction between mothers and children with visual impairment and multiple disabilities. Methods. The research included a total of thirteen mother-child pairs. Five children had a visual impairment, while eight had both a visual impairment and another comorbid condition. The children were between 10 and 68 months of age (M = 31.62, SD = 19.08). The characteristics of interaction between mothers and children with visual impairment and multiple disabilities were assessed by analyzing videos, while Parenting Interactions with Children - Checklist of Observations Linked to Outcomes - PICCOLO was used to record the observed behaviors. Results. Interaction between parents and children with visual impairment and multiple disabilities was satisfactory in three domains: Affection, Responsiveness, and Encouragement. Conclusion. The biggest problem for parents was fnding a way to teach their child some activities or to provide information about the environment., Roditeljstvo je dinamičan proces, na koji utiče ponašanje deteta i roditelja. Ponašanje dece s oštećenjem vida karakteriše odsustvo jezika osmeha i jezika pogleda, umirivanje kada su usredsređena na glas, neuobičajeno držanje tela, ispoljavanje stereotipnog ponašanja, bezizražajan izgled lica, što može da ometa uspostavljanje interakcije roditelj - dete. Cilj: Cilj rada je utvrđivanje karakteristika interakcije između majki i dece s oštećenjem vida i višestrukim smetnjama. Metod: Istraživanjem je obuhvaćeno ukupno trinaest dijada majki i dece. Od tog broja petoro dece je imalo oštećenje vida, a osmoro, pored oštećenja vida, i druge smetnje. Uzrast dece je bio od 10 do 68 meseci (AS = 31.62, SD = 19.08). Procena karakteristika interakcije majki sa decom s oštećenjem vida i višestrukom ometenošću vršena je na osnovu analize video-snimaka, a za beleženje zapaženih oblika ponašanja korišćena je Kontrolna lista za procenu interakcije roditelja sa decom povezana s razvojnim ishodima (Parenting Interactions with Children - Checklist of Observations Linked to Outcomes - PICCOLO). Rezultati: Interakcija roditelja i dece s oštećenjem vida i višestrukom ometenošću zadovoljavajuća je u tri domena: Naklonost, Responzivnost i Podsticanje. Zaključak: Roditeljima najveći problem predstavlja iznalaženje načina kako da poduče dete nekim aktivnostima ili da pruže informacije o dešavanjima u okolini.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Karakteristike interakcije roditelja i dece s oštećenjem vida predškolskog uzrasta, Characteristics of interaction between parents and children with visual impairment at preschool age",
pages = "226-213",
number = "4",
volume = "19",
doi = "10.5937/specedreh19-29874"
}

Martać, V., Vučinić, V., Anđelković, M.,& Vladisavljević, Z. G.. (2020). Karakteristike interakcije roditelja i dece s oštećenjem vida predškolskog uzrasta. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 19(4), 213-226.
https://doi.org/10.5937/specedreh19-29874

Martać V, Vučinić V, Anđelković M, Vladisavljević ZG. Karakteristike interakcije roditelja i dece s oštećenjem vida predškolskog uzrasta. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2020;19(4):213-226.
doi:10.5937/specedreh19-29874 .

Martać, Valentina, Vučinić, Vesna, Anđelković, Marija, Vladisavljević, Zorica G., "Karakteristike interakcije roditelja i dece s oštećenjem vida predškolskog uzrasta" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 19, no. 4 (2020):213-226,
https://doi.org/10.5937/specedreh19-29874 . .

TY  - JOUR
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1287
AB  - The research aim is to establish the level of acquisition of social skills in persons with visual impairment in relation to age, sex, category and time of visual impairment occurrence. The research included 131 participants with visual impairment (62.6% blind and 37.4% with low vision), both male and female, between 19 and 60 years old. In the assessment of social skills the subtest "Social Skills", which belongs to the Adaptive Behavior Assessment System, was applied. The result analysis has established that the achievements of the majority of the participants with visual impairment belong to the category of the average. No significant relation was established between social skills and the age of the participants and the time of visual impairment occurrence, whereas the relation with the category of visual impairment and sex is statistically significant. Future research should be directed at the level of social support to persons with visual impairment for the purpose of creating more efficient support programs in the community.
AB  - Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo usvojenosti socijalnih veština kod osoba s oštećenjem vida u odnosu na starost, pol, kategoriju i vreme nastanka oštećenja vida. U istraživanju je učestvovao 131 ispitanik s oštećenjem vida (62.6% slepih i 37.4% slabovidih), oba pola, starosti od 19 do 60 godina. Za procenu socijalnih veština primenjen je suptest "Socijalne veštine" koji pripada Sistemu za procenu adaptivnog ponašanja. Analizom rezultata utvrđeno je da postignuća većine ispitanika s oštećenjem vida spadaju u kategoriju prosečnih. Nije utvrđena značajna povezanost socijalnih veština sa starošću ispitanika i vremenom nastanka oštećenja, dok je odnos sa kategorijom oštećenja vida i polom statistički značajan. Buduća istraživanja bi trebalo usmeriti na nivo društvene podrške osobama sa oštećenjem vida u cilju kreiranja efikasnijih programa podrške u zajednici.
PB  - Sociološko društvo Srbije, Beograd
T2  - Sociološki pregled
T1  - Socijalne veštine kod odraslih osoba s oštećenjem vida
T1  - Social skills in adults with visual impairment
EP  - 215
IS  - 2
SP  - 195
VL  - 54
DO  - 10.5937/socpreg54-22944
ER  - 

