TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
UR  - http://ikm.mk/ojs/index.php/KIJ/article/view/5498
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3727
AB  - Abstract: Attention deficit / hyperactivity disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder characterized by impulsivity, hyperactivity, and attention problems. These symptoms significantly affect the school and social life of students with ADHD, causing very often reduced school achievement. The aim of this paper is to familiarize with specificities of schooling students with ADHD. A review of available and relevant literature was performed by searching electronic databases Google Scholar, Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisition (KOBSON), HRČAK portal of Croatian scientific and professional journals that offer open access to their works, as well as available printed books. The search was done through the search engines ScienceDirect, Ebscohost, SpringerLink and WileyInterScience. Numerous abilities of students that are important for schooling are in deficit. The cognitive specificities of students with ADHD are most often related to mild deficits and learning difficulties (reading, writing, and math). Poorer quality of verbal working memory, later language adoption, less developed vocabulary, short-term maintenance of attention, tendency towards fast transition from one activity to another and distractibility are just some of the common features of cognition of students with ADHD. Problems in motor development are registered, as well as in conative abilities. Students with ADHD are at risk of academic and social failure, and during schooling they have significantly lower average value of school grades for theoretical subjects compared to peers of typical development. Adapting the school environment to these students can significantly help in execution of school tasks. It is important to establish predictable routines, clear rules and restrictions. There are more and more of these students who are educated in regular schools, so the current question is which type of education is more efficient in this case. The paper provides recommendations for adjustments in school work with students with ADHD. The most important thing is to emphasize the importance of achieving optimal results in the education of these students, which must include the support of special educators-oligophrenologists, because teachers from regular schools do not have knowledge about methods and modifications of work within this disorder.
C3  - Knowledge International Journal
T1  - Education of students with ADHD
EP  - 297
IS  - 2
SP  - 293
VL  - 48
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3727
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
abstract = "Abstract: Attention deficit / hyperactivity disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder characterized by impulsivity, hyperactivity, and attention problems. These symptoms significantly affect the school and social life of students with ADHD, causing very often reduced school achievement. The aim of this paper is to familiarize with specificities of schooling students with ADHD. A review of available and relevant literature was performed by searching electronic databases Google Scholar, Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisition (KOBSON), HRČAK portal of Croatian scientific and professional journals that offer open access to their works, as well as available printed books. The search was done through the search engines ScienceDirect, Ebscohost, SpringerLink and WileyInterScience. Numerous abilities of students that are important for schooling are in deficit. The cognitive specificities of students with ADHD are most often related to mild deficits and learning difficulties (reading, writing, and math). Poorer quality of verbal working memory, later language adoption, less developed vocabulary, short-term maintenance of attention, tendency towards fast transition from one activity to another and distractibility are just some of the common features of cognition of students with ADHD. Problems in motor development are registered, as well as in conative abilities. Students with ADHD are at risk of academic and social failure, and during schooling they have significantly lower average value of school grades for theoretical subjects compared to peers of typical development. Adapting the school environment to these students can significantly help in execution of school tasks. It is important to establish predictable routines, clear rules and restrictions. There are more and more of these students who are educated in regular schools, so the current question is which type of education is more efficient in this case. The paper provides recommendations for adjustments in school work with students with ADHD. The most important thing is to emphasize the importance of achieving optimal results in the education of these students, which must include the support of special educators-oligophrenologists, because teachers from regular schools do not have knowledge about methods and modifications of work within this disorder.",
journal = "Knowledge International Journal",
title = "Education of students with ADHD",
pages = "297-293",
number = "2",
volume = "48",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3727"
}

Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M..Education of students with ADHD. in Knowledge International Journal, 48(2), 293-297.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3727

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Education of students with ADHD. in Knowledge International Journal.48(2):293-297.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3727 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Education of students with ADHD" in Knowledge International Journal, 48, no. 2:293-297,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3727 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Beslać, Ema
AU  - Čizmar, Gordana
AU  - Pavlović, Aleksandra
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5367
AB  - Студија описује закључке једногодишње моторичке интервенције спроведене код петогодишњег дечака са Драветовим синдромом. За процену моторичких способности коришћене су кратке верзије суптестова другог издања
Брунинкс-Осеретског теста. Програм интервенције који је осмишљен допринео
је побољшању дечакове моторичке способности, односно равнотеже и мануелне
спретности. Ипак, важно је нагласити опрезност при генерализацији резултата, имајући у виду специфичност студије случаја.
AB  - The study describes the conclusions of a oneyear motor intervention conducted with a
five-year-old boy with Dravet syndrome.
Short versions of the subtests from the
second edition of the Bruininks-Oseretsky
Motor Ability Test were used to assess
motor abilities. The strategically designed
intervention program contributed to the
improvement of the boy’s motor abilities,
respectively balance and manual dexterity.
Nevertheless, it is important to exercise
caution when generalizing the results,
considering the specifics of the case study.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
T1  - Интервенција у оквиру моторичких функција код Драветовог синдрома – приказ случаја.
T1  - Intervention within the framework of motor functions in Dravet syndrome – case report
EP  - 47
SP  - 41
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5367
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Beslać, Ema and Čizmar, Gordana and Pavlović, Aleksandra",
year = "2023",
abstract = "Студија описује закључке једногодишње моторичке интервенције спроведене код петогодишњег дечака са Драветовим синдромом. За процену моторичких способности коришћене су кратке верзије суптестова другог издања
Брунинкс-Осеретског теста. Програм интервенције који је осмишљен допринео
је побољшању дечакове моторичке способности, односно равнотеже и мануелне
спретности. Ипак, важно је нагласити опрезност при генерализацији резултата, имајући у виду специфичност студије случаја., The study describes the conclusions of a oneyear motor intervention conducted with a
five-year-old boy with Dravet syndrome.
Short versions of the subtests from the
second edition of the Bruininks-Oseretsky
Motor Ability Test were used to assess
motor abilities. The strategically designed
intervention program contributed to the
improvement of the boy’s motor abilities,
respectively balance and manual dexterity.
Nevertheless, it is important to exercise
caution when generalizing the results,
considering the specifics of the case study.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.",
title = "Интервенција у оквиру моторичких функција код Драветовог синдрома – приказ случаја., Intervention within the framework of motor functions in Dravet syndrome – case report",
pages = "47-41",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5367"
}

Đurić-Zdravković, A., Beslać, E., Čizmar, G.,& Pavlović, A.. (2023). Интервенција у оквиру моторичких функција код Драветовог синдрома – приказ случаја.. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 41-47.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5367

Đurić-Zdravković A, Beslać E, Čizmar G, Pavlović A. Интервенција у оквиру моторичких функција код Драветовог синдрома – приказ случаја.. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.. 2023;:41-47.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5367 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Beslać, Ema, Čizmar, Gordana, Pavlović, Aleksandra, "Интервенција у оквиру моторичких функција код Драветовог синдрома – приказ случаја." in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023. (2023):41-47,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5367 .

TY  - CONF
AU  - Pavlović, Aleksandra
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Maksić, Jasmina
AU  - Pavlović, Dragan
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5365
AB  - Sufficient hours of sleep during childhood and
adolescence are crucial for adequate brain
development. Individuals with intellectual
disabilities of all ages often experience sleep
disorders that significantly negatively impact
their daily routines, cognitive achievements,
functionality, and quality of life. Research
Objective: We aimed to review contemporary
literature on sleep disorders in children
with intellectual disabilities. Methodology:
Relevant literature was found by searching
electronic databases available through the
Consortium of Libraries of Serbia for Unified
Procurement and Google Scholar. Results:
Sleep disturbances are more common in
children with intellectual disability compared
to neurotypical pediatric populations. Sleep
disorders are part of the clinical picture of all entities with intellectual disabilities, with
specificities related to individual syndromes.
In children with intellectual disabilities,
inadequate sleep, whether in terms of
duration or quality, leads to worsened
clinical presentation, with the development
of learning disorders and the development
or worsening of existing behavioral changes
during wakefulness. Conclusion: Sleep
disorders in children with intellectual
disabilities represent an additional challenge
for their families and caregivers and should
be the focus of mental hygiene interventions
and further research into these entities.
AB  - Адекватан сан у дечјем и адолесцентском узрасту се сматра круцијалним за
оптимални развој мозга. Особе са интелектуалном ометеношћу свих узраста
често имају поремећаје сна који значајно негативно утичу на њихове дневне
рутине, когнитивна постугнућа и функционалност, као и квалитет живота.
Циљ истраживања: Циљ рада је да се начини преглед савремене литературе о
поремећајима спавања код деце са интелектуалном ометеношћу. Метод рада:
Релевантна литература пронађена је претраживањем електронских база података, доступних преко Конзорцијума библиотеке Србије за обједињену набавку и преко базе Google Scholar. Резултати: Премећаји сна су чешћи у популацији
деце са интелектуалном ометеношћу у односу на неуротипичну педијатријску
популацију. Поремећај спавања је део клиничке слике свих ентитета са интелектуалном ометеношћу, са специфичностима везаним за поједине синдроме. Код
деце са интелектуалном ометеношћу, неадeкватан сан, било по трајању или по
квалитету, доводи до погоршања клиничке презентације, са развојем поремећаја
учења и настанком или погоршањем већ постојећих измена понашања током будности. Закључак: Поремећаји спавања код деце са интелектуалном
ометеношћу представљају додатни изазов за њихове породице и неговатеље,
па су важан циљ ментално хигијенских интервенција и треба да буду у фокусу
даљих истраживања ових ентитета.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
T1  - Поремећаји спавања код деце са интелектуалном ометеноћу: ментална хигијена и сан.
T1  - Sleep disorders in children with intellectual disabilities: mental hygiene and sleep
EP  - 96
SP  - 89
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5365
ER  - 

@conference{
author = "Pavlović, Aleksandra and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Maksić, Jasmina and Pavlović, Dragan",
year = "2023",
abstract = "Sufficient hours of sleep during childhood and
adolescence are crucial for adequate brain
development. Individuals with intellectual
disabilities of all ages often experience sleep
disorders that significantly negatively impact
their daily routines, cognitive achievements,
functionality, and quality of life. Research
Objective: We aimed to review contemporary
literature on sleep disorders in children
with intellectual disabilities. Methodology:
Relevant literature was found by searching
electronic databases available through the
Consortium of Libraries of Serbia for Unified
Procurement and Google Scholar. Results:
Sleep disturbances are more common in
children with intellectual disability compared
to neurotypical pediatric populations. Sleep
disorders are part of the clinical picture of all entities with intellectual disabilities, with
specificities related to individual syndromes.
In children with intellectual disabilities,
inadequate sleep, whether in terms of
duration or quality, leads to worsened
clinical presentation, with the development
of learning disorders and the development
or worsening of existing behavioral changes
during wakefulness. Conclusion: Sleep
disorders in children with intellectual
disabilities represent an additional challenge
for their families and caregivers and should
be the focus of mental hygiene interventions
and further research into these entities., Адекватан сан у дечјем и адолесцентском узрасту се сматра круцијалним за
оптимални развој мозга. Особе са интелектуалном ометеношћу свих узраста
често имају поремећаје сна који значајно негативно утичу на њихове дневне
рутине, когнитивна постугнућа и функционалност, као и квалитет живота.
Циљ истраживања: Циљ рада је да се начини преглед савремене литературе о
поремећајима спавања код деце са интелектуалном ометеношћу. Метод рада:
Релевантна литература пронађена је претраживањем електронских база података, доступних преко Конзорцијума библиотеке Србије за обједињену набавку и преко базе Google Scholar. Резултати: Премећаји сна су чешћи у популацији
деце са интелектуалном ометеношћу у односу на неуротипичну педијатријску
популацију. Поремећај спавања је део клиничке слике свих ентитета са интелектуалном ометеношћу, са специфичностима везаним за поједине синдроме. Код
деце са интелектуалном ометеношћу, неадeкватан сан, било по трајању или по
квалитету, доводи до погоршања клиничке презентације, са развојем поремећаја
учења и настанком или погоршањем већ постојећих измена понашања током будности. Закључак: Поремећаји спавања код деце са интелектуалном
ометеношћу представљају додатни изазов за њихове породице и неговатеље,
па су важан циљ ментално хигијенских интервенција и треба да буду у фокусу
даљих истраживања ових ентитета.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.",
title = "Поремећаји спавања код деце са интелектуалном ометеноћу: ментална хигијена и сан., Sleep disorders in children with intellectual disabilities: mental hygiene and sleep",
pages = "96-89",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5365"
}

Pavlović, A., Đurić-Zdravković, A., Maksić, J.,& Pavlović, D.. (2023). Поремећаји спавања код деце са интелектуалном ометеноћу: ментална хигијена и сан.. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 89-96.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5365

Pavlović A, Đurić-Zdravković A, Maksić J, Pavlović D. Поремећаји спавања код деце са интелектуалном ометеноћу: ментална хигијена и сан.. in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023.. 2023;:89-96.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5365 .