@article{
author = "Vučinić, Vesna and Gligorović, Milica and Anđelković, Marija",
year = "2020",
abstract = "The research aim is to establish the level of acquisition of social skills in persons with visual impairment in relation to age, sex, category and time of visual impairment occurrence. The research included 131 participants with visual impairment (62.6% blind and 37.4% with low vision), both male and female, between 19 and 60 years old. In the assessment of social skills the subtest "Social Skills", which belongs to the Adaptive Behavior Assessment System, was applied. The result analysis has established that the achievements of the majority of the participants with visual impairment belong to the category of the average. No significant relation was established between social skills and the age of the participants and the time of visual impairment occurrence, whereas the relation with the category of visual impairment and sex is statistically significant. Future research should be directed at the level of social support to persons with visual impairment for the purpose of creating more efficient support programs in the community., Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo usvojenosti socijalnih veština kod osoba s oštećenjem vida u odnosu na starost, pol, kategoriju i vreme nastanka oštećenja vida. U istraživanju je učestvovao 131 ispitanik s oštećenjem vida (62.6% slepih i 37.4% slabovidih), oba pola, starosti od 19 do 60 godina. Za procenu socijalnih veština primenjen je suptest "Socijalne veštine" koji pripada Sistemu za procenu adaptivnog ponašanja. Analizom rezultata utvrđeno je da postignuća većine ispitanika s oštećenjem vida spadaju u kategoriju prosečnih. Nije utvrđena značajna povezanost socijalnih veština sa starošću ispitanika i vremenom nastanka oštećenja, dok je odnos sa kategorijom oštećenja vida i polom statistički značajan. Buduća istraživanja bi trebalo usmeriti na nivo društvene podrške osobama sa oštećenjem vida u cilju kreiranja efikasnijih programa podrške u zajednici.",
publisher = "Sociološko društvo Srbije, Beograd",
journal = "Sociološki pregled",
title = "Socijalne veštine kod odraslih osoba s oštećenjem vida, Social skills in adults with visual impairment",
pages = "215-195",
number = "2",
volume = "54",
doi = "10.5937/socpreg54-22944"
}

Vučinić, V., Gligorović, M.,& Anđelković, M.. (2020). Socijalne veštine kod odraslih osoba s oštećenjem vida. in Sociološki pregled
Sociološko društvo Srbije, Beograd., 54(2), 195-215.
https://doi.org/10.5937/socpreg54-22944

Vučinić V, Gligorović M, Anđelković M. Socijalne veštine kod odraslih osoba s oštećenjem vida. in Sociološki pregled. 2020;54(2):195-215.
doi:10.5937/socpreg54-22944 .

Vučinić, Vesna, Gligorović, Milica, Anđelković, Marija, "Socijalne veštine kod odraslih osoba s oštećenjem vida" in Sociološki pregled, 54, no. 2 (2020):195-215,
https://doi.org/10.5937/socpreg54-22944 . .

TY  - JOUR
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2020
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1289
AB  - Purpose: Vision impairment can affect various areas of life. The aim of this research was to determine the extent to which adults with vision impairment engage in leisure activities and the quality of that engagement. Method: The research included 78 participants with blindness, and 48 with low vision 19-60 years of age (M= 36.01; SD= 11.81). The subtest Leisure, from the Adaptive Behavior Assessment System II - ABAS II, was used for leisure time assessment. Results: The mean value of the results on the Leisure subtest fell within the average category. A statistically significant relationship was established between our respondents' achievements and: a) their vision status (p= 0.05); b) how well-informed they considered themselves to be about their vision impairment (p= 0.030); and c) their living arrangement (p= 0.021). Conclusion: The results indicated the need for more comprehensive analysis of the circumstances which determine how well-informed the vision impaired have about their own condition (motivation, information availability, etc.) and the dynamics of family and other social relations, when designing support programs for people with vision impairment.
PB  - Pergamon-Elsevier Science Ltd, Oxford
T2  - Research in Developmental Disabilities
T1  - Leisure in persons with vision impairment
EP  - 103673
VL  - 102
DO  - 10.1016/j.ridd.2020.103673
ER  - 

@article{
author = "Vučinić, Vesna and Gligorović, Milica and Anđelković, Marija",
year = "2020",
abstract = "Purpose: Vision impairment can affect various areas of life. The aim of this research was to determine the extent to which adults with vision impairment engage in leisure activities and the quality of that engagement. Method: The research included 78 participants with blindness, and 48 with low vision 19-60 years of age (M= 36.01; SD= 11.81). The subtest Leisure, from the Adaptive Behavior Assessment System II - ABAS II, was used for leisure time assessment. Results: The mean value of the results on the Leisure subtest fell within the average category. A statistically significant relationship was established between our respondents' achievements and: a) their vision status (p= 0.05); b) how well-informed they considered themselves to be about their vision impairment (p= 0.030); and c) their living arrangement (p= 0.021). Conclusion: The results indicated the need for more comprehensive analysis of the circumstances which determine how well-informed the vision impaired have about their own condition (motivation, information availability, etc.) and the dynamics of family and other social relations, when designing support programs for people with vision impairment.",
publisher = "Pergamon-Elsevier Science Ltd, Oxford",
journal = "Research in Developmental Disabilities",
title = "Leisure in persons with vision impairment",
pages = "103673",
volume = "102",
doi = "10.1016/j.ridd.2020.103673"
}

Vučinić, V., Gligorović, M.,& Anđelković, M.. (2020). Leisure in persons with vision impairment. in Research in Developmental Disabilities
Pergamon-Elsevier Science Ltd, Oxford., 102.
https://doi.org/10.1016/j.ridd.2020.103673

Vučinić V, Gligorović M, Anđelković M. Leisure in persons with vision impairment. in Research in Developmental Disabilities. 2020;102:null-103673.
doi:10.1016/j.ridd.2020.103673 .

Vučinić, Vesna, Gligorović, Milica, Anđelković, Marija, "Leisure in persons with vision impairment" in Research in Developmental Disabilities, 102 (2020),
https://doi.org/10.1016/j.ridd.2020.103673 . .

TY  - CONF
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Stanimirović, Dragana
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Filajdić, Milica
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4093
AB  - Samoregulacija predstavlja sposobnost upravljanja ponašanjem u procesu
ostvarivanja ciljeva u okolnostima koje se vremenom menjaju. Imajući u vidu da
prilagođavanje na uslove realizacije cilja zavisi od prethodnog iskustva, samoregulacija
je cikličan proces koji bitno određuje karakteristike emocionalnog razvoja.
Cilj istraživanja je utvrđivanje odnosa između veština samoregulacije i zadovoljstva
akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom. Uzorkom su
obuhvaćena 84 studenta sa invaliditetom (oštećenjem vida, oštećenjem sluha,
motoričkim poremećajem, hroničnim oboljenjem i specifičnim teškoćama učenja).
U istraživanju je korišćen Upitnik zadovoljstva studenata sa invaliditetom
akademskom podrškom i Upitnik za procenu samoregulacije. U obradi dobijenih
podataka korišćena je deskriptivna statistika i analiza varijanse. Praćenjem
postignuća na subskalama Upitnika za procenu samoregulacije zaključeno je da
studentima sa invaliditetom najveći problem predstavlja planiranje (AS = 27,98;
Min = 19; Max = 37), a najmanje teškoća se javlja kod procene sprovođenja
plana (AS = 32,69; Min = 19; Max = 42). Studenti koji pozitivnije procenjuju veštine
samoregulacije zadovoljniji su akademskom podrškom na univerzitetu (p =
0,008). Posmatrano po domenima, studenti koji se suočavaju sa manje teškoća
u veštinama traženja opcija (p = 0,005), aktivnostima planiranja (p = 0,035) i
implementacije plana (p = 0,023) pozitivnije procenjuju kvalitet akademske podrške
dobijene na univerzitetu. Sistematizacija podataka o odnosu između veština
samoregulacije i zadovoljstva akademskom podrškom može da doprinese
unapređenju položaja studenata sa invaliditetom na univerzitetu. Kako im najveći
problem predstavlja planiranje, a najmanji sprovođenje plana, moglo bi se
zaključiti da im manjak planova i olakšava njihovu realizaciju.
AB  - Self-regulation is the ability to manage behavior in the process of achieving goals in
circumstances that change over time. The adaptation to the conditions of realizing a goal
depends on previous experience; hence self-regulation is a cyclical process which significantly
determines the characteristics of emotional development. The aim of this research was to
determine the relationship between self-regulation skills and satisfaction with academic
support in students with disability. The sample included 84 students with disability (visual
impairment, hearing impairment, motor disorder, chronic illness and specific learning
disability). The Questionnaire on students with disability satisfaction with academic support
and the Questionnaire for assessing self-regulation were used in this research. Descriptive
statistics and Variance analysis were used in the analysis of the obtained data. By monitoring
the achievements on the questionnaire for assessing self-regulation subscales, it was
determined that planning represented the biggest problem for students with disability (M =
27.98; Min = 19; Маx = 37), while they had the least problems with the assessment of plan
implementation (M = 32.69; Min = 19; Маx = 42). Students who assessed self-regulation skills
more positively were more satisfied with academic support at the University in Serbia (р =
0.008). With regard to specific domains, students who faced fewer difficulties in looking for
options (р = 0.005), planning (p = 0.035), and plan implementation (p = 0.023) assessed the
quality of academic support at the University more positively. Systematization of data on the
relation between self-regulation skills and satisfaction with academic support can contribute
to the improvement of the position of students with disabilities at university. With planning
being their biggest, and plan implementation their least problem, it can be concluded that
the lack of plans makes their implementation easier.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
T1  - Samoregulacija i zadovoljstvo akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom
T1  - Self-regulation and satisfaction with academic support in Students with disability
EP  - 85
SP  - 79
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4093
ER  - 

@conference{
author = "Vučinić, Vesna and Stanimirović, Dragana and Anđelković, Marija and Filajdić, Milica",
year = "2019",
abstract = "Samoregulacija predstavlja sposobnost upravljanja ponašanjem u procesu
ostvarivanja ciljeva u okolnostima koje se vremenom menjaju. Imajući u vidu da
prilagođavanje na uslove realizacije cilja zavisi od prethodnog iskustva, samoregulacija
je cikličan proces koji bitno određuje karakteristike emocionalnog razvoja.
Cilj istraživanja je utvrđivanje odnosa između veština samoregulacije i zadovoljstva
akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom. Uzorkom su
obuhvaćena 84 studenta sa invaliditetom (oštećenjem vida, oštećenjem sluha,
motoričkim poremećajem, hroničnim oboljenjem i specifičnim teškoćama učenja).
U istraživanju je korišćen Upitnik zadovoljstva studenata sa invaliditetom
akademskom podrškom i Upitnik za procenu samoregulacije. U obradi dobijenih
podataka korišćena je deskriptivna statistika i analiza varijanse. Praćenjem
postignuća na subskalama Upitnika za procenu samoregulacije zaključeno je da
studentima sa invaliditetom najveći problem predstavlja planiranje (AS = 27,98;
Min = 19; Max = 37), a najmanje teškoća se javlja kod procene sprovođenja
plana (AS = 32,69; Min = 19; Max = 42). Studenti koji pozitivnije procenjuju veštine
samoregulacije zadovoljniji su akademskom podrškom na univerzitetu (p =
0,008). Posmatrano po domenima, studenti koji se suočavaju sa manje teškoća
u veštinama traženja opcija (p = 0,005), aktivnostima planiranja (p = 0,035) i
implementacije plana (p = 0,023) pozitivnije procenjuju kvalitet akademske podrške
dobijene na univerzitetu. Sistematizacija podataka o odnosu između veština
samoregulacije i zadovoljstva akademskom podrškom može da doprinese
unapređenju položaja studenata sa invaliditetom na univerzitetu. Kako im najveći
problem predstavlja planiranje, a najmanji sprovođenje plana, moglo bi se
zaključiti da im manjak planova i olakšava njihovu realizaciju., Self-regulation is the ability to manage behavior in the process of achieving goals in
circumstances that change over time. The adaptation to the conditions of realizing a goal
depends on previous experience; hence self-regulation is a cyclical process which significantly
determines the characteristics of emotional development. The aim of this research was to
determine the relationship between self-regulation skills and satisfaction with academic
support in students with disability. The sample included 84 students with disability (visual
impairment, hearing impairment, motor disorder, chronic illness and specific learning
disability). The Questionnaire on students with disability satisfaction with academic support
and the Questionnaire for assessing self-regulation were used in this research. Descriptive
statistics and Variance analysis were used in the analysis of the obtained data. By monitoring
the achievements on the questionnaire for assessing self-regulation subscales, it was
determined that planning represented the biggest problem for students with disability (M =
27.98; Min = 19; Маx = 37), while they had the least problems with the assessment of plan
implementation (M = 32.69; Min = 19; Маx = 42). Students who assessed self-regulation skills
more positively were more satisfied with academic support at the University in Serbia (р =
0.008). With regard to specific domains, students who faced fewer difficulties in looking for
options (р = 0.005), planning (p = 0.035), and plan implementation (p = 0.023) assessed the
quality of academic support at the University more positively. Systematization of data on the
relation between self-regulation skills and satisfaction with academic support can contribute
to the improvement of the position of students with disabilities at university. With planning
being their biggest, and plan implementation their least problem, it can be concluded that
the lack of plans makes their implementation easier.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.",
title = "Samoregulacija i zadovoljstvo akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom, Self-regulation and satisfaction with academic support in Students with disability",
pages = "85-79",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4093"
}

Vučinić, V., Stanimirović, D., Anđelković, M.,& Filajdić, M.. (2019). Samoregulacija i zadovoljstvo akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 79-85.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4093

Vučinić V, Stanimirović D, Anđelković M, Filajdić M. Samoregulacija i zadovoljstvo akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom. in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019.. 2019;:79-85.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4093 .