Pavlović, Aleksandra, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Maksić, Jasmina, Pavlović, Dragan, "Поремећаји спавања код деце са интелектуалном ометеноћу: ментална хигијена и сан." in Zbornik radova-„Intervencije u ranom detinjstvu i predškolstvu” Beograd, 22. Decembar 2023. (2023):89-96,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5365 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Wagner-Jakab, Ana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5351
AB  - The aim of this paper is to examine the effect of socio-demographic factors,
children’s motor skills and parents’ physical activity on the physical activity of
preschool children with intellectual disabilities. The research sample included 47
children with intellectual disabilities, as well as 47 parents. For the examination of
socio-demographic variables, a questionnaire was created, which included information
about parents and children. The Vineland Adaptive Behavior Scale was used to assess
adaptive behaviour in the domain of motor skills. For assessing the children’s gross
motor skills, the Test of Gross Motor Development was used, and the Family Lifestyle
Survey was used for the assessment of the physical activity of parents, and children
with intellectual disabilities. The results show that the majority of children with
intellectual disabilities partake in some physical activity for at least 20 minutes, one to
four times a week. Multiple linear regression analysis found that the independent
variables explained 11.2% of the variance in children’s physical activity. Gross motor
skills represented the strongest individual contribution to the physical activity of
children with intellectual disabilities.
AB  - Циљ овог рада је да испита утицај социо-демографских фактора, моторичких
вештина деце и физичке активности родитеља на физичку активност предшколске деце с интелектуалном ометеношћу. Узорак истраживања укључио је 47-оро
деце с интелектуалном ометеношћу, као и 47 родитеља. За испитивање социодемографских варијабли креиран је упитник који укључује информације о родитељима и деци. За процену адаптивног понашања у домену моторичких вештина коришћенa је Винеландова скала адаптивног понашања, за процену грубомоторичких способности деце коришћен је Тест развоја грубе моторике, док је за процену физичке активности родитеља и деце с интелектуалном ометеношћу коришћенa Анкета о породичном начину живота. Резултати показују да већина деце с интелектуалном ометеношћу учествује у некој физичкој активности, у трајању од најмање 20 минута, једном до четири пута у седмици. Вишеструком линеарном регресионом анализом утврђено је да су независне варијабле објасниле
11,2% варијације физичке активности деце. Груба моторика представља најјачи
појединачни допринос физичкој активности деце с интелектуалном ометеношћу.
PB  - University of Niš, Serbia
T2  - TEME
T1  - Physical activity in preschool children with intellectual disabilities
T1  - Физичка активност код предшколске деце с интелектуалном ометеношћу
EP  - 668
IS  - 3
SP  - 653
VL  - 47
DO  - 10.22190/TEME230503041D
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana and Wagner-Jakab, Ana",
year = "2023",
abstract = "The aim of this paper is to examine the effect of socio-demographic factors,
children’s motor skills and parents’ physical activity on the physical activity of
preschool children with intellectual disabilities. The research sample included 47
children with intellectual disabilities, as well as 47 parents. For the examination of
socio-demographic variables, a questionnaire was created, which included information
about parents and children. The Vineland Adaptive Behavior Scale was used to assess
adaptive behaviour in the domain of motor skills. For assessing the children’s gross
motor skills, the Test of Gross Motor Development was used, and the Family Lifestyle
Survey was used for the assessment of the physical activity of parents, and children
with intellectual disabilities. The results show that the majority of children with
intellectual disabilities partake in some physical activity for at least 20 minutes, one to
four times a week. Multiple linear regression analysis found that the independent
variables explained 11.2% of the variance in children’s physical activity. Gross motor
skills represented the strongest individual contribution to the physical activity of
children with intellectual disabilities., Циљ овог рада је да испита утицај социо-демографских фактора, моторичких
вештина деце и физичке активности родитеља на физичку активност предшколске деце с интелектуалном ометеношћу. Узорак истраживања укључио је 47-оро
деце с интелектуалном ометеношћу, као и 47 родитеља. За испитивање социодемографских варијабли креиран је упитник који укључује информације о родитељима и деци. За процену адаптивног понашања у домену моторичких вештина коришћенa је Винеландова скала адаптивног понашања, за процену грубомоторичких способности деце коришћен је Тест развоја грубе моторике, док је за процену физичке активности родитеља и деце с интелектуалном ометеношћу коришћенa Анкета о породичном начину живота. Резултати показују да већина деце с интелектуалном ометеношћу учествује у некој физичкој активности, у трајању од најмање 20 минута, једном до четири пута у седмици. Вишеструком линеарном регресионом анализом утврђено је да су независне варијабле објасниле
11,2% варијације физичке активности деце. Груба моторика представља најјачи
појединачни допринос физичкој активности деце с интелектуалном ометеношћу.",
publisher = "University of Niš, Serbia",
journal = "TEME",
title = "Physical activity in preschool children with intellectual disabilities, Физичка активност код предшколске деце с интелектуалном ометеношћу",
pages = "668-653",
number = "3",
volume = "47",
doi = "10.22190/TEME230503041D"
}

Đurić-Zdravković, A., Milanović-Dobrota, B.,& Wagner-Jakab, A.. (2023). Physical activity in preschool children with intellectual disabilities. in TEME
University of Niš, Serbia., 47(3), 653-668.
https://doi.org/10.22190/TEME230503041D

Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B, Wagner-Jakab A. Physical activity in preschool children with intellectual disabilities. in TEME. 2023;47(3):653-668.
doi:10.22190/TEME230503041D .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, Wagner-Jakab, Ana, "Physical activity in preschool children with intellectual disabilities" in TEME, 47, no. 3 (2023):653-668,
https://doi.org/10.22190/TEME230503041D . .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Rapaić, Dragan
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5314
AB  - Ovladavanje veštinama u okviru toaletnog treninga u detinjstvu smatra se značajnom
razvojnom odrednicom. Sticanje veština pravilnog korišćenja toaleta kod dece s
razvojnim poremećajima često je odloženo. Cilj ovog rada je da izloži moguće probleme
koji se javljaju kod dece sa intelektualnom ometenošću, poremećajem iz spektra
autizma i cerebralnom paralizom tokom uspostavljanja toaletnih veština, kao i da ukaže
na intervencije koje su se u ovom domenu pokazale efikasnim. U radu je ukazano na
specifičnosti svake od tretiranih kliničkih slika u pogledu ovladavanja veštinama tokom
toaletnog treninga. Posebno su obrađene bihevioralne intervencije, za koje je naglašeno
da je ključno da budu individualizovane na osnovu fizičkih ograničenja i kognitivnog
statusa deteta. Među efikasnim intervencijama ističu se potkrepljenje, podsticanje,
gašenje, demonstracije, vizuelni rasporedi i druge, koje su izvedene iz programa tretmana
za decu sa razvojnim poremećajima.
AB  - Mastering toilet training skills in childhood is considered an important developmental
determinant. Acquiring proper toilet skills in children with developmental disorders is
often delayed. The aim of this paper is to present possible problems that occur in children
with intellectual disability, autism spectrum disorder, and cerebral palsy during toilet
training, as well as to indicate the interventions that have proven to be effective in this
domain. The paper points out the specifics of each of the treated clinical pictures regarding
mastering toilet training skills. Behavioral interventions were specially addressed, and
it was emphasized that they should be individualized based on the physical limitations
and cognitive status of a child. Effective interventions include reinforcement, prompting,
extinction, demonstrations, visual schedules, and others derived from treatment programs
for children with developmental disorders.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitcija
T1  - Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima
T1  - Toilet training in children with certain developmental disorders
EP  - 377
IS  - 4
SP  - 367
VL  - 22
DO  - 10.5937/specedreh22-42869
DO  - 2406-1328 (eISSN)
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Rapaić, Dragan",
year = "2023",
abstract = "Ovladavanje veštinama u okviru toaletnog treninga u detinjstvu smatra se značajnom
razvojnom odrednicom. Sticanje veština pravilnog korišćenja toaleta kod dece s
razvojnim poremećajima često je odloženo. Cilj ovog rada je da izloži moguće probleme
koji se javljaju kod dece sa intelektualnom ometenošću, poremećajem iz spektra
autizma i cerebralnom paralizom tokom uspostavljanja toaletnih veština, kao i da ukaže
na intervencije koje su se u ovom domenu pokazale efikasnim. U radu je ukazano na
specifičnosti svake od tretiranih kliničkih slika u pogledu ovladavanja veštinama tokom
toaletnog treninga. Posebno su obrađene bihevioralne intervencije, za koje je naglašeno
da je ključno da budu individualizovane na osnovu fizičkih ograničenja i kognitivnog
statusa deteta. Među efikasnim intervencijama ističu se potkrepljenje, podsticanje,
gašenje, demonstracije, vizuelni rasporedi i druge, koje su izvedene iz programa tretmana
za decu sa razvojnim poremećajima., Mastering toilet training skills in childhood is considered an important developmental
determinant. Acquiring proper toilet skills in children with developmental disorders is
often delayed. The aim of this paper is to present possible problems that occur in children
with intellectual disability, autism spectrum disorder, and cerebral palsy during toilet
training, as well as to indicate the interventions that have proven to be effective in this
domain. The paper points out the specifics of each of the treated clinical pictures regarding
mastering toilet training skills. Behavioral interventions were specially addressed, and
it was emphasized that they should be individualized based on the physical limitations
and cognitive status of a child. Effective interventions include reinforcement, prompting,
extinction, demonstrations, visual schedules, and others derived from treatment programs
for children with developmental disorders.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitcija",
title = "Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima, Toilet training in children with certain developmental disorders",
pages = "377-367",
number = "4",
volume = "22",
doi = "10.5937/specedreh22-42869, 2406-1328 (eISSN)"
}

Đurić-Zdravković, A.,& Rapaić, D.. (2023). Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima. in Specijalna edukacija i rehabilitcija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 22(4), 367-377.
https://doi.org/10.5937/specedreh22-42869

Đurić-Zdravković A, Rapaić D. Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima. in Specijalna edukacija i rehabilitcija. 2023;22(4):367-377.
doi:10.5937/specedreh22-42869 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Rapaić, Dragan, "Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima" in Specijalna edukacija i rehabilitcija, 22, no. 4 (2023):367-377,
https://doi.org/10.5937/specedreh22-42869 . .

TY  - JOUR
AU  - Beslać, Ema
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Čizmar, Gordana
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5313
AB  - Denverski model sa ranim početkom predstavlja ranu, naturalističku razvojno-bihevioralnu intervenciju, zasnovanu na dokazima. Ova intervencija podrazumeva primenu bihevioralnih tehnika tokom nestrukturisanih aktivnosti, sa ciljem podsticanja socijalne uključenosti i socijalnih interakcija
deteta sa poremećajem iz spektra autizma, kroz koje se stvaraju mogućnosti
za dalje učenje i napredovanje. Koristi se tokom perioda ranog tretmana kod
dece sa poremećajem iz spektra autizma, uzrasta od 12 do 60 meseci. Cilj
ovog rada je da se prikaže primena i uspešnost Denverskog modela sa ranim
početkom u radu sa decom sa poremećajem iz spektra autizma. Relevantna
literatura pronađena je pretraživanjem elektronskih baza podataka, dostupnih preko Konzorcijuma biblioteke Srbije za objedinjenu nabavku i preko
baze Google Scholar. Izdvojena su istraživanja objavljena u poslednih pet
godina. Ova intervencija pokazala se kao uspešna u pogledu razvojnih ishoda dece sa poremećajem iz spektra autizma u socio-komunikacionom, adaptivnom, kognitivnom, motoričkom i govornom razvoju. Takođe, prikazanim istraživanjima upućuje se na široku primenljivost Denverskog modela sa ranim početkom, s obzirom na mogućnost njegove primene različitim intenzitetom, u različitim kontekstima i sa različitim akterima koji učestvuju
u njemu. Imajući u vidu prednosti ove intervencije, preporučuje se da se u
budućnosti sprovedu istraživanja kojima bi se ispitala njena uspešnost i u
našoj sredini.
AB  - Early Start Denver Model represents an early, naturalistic, evidencebased developmental-behavioral intervention. Tis intervention involves the
application of behavioral techniques during unstructured activities, with the
aim of encouraging social inclusion and social interactions of a child with an
autism spectrum disorder, through which opportunities for further learning
and progress are created. It is used during the early treatment period in children
with autism spectrum disorder, aged 12 to 60 months. Te aim of this paper is
to show the application and success of Early Start Denver Model in working
with children with autism spectrum disorder. Relevant literature was found by
searching electronic databases, available through Te Consortium of Libraries
of Serbia for Unifed Procurement and through the Google Scholar database.
Research published in the last fve years have been isolated. Tis intervention
has been shown to be successful in terms of developmental outcomes of
children with autism spectrum disorder in socio-communicative, adaptive,
cognitive, motor and speech development. Likewise, the presented research
points to the wide applicability of the Early Start Denver Model, considering
the possibility of its application with different intensity, in different contexts
and with different participants partaking in it. Bearing in mind the advantages
of this intervention, it is recommended that in the future, research should be
carried out to examine its effectiveness in our environment as well.
PB  - Društvo defektologa Srbije i Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Rani intervencijski program: Denverski model sa ranim početkom u tretmanu dece s poremećajem iz spektra autizma
T1  - Early intervention program: early start denver model in treatment of children with autism spectrum disorder
EP  - 43
IS  - 2
SP  - 23
VL  - 29
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5313
ER  - 