Vučinić, Vesna, Stanimirović, Dragana, Anđelković, Marija, Filajdić, Milica, "Samoregulacija i zadovoljstvo akademskom podrškom kod studenata sa invaliditetom" in Zbornik radova - 10. Međunarodni naučni skup „Specijalna edukacija i rehabilitacija danas“, Beograd, Srbija, 25–26. 10.2019. (2019):79-85,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4093 .

TY  - CONF
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Buha, Nataša
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3040
AB  - Akademske veštine, motoričke veštine, motoričke
sposobnosti, muzika, učenici sa cerebralnom paralizom

Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.__
AB  - Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.__
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik apstrakata
C3  - Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije
T1  - Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometnošću
EP  - 91
SP  - 91
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3040
ER  - 

@conference{
author = "Gligorović, Milica and Buha, Nataša and Vučinić, Vesna",
year = "2019",
abstract = "Akademske veštine, motoričke veštine, motoričke
sposobnosti, muzika, učenici sa cerebralnom paralizom

Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.__, Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.__",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik apstrakata, Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije",
title = "Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometnošću",
pages = "91-91",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3040"
}

Gligorović, M., Buha, N.,& Vučinić, V.. (2019). Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometnošću. in Zbornik apstrakata
Društvo defektologa Srbije., 91-91.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3040

Gligorović M, Buha N, Vučinić V. Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometnošću. in Zbornik apstrakata. 2019;:91-91.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3040 .

Gligorović, Milica, Buha, Nataša, Vučinić, Vesna, "Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometnošću" in Zbornik apstrakata (2019):91-91,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3040 .

TY  - CONF
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Buha, Nataša
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4131
AB  - Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije
T1  - Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću
EP  - 91
SP  - 91
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4131
ER  - 

@conference{
author = "Gligorović, Milica and Buha, Nataša and Vučinić, Vesna",
year = "2019",
abstract = "Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo selektivnosti vizuelne pažnje kod
adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću.
U istraživanju je učestvovalo pedeset tri ispitanika sa intelektualnom
ometenošću, oba pola (25/47,2% devojaka i 28/52,8% mladića), starosti 15-21
godina (AS=17,86; SD=2,16). Grupu ispitanika sa lakom intelektualnom
ometenošću (LIO) činilo je 27 (50,9%), a grupu sa umerenom intelektualnom
ometenošću (UIO) 26 (49,1%) ispitanika. Grupe su ujednačene prema uzrastu
(p=0,112) i polu (p=0,443).
Za procenu vizuelne selektivne pažnje primenjena su tri zadatka
poništavanja iz Protokola za procenu kognitivnih sposobnosti, u kojima se od
ispitanika očekuje identifikacija ciljnih stimulusa u različitim uslovima
(nasumično ili linearno raspoređeni stimulusi i sukcesivna promena ciljnih
stimulusa, namenjena proceni fleksibilnosti vizuelne pažnje). Beleženo je
vreme potrebno za dovršavanje zadatka i broj grešaka.
U statističkoj obradi podataka korišćeni su Pirsonov koeficijent
korelacije, t test i analiza varijanse.
Analizom rezultata utvrđena je statistički značajna pozitivna korelacija
starosti ispitanika i vremena rešavanja zadataka sa nasumičnim (p=0,269;
r=0,050) i linearnim rasporedom (r=0,272; p=0,048) stimulusa, dok uspešnost na
zadatku kojim se procenjuje fleksibilnost pažnje nije povezana sa starošću
(p=0,522). Primenom analize varijanse nije potvrđen statistički značajan odnos
starosti ispitanika i uspešnosti na zadacima selektivnosti. Ispitanici sa
LIO rešavaju zadatke poništavanja u linearnom rasporedu (t(51)=2,907; p=0,005)
i sa sukcesivnom promenom ciljnog stimulusa (t(51)=1,998; p=0,050) statistički
značajno brže i sa manje grešaka (p=0,026-0,001) nego ispitanici sa UIO. Nije
utvrđena statistički značajana povezanost uspešnosti (vremena i broja grešaka)
na zadacima za procenu selektivnosti pažnje i pola ispitanika (p=0,646-0,066).
Sumirajući rezultate, možemo da zaključimo da kod adolescenata sa LIO
i UIO sa uzrastom dolazi do izvesnog, ali ne i statistički značajnog porasta
uspešnosti u rešavanju zadataka selektivnosti vizuelne pažnje. Ispitanici sa
LIO su uspešniji u zadacima koji zahtevaju finiju vizuelnu diskriminaciju i
fleksibilnost pažnje nego njihovi vršnjaci sa UIO.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije",
title = "Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću",
pages = "91-91",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4131"
}

Gligorović, M., Buha, N.,& Vučinić, V.. (2019). Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije
Društvo defektologa Srbije., 91-91.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4131

Gligorović M, Buha N, Vučinić V. Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije. 2019;:91-91.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4131 .

Gligorović, Milica, Buha, Nataša, Vučinić, Vesna, "Selektivnost vizuelne pažnje kod adolescenata sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću" in Zbornik rezimea sa stručno-naučne konferencije Dani defektologa Srbije (2019):91-91,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4131 .

TY  - JOUR
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Buha, Nataša
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1224
AB  - The quality of visual perception influences the process of learning and the formation of concepts and notions, especially in childhood, when most visual functions reach their developmental optimum. Undetected problems in visual functions are significantly more frequent in children at risk of difficulties in acquiring academic skills, which indicates the need for a detailed insight into the state of visual functions. The aim of this research was to determine the level of development and developmental departures in visual abilities of children 9-11 years of age. The sample included 540 typically developing children attending the 3rd and 4th grade of elementary school, of both genders (270/50% each), aged 9.0-11 (M = 9.61; SD = 0.51). The participants were equal with regard to gender and age (p = 0.197). In accordance with the main selection criterion, the sample included children of typical intellectual development (Raven's progressive matrices: M = 39.82; SD = 8.759). The following four subtests from the Acadia test of developmental abilities were used to assess visual abilities: Visuomotor coordination and sequencing, Visual discrimination, Shapes drawing, and Visual memory. The maximum raw score on each of the applied subtests was 20. Raw scores were converted into standardized according to age, with 50 being the average value of the standard score, and 10 being standard deviation. The subtests can be applied individually or in a group. They are not speed tests, and can be adapted to the rhythm of every child. Central tendency measures, variability measures, the linear correlation coefficient, χ² test, one-way (ANOVA) and multivariate analysis of variance (MANOVA) were used in data processing. Average values of participants' achievements on the subtests assessing visual functions were relatively equal and in the expected range with regard to age. The biggest dispersion of the results was determined in visuo-constructive abilities (Shapes drawing subtest), and somewhat smaller in visuomotor coordination (Visuomotor coordination and sequencing subtest), which indicates the possible difficulties in more complex processes of intramodal and intermodal integration. Low and moderate (between the results of Visuomotor coordination and sequencing and Shapes drawing subtests) statistically significant correlations were determined between all applied subtests assessing visual functions, which additionally confirms the importance of visual and motor abilities integration. With regard to age norms, the participants' achievements were ranged in the following four categories: achievements that were lower than average by two or more SD, achievements lower than average by one SD, average achievements, and above-average achievements. The results lower than expected by one SD point to some elements of disorders, while departures for two or more SD indicate the existence of specific difficulties which can influence the process of learning. Departures from age norms for more than one SD were most frequent on Shapes drawing (21.6% of participants) and Visuomotor coordination and sequencing (18% of participants), while they were significantly smaller on Visual memory (18% of participants) and Visual discrimination (4.6% of participants). Analysis of variance determined the existence of statistically significant differences in achievements between girls and boys on Visuomotor coordination and sequencing and Visual discrimination subtests. The absence of gender-based differences on Shapes drawing and Visual memory subtests was in accordance with most previous findings. Even though there were more boys in the categories of scores departing from age norms for one or two SD, no statistically significant difference was determined between boys and girls on the applied subtests for assessing visual abilities. By summing up the results, we can conclude that departures from age norms in visual abilities appeared in 4.6-21.6% of the participants 9-11 years of age, and their frequency, character, and expression in the period when maturation of most assessed functions is expected, indicate the need for a timely evaluation of visuo-perceptive abilities and creating contents of corrective-pedagogical work based on a child's visual profile.
AB  - Neotkriveni problemi u domenu vizuelnih funkcija, koji mogu da budu važan činilac usvajanja akademskih veština, značajno su učestaliji u populaciji dece kod koje postoji rizik za pojavu teškoća u učenju. Cilj ovog rada je da se utvrde nivo razvoja i razvojna odstupanja u oblasti vizuelnih sposobnosti kod dece uzrasta od devet do jedanaest godina. Uzorak je činilo petsto četrdesetoro dece tipičnog intelektualnog razvoja, učenika III i IV razreda osnovne škole, oba pola (po 270, odnosno 50% devojčica i dečaka), uzrasta 9,0-10,8 godina (AS = 9,61; SD = 0,51). Za procenu vizuelnih sposobnosti primenjena je grupa od četiri suptesta koji pripadaju Akadija testu razvojnih sposobnosti: Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda, Vizuelna diskriminacija, Crtanje oblika i Vizuelno pamćenje. U obradi dobijenih podataka korišćeni su koeficijent linearne korelacije, χ² test, jednosmerna (ANOVA) i multivarijatna analiza varijanse (MANOVA). Analizom rezultata utvrđeno je da se srednje vrednosti postignuća većine ispitanika na suptestovima za procenu vizuelnih sposobnosti kreću u okviru očekivanih prema uzrastu. Odstupanja od uzrasnih normi za više od jedne SD najzastupljenija su na suptestu Crtanje oblika (21,6% ispitanika) i Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda (18% ispitanika), dok su na suptestovima Vizuelno pamćenje (18% ispitanika) i Vizuelna diskriminacija (4,6% ispitanika) uočljivo manja. Na polu zasnovane razlike utvrđene su na suptestovima Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda (p = 0,026) i Vizuelna diskriminacija (p = 0,009), ali analizom odstupanja od uzrasnih normi nisu potvrđene.
PB  - Univerzitet u Nišu, Niš
T2  - Теме – Journal for Social Sciences
T1  - Visual abilities of children 9-11 years of age
T1  - Vizuelne sposobnosti kod dece starosti od devet do jedanaest godina
EP  - 17
IS  - 1
SP  - 1
VL  - 43
DO  - 10.22190/TEME181107005G
ER  - 