@article{
author = "Beslać, Ema and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Čizmar, Gordana",
year = "2023",
abstract = "Denverski model sa ranim početkom predstavlja ranu, naturalističku razvojno-bihevioralnu intervenciju, zasnovanu na dokazima. Ova intervencija podrazumeva primenu bihevioralnih tehnika tokom nestrukturisanih aktivnosti, sa ciljem podsticanja socijalne uključenosti i socijalnih interakcija
deteta sa poremećajem iz spektra autizma, kroz koje se stvaraju mogućnosti
za dalje učenje i napredovanje. Koristi se tokom perioda ranog tretmana kod
dece sa poremećajem iz spektra autizma, uzrasta od 12 do 60 meseci. Cilj
ovog rada je da se prikaže primena i uspešnost Denverskog modela sa ranim
početkom u radu sa decom sa poremećajem iz spektra autizma. Relevantna
literatura pronađena je pretraživanjem elektronskih baza podataka, dostupnih preko Konzorcijuma biblioteke Srbije za objedinjenu nabavku i preko
baze Google Scholar. Izdvojena su istraživanja objavljena u poslednih pet
godina. Ova intervencija pokazala se kao uspešna u pogledu razvojnih ishoda dece sa poremećajem iz spektra autizma u socio-komunikacionom, adaptivnom, kognitivnom, motoričkom i govornom razvoju. Takođe, prikazanim istraživanjima upućuje se na široku primenljivost Denverskog modela sa ranim početkom, s obzirom na mogućnost njegove primene različitim intenzitetom, u različitim kontekstima i sa različitim akterima koji učestvuju
u njemu. Imajući u vidu prednosti ove intervencije, preporučuje se da se u
budućnosti sprovedu istraživanja kojima bi se ispitala njena uspešnost i u
našoj sredini., Early Start Denver Model represents an early, naturalistic, evidencebased developmental-behavioral intervention. Tis intervention involves the
application of behavioral techniques during unstructured activities, with the
aim of encouraging social inclusion and social interactions of a child with an
autism spectrum disorder, through which opportunities for further learning
and progress are created. It is used during the early treatment period in children
with autism spectrum disorder, aged 12 to 60 months. Te aim of this paper is
to show the application and success of Early Start Denver Model in working
with children with autism spectrum disorder. Relevant literature was found by
searching electronic databases, available through Te Consortium of Libraries
of Serbia for Unifed Procurement and through the Google Scholar database.
Research published in the last fve years have been isolated. Tis intervention
has been shown to be successful in terms of developmental outcomes of
children with autism spectrum disorder in socio-communicative, adaptive,
cognitive, motor and speech development. Likewise, the presented research
points to the wide applicability of the Early Start Denver Model, considering
the possibility of its application with different intensity, in different contexts
and with different participants partaking in it. Bearing in mind the advantages
of this intervention, it is recommended that in the future, research should be
carried out to examine its effectiveness in our environment as well.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije i Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Rani intervencijski program: Denverski model sa ranim početkom u tretmanu dece s poremećajem iz spektra autizma, Early intervention program: early start denver model in treatment of children with autism spectrum disorder",
pages = "43-23",
number = "2",
volume = "29",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5313"
}

Beslać, E., Đurić-Zdravković, A.,& Čizmar, G.. (2023). Rani intervencijski program: Denverski model sa ranim početkom u tretmanu dece s poremećajem iz spektra autizma. in Beogradska defektološka škola
Društvo defektologa Srbije i Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 29(2), 23-43.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5313

Beslać E, Đurić-Zdravković A, Čizmar G. Rani intervencijski program: Denverski model sa ranim početkom u tretmanu dece s poremećajem iz spektra autizma. in Beogradska defektološka škola. 2023;29(2):23-43.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5313 .

Beslać, Ema, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Čizmar, Gordana, "Rani intervencijski program: Denverski model sa ranim početkom u tretmanu dece s poremećajem iz spektra autizma" in Beogradska defektološka škola, 29, no. 2 (2023):23-43,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5313 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Obradović, Iva
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5171
AB  - Vilijamsov sindrom je genetski i razvojni poremećaj okarakterisan brojnim
anomalijama i sniženim kvalitetom razvojnog seta. Strukturiranje (re)habilitacionog tretmana u slučaju ove kliničke slike je i dalje izazovno. Cilj ovog
rada je analiziranje podataka o fenotipskom određenju i neurorazvojnim
karakteristikama Vilijamsovog sindroma. Sistematski pregled literature
objavljene u akademskim publikacijama izvršen je pretraživanjem elektronskih baza podataka koje su dostupne preko servisa Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON, kao i korišćenjem pretrage
uz Research Gate, Academia i Google Scholar. Rezultati ovako načinjene
analize ukazuju da kombinacija intelektualne ometenosti, medicinskih
problema, poremećaja u ponašanju, psiholoških i adaptivnih deficita dovodi do značajnih ograničenja kvaliteta života kod osoba sa Vilijamsovim
sindromom. Zato se u radu naglašava važnost psihoedukacione evaluacije
jedinstvenog kognitivnog i bihevioralnog profila u službi pravilnog kreiranja
odgovarajućeg obrazovnog plana.
AB  - Williams syndrome is a genetic and developmental disorder characterized
by numerous anomalies and reduced quality of the developmental set.
Structuring (re)habilitation treatment regarding this clinical picture is
still challenging. The aim of this paper is to analyze data on the phenotypic
determination and neurodevelopmental characteristics of Williams syndrome.
A systematic review of the literature published in academic publications was
carried out by searching electronic databases that are available through the
service of the Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisition –
KOBSON, as well as by using searches with Research Gate, Academia and
Google Scholar. The results of this analysis indicate that the combination of
intellectual disabilities, medical problems, behavioral disorders, psychological and adaptive deficits leads to significant limitations in the quality of life of people
with Williams syndrome. That is why the paper emphasizes the importance of
psychoeducational evaluation of a unique cognitive and behavioral profile in
the service of the proper creation of an appropriate educational plan.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Vilijamsov sindrom – fenotipske i razvojne specifičnosti
T1  - Williams syndrome – phenotypical and developmental specificities
EP  - 21
IS  - 1
SP  - 9
VL  - 29
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5171
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Obradović, Iva",
year = "2023",
abstract = "Vilijamsov sindrom je genetski i razvojni poremećaj okarakterisan brojnim
anomalijama i sniženim kvalitetom razvojnog seta. Strukturiranje (re)habilitacionog tretmana u slučaju ove kliničke slike je i dalje izazovno. Cilj ovog
rada je analiziranje podataka o fenotipskom određenju i neurorazvojnim
karakteristikama Vilijamsovog sindroma. Sistematski pregled literature
objavljene u akademskim publikacijama izvršen je pretraživanjem elektronskih baza podataka koje su dostupne preko servisa Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON, kao i korišćenjem pretrage
uz Research Gate, Academia i Google Scholar. Rezultati ovako načinjene
analize ukazuju da kombinacija intelektualne ometenosti, medicinskih
problema, poremećaja u ponašanju, psiholoških i adaptivnih deficita dovodi do značajnih ograničenja kvaliteta života kod osoba sa Vilijamsovim
sindromom. Zato se u radu naglašava važnost psihoedukacione evaluacije
jedinstvenog kognitivnog i bihevioralnog profila u službi pravilnog kreiranja
odgovarajućeg obrazovnog plana., Williams syndrome is a genetic and developmental disorder characterized
by numerous anomalies and reduced quality of the developmental set.
Structuring (re)habilitation treatment regarding this clinical picture is
still challenging. The aim of this paper is to analyze data on the phenotypic
determination and neurodevelopmental characteristics of Williams syndrome.
A systematic review of the literature published in academic publications was
carried out by searching electronic databases that are available through the
service of the Serbian Library Consortium for Coordinated Acquisition –
KOBSON, as well as by using searches with Research Gate, Academia and
Google Scholar. The results of this analysis indicate that the combination of
intellectual disabilities, medical problems, behavioral disorders, psychological and adaptive deficits leads to significant limitations in the quality of life of people
with Williams syndrome. That is why the paper emphasizes the importance of
psychoeducational evaluation of a unique cognitive and behavioral profile in
the service of the proper creation of an appropriate educational plan.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Vilijamsov sindrom – fenotipske i razvojne specifičnosti, Williams syndrome – phenotypical and developmental specificities",
pages = "21-9",
number = "1",
volume = "29",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5171"
}

Đurić-Zdravković, A.,& Obradović, I.. (2023). Vilijamsov sindrom – fenotipske i razvojne specifičnosti. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 29(1), 9-21.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5171

Đurić-Zdravković A, Obradović I. Vilijamsov sindrom – fenotipske i razvojne specifičnosti. in Beogradska defektološka škola. 2023;29(1):9-21.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5171 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Obradović, Iva, "Vilijamsov sindrom – fenotipske i razvojne specifičnosti" in Beogradska defektološka škola, 29, no. 1 (2023):9-21,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5171 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Pavlović, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Vidojković, Sara
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5172
AB  - Rani intervencijski programi protežiraju funkcionalne ishode. Rana intervencija zasnovana na
rutinama za decu sa razvojnim kašnjenjima podstiče saradnju između terapeuta i porodice, u cilju
poboljšanja učešća dece u porodičnim rutinama sa ciljevima koje porodica protežira, a koji su u
najboljem razvojnom interesu deteta. Kada su razvojne intervencije ugrađene u redovne rutine i
aktivnosti deteta, naučene veštine su funkcionalnije. Intervencije se mogu integrisati u igru, u
vreme obroka, vreme kupanja, ili kroz bilo koju drugu dnevnu rutinu. Aktivnosti koje čine opštu
strukturu detetovog dana smatraju se rutinama. Unutar svake rutine postoji skup aktivnosti ili
ponašanja koja se nazivaju rituali. Intervencija zasnovana na rutinama protežira rutine koje se
dešavaju u prirodnom okruženju deteta, pri čemu terapeuti mogu da se fokusiraju na plasiranje
novih veština, zasnovanih na svakodnevnim iskustvima. Pri prikupljanju jedinstvenog skupa
obrazaca i rituala u svakodnevnom životu terapeut može da koristi polustrukturisani format
intervjua. Svaki ritual u okviru rutine treba proceniti prema tome da li je neophodan za rutinu
koja se dešava, da li olakšava dnevno funkcionisanje i na koji način promoviše nezavisnost deteta.
Zadatak terapeuta koji se bave i sprovode ranu intervenciju je da usklade mogućnosti učenja u
kontekstu dnevnih rutina sa željenim razvojnim i bihevioralnim ishodima za dete. Sprovođenjem
ovakvog programa deca će imati najviše mogućnosti da nauče ciljane veštine, a roditelji će biti
opremljeni informacijama koje su im potrebne za unapređenje razvoja deteta.
AB  - Early intervention programs endorse functional outcomes. Early intervention based on routines
for children with developmental delays, encourages collaboration between therapist and family,
aiming to improve children's participation in family routines with family-promoted goals that are
in the child's best developmental interests. When developmental interventions are incorporated
into a child's regular routines and activities, the skills learned are more functional. Interventions
can be integrated into playtime, mealtime, bath time, or any other daily routine. Activities that
make up general structure of a child's day are considered routines. Within each routine is a set of
activities or behaviors called rituals. Routine-based intervention endorse routines that occur in
the child's natural environment, whereby therapists can focus on the placement of new skills,
based on everyday experiences. In collecting a unique set of patterns and rituals in everyday life,
the therapist can use a semi-structured interview format. Each ritual within the routine should be
evaluated according to whether it is necessary for the routine that takes place, whether it facilitates
daily functioning and how it promotes the child's independence. The task of early intervention
therapist is to align learning opportunities in the context of daily routines with the desired
developmental and behavioral outcomes for the child. By implementing this kind of a program,
children will have the most opportunities to learn targeted skills, and parents will be equipped
with information they need to improve their child's development.
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli
C3  - Unapređenje kvalitete života djece i mladih
T1  - Rutine i rituali u ranoj intervenciji
T1  - Routines and rituals in early intervention
EP  - 50
SP  - 43
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Pavlović, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana and Vidojković, Sara",
year = "2023",
abstract = "Rani intervencijski programi protežiraju funkcionalne ishode. Rana intervencija zasnovana na
rutinama za decu sa razvojnim kašnjenjima podstiče saradnju između terapeuta i porodice, u cilju
poboljšanja učešća dece u porodičnim rutinama sa ciljevima koje porodica protežira, a koji su u
najboljem razvojnom interesu deteta. Kada su razvojne intervencije ugrađene u redovne rutine i
aktivnosti deteta, naučene veštine su funkcionalnije. Intervencije se mogu integrisati u igru, u
vreme obroka, vreme kupanja, ili kroz bilo koju drugu dnevnu rutinu. Aktivnosti koje čine opštu
strukturu detetovog dana smatraju se rutinama. Unutar svake rutine postoji skup aktivnosti ili
ponašanja koja se nazivaju rituali. Intervencija zasnovana na rutinama protežira rutine koje se
dešavaju u prirodnom okruženju deteta, pri čemu terapeuti mogu da se fokusiraju na plasiranje
novih veština, zasnovanih na svakodnevnim iskustvima. Pri prikupljanju jedinstvenog skupa
obrazaca i rituala u svakodnevnom životu terapeut može da koristi polustrukturisani format
intervjua. Svaki ritual u okviru rutine treba proceniti prema tome da li je neophodan za rutinu
koja se dešava, da li olakšava dnevno funkcionisanje i na koji način promoviše nezavisnost deteta.
Zadatak terapeuta koji se bave i sprovode ranu intervenciju je da usklade mogućnosti učenja u
kontekstu dnevnih rutina sa željenim razvojnim i bihevioralnim ishodima za dete. Sprovođenjem
ovakvog programa deca će imati najviše mogućnosti da nauče ciljane veštine, a roditelji će biti
opremljeni informacijama koje su im potrebne za unapređenje razvoja deteta., Early intervention programs endorse functional outcomes. Early intervention based on routines
for children with developmental delays, encourages collaboration between therapist and family,
aiming to improve children's participation in family routines with family-promoted goals that are
in the child's best developmental interests. When developmental interventions are incorporated
into a child's regular routines and activities, the skills learned are more functional. Interventions
can be integrated into playtime, mealtime, bath time, or any other daily routine. Activities that
make up general structure of a child's day are considered routines. Within each routine is a set of
activities or behaviors called rituals. Routine-based intervention endorse routines that occur in
the child's natural environment, whereby therapists can focus on the placement of new skills,
based on everyday experiences. In collecting a unique set of patterns and rituals in everyday life,
the therapist can use a semi-structured interview format. Each ritual within the routine should be
evaluated according to whether it is necessary for the routine that takes place, whether it facilitates
daily functioning and how it promotes the child's independence. The task of early intervention
therapist is to align learning opportunities in the context of daily routines with the desired
developmental and behavioral outcomes for the child. By implementing this kind of a program,
children will have the most opportunities to learn targeted skills, and parents will be equipped
with information they need to improve their child's development.",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli",
journal = "Unapređenje kvalitete života djece i mladih",
title = "Rutine i rituali u ranoj intervenciji, Routines and rituals in early intervention",
pages = "50-43",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172"
}