@article{
author = "Gligorović, Milica and Buha, Nataša and Vučinić, Vesna",
year = "2019",
abstract = "The quality of visual perception influences the process of learning and the formation of concepts and notions, especially in childhood, when most visual functions reach their developmental optimum. Undetected problems in visual functions are significantly more frequent in children at risk of difficulties in acquiring academic skills, which indicates the need for a detailed insight into the state of visual functions. The aim of this research was to determine the level of development and developmental departures in visual abilities of children 9-11 years of age. The sample included 540 typically developing children attending the 3rd and 4th grade of elementary school, of both genders (270/50% each), aged 9.0-11 (M = 9.61; SD = 0.51). The participants were equal with regard to gender and age (p = 0.197). In accordance with the main selection criterion, the sample included children of typical intellectual development (Raven's progressive matrices: M = 39.82; SD = 8.759). The following four subtests from the Acadia test of developmental abilities were used to assess visual abilities: Visuomotor coordination and sequencing, Visual discrimination, Shapes drawing, and Visual memory. The maximum raw score on each of the applied subtests was 20. Raw scores were converted into standardized according to age, with 50 being the average value of the standard score, and 10 being standard deviation. The subtests can be applied individually or in a group. They are not speed tests, and can be adapted to the rhythm of every child. Central tendency measures, variability measures, the linear correlation coefficient, χ² test, one-way (ANOVA) and multivariate analysis of variance (MANOVA) were used in data processing. Average values of participants' achievements on the subtests assessing visual functions were relatively equal and in the expected range with regard to age. The biggest dispersion of the results was determined in visuo-constructive abilities (Shapes drawing subtest), and somewhat smaller in visuomotor coordination (Visuomotor coordination and sequencing subtest), which indicates the possible difficulties in more complex processes of intramodal and intermodal integration. Low and moderate (between the results of Visuomotor coordination and sequencing and Shapes drawing subtests) statistically significant correlations were determined between all applied subtests assessing visual functions, which additionally confirms the importance of visual and motor abilities integration. With regard to age norms, the participants' achievements were ranged in the following four categories: achievements that were lower than average by two or more SD, achievements lower than average by one SD, average achievements, and above-average achievements. The results lower than expected by one SD point to some elements of disorders, while departures for two or more SD indicate the existence of specific difficulties which can influence the process of learning. Departures from age norms for more than one SD were most frequent on Shapes drawing (21.6% of participants) and Visuomotor coordination and sequencing (18% of participants), while they were significantly smaller on Visual memory (18% of participants) and Visual discrimination (4.6% of participants). Analysis of variance determined the existence of statistically significant differences in achievements between girls and boys on Visuomotor coordination and sequencing and Visual discrimination subtests. The absence of gender-based differences on Shapes drawing and Visual memory subtests was in accordance with most previous findings. Even though there were more boys in the categories of scores departing from age norms for one or two SD, no statistically significant difference was determined between boys and girls on the applied subtests for assessing visual abilities. By summing up the results, we can conclude that departures from age norms in visual abilities appeared in 4.6-21.6% of the participants 9-11 years of age, and their frequency, character, and expression in the period when maturation of most assessed functions is expected, indicate the need for a timely evaluation of visuo-perceptive abilities and creating contents of corrective-pedagogical work based on a child's visual profile., Neotkriveni problemi u domenu vizuelnih funkcija, koji mogu da budu važan činilac usvajanja akademskih veština, značajno su učestaliji u populaciji dece kod koje postoji rizik za pojavu teškoća u učenju. Cilj ovog rada je da se utvrde nivo razvoja i razvojna odstupanja u oblasti vizuelnih sposobnosti kod dece uzrasta od devet do jedanaest godina. Uzorak je činilo petsto četrdesetoro dece tipičnog intelektualnog razvoja, učenika III i IV razreda osnovne škole, oba pola (po 270, odnosno 50% devojčica i dečaka), uzrasta 9,0-10,8 godina (AS = 9,61; SD = 0,51). Za procenu vizuelnih sposobnosti primenjena je grupa od četiri suptesta koji pripadaju Akadija testu razvojnih sposobnosti: Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda, Vizuelna diskriminacija, Crtanje oblika i Vizuelno pamćenje. U obradi dobijenih podataka korišćeni su koeficijent linearne korelacije, χ² test, jednosmerna (ANOVA) i multivarijatna analiza varijanse (MANOVA). Analizom rezultata utvrđeno je da se srednje vrednosti postignuća većine ispitanika na suptestovima za procenu vizuelnih sposobnosti kreću u okviru očekivanih prema uzrastu. Odstupanja od uzrasnih normi za više od jedne SD najzastupljenija su na suptestu Crtanje oblika (21,6% ispitanika) i Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda (18% ispitanika), dok su na suptestovima Vizuelno pamćenje (18% ispitanika) i Vizuelna diskriminacija (4,6% ispitanika) uočljivo manja. Na polu zasnovane razlike utvrđene su na suptestovima Vizuomotorička koordinacija i mogućnost sleda (p = 0,026) i Vizuelna diskriminacija (p = 0,009), ali analizom odstupanja od uzrasnih normi nisu potvrđene.",
publisher = "Univerzitet u Nišu, Niš",
journal = "Теме – Journal for Social Sciences",
title = "Visual abilities of children 9-11 years of age, Vizuelne sposobnosti kod dece starosti od devet do jedanaest godina",
pages = "17-1",
number = "1",
volume = "43",
doi = "10.22190/TEME181107005G"
}

Gligorović, M., Buha, N.,& Vučinić, V.. (2019). Visual abilities of children 9-11 years of age. in Теме – Journal for Social Sciences
Univerzitet u Nišu, Niš., 43(1), 1-17.
https://doi.org/10.22190/TEME181107005G

Gligorović M, Buha N, Vučinić V. Visual abilities of children 9-11 years of age. in Теме – Journal for Social Sciences. 2019;43(1):1-17.
doi:10.22190/TEME181107005G .

Gligorović, Milica, Buha, Nataša, Vučinić, Vesna, "Visual abilities of children 9-11 years of age" in Теме – Journal for Social Sciences, 43, no. 1 (2019):1-17,
https://doi.org/10.22190/TEME181107005G . .

TY  - JOUR
AU  - Jablan, Branka
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Anđelković, Marija
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1181
AB  - The paper presents the basic characteristics of children with CHARGE syndrome, which in recent times has been one of the most common causes of congenital blindness and deafness. Clinical picture and variations related to vision and hearing status are described. Multiple congenital anomalies cause severe clinical picture in these children, so health care often takes priority over education. Socially unacceptable behavior are often a barrier to learning, establishing communication, building friendships with peers and functioning in daily life. The most effective approaches used in working with blind and deaf children, structured teaching, and establishing a routine are considered to be the most effective approaches to working with these children.
AB  - U radu su prikazane osnovne karakteristike dece sa CHARGE sindromom koji u novije vreme predstavlja jedan od uzroka višestruke ometenosti i kongenitalne slepogluvoće. Opisana je klinička slika i varijacije vezane za stanje vida i sluha. Višestruke kongenitalne anomalije uzrok su teške kliničke slike kod ove dece, tako da zdravstvena briga veoma često ima prioritet u odnosu na obrazovanje. Socijalno neprihvatljivi oblici ponašanja često im predstavljaju prepreku za učenje, ostvarivanje komunikacije, građenje prijateljstava sa vršnjacima i funkcionisanje u svakodnevnom životu. Smatra se da su u radu sa ovom decom najefikasniji pristupi koji se koriste u radu sa slepogluvom decom, strukturirano podučavanje i uspostavljanje rutine.
PB  - Srpsko lekarsko društvo - Podružnica Zaječar, Zaječar
T2  - Timočki medicinski glasnik
T1  - Charge syndrome: Clinical characteristics and elements of treatment
T1  - Charge sindrom - kliničke karakteristike i elementi tretmana
EP  - 129
IS  - 3
SP  - 124
VL  - 44
DO  - 10.5937/tmg1903124J
ER  - 