Đurić-Zdravković, A., Pavlović, A., Milanović-Dobrota, B.,& Vidojković, S.. (2023). Rutine i rituali u ranoj intervenciji. in Unapređenje kvalitete života djece i mladih
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih i Edukacijsko-rehabilitacijski fakultet, Univerzitet u Tuzli., 43-50.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172

Đurić-Zdravković A, Pavlović A, Milanović-Dobrota B, Vidojković S. Rutine i rituali u ranoj intervenciji. in Unapređenje kvalitete života djece i mladih. 2023;:43-50.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Pavlović, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, Vidojković, Sara, "Rutine i rituali u ranoj intervenciji" in Unapređenje kvalitete života djece i mladih (2023):43-50,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5172 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Kostić, Snežana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4700
AB  - Grupaciji neurorazvojnih poremećaja koji uključuju značajne teškoće intelektualnih, motoričkih,
jezičkih i socijalnih sposobnosti pripadaju intelektualna ometenost, poremećaj iz spektra autizma,
poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću, poremećaji komunikacije i specifični poremećaj u učenju.
U literaturi se ističe da je nedovoljan broj istraživačkih podataka o aktivnostima u školi kod
učenika koji nastavu prate prema prilagođenom ili izmenjenom programu, bilo da se oni školuju
u inkluzivnim uslovima, ili u školi za učenike sa smetnjama u razvoju. Cilj ovog istraživanja bio
je da ispita precepciju učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi koju
pohađaju, kao i da utvrdi da li postoji razlika u ovom domenu između učenika koji se školuju u
inkluzivnim i neinkluzivnim uslovima. U istraživanju je učestvovalo 50 ispitanika sedmog i
osmog razreda. Prilikom prikupljanja podataka primenjen je instrument pod nazivom Moja
osnovna škola (Booth & Ainscow, 2010). Rezultati istraživanja su pokazali da postoje statistički
značajne razlike između skorova ispitanika inkluzivnih i neinkluzivnih škola i da se te razlike
javljaju u ajtemima koji se odnose na rad nastavnika. Praktične implikacije ovog istraživanja
ukazuju da sticanje uvida u to kakva je percepcija obe grupe učenika prema aktivnostima u školi,
i koje su to kompetencije koje oni posebno cene, može značajno doprineti efikasnijem i
adekvatnijem planiranju IOP-a i sprovođenju nastavnog procesa, te na taj način pomoći i
učenicima i nastavnicima u procesu učenja.
AB  - Intellectual disability, autism spectrum disorder, attention deficit hyperactivity disorder,
communication disorders and specific learning disorder, belong to the group of
neurodevelopmental disorders, that include significant difficulties in intellectual, motor, language
and social abilities. The literature points out that there is an insufficient amount of research data
on school activities for students who follow classes according to an adapted or changed program,
whether they study in inclusive conditions, or in a school for students with developmental
disorders. The aim of this research was to examine the perception of students with
neurodevelopmental disorders according to the activities in the school they attend, as well as to
determine whether there is a difference in this domain between students in inclusive and noninclusive conditions. Fifty respondents of seventh and eighth grade participated in the research.
An instrument called My primary school (Booth, & Ainscow, 2010) was used to collect data.
Results of the research showed that there are statistically significant differences between the scores of the respondents of inclusive and non-inclusive schools and that these differences appear
in the items related to the work of teachers. The practical implications of this research indicate
that gaining insight into the perception of students in both groups towards school activities, and
which competencies they particularly value, can significantly contribute to more efficient and
adequate IEP planning and teaching process, and thus assist both students and teachers in the
learning process.
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih
C3  - Tematski zbornik Unapređenje kvalitete života djece i mladih
T1  - Percepcija učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi.
T1  - Students with neurodevelopmental disorders perceiving school activities
EP  - 592
EP  - M33
SP  - 583
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4700
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Kostić, Snežana",
year = "2022",
abstract = "Grupaciji neurorazvojnih poremećaja koji uključuju značajne teškoće intelektualnih, motoričkih,
jezičkih i socijalnih sposobnosti pripadaju intelektualna ometenost, poremećaj iz spektra autizma,
poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću, poremećaji komunikacije i specifični poremećaj u učenju.
U literaturi se ističe da je nedovoljan broj istraživačkih podataka o aktivnostima u školi kod
učenika koji nastavu prate prema prilagođenom ili izmenjenom programu, bilo da se oni školuju
u inkluzivnim uslovima, ili u školi za učenike sa smetnjama u razvoju. Cilj ovog istraživanja bio
je da ispita precepciju učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi koju
pohađaju, kao i da utvrdi da li postoji razlika u ovom domenu između učenika koji se školuju u
inkluzivnim i neinkluzivnim uslovima. U istraživanju je učestvovalo 50 ispitanika sedmog i
osmog razreda. Prilikom prikupljanja podataka primenjen je instrument pod nazivom Moja
osnovna škola (Booth & Ainscow, 2010). Rezultati istraživanja su pokazali da postoje statistički
značajne razlike između skorova ispitanika inkluzivnih i neinkluzivnih škola i da se te razlike
javljaju u ajtemima koji se odnose na rad nastavnika. Praktične implikacije ovog istraživanja
ukazuju da sticanje uvida u to kakva je percepcija obe grupe učenika prema aktivnostima u školi,
i koje su to kompetencije koje oni posebno cene, može značajno doprineti efikasnijem i
adekvatnijem planiranju IOP-a i sprovođenju nastavnog procesa, te na taj način pomoći i
učenicima i nastavnicima u procesu učenja., Intellectual disability, autism spectrum disorder, attention deficit hyperactivity disorder,
communication disorders and specific learning disorder, belong to the group of
neurodevelopmental disorders, that include significant difficulties in intellectual, motor, language
and social abilities. The literature points out that there is an insufficient amount of research data
on school activities for students who follow classes according to an adapted or changed program,
whether they study in inclusive conditions, or in a school for students with developmental
disorders. The aim of this research was to examine the perception of students with
neurodevelopmental disorders according to the activities in the school they attend, as well as to
determine whether there is a difference in this domain between students in inclusive and noninclusive conditions. Fifty respondents of seventh and eighth grade participated in the research.
An instrument called My primary school (Booth, & Ainscow, 2010) was used to collect data.
Results of the research showed that there are statistically significant differences between the scores of the respondents of inclusive and non-inclusive schools and that these differences appear
in the items related to the work of teachers. The practical implications of this research indicate
that gaining insight into the perception of students in both groups towards school activities, and
which competencies they particularly value, can significantly contribute to more efficient and
adequate IEP planning and teaching process, and thus assist both students and teachers in the
learning process.",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih",
journal = "Tematski zbornik Unapređenje kvalitete života djece i mladih",
title = "Percepcija učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi., Students with neurodevelopmental disorders perceiving school activities",
pages = "592-M33-583",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4700"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M.,& Kostić, S.. (2022). Percepcija učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi.. in Tematski zbornik Unapređenje kvalitete života djece i mladih
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih., 583-592.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4700

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Kostić S. Percepcija učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi.. in Tematski zbornik Unapređenje kvalitete života djece i mladih. 2022;:583-592.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4700 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Kostić, Snežana, "Percepcija učenika s neurorazvojnim poremećajima o aktivnostima u školi." in Tematski zbornik Unapređenje kvalitete života djece i mladih (2022):583-592,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4700 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5078
AB  - Aгресивно понашање ученика с интелектуалном ометеношћу повезано je са бројним проблемима у школском и кућном окружењу. Неретко због присуства
ове форме понашања ученици имају смањен квалитет живота, ограничене могућности
за усвајање правилних формата адаптивног или социјалног понашања, као и отежано
напредовање у школи. Циљ овог рада је да утврди повезаност испољавања вербалне,
прикривене и физичке агресије, као и малтретирања и непријатељства код ученика с лаком интелектуалном ометеношћу, и то у односу на извештавање родитеља и наставника
– дефектолога. Узорак истраживања укључивао је 57 ученика V, VI и VII разреда, који
су похађали основне школе за ученике са тешкоћама у менталном развоју. За процену
агресивног понашања коришћена је Дечија скала непријатељства и агресије: реактивне/
проактивне. Резултатима истраживања евидентирано је непријатељство као доминантан
формат при процени агресивног понашања код ученика с лаком интелектуалном ометеношћу. Родитељи оцењују да њихова деца показују мање непријатељства и малтретирања
према другима, него што то процењују наставници – дефектолози. Добијена је значајна
конгруенција родитељских и наставничких верзија процене агресивног понашања у бројним сегментима. Налазе треба описати у педагошком профилу, у плану мера индивидуализације и персонализованом програму наставе и учења како би се спровела адекватна
интервенција која би поспешила контролу агресивног понашања код ученика с лаком
интелектуалном ометеношћу.
AB  - Aggressive behavior of students with intellectual disability is associated
with numerous problems in school and home environment. Often, due to the presence of
this form of behavior, students have a reduced quality of life, limited opportunities to adopt
the correct formats of adaptive or social behavior, as well as difficult progress in school.
The aim of this research was to determine the correlation between manifestation of verbal,
covert and physical aggression, as well as bullying and hostility in students with mild intellectual disability, on one side, and the reports of parents and teachers – special educators
on the other. The research sample included 57 students of fifth, sixth and seventh grade,
who attended elementary schools for students with mental disabilities. Children’s Scale of
Hostility and Aggression – Reactive/Proactive was used to assess aggressive behavior. The results of the research noted hostility as the dominant format in the assessment of aggressive
behavior in students with mild intellectual disability. Parents assess that their children show
hostility and abuse towards others less often than teachers – special educators estimate.
A significant congruence of parents’ and teachers’ versions of the assessment of aggressive behavior in numerous segments was obtained. The findings should be incorporated in
child’s pedagogical profile, in the plan of individualization measures and in the personalized
educational program in order to implement an adequate intervention that would improve
the control of aggressive behavior in students with mild intellectual disability.
PB  - Факултет педагошких наука Универзитета у Крагујевцу, Јагодина
T2  - Узданица
T1  - Агресивно понашање код ученика с интелектуалном ометеношћу
T1  - Aggressive behaviour in students with intellectual disability
EP  - 159
IS  - 2
SP  - 145
VL  - 19
DO  - 10.46793/Uzdanica19.2.145DZ
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2022",
abstract = "Aгресивно понашање ученика с интелектуалном ометеношћу повезано je са бројним проблемима у школском и кућном окружењу. Неретко због присуства
ове форме понашања ученици имају смањен квалитет живота, ограничене могућности
за усвајање правилних формата адаптивног или социјалног понашања, као и отежано
напредовање у школи. Циљ овог рада је да утврди повезаност испољавања вербалне,
прикривене и физичке агресије, као и малтретирања и непријатељства код ученика с лаком интелектуалном ометеношћу, и то у односу на извештавање родитеља и наставника
– дефектолога. Узорак истраживања укључивао је 57 ученика V, VI и VII разреда, који
су похађали основне школе за ученике са тешкоћама у менталном развоју. За процену
агресивног понашања коришћена је Дечија скала непријатељства и агресије: реактивне/
проактивне. Резултатима истраживања евидентирано је непријатељство као доминантан
формат при процени агресивног понашања код ученика с лаком интелектуалном ометеношћу. Родитељи оцењују да њихова деца показују мање непријатељства и малтретирања
према другима, него што то процењују наставници – дефектолози. Добијена је значајна
конгруенција родитељских и наставничких верзија процене агресивног понашања у бројним сегментима. Налазе треба описати у педагошком профилу, у плану мера индивидуализације и персонализованом програму наставе и учења како би се спровела адекватна
интервенција која би поспешила контролу агресивног понашања код ученика с лаком
интелектуалном ометеношћу., Aggressive behavior of students with intellectual disability is associated
with numerous problems in school and home environment. Often, due to the presence of
this form of behavior, students have a reduced quality of life, limited opportunities to adopt
the correct formats of adaptive or social behavior, as well as difficult progress in school.
The aim of this research was to determine the correlation between manifestation of verbal,
covert and physical aggression, as well as bullying and hostility in students with mild intellectual disability, on one side, and the reports of parents and teachers – special educators
on the other. The research sample included 57 students of fifth, sixth and seventh grade,
who attended elementary schools for students with mental disabilities. Children’s Scale of
Hostility and Aggression – Reactive/Proactive was used to assess aggressive behavior. The results of the research noted hostility as the dominant format in the assessment of aggressive
behavior in students with mild intellectual disability. Parents assess that their children show
hostility and abuse towards others less often than teachers – special educators estimate.
A significant congruence of parents’ and teachers’ versions of the assessment of aggressive behavior in numerous segments was obtained. The findings should be incorporated in
child’s pedagogical profile, in the plan of individualization measures and in the personalized
educational program in order to implement an adequate intervention that would improve
the control of aggressive behavior in students with mild intellectual disability.",
publisher = "Факултет педагошких наука Универзитета у Крагујевцу, Јагодина",
journal = "Узданица",
title = "Агресивно понашање код ученика с интелектуалном ометеношћу, Aggressive behaviour in students with intellectual disability",
pages = "159-145",
number = "2",
volume = "19",
doi = "10.46793/Uzdanica19.2.145DZ"
}

Đurić-Zdravković, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2022). Агресивно понашање код ученика с интелектуалном ометеношћу. in Узданица
Факултет педагошких наука Универзитета у Крагујевцу, Јагодина., 19(2), 145-159.
https://doi.org/10.46793/Uzdanica19.2.145DZ

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M. Агресивно понашање код ученика с интелектуалном ометеношћу. in Узданица. 2022;19(2):145-159.
doi:10.46793/Uzdanica19.2.145DZ .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Агресивно понашање код ученика с интелектуалном ометеношћу" in Узданица, 19, no. 2 (2022):145-159,
https://doi.org/10.46793/Uzdanica19.2.145DZ . .