@article{
author = "Jablan, Branka and Vučinić, Vesna and Stanimirov, Ksenija and Anđelković, Marija",
year = "2019",
abstract = "The paper presents the basic characteristics of children with CHARGE syndrome, which in recent times has been one of the most common causes of congenital blindness and deafness. Clinical picture and variations related to vision and hearing status are described. Multiple congenital anomalies cause severe clinical picture in these children, so health care often takes priority over education. Socially unacceptable behavior are often a barrier to learning, establishing communication, building friendships with peers and functioning in daily life. The most effective approaches used in working with blind and deaf children, structured teaching, and establishing a routine are considered to be the most effective approaches to working with these children., U radu su prikazane osnovne karakteristike dece sa CHARGE sindromom koji u novije vreme predstavlja jedan od uzroka višestruke ometenosti i kongenitalne slepogluvoće. Opisana je klinička slika i varijacije vezane za stanje vida i sluha. Višestruke kongenitalne anomalije uzrok su teške kliničke slike kod ove dece, tako da zdravstvena briga veoma često ima prioritet u odnosu na obrazovanje. Socijalno neprihvatljivi oblici ponašanja često im predstavljaju prepreku za učenje, ostvarivanje komunikacije, građenje prijateljstava sa vršnjacima i funkcionisanje u svakodnevnom životu. Smatra se da su u radu sa ovom decom najefikasniji pristupi koji se koriste u radu sa slepogluvom decom, strukturirano podučavanje i uspostavljanje rutine.",
publisher = "Srpsko lekarsko društvo - Podružnica Zaječar, Zaječar",
journal = "Timočki medicinski glasnik",
title = "Charge syndrome: Clinical characteristics and elements of treatment, Charge sindrom - kliničke karakteristike i elementi tretmana",
pages = "129-124",
number = "3",
volume = "44",
doi = "10.5937/tmg1903124J"
}

Jablan, B., Vučinić, V., Stanimirov, K.,& Anđelković, M.. (2019). Charge syndrome: Clinical characteristics and elements of treatment. in Timočki medicinski glasnik
Srpsko lekarsko društvo - Podružnica Zaječar, Zaječar., 44(3), 124-129.
https://doi.org/10.5937/tmg1903124J

Jablan B, Vučinić V, Stanimirov K, Anđelković M. Charge syndrome: Clinical characteristics and elements of treatment. in Timočki medicinski glasnik. 2019;44(3):124-129.
doi:10.5937/tmg1903124J .

Jablan, Branka, Vučinić, Vesna, Stanimirov, Ksenija, Anđelković, Marija, "Charge syndrome: Clinical characteristics and elements of treatment" in Timočki medicinski glasnik, 44, no. 3 (2019):124-129,
https://doi.org/10.5937/tmg1903124J . .

TY  - JOUR
AU  - Jablan, Branka
AU  - Stanimirović, Dragana
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Pešić, Dragana
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1198
AB  - Self-efficacy is defined as one's belief in one's own capacities which determines one's feelings, way of thinking, reacting in certain contexts, and influences self-motivation. Teachers with a higher level of self-efficacy are more motivated, persistent, self-confident, they accept and apply new teaching methods, and are more open to accepting students with disabilities in their class. Self-efficacy in students studying to become teachers can affect their readiness for future work. The aim of this research was to determine how special education and rehabilitation students perceive self-efficacy with regard to skills which are important in inclusive education. We were interested in which domains special education and rehabilitation students felt well prepared, and in which they needed additional or different training for efficient work in inclusive education. The sample included 133 special education and rehabilitation students (master academic studies and the final year of undergraduate academic studies) studying at the University of Belgrade (N=45), University of Novi Sad (N=46), and University of Zagreb (N=42). The data was collected during two academic years. Two scales were used for collecting data: "Teachers' efficacy in inclusive practice", and "Self-efficacy of special educators and rehabilitators in supporting a student with visual impairment in an inclusive school". The results showed that special education and rehabilitation students, finishing their final year of undergraduate academic studies or master academic studies, perceived a high level of self-efficacy for working in inclusive education (the scores were significantly above 4.33 for both instruments on all subscales), and that there were statistically significant differences among students from three universities/ modules in perceiving self-efficacy in supporting a student with visual impairment in an inclusive school.
AB  - Samoefkasnost se defniše kao verovanje osobe u sopstvene kapacitete, koje određuje njena osećanja, razmišljanje, reagovanje u određenom kontekstu i utiče na samomotivaciju. Nastavnici sa višim stepenom samoefkasnosti su motivisaniji, istrajniji u radu, imaju više samopouzdanja, prihvataju i primenjuju nove metode rada i pokazuju viši nivo spremnosti za prihvatanje učenika sa smetnjama u razvoju u svoje razrede. Doživljaj samoefkasnosti kod studenata koji se školuju za nastavničke profesije može da utiče na spremnost za budući rad. Cilj istraživanja je bio da se utvrdi kako studenti specijalne edukacije i rehabilitacije opažaju samoefkasnost u pogledu veština koje su važne za inkluzivno obrazovanje. Zanimalo nas je u kojim se domenima studenti specijalne edukacije i rehabilitacije osećaju spremnim, a u kojim im je potrebno dodatno ili drugačije podučavanje za efkasan rad u inkluzivnom obrazovanju. Uzorkom su obuhvaćena 133 studenta master i završne godine osnovnih akademskih studija specijalne edukacije i rehabilitacije sa Univerziteta u Beogradu (N=45), Univerziteta u Novom Sadu (N=46) i Sveučilišta u Zagrebu (N=42). Podaci su prikupljeni tokom dve školske godine. Za prikupljanje podataka korišćene su dve skale: "Efkasnost nastavnika u inkluzivnoj praksi" i "Samoefkasnost specijalnog edukatora i rehabilitatora u podršci učeniku s oštećenjem vida i okruženju u inkluzivnoj školi". Rezultati su pokazali da studenti završne godine osnovnih i master akademskih studija specijalne edukacije i rehabilitacije opažaju visok stepen samoefkasnosti za rad u inkluzivnom obrazovanju (za oba instrumenta, na svim subskalama skorovi su znatno iznad 4,33), kao i da postoje statistički značajne razlike između studenata sa tri univerziteta/modula u opažanju samoefkasnosti u podršci učeniku s oštećenjem vida i okruženju u inkluzivnoj školi.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - How special education and rehabilitation students perceive self-efficacy for working in inclusive schools
T1  - Opažanje samoefikasnosti studenata specijalne edukacije I rehabilitacije za rad u inkluzivnoj školi
EP  - 84
IS  - 1
SP  - 63
VL  - 18
DO  - 10.5937/specedreh18-19832
ER  - 