TY  - JOUR
AU  - Đoković, Sanja
AU  - Gligorović, Milica
AU  - Ostojić-Zeljković, Sanja
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4228
AB  - Uvod: Pojava atipičnih reakcija na auditivne senzorne draži kod osoba sa poremećajima
iz spektra autizma (PSA) zapaža se na ranom uzrastu. Cilj: Ovaj pregled literature imao
je za cilj analizu bihevioralnih i elektrofizioloških istraživanja auditivne percepcije kod
osoba sa PSA. Metode: Nalazi su organizovani u odnosu na primenjenu metodologiju
i stimuluse korišćene u ispitivanju auditivne percepcije. Rezultati: Identifikacija i
diskriminacija izolovanih akustičkih karakteristika uglavnom je očuvana ili bolja kod
osoba sa PSA, kako za čiste, tako i za složene tonove i govorne stimuluse u odnosu
na tipičnu populaciju. Vodeće teorije auditivnog funkcionisanja osoba sa PSA ukazuju
na to da je periferna (lokalna) obrada detalja zvuka očuvana ili napredna u odnosu na
tipičnu populaciju, a da se teškoće kod osoba sa PSA pojavljuju u integraciji lokalno
analiziranih informacija u smislenu celinu (globalna obrada). Razlika između ovih teorija
je u tome što Teorija slabe centralne koherencije (Weak Central Coherence ‒ WCC)
insistira na sigurnom prisustvu nedostataka u globalnoj obradi, dok Teorija perceptivnog
funkcionisanja (Perceptual Functioning theory ‒ EPF) nije toliko isključiva i ukazuje na
to da poremećaj u globalnoj obradi može da bude prisutan, ali ne obavezno. Zaključak:
Može se zaključiti da je auditivna percepcija i obrada visine tona očuvana ili pojačana
kod osoba sa PSA bez obzira na vrstu zvučnog stimulusa, što se objašnjava povećanjem
auditivnog kapaciteta za obradu informacija. To je u nekim slučajevima korisno, dok u
drugim taj dodatni kap
AB  - Introduction. The occurrence of atypical reactions to auditory sensory stimuli is observed
in people with autism spectrum disorders (ASD) at an early age. Objective. The goal of
this review was to analyze behavioural and electrophysiological examinations of auditory
perception in people with ASD. Methods. The findings are organized according to the applied
methodology and stimuli used in assessing auditory perception. Results. When compared to
the typical population, identification and discrimination of isolated acoustic characteristics
are mostly preserved or advanced in people with ASD, both for complex tones and spoken
stimuli. The leading theories regarding auditory functioning of people with ASD indicate
that peripheral (local) processing of sound details is preserved or advanced compared to
the typical population and that difficulties arise in integrating locally analyzed information
into a meaningful whole (global processing). The difference between these theories is that
the Weak Central Coherence theory insists on a definite presence of deficiencies in global
processing, whereas the Perceptual Functioning theory is not as exclusionary and indicates
that the inconsistency in global processing can be present but is not requisite. Conclusion. It
may be concluded that auditory perception and the processing of tone height are preserved
or enhanced in people with ADS regardless of the type of the auditory stimulus. This may
be explained by the increase of the auditory capacity for information processing, which
is useful in some cases. However, in other cases, the same increased capacity result
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Auditivna percepcija kod osoba s poremećajem iz spektra autizma - pregled istraživanja
T1  - Auditory perception in people with autism spectrum disorders
EP  - 49
IS  - 1
SP  - 31
VL  - 21
DO  - 10.5937/specedreh21-34559
ER  - 

@article{
author = "Đoković, Sanja and Gligorović, Milica and Ostojić-Zeljković, Sanja",
year = "2022",
abstract = "Uvod: Pojava atipičnih reakcija na auditivne senzorne draži kod osoba sa poremećajima
iz spektra autizma (PSA) zapaža se na ranom uzrastu. Cilj: Ovaj pregled literature imao
je za cilj analizu bihevioralnih i elektrofizioloških istraživanja auditivne percepcije kod
osoba sa PSA. Metode: Nalazi su organizovani u odnosu na primenjenu metodologiju
i stimuluse korišćene u ispitivanju auditivne percepcije. Rezultati: Identifikacija i
diskriminacija izolovanih akustičkih karakteristika uglavnom je očuvana ili bolja kod
osoba sa PSA, kako za čiste, tako i za složene tonove i govorne stimuluse u odnosu
na tipičnu populaciju. Vodeće teorije auditivnog funkcionisanja osoba sa PSA ukazuju
na to da je periferna (lokalna) obrada detalja zvuka očuvana ili napredna u odnosu na
tipičnu populaciju, a da se teškoće kod osoba sa PSA pojavljuju u integraciji lokalno
analiziranih informacija u smislenu celinu (globalna obrada). Razlika između ovih teorija
je u tome što Teorija slabe centralne koherencije (Weak Central Coherence ‒ WCC)
insistira na sigurnom prisustvu nedostataka u globalnoj obradi, dok Teorija perceptivnog
funkcionisanja (Perceptual Functioning theory ‒ EPF) nije toliko isključiva i ukazuje na
to da poremećaj u globalnoj obradi može da bude prisutan, ali ne obavezno. Zaključak:
Može se zaključiti da je auditivna percepcija i obrada visine tona očuvana ili pojačana
kod osoba sa PSA bez obzira na vrstu zvučnog stimulusa, što se objašnjava povećanjem
auditivnog kapaciteta za obradu informacija. To je u nekim slučajevima korisno, dok u
drugim taj dodatni kap, Introduction. The occurrence of atypical reactions to auditory sensory stimuli is observed
in people with autism spectrum disorders (ASD) at an early age. Objective. The goal of
this review was to analyze behavioural and electrophysiological examinations of auditory
perception in people with ASD. Methods. The findings are organized according to the applied
methodology and stimuli used in assessing auditory perception. Results. When compared to
the typical population, identification and discrimination of isolated acoustic characteristics
are mostly preserved or advanced in people with ASD, both for complex tones and spoken
stimuli. The leading theories regarding auditory functioning of people with ASD indicate
that peripheral (local) processing of sound details is preserved or advanced compared to
the typical population and that difficulties arise in integrating locally analyzed information
into a meaningful whole (global processing). The difference between these theories is that
the Weak Central Coherence theory insists on a definite presence of deficiencies in global
processing, whereas the Perceptual Functioning theory is not as exclusionary and indicates
that the inconsistency in global processing can be present but is not requisite. Conclusion. It
may be concluded that auditory perception and the processing of tone height are preserved
or enhanced in people with ADS regardless of the type of the auditory stimulus. This may
be explained by the increase of the auditory capacity for information processing, which
is useful in some cases. However, in other cases, the same increased capacity result",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Auditivna percepcija kod osoba s poremećajem iz spektra autizma - pregled istraživanja, Auditory perception in people with autism spectrum disorders",
pages = "49-31",
number = "1",
volume = "21",
doi = "10.5937/specedreh21-34559"
}

Đoković, S., Gligorović, M.,& Ostojić-Zeljković, S.. (2022). Auditivna percepcija kod osoba s poremećajem iz spektra autizma - pregled istraživanja. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 21(1), 31-49.
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34559

Đoković S, Gligorović M, Ostojić-Zeljković S. Auditivna percepcija kod osoba s poremećajem iz spektra autizma - pregled istraživanja. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2022;21(1):31-49.
doi:10.5937/specedreh21-34559 .

Đoković, Sanja, Gligorović, Milica, Ostojić-Zeljković, Sanja, "Auditivna percepcija kod osoba s poremećajem iz spektra autizma - pregled istraživanja" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 21, no. 1 (2022):31-49,
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34559 . .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4804
AB  - Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature
ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka
Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma.
AB  - Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Primena terapije igrom usmerene na dete
T1  - Application of child centered play therapy
EP  - 86
IS  - 1
SP  - 73
VL  - 28
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature
ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka
Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma., Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Primena terapije igrom usmerene na dete, Application of child centered play therapy",
pages = "86-73",
number = "1",
volume = "28",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 28(1), 73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola. 2022;28(1):73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Primena terapije igrom usmerene na dete" in Beogradska defektološka škola, 28, no. 1 (2022):73-86,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4804 .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4653
AB  - Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma.
AB  - Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Primena terapije igrom usmerene na dete
T1  - Application of child centered play therapy
EP  - 86
IS  - 1
SP  - 73
VL  - 28
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Igra ima nezamenljiv značaj u celokupnom dečijem razvoju. Deca teško
izražavaju svoje emocije stoga je igra najbolji način njihovog proživljavanja i
izražavanja. Ona omogućava da dete na prirodan način samostalno rešava
svoje probleme. Nedirektivna terapija igrom usmerena na dete predstavlja
proces u kom dete samostalno bira igračke i tip igre kako bi izrazio različita
emocionalna stanja. Cilj ovog rada je da se pregledom i analizom dostupne literature ukaže na značaj primene terapije igrom usmerene na dete. Pretraga
literature realizovana je kroz Google Scholar i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Na osnovu analize dostupne
literature može da se zaključi da terapija igrom usmerena na dete ima široku
upotrebu. Pozitivan uticaj ima kod dece koja pokazuju probleme ponašanju,
probleme pri usvajanju školskih znanja, teškoće u uspostavljanju socijalnih
odnosa, probleme afektivnog vezivanja. Efikasna je i kod dece s poremećajem
iz spektra autizma., Play has irreplaceable significance in the overall development of children.
Children find it difficult to express their emotions, so play is the best way to
experience and express them. It allows the child to solve its problem in natural
way on its own. Non-directive child-centered play therapy is a process in
which child independently chooses toys and type of game to express different
emotional states. The aim of this paper is to review and analyze available
literature to point out importance of the applications of child-centered play
therapy. The literature search was realized through Google Scholar and service
of Consortium of libraries of Serbia for unified procurement – KOBSON.
Based on the analysis of the available literature, it can be concluded that
child-centered play therapy is widely used. It has a positive effect on children
who show behavioral problems, problems in acquisition school knowledge,
difficulties in establishing social relations, problems of affective attachment. It
is effective in children with autism spectrum disorder.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Primena terapije igrom usmerene na dete, Application of child centered play therapy",
pages = "86-73",
number = "1",
volume = "28",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 28(1), 73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Primena terapije igrom usmerene na dete. in Beogradska defektološka škola. 2022;28(1):73-86.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Primena terapije igrom usmerene na dete" in Beogradska defektološka škola, 28, no. 1 (2022):73-86,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4653 .

TY  - JOUR
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4226
AB  - Uvod: Stav prosvetnih radnika prema inkluziji predstavlja značajan faktor uspešne edukacije učenika sa teškoćama u razvoju. Ciljevi: Ciljevi istraživanja bili su da se procene stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji, kao i da se utvrde razlike u stavovima između nastavnika razredne nastave, nastavnika predmetne nastave u osnovnim i nastavnika predmetne nastave u srednjim školama. Posebni ciljevi odnosili su se na utvrđivanje razlika u stavovima nastavnika u odnosu na životno doba i iskustvo u radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Metode: Istraživanje je sprovedeno na prigodnom uzorku od 101 nastavnika razredne nastave i nastavnika predmetne nastave osnovnih i srednjih škola, oba pola (67.3% ženskog i 32.7% muškog), starosti od 24 do 53 godine. Nastavnici razredne nastave čine 38.6% uzorka, 33.8% su predmetni nastavnici iz osnovnih škola i 27.6% predmetni nastavnici iz srednjih škola. Manje od polovine ispitanika (43.6%) imalo je iskustva u nastavnom radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Primenjena je revidirana Skala mišljenja o inkluziji učenika sa teškoćama. Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da najveći broj nastavnika razredne nastave ima negativan stav, dok se prosečni skorovi nastavnika predmetne nastave u osnovnim i srednjim školama grupišu u zoni neutralnih stavova prema inkluzivnom obrazovanju. Mlađi nastavnici razredne nastave, bez iskustva u inkluzivnoj nastavi, smatraju da je inkluzija značajna za učenike sa teškoćama u razvoju. Stariji nastavnici razredne nastave uviđaju probleme inkluzivnog obrazovanja. Zaključak: Na osnovu dobijenih podataka smatramo da je prosvetnim radnicima neophodno obezbediti kvalitetnu kontinuiranu defektološku podršku, sticanje neformalnog iskustva, značajno smanjiti broj učenika u odeljenju, kao i obezbediti materijalne resurse tokom realizacije inkluzivne nastave.
AB  - Introduction. The attitudes of educators towards inclusive education are a significant
factor in successful education of students with disabilities. Objectives. The objectives
of this research were to assess the attitudes of educators towards inclusion as well as to
determine the differences in the attitudes between class teachers, primary school teachers
and secondary school teachers. The specific objectives were to identify the differences
in attitudes of teachers in relation to age and experience in working with students with
disabilities. Methods. The survey was conducted on a convenient sample of 101 teachers,
of both sexes (female 67.3% and 32.7% male), 24 to 53 years of age. Class teachers made
up 38.6% of the sample, 33.8% were primary school teachers and 27.6% were secondary
school teachers. Less than half of the respondents (43.6%) had experience in educating
students with disabilities. A revised Opinions Relative to Integration of Students with
Disabilities was applied. Results. The results indicate that most class teachers had a
negative attitude, while the average scores of teachers in primary and secondary schools
were grouped around neutral attitudes towards inclusive education. Younger teachers
without experience in inclusive teaching believed that inclusive education was important
for students with disabilities. Senior teachers recognized the problems of inclusive
education. Conclusion. Based on the obtained data, we think that it is necessary to
provide teachers with quality and continuous support of special educators in order to
acquire informal experience, significantly reduce the number of students in classes, and
provide material resources during inclusive teaching.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.
T1  - Educators’ attitudes towards inclusive education
EP  - 30
IS  - 1
SP  - 15
VL  - 21
DO  - 10.5937/specedreh21-34279
ER  - 

@article{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Milanović-Dobrota, Biljana",
year = "2022",
abstract = "Uvod: Stav prosvetnih radnika prema inkluziji predstavlja značajan faktor uspešne edukacije učenika sa teškoćama u razvoju. Ciljevi: Ciljevi istraživanja bili su da se procene stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji, kao i da se utvrde razlike u stavovima između nastavnika razredne nastave, nastavnika predmetne nastave u osnovnim i nastavnika predmetne nastave u srednjim školama. Posebni ciljevi odnosili su se na utvrđivanje razlika u stavovima nastavnika u odnosu na životno doba i iskustvo u radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Metode: Istraživanje je sprovedeno na prigodnom uzorku od 101 nastavnika razredne nastave i nastavnika predmetne nastave osnovnih i srednjih škola, oba pola (67.3% ženskog i 32.7% muškog), starosti od 24 do 53 godine. Nastavnici razredne nastave čine 38.6% uzorka, 33.8% su predmetni nastavnici iz osnovnih škola i 27.6% predmetni nastavnici iz srednjih škola. Manje od polovine ispitanika (43.6%) imalo je iskustva u nastavnom radu sa učenicima sa teškoćama u razvoju. Primenjena je revidirana Skala mišljenja o inkluziji učenika sa teškoćama. Rezultati: Dobijeni rezultati ukazuju da najveći broj nastavnika razredne nastave ima negativan stav, dok se prosečni skorovi nastavnika predmetne nastave u osnovnim i srednjim školama grupišu u zoni neutralnih stavova prema inkluzivnom obrazovanju. Mlađi nastavnici razredne nastave, bez iskustva u inkluzivnoj nastavi, smatraju da je inkluzija značajna za učenike sa teškoćama u razvoju. Stariji nastavnici razredne nastave uviđaju probleme inkluzivnog obrazovanja. Zaključak: Na osnovu dobijenih podataka smatramo da je prosvetnim radnicima neophodno obezbediti kvalitetnu kontinuiranu defektološku podršku, sticanje neformalnog iskustva, značajno smanjiti broj učenika u odeljenju, kao i obezbediti materijalne resurse tokom realizacije inkluzivne nastave., Introduction. The attitudes of educators towards inclusive education are a significant
factor in successful education of students with disabilities. Objectives. The objectives
of this research were to assess the attitudes of educators towards inclusion as well as to
determine the differences in the attitudes between class teachers, primary school teachers
and secondary school teachers. The specific objectives were to identify the differences
in attitudes of teachers in relation to age and experience in working with students with
disabilities. Methods. The survey was conducted on a convenient sample of 101 teachers,
of both sexes (female 67.3% and 32.7% male), 24 to 53 years of age. Class teachers made
up 38.6% of the sample, 33.8% were primary school teachers and 27.6% were secondary
school teachers. Less than half of the respondents (43.6%) had experience in educating
students with disabilities. A revised Opinions Relative to Integration of Students with
Disabilities was applied. Results. The results indicate that most class teachers had a
negative attitude, while the average scores of teachers in primary and secondary schools
were grouped around neutral attitudes towards inclusive education. Younger teachers
without experience in inclusive teaching believed that inclusive education was important
for students with disabilities. Senior teachers recognized the problems of inclusive
education. Conclusion. Based on the obtained data, we think that it is necessary to
provide teachers with quality and continuous support of special educators in order to
acquire informal experience, significantly reduce the number of students in classes, and
provide material resources during inclusive teaching.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji., Educators’ attitudes towards inclusive education",
pages = "30-15",
number = "1",
volume = "21",
doi = "10.5937/specedreh21-34279"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A.,& Milanović-Dobrota, B.. (2022). Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 21(1), 15-30.
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34279

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Milanović-Dobrota B. Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji.. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2022;21(1):15-30.
doi:10.5937/specedreh21-34279 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Milanović-Dobrota, Biljana, "Stavovi prosvetnih radnika prema inkluziji." in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 21, no. 1 (2022):15-30,
https://doi.org/10.5937/specedreh21-34279 . .

TY  - CONF
AU  - Dučić, Bojan
AU  - Kaljača, Svetlana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4706
AB  - Poremećaj pažnje sa hiperkinetskim poremećajem (AttentionDeficit/Hyperactivity Disorder 
ADHD) je jedan od najčešće registrovanih neurorazvojnih poremećaja, čije manifestacije 
značajno ugrožavaju kvalitet života i predstavljaju rizik za mentalno zdravlje ne samo osobe sa 
ADHD, već i članova njene porodice. Cilj rada je prikaz efekata programa intervencije zasnovane 
na majndfulnes pristupu kojom su obuhvaćeni roditelji i njihova deca sa ADHD, kao i 
metodologije evaluacije ovog tipa intervencije. Pristup studijama obuhvaćenim ovim radom 
omogućen je upotrebom baza podataka Google Scholar, KOBSON, EBSCO, SAGE i Wiley. Na 
osnovu rezultata većine analiziranih radova, može se zaključiti da se primenom mindfulness 
tehnika unapređuje upotreba strategija samoregulacije, uspešnije rešavaju konflikati na relaciji 
roditelji-deca sa ADHD, umanjuje se nivo doživljenog stresa i poboljšava kvalitet porodičnih 
odnosa. Takođe je utvrđeno da ovaj oblik intervencije utiče na snižavanje teškoća vezanih za 
održavanje pažnje i učestalost ispoljavanja hiperaktivnog ponašanja i impulsivnog reagovanja 
kod dece i adolescenata sa ADHD. Pored prikaza efekata intervencije, analizirana su najčešće 
uočena metodološka ograničenja odabranih studija. Na osnovu rezultata analiziranih radova, 
može se zaključiti da intervencije zasnovane na mindfulnes tehnikama usmerene na porodicu, 
predstavljaju jedan od načina unapređenja kvaliteta života dece sa ADHD i njihovih roditelja.
AB  - Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) is one of the most commonly registered 
neurodevelopmental disorders, whose manifestations significantly endanger the quality of life 
and pose a risk to the mental health of not only people with ADHD, but also their family members. 
The aim of this paper is to present the effects of intervention program based on the mindfulness 
approach that includes parents and their children with ADHD, as well as methodologies for 
evaluating this type of intervention. Access to the studies covered by this paper is provided by 
using the databases Google Scholar, KOBSON, EBSCO, SAGE and Wiley. Based on the results 
of most of the analyzed papers, it can be concluded that the use of mindfulness techniques 
improves the use of self-regulatory strategies, conflicts between parents of children with ADHD 
are more successfully resolved, the level of stress is reduced and the quality of family 
relationships is improved. It has also been established that this form of intervention reduces the 
difficulties associated with maintaining attention and the frequency of hyperactive behavior and 
impulsive reactions in children and adolescents with ADHD. In addition to the presentation of 
the effects of the intervention, the most frequently observed methodological limitations of the research included in the selected literature were analyzed. Based on the results of the analyzed 
works, it can be concluded that interventions based on mindfulness techniques aimed at the family 
are one of the ways to improve the quality of life of children with ADHD and their parents.
PB  - Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih
C3  - Tematski zbornik XIII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ 24. - 26. 06. 2022. godine, Aranđelovac, Srbija
T1  - Efekti programa majndfulnes intervencije kod roditelja i njihove dece sa ADHD – pregled radova
T1  - Effects of the mindfulness intervention programs for children with ADHD and their parents - a review of papers
EP  - 533
SP  - 525
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4706
ER  - 

@conference{
author = "Dučić, Bojan and Kaljača, Svetlana",
year = "2022",
abstract = "Poremećaj pažnje sa hiperkinetskim poremećajem (AttentionDeficit/Hyperactivity Disorder 
ADHD) je jedan od najčešće registrovanih neurorazvojnih poremećaja, čije manifestacije 
značajno ugrožavaju kvalitet života i predstavljaju rizik za mentalno zdravlje ne samo osobe sa 
ADHD, već i članova njene porodice. Cilj rada je prikaz efekata programa intervencije zasnovane 
na majndfulnes pristupu kojom su obuhvaćeni roditelji i njihova deca sa ADHD, kao i 
metodologije evaluacije ovog tipa intervencije. Pristup studijama obuhvaćenim ovim radom 
omogućen je upotrebom baza podataka Google Scholar, KOBSON, EBSCO, SAGE i Wiley. Na 
osnovu rezultata većine analiziranih radova, može se zaključiti da se primenom mindfulness 
tehnika unapređuje upotreba strategija samoregulacije, uspešnije rešavaju konflikati na relaciji 
roditelji-deca sa ADHD, umanjuje se nivo doživljenog stresa i poboljšava kvalitet porodičnih 
odnosa. Takođe je utvrđeno da ovaj oblik intervencije utiče na snižavanje teškoća vezanih za 
održavanje pažnje i učestalost ispoljavanja hiperaktivnog ponašanja i impulsivnog reagovanja 
kod dece i adolescenata sa ADHD. Pored prikaza efekata intervencije, analizirana su najčešće 
uočena metodološka ograničenja odabranih studija. Na osnovu rezultata analiziranih radova, 
može se zaključiti da intervencije zasnovane na mindfulnes tehnikama usmerene na porodicu, 
predstavljaju jedan od načina unapređenja kvaliteta života dece sa ADHD i njihovih roditelja., Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) is one of the most commonly registered 
neurodevelopmental disorders, whose manifestations significantly endanger the quality of life 
and pose a risk to the mental health of not only people with ADHD, but also their family members. 
The aim of this paper is to present the effects of intervention program based on the mindfulness 
approach that includes parents and their children with ADHD, as well as methodologies for 
evaluating this type of intervention. Access to the studies covered by this paper is provided by 
using the databases Google Scholar, KOBSON, EBSCO, SAGE and Wiley. Based on the results 
of most of the analyzed papers, it can be concluded that the use of mindfulness techniques 
improves the use of self-regulatory strategies, conflicts between parents of children with ADHD 
are more successfully resolved, the level of stress is reduced and the quality of family 
relationships is improved. It has also been established that this form of intervention reduces the 
difficulties associated with maintaining attention and the frequency of hyperactive behavior and 
impulsive reactions in children and adolescents with ADHD. In addition to the presentation of 
the effects of the intervention, the most frequently observed methodological limitations of the research included in the selected literature were analyzed. Based on the results of the analyzed 
works, it can be concluded that interventions based on mindfulness techniques aimed at the family 
are one of the ways to improve the quality of life of children with ADHD and their parents.",
publisher = "Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih",
journal = "Tematski zbornik XIII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ 24. - 26. 06. 2022. godine, Aranđelovac, Srbija",
title = "Efekti programa majndfulnes intervencije kod roditelja i njihove dece sa ADHD – pregled radova, Effects of the mindfulness intervention programs for children with ADHD and their parents - a review of papers",
pages = "533-525",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4706"
}

Dučić, B.,& Kaljača, S.. (2022). Efekti programa majndfulnes intervencije kod roditelja i njihove dece sa ADHD – pregled radova. in Tematski zbornik XIII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ 24. - 26. 06. 2022. godine, Aranđelovac, Srbija
Udruženje za podršku i kreativni razvoj djece i mladih., 525-533.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4706

Dučić B, Kaljača S. Efekti programa majndfulnes intervencije kod roditelja i njihove dece sa ADHD – pregled radova. in Tematski zbornik XIII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ 24. - 26. 06. 2022. godine, Aranđelovac, Srbija. 2022;:525-533.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4706 .

Dučić, Bojan, Kaljača, Svetlana, "Efekti programa majndfulnes intervencije kod roditelja i njihove dece sa ADHD – pregled radova" in Tematski zbornik XIII Međunarodna naučno-stručna konferencija „Unapređenje kvalitete života djece i mladih“ 24. - 26. 06. 2022. godine, Aranđelovac, Srbija (2022):525-533,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4706 .

TY  - CONF
AU  - Jerinić, Vesna
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Bokun, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4138
AB  - Mucanje se, prema petoj reviziji Dijagnostičkog i statističkog priručnika za
mentalne poremećaje Američkog psihijatrijskog udruženja (DSM-5), definiše kao
poremećaj tečnosti govora koji se uglavnom javlja u detinjstvu. To je multifaktorijalan
poremećaj koji se najčešće ispoljava produžavanjem, ponavljanjem ili blokadama tokom
produkcije glasova, slogova i reči. Povezuje se sa atipičnim govornim obrascem, ali
uključuje i druge razvojne oblasti kao što su emocije, kognicija i socijalni aspekt.
Kritičan period za pojavu mucanja je između druge i pete godine kada se usled
nesklada između nedovoljno zrelih govorno-jezičkih sposobnosti i povećanih
komunikacionih potreba deteta javljaju repeticije glasova, slogova i reči, ali i drugi znakovi
govorne disfluentnosti. Logopedski tretman je najznačajniji deo kompleksne terapije
mucanja, a naročito je izazovan kod dece predškolskog uzrasta, jer zahteva pažljiv odabir
tehnika u skladu sa njihovim individualnim karakteristikama i potrebama.
Cilj ovog rada je prikaz tehnike odgovora uslovljenih stimulusima kao jedne od
strategija za korekciju mucanja, kod dece predškolskog uzrasta.
Tehnika odgovora uslovljenih stimulusima zasniva se na principu prilagođavanja
terapeutovih reakcija detetovom govoru. Kada ono formuliše fluentan govorni iskaz,
terapeut ga nagrađuje pohvalom dok na disfluentne sekvence reaguje adekvatnom
mimikom i suptilnim imenovanjem greške dajući mu do znanja da govor nije bio
zadovoljavajućeg kvaliteta. Na početku terapije, logoped podstiče izgovor najkraće
govorne jedinice koju dete može fluentno da produkuje, kako bi pohvalom uticao na
učvršćivanje poželjnih odgovora. Kraća trajanja stimulusa nad kojima može češće da se
vrši kontrola biće efikasnija od dugotrajnijih stimulusa, a čak se sugeriše da bi stimulans
u produženom trajanju mogao da bude frustrirajući. Krajnji cilj predstavlja produžavanje
fluentnog izgovora do optimalnog nivoa, neophodnog za ostvarivanje efikasne
komunikacije.
Primena ove tehnike pomaže deci da razumeju prirodu mucanja, steknu uvid u
kvalitet svog govora i pozitivnim potkrepljenjem prevaziđu disfluentne sekvence. Ovo je
indirektna tehnika i kao takva je prihvatljiva za mlađu decu sa kojom se realizuje terapija
kroz igru.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
T1  - Primena tehnike odgovora uslovljenih stimulusima (response contingent stimuli) u tretmanu mucanja.
EP  - 195
SP  - 195
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4138
ER  - 

@conference{
author = "Jerinić, Vesna and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Bokun, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana",
year = "2022",
abstract = "Mucanje se, prema petoj reviziji Dijagnostičkog i statističkog priručnika za
mentalne poremećaje Američkog psihijatrijskog udruženja (DSM-5), definiše kao
poremećaj tečnosti govora koji se uglavnom javlja u detinjstvu. To je multifaktorijalan
poremećaj koji se najčešće ispoljava produžavanjem, ponavljanjem ili blokadama tokom
produkcije glasova, slogova i reči. Povezuje se sa atipičnim govornim obrascem, ali
uključuje i druge razvojne oblasti kao što su emocije, kognicija i socijalni aspekt.
Kritičan period za pojavu mucanja je između druge i pete godine kada se usled
nesklada između nedovoljno zrelih govorno-jezičkih sposobnosti i povećanih
komunikacionih potreba deteta javljaju repeticije glasova, slogova i reči, ali i drugi znakovi
govorne disfluentnosti. Logopedski tretman je najznačajniji deo kompleksne terapije
mucanja, a naročito je izazovan kod dece predškolskog uzrasta, jer zahteva pažljiv odabir
tehnika u skladu sa njihovim individualnim karakteristikama i potrebama.
Cilj ovog rada je prikaz tehnike odgovora uslovljenih stimulusima kao jedne od
strategija za korekciju mucanja, kod dece predškolskog uzrasta.
Tehnika odgovora uslovljenih stimulusima zasniva se na principu prilagođavanja
terapeutovih reakcija detetovom govoru. Kada ono formuliše fluentan govorni iskaz,
terapeut ga nagrađuje pohvalom dok na disfluentne sekvence reaguje adekvatnom
mimikom i suptilnim imenovanjem greške dajući mu do znanja da govor nije bio
zadovoljavajućeg kvaliteta. Na početku terapije, logoped podstiče izgovor najkraće
govorne jedinice koju dete može fluentno da produkuje, kako bi pohvalom uticao na
učvršćivanje poželjnih odgovora. Kraća trajanja stimulusa nad kojima može češće da se
vrši kontrola biće efikasnija od dugotrajnijih stimulusa, a čak se sugeriše da bi stimulans
u produženom trajanju mogao da bude frustrirajući. Krajnji cilj predstavlja produžavanje
fluentnog izgovora do optimalnog nivoa, neophodnog za ostvarivanje efikasne
komunikacije.
Primena ove tehnike pomaže deci da razumeju prirodu mucanja, steknu uvid u
kvalitet svog govora i pozitivnim potkrepljenjem prevaziđu disfluentne sekvence. Ovo je
indirektna tehnika i kao takva je prihvatljiva za mlađu decu sa kojom se realizuje terapija
kroz igru.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.",
title = "Primena tehnike odgovora uslovljenih stimulusima (response contingent stimuli) u tretmanu mucanja.",
pages = "195-195",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4138"
}

Jerinić, V., Đurić-Zdravković, A., Bokun, A.,& Japundža-Milisavljević, M.. (2022). Primena tehnike odgovora uslovljenih stimulusima (response contingent stimuli) u tretmanu mucanja.. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
Društvo defektologa Srbije., 195-195.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4138

Jerinić V, Đurić-Zdravković A, Bokun A, Japundža-Milisavljević M. Primena tehnike odgovora uslovljenih stimulusima (response contingent stimuli) u tretmanu mucanja.. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.. 2022;:195-195.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4138 .

Jerinić, Vesna, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Bokun, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, "Primena tehnike odgovora uslovljenih stimulusima (response contingent stimuli) u tretmanu mucanja." in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022. (2022):195-195,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4138 .

TY  - CONF
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Bokun, Aleksandra
AU  - Jerinić, Vesna
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4139
AB  - Deca s intelektualnom ometenošću neretko pokazuju nedovoljno kontrolisano
ponašanje koje se ispoljava u vidu agresije uzrokovane promenom emocionalnog stanja.
Često pokazuju zbunjenost sopstvenom agresivnom energijom stoga je od izuzetne
važnosti da im se omoguće različite prilike za izražavanje, doživljavanje, prihvatanje i
ekspresiju emocija. Najbolji način proživljavanja sopstvenih emocija je kroz nedirektivnu
terapiju igrom budući da ona omogućava detetu da kontroliše i balansira emocije,
posebno negativne kao što su bes, strah, bol i uznemirenost. Pištolji, vreće za udaranje,
superheroji i slične „agresivne“ igračke oslobađaju decu napetosti i stresa. Dete tokom
nedirektivne igre uz podršku terapeuta obrađuje, objašnjava, shvata i integriše svoja
neprijatna ranija iskustva. Cilj rada je da se na osnovu pregleda i analize literature ukaže
na značaj primene nedirektivne terapije igrom kod dece s intelektualnom ometenošću
koja pokazuju agresivno ponašanje. Pretraga literature realizovana je kroz Google Scholar
i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Analiza
malobrojnih istraživačih radova pokazuje da je nedirektivna terapija igrom značajan
metod za umerenu redukciju agresivnog ponašanja kod dece s intelektualnom
ometenoću. Autori navode da su deca tokom terapije u prijatnom i bezbednom
okruženju ispoljavala agresivno ponašanje na koje je terapeut davao empatičan odgovor.
Kroz izražavanje agresivnog ponašanja u sobi za igru u prisustvu terapeuta koji
verbalizuje sva dečija osećanja i radnje deca su naučila kako da zadovolje sopstvene
potrebe na društveno prihvatljiv način. Istraživači ukazuju na potrebu za opsežnijim
istraživanjima koja bi procenjivala uticaj nedirektivne terapije igrom na smanjenje
agresivnog ponašanja kod dece s intelektualom ometenošću.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
T1  - Nedirektivna terapija igrom i agresivno ponašanje kod dece s intelektualnom ometenošću
EP  - 193
SP  - 193
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4139
ER  - 

@conference{
author = "Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra and Bokun, Aleksandra and Jerinić, Vesna",
year = "2022",
abstract = "Deca s intelektualnom ometenošću neretko pokazuju nedovoljno kontrolisano
ponašanje koje se ispoljava u vidu agresije uzrokovane promenom emocionalnog stanja.
Često pokazuju zbunjenost sopstvenom agresivnom energijom stoga je od izuzetne
važnosti da im se omoguće različite prilike za izražavanje, doživljavanje, prihvatanje i
ekspresiju emocija. Najbolji način proživljavanja sopstvenih emocija je kroz nedirektivnu
terapiju igrom budući da ona omogućava detetu da kontroliše i balansira emocije,
posebno negativne kao što su bes, strah, bol i uznemirenost. Pištolji, vreće za udaranje,
superheroji i slične „agresivne“ igračke oslobađaju decu napetosti i stresa. Dete tokom
nedirektivne igre uz podršku terapeuta obrađuje, objašnjava, shvata i integriše svoja
neprijatna ranija iskustva. Cilj rada je da se na osnovu pregleda i analize literature ukaže
na značaj primene nedirektivne terapije igrom kod dece s intelektualnom ometenošću
koja pokazuju agresivno ponašanje. Pretraga literature realizovana je kroz Google Scholar
i servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Analiza
malobrojnih istraživačih radova pokazuje da je nedirektivna terapija igrom značajan
metod za umerenu redukciju agresivnog ponašanja kod dece s intelektualnom
ometenoću. Autori navode da su deca tokom terapije u prijatnom i bezbednom
okruženju ispoljavala agresivno ponašanje na koje je terapeut davao empatičan odgovor.
Kroz izražavanje agresivnog ponašanja u sobi za igru u prisustvu terapeuta koji
verbalizuje sva dečija osećanja i radnje deca su naučila kako da zadovolje sopstvene
potrebe na društveno prihvatljiv način. Istraživači ukazuju na potrebu za opsežnijim
istraživanjima koja bi procenjivala uticaj nedirektivne terapije igrom na smanjenje
agresivnog ponašanja kod dece s intelektualom ometenošću.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.",
title = "Nedirektivna terapija igrom i agresivno ponašanje kod dece s intelektualnom ometenošću",
pages = "193-193",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4139"
}

Japundža-Milisavljević, M., Đurić-Zdravković, A., Bokun, A.,& Jerinić, V.. (2022). Nedirektivna terapija igrom i agresivno ponašanje kod dece s intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
Društvo defektologa Srbije., 193-193.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4139

Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A, Bokun A, Jerinić V. Nedirektivna terapija igrom i agresivno ponašanje kod dece s intelektualnom ometenošću. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.. 2022;:193-193.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4139 .

Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, Bokun, Aleksandra, Jerinić, Vesna, "Nedirektivna terapija igrom i agresivno ponašanje kod dece s intelektualnom ometenošću" in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022. (2022):193-193,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4139 .

TY  - CONF
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Roknić, Ana
AU  - Bokun, Aleksandra
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4140
AB  - Dravet sindrom (DS; šifra 8A61.11 prema ICD-11) je retka razvojna i epileptička
encefalopatija koju karakterišu farmakorezistentna epilepsija i duboko oštećenje
neurokognitivnog funkcionisanja, sa spektrom kognitivnih, jezičkih i motoričkih
poremećaja, kao i poremećaja ponašanja. Ovi ispadi počinju u prvoj godini života i često
evoluiraju u epileptički status. Deca sa DS su pod visokim rizikom od smrti, posebno od
iznenadne neočekivane smrti u epilepsiji. Ponavljanje napada i indirektni efekti koji se
odnose na njihove komorbiditete čini decu sa DS i njihove porodice ranjivom
populacijom kada su zdravstveni sistemi ugroženi, kao što je to slučaj tokom pandemije
COVID-19. Infekcije i febrilnost često pogoršavaju stanje i izazivaju napade i epileptički
status kod dece sa DS.
Rani podaci pokazuju različite neurološke manifestacije kod značajnog dela
pacijenata sa SARS-CoV-2 infekcijom, iako postoji malo dokumentacije o efektima na
osobe sa epilepsijom. Kod 50% osoba sa DS kod kojih su se razvili mogući ili verovatni
simptomi COVID-19, prijavljeno je pogoršanje napada, u smislu učestalosti ili trajanja
napada ili oboje, ali nisu opisane epizode epileptičkog statusa ili druge komplikacije.
Nekoliko porodica opisalo je sličan obrazac rasplamsavanja napada kao i tokom bilo koje
istovremene respiratorne infekcije. Nisu prijavljene druge post-infektivne komplikacije.
Iako nije bilo razlike u godinama osoba s DS koje su imale simptome kompatibilne sa
COVID-19, izdvaja se zapažanje da su većina onih kojima je potrebna medicinska pomoć
bila deca (uglavnom mlađa od 12 godina). Studije sa oprezom zaključuju da DS možda
neće uzrokovati povećan rizik od teških ishoda COVID-19 u poređenju sa drugim
zdravstvenim stanjima, pod pretpostavkom da postoji zaštita, prevencija i kontrola
infekcije. Svakako, važna je procena komorbiditeta koji mogu povećati rizik od teških
ishoda. Vakcinacija za sada izgleda kao strategija koja najviše obećava zaštitu od teških
ishoda COVID-19 kod DS. Iako je vakcinacija često faktor koji izaziva napad kod DS,
sada postoje utvrđeni dokazi da raniji napad povezan sa vakcinacijom ne menja tok stanja
kod DS.
Uticaj COVID-19 na epilepsiju još nije u potpunosti utvrđen, jer postoji samo
nekoliko retrospektivnih studija koje izveštavaju o neurološkim simptomima, koji ne
uključuju uvek napade, u kontekstu teškog akutnog respiratornog sindroma usled
COVID-19. U tom slučaju, nedostatak prospektivnih studija predstavlja glavno
ograničenje za pripisivanje uzročnosti.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
T1  - Dravet sindrom u COVID-19 eri
EP  - 188
SP  - 188
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4140
ER  - 

@conference{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Roknić, Ana and Bokun, Aleksandra",
year = "2022",
abstract = "Dravet sindrom (DS; šifra 8A61.11 prema ICD-11) je retka razvojna i epileptička
encefalopatija koju karakterišu farmakorezistentna epilepsija i duboko oštećenje
neurokognitivnog funkcionisanja, sa spektrom kognitivnih, jezičkih i motoričkih
poremećaja, kao i poremećaja ponašanja. Ovi ispadi počinju u prvoj godini života i često
evoluiraju u epileptički status. Deca sa DS su pod visokim rizikom od smrti, posebno od
iznenadne neočekivane smrti u epilepsiji. Ponavljanje napada i indirektni efekti koji se
odnose na njihove komorbiditete čini decu sa DS i njihove porodice ranjivom
populacijom kada su zdravstveni sistemi ugroženi, kao što je to slučaj tokom pandemije
COVID-19. Infekcije i febrilnost često pogoršavaju stanje i izazivaju napade i epileptički
status kod dece sa DS.
Rani podaci pokazuju različite neurološke manifestacije kod značajnog dela
pacijenata sa SARS-CoV-2 infekcijom, iako postoji malo dokumentacije o efektima na
osobe sa epilepsijom. Kod 50% osoba sa DS kod kojih su se razvili mogući ili verovatni
simptomi COVID-19, prijavljeno je pogoršanje napada, u smislu učestalosti ili trajanja
napada ili oboje, ali nisu opisane epizode epileptičkog statusa ili druge komplikacije.
Nekoliko porodica opisalo je sličan obrazac rasplamsavanja napada kao i tokom bilo koje
istovremene respiratorne infekcije. Nisu prijavljene druge post-infektivne komplikacije.
Iako nije bilo razlike u godinama osoba s DS koje su imale simptome kompatibilne sa
COVID-19, izdvaja se zapažanje da su većina onih kojima je potrebna medicinska pomoć
bila deca (uglavnom mlađa od 12 godina). Studije sa oprezom zaključuju da DS možda
neće uzrokovati povećan rizik od teških ishoda COVID-19 u poređenju sa drugim
zdravstvenim stanjima, pod pretpostavkom da postoji zaštita, prevencija i kontrola
infekcije. Svakako, važna je procena komorbiditeta koji mogu povećati rizik od teških
ishoda. Vakcinacija za sada izgleda kao strategija koja najviše obećava zaštitu od teških
ishoda COVID-19 kod DS. Iako je vakcinacija često faktor koji izaziva napad kod DS,
sada postoje utvrđeni dokazi da raniji napad povezan sa vakcinacijom ne menja tok stanja
kod DS.
Uticaj COVID-19 na epilepsiju još nije u potpunosti utvrđen, jer postoji samo
nekoliko retrospektivnih studija koje izveštavaju o neurološkim simptomima, koji ne
uključuju uvek napade, u kontekstu teškog akutnog respiratornog sindroma usled
COVID-19. U tom slučaju, nedostatak prospektivnih studija predstavlja glavno
ograničenje za pripisivanje uzročnosti.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.",
title = "Dravet sindrom u COVID-19 eri",
pages = "188-188",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4140"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Roknić, A.,& Bokun, A.. (2022). Dravet sindrom u COVID-19 eri. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
Društvo defektologa Srbije., 188-188.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4140

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Roknić A, Bokun A. Dravet sindrom u COVID-19 eri. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.. 2022;:188-188.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4140 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Roknić, Ana, Bokun, Aleksandra, "Dravet sindrom u COVID-19 eri" in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022. (2022):188-188,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4140 .

TY  - CONF
AU  - Jablan, Branka
AU  - Maksimović, Jasna
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/4144
AB  - Slepogluvoća je kombinacija oštećenja vida i oštećenja sluha koja dovodi do
teškoća u domenima komunikacije, mobilnosti i svakodnevnog funkcionisanja. Potpuno
ili delimično ograničava osobu u aktivnostima i učešću u tolikoj meri da društvo treba da
joj obezbedi posebne usluge, izmene u okruženju i asistivne tehnologije. Slepogluve
osobe pripadaju izuzetno heterogenoj grupi osoba sa invaliditetom. Deca, mladi i odrasli
se razlikuju prema vrsti, stepenu i vremenu nastanka oštećenja vida i oštećenja sluha,
fizičkim i zdravstvenim problemima, kognitivnom funkcionisanju, oblicima
komunikacije koje koriste, postojanju dodatnih smetnji u razvoju. Pristupi i intervencije
u obrazovanju i rehabilitaciji slepogluvih osoba su proistekli iz područja koja čine
obrazovanje i rehabilitacija osoba sa oštećenjem vida i obrazovanje i rehabilitacija osoba
sa oštećenjem sluha. Međutim, slepogluve osobe zahtevaju podršku i sistem usluga koje
se značajno razlikuju od onih namenjenih isključivo osobama sa oštećenjem vida ili
osobama sa oštećenjem sluha. U cilju razvijanja i održavanja komunikacije slepogluvih
osoba kreiran je širok spektar podrške, alternativnih komunikacionih sistema i tehnika i
razvijen znatan broj oblika komunikacije. Oblici komunikacije koje slepogluve osobe
mogu da koriste su: govor, znakovni jezik, locirani znakovni jezik, vođeni znakovni jezik,
prstna azbuka/abeceda, ručna azbuka/abeceda, taktilni znakovni jezik, Lormova
abeceda, pisanje na dlanu, Tadoma metod, pisani govor, uvećana štampa, Brajevo pismo.
Cilj rada je opisati oblike komunikacije koje mogu da razviju i koriste slepogluve
osobe.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
T1  - Оblici komunikacije slepogluvih osoba
EP  - 47
SP  - 47
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4144
ER  - 

@conference{
author = "Jablan, Branka and Maksimović, Jasna",
year = "2022",
abstract = "Slepogluvoća je kombinacija oštećenja vida i oštećenja sluha koja dovodi do
teškoća u domenima komunikacije, mobilnosti i svakodnevnog funkcionisanja. Potpuno
ili delimično ograničava osobu u aktivnostima i učešću u tolikoj meri da društvo treba da
joj obezbedi posebne usluge, izmene u okruženju i asistivne tehnologije. Slepogluve
osobe pripadaju izuzetno heterogenoj grupi osoba sa invaliditetom. Deca, mladi i odrasli
se razlikuju prema vrsti, stepenu i vremenu nastanka oštećenja vida i oštećenja sluha,
fizičkim i zdravstvenim problemima, kognitivnom funkcionisanju, oblicima
komunikacije koje koriste, postojanju dodatnih smetnji u razvoju. Pristupi i intervencije
u obrazovanju i rehabilitaciji slepogluvih osoba su proistekli iz područja koja čine
obrazovanje i rehabilitacija osoba sa oštećenjem vida i obrazovanje i rehabilitacija osoba
sa oštećenjem sluha. Međutim, slepogluve osobe zahtevaju podršku i sistem usluga koje
se značajno razlikuju od onih namenjenih isključivo osobama sa oštećenjem vida ili
osobama sa oštećenjem sluha. U cilju razvijanja i održavanja komunikacije slepogluvih
osoba kreiran je širok spektar podrške, alternativnih komunikacionih sistema i tehnika i
razvijen znatan broj oblika komunikacije. Oblici komunikacije koje slepogluve osobe
mogu da koriste su: govor, znakovni jezik, locirani znakovni jezik, vođeni znakovni jezik,
prstna azbuka/abeceda, ručna azbuka/abeceda, taktilni znakovni jezik, Lormova
abeceda, pisanje na dlanu, Tadoma metod, pisani govor, uvećana štampa, Brajevo pismo.
Cilj rada je opisati oblike komunikacije koje mogu da razviju i koriste slepogluve
osobe.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.",
title = "Оblici komunikacije slepogluvih osoba",
pages = "47-47",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4144"
}

Jablan, B.,& Maksimović, J.. (2022). Оblici komunikacije slepogluvih osoba. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.
Drustvo defektologa Srbije., 47-47.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4144

Jablan B, Maksimović J. Оblici komunikacije slepogluvih osoba. in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022.. 2022;:47-47.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4144 .

Jablan, Branka, Maksimović, Jasna, "Оblici komunikacije slepogluvih osoba" in Zbornik rezimea – Međunarodna stručno naučna konferencija„Dani defektologa Srbije” , Zlatibor,17- 20. Februar, 2022. (2022):47-47,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_4144 .

TY  - CONF
AU  - Jablan, Branka
AU  - Stanimirov, Ksenija
AU  - Stekić, Dunja
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3340
AB  - Znanje o reproduktivnom i seksualnom zdravlju, kontracepciji, polno
prenosivim bolestima i rizicima važni su za korišćenje zdravstvenih usluga i drugih oblika
podrške koji su posebno potrebni mladima kako bi se zaštitili od polno prenosivih bolesti
i sačuvali zdravlje. Rezultati brojnih studija ukazuju da se osobe sa oštećenjem vida
susreću sa mnogobrojnim barijerama i često komplikovanim pristupom zdravstvenoj
zaštiti i akcijama usmerenim na očuvanje reproduktivnog i seksualnog zdravlja.
Kako bi se celovito i sistematski razvijala svest o potrebi čuvanja i unapređenja
reproduktivnog i seksualnog zdravlja, potrebno je obezbediti kontinuirane zdravstveno
obrazovne programe i informacije iz tačnih izvora. Multisektorski pristup je izuzetno
važan za korišćenje usluga reproduktivnog i seksualnog zdravlja i moguće ga je postići
edukacijama svih pružalaca usluga u sistemu: zdravstvenih radnika, stručnih radnika u
socijalnoj zaštiti, prosvetnih radnika, organizacija saveza slepih i slabovidih.
Cilj rada je opisati probleme u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem
mladih osoba sa oštećenjem vida.
PB  - Društvo defektologa Srbije
C3  - Zbornik rezimea – „Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem Dani defektologa Srbije”, Zlatibor, Srbija, 18–21.02.2021.
T1  - Problemi u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem mladih sa oštećenjem vida
EP  - 83
SP  - 83
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3340
ER  - 

@conference{
author = "Jablan, Branka and Stanimirov, Ksenija and Stekić, Dunja",
year = "2021",
abstract = "Znanje o reproduktivnom i seksualnom zdravlju, kontracepciji, polno
prenosivim bolestima i rizicima važni su za korišćenje zdravstvenih usluga i drugih oblika
podrške koji su posebno potrebni mladima kako bi se zaštitili od polno prenosivih bolesti
i sačuvali zdravlje. Rezultati brojnih studija ukazuju da se osobe sa oštećenjem vida
susreću sa mnogobrojnim barijerama i često komplikovanim pristupom zdravstvenoj
zaštiti i akcijama usmerenim na očuvanje reproduktivnog i seksualnog zdravlja.
Kako bi se celovito i sistematski razvijala svest o potrebi čuvanja i unapređenja
reproduktivnog i seksualnog zdravlja, potrebno je obezbediti kontinuirane zdravstveno
obrazovne programe i informacije iz tačnih izvora. Multisektorski pristup je izuzetno
važan za korišćenje usluga reproduktivnog i seksualnog zdravlja i moguće ga je postići
edukacijama svih pružalaca usluga u sistemu: zdravstvenih radnika, stručnih radnika u
socijalnoj zaštiti, prosvetnih radnika, organizacija saveza slepih i slabovidih.
Cilj rada je opisati probleme u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem
mladih osoba sa oštećenjem vida.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije",
journal = "Zbornik rezimea – „Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem Dani defektologa Srbije”, Zlatibor, Srbija, 18–21.02.2021.",
title = "Problemi u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem mladih sa oštećenjem vida",
pages = "83-83",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3340"
}

Jablan, B., Stanimirov, K.,& Stekić, D.. (2021). Problemi u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem mladih sa oštećenjem vida. in Zbornik rezimea – „Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem Dani defektologa Srbije”, Zlatibor, Srbija, 18–21.02.2021.
Društvo defektologa Srbije., 83-83.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3340

Jablan B, Stanimirov K, Stekić D. Problemi u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem mladih sa oštećenjem vida. in Zbornik rezimea – „Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem Dani defektologa Srbije”, Zlatibor, Srbija, 18–21.02.2021.. 2021;:83-83.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3340 .

Jablan, Branka, Stanimirov, Ksenija, Stekić, Dunja, "Problemi u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem mladih sa oštećenjem vida" in Zbornik rezimea – „Stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem Dani defektologa Srbije”, Zlatibor, Srbija, 18–21.02.2021. (2021):83-83,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3340 .

TY  - CONF
AU  - Radovanović, Vesna
AU  - Karić, Jasmina
AU  - Drobac, Ana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3732
AB  - Uvod: Efekti inkluzivnog obrazovanja se često u literaturi sagledavaju kroz stavove učenika tipične populacije prema vršnjacima sa smetnjama i poremećajima, pri čemu veliki broj istraživačkih nalaza sugeriše da neposredni kontakt učenika predstavlja jedan od preduslova za formiranje pozitivnijih stavova.
Cilj: Cilj istraživanja je bio da se ispitaju i uporede stavovi učenika tipičnog razvoja u zavisnosti od toga da li pohađaju nastavu sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima.
Metod: Prigodni uzorak za istraživanje činilo je 174 učenika prvog i drugog razreda iz tri srednje škole, od kojih je 52 učenika imalo neposredni kontakt u razredu sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima.
U istraživanju je korišćena Čedok Mekmaster skala za procenu stavova prema osobama sa hendikepom. Interna konzistentnost je utvrđena Kronbahovim alfa koeficijentom i iznosi 0,73 za skalu u celini.
Rezultati: Prosečni skorovi dobijeni na skali ukazuju da učenici tipičnog razvoja imaju pozitivne stavove prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima, ukupan skor iznosi 78,86. Utvrđeno je da postoje veoma male razlike u stavovima srednjoškolaca na skali u celini, njenom kognitivnom i bihevioralnom domenu, dok je jedina razlika pronađena u afektivnom domenu skale, gde su učenici koji su imali kontakt sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima pokazali značajno viši skor (t=2,473; df=172; p=0,01).
Zaključak: Pretežno pozitivni stavovi prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima ukazuju na pozitivne efekte inkluzivnog obrazovanja, a da li su nastali usled samog prisustva učenika sa senzornim smetnjama i poremećajima ili kroz druženje i zajedničke aktivnosti je otvoreno pitanje za buduća istraživanja.
AB  - Introduction: The effects of inclusive education in the literature are most often observed through the attitudes of typically developing students towards peers with disabilities where a large number of research findings suggest that direct contact between students is one of the prerequisites for forming more positive attitudes.
Aim: The aim of this study was to examine and compare the attitudes of typically developing students depending on direct