@article{
author = "Jablan, Branka and Stanimirović, Dragana and Vučinić, Vesna and Pešić, Dragana",
year = "2019",
abstract = "Self-efficacy is defined as one's belief in one's own capacities which determines one's feelings, way of thinking, reacting in certain contexts, and influences self-motivation. Teachers with a higher level of self-efficacy are more motivated, persistent, self-confident, they accept and apply new teaching methods, and are more open to accepting students with disabilities in their class. Self-efficacy in students studying to become teachers can affect their readiness for future work. The aim of this research was to determine how special education and rehabilitation students perceive self-efficacy with regard to skills which are important in inclusive education. We were interested in which domains special education and rehabilitation students felt well prepared, and in which they needed additional or different training for efficient work in inclusive education. The sample included 133 special education and rehabilitation students (master academic studies and the final year of undergraduate academic studies) studying at the University of Belgrade (N=45), University of Novi Sad (N=46), and University of Zagreb (N=42). The data was collected during two academic years. Two scales were used for collecting data: "Teachers' efficacy in inclusive practice", and "Self-efficacy of special educators and rehabilitators in supporting a student with visual impairment in an inclusive school". The results showed that special education and rehabilitation students, finishing their final year of undergraduate academic studies or master academic studies, perceived a high level of self-efficacy for working in inclusive education (the scores were significantly above 4.33 for both instruments on all subscales), and that there were statistically significant differences among students from three universities/ modules in perceiving self-efficacy in supporting a student with visual impairment in an inclusive school., Samoefkasnost se defniše kao verovanje osobe u sopstvene kapacitete, koje određuje njena osećanja, razmišljanje, reagovanje u određenom kontekstu i utiče na samomotivaciju. Nastavnici sa višim stepenom samoefkasnosti su motivisaniji, istrajniji u radu, imaju više samopouzdanja, prihvataju i primenjuju nove metode rada i pokazuju viši nivo spremnosti za prihvatanje učenika sa smetnjama u razvoju u svoje razrede. Doživljaj samoefkasnosti kod studenata koji se školuju za nastavničke profesije može da utiče na spremnost za budući rad. Cilj istraživanja je bio da se utvrdi kako studenti specijalne edukacije i rehabilitacije opažaju samoefkasnost u pogledu veština koje su važne za inkluzivno obrazovanje. Zanimalo nas je u kojim se domenima studenti specijalne edukacije i rehabilitacije osećaju spremnim, a u kojim im je potrebno dodatno ili drugačije podučavanje za efkasan rad u inkluzivnom obrazovanju. Uzorkom su obuhvaćena 133 studenta master i završne godine osnovnih akademskih studija specijalne edukacije i rehabilitacije sa Univerziteta u Beogradu (N=45), Univerziteta u Novom Sadu (N=46) i Sveučilišta u Zagrebu (N=42). Podaci su prikupljeni tokom dve školske godine. Za prikupljanje podataka korišćene su dve skale: "Efkasnost nastavnika u inkluzivnoj praksi" i "Samoefkasnost specijalnog edukatora i rehabilitatora u podršci učeniku s oštećenjem vida i okruženju u inkluzivnoj školi". Rezultati su pokazali da studenti završne godine osnovnih i master akademskih studija specijalne edukacije i rehabilitacije opažaju visok stepen samoefkasnosti za rad u inkluzivnom obrazovanju (za oba instrumenta, na svim subskalama skorovi su znatno iznad 4,33), kao i da postoje statistički značajne razlike između studenata sa tri univerziteta/modula u opažanju samoefkasnosti u podršci učeniku s oštećenjem vida i okruženju u inkluzivnoj školi.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "How special education and rehabilitation students perceive self-efficacy for working in inclusive schools, Opažanje samoefikasnosti studenata specijalne edukacije I rehabilitacije za rad u inkluzivnoj školi",
pages = "84-63",
number = "1",
volume = "18",
doi = "10.5937/specedreh18-19832"
}

Jablan, B., Stanimirović, D., Vučinić, V.,& Pešić, D.. (2019). How special education and rehabilitation students perceive self-efficacy for working in inclusive schools. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 18(1), 63-84.
https://doi.org/10.5937/specedreh18-19832

Jablan B, Stanimirović D, Vučinić V, Pešić D. How special education and rehabilitation students perceive self-efficacy for working in inclusive schools. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2019;18(1):63-84.
doi:10.5937/specedreh18-19832 .

Jablan, Branka, Stanimirović, Dragana, Vučinić, Vesna, Pešić, Dragana, "How special education and rehabilitation students perceive self-efficacy for working in inclusive schools" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 18, no. 1 (2019):63-84,
https://doi.org/10.5937/specedreh18-19832 . .

TY  - CONF
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Jablan, Branka
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3154
C3  - Book of proceedings
T1  - Self-determination of blind and partially sighted
EP  - 263
SP  - 260
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3154
ER  - 

@conference{
author = "Anđelković, Marija and Vučinić, Vesna and Stanimirov, Ksenija and Jablan, Branka",
year = "2019",
journal = "Book of proceedings",
title = "Self-determination of blind and partially sighted",
pages = "263-260",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3154"
}

Anđelković, M., Vučinić, V., Stanimirov, K.,& Jablan, B.. (2019). Self-determination of blind and partially sighted. in Book of proceedings, 260-263.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3154

Anđelković M, Vučinić V, Stanimirov K, Jablan B. Self-determination of blind and partially sighted. in Book of proceedings. 2019;:260-263.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3154 .

Anđelković, Marija, Vučinić, Vesna, Stanimirov, Ksenija, Jablan, Branka, "Self-determination of blind and partially sighted" in Book of proceedings (2019):260-263,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3154 .

TY  - CONF
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Jablan, Branka
AU  - Anđelković, Marija
AU  - Vučinić, Vesna
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3152
C3  - Book of proceedings
T1  - Social inclusion as a challenge for children and young people with visual impairment
EP  - 414
SP  - 409
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3152
ER  - 

@conference{
author = "Stanimirov, Ksenija and Jablan, Branka and Anđelković, Marija and Vučinić, Vesna",
year = "2019",
journal = "Book of proceedings",
title = "Social inclusion as a challenge for children and young people with visual impairment",
pages = "414-409",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3152"
}

Stanimirov, K., Jablan, B., Anđelković, M.,& Vučinić, V.. (2019). Social inclusion as a challenge for children and young people with visual impairment. in Book of proceedings, 409-414.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3152

Stanimirov K, Jablan B, Anđelković M, Vučinić V. Social inclusion as a challenge for children and young people with visual impairment. in Book of proceedings. 2019;:409-414.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3152 .

Stanimirov, Ksenija, Jablan, Branka, Anđelković, Marija, Vučinić, Vesna, "Social inclusion as a challenge for children and young people with visual impairment" in Book of proceedings (2019):409-414,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3152 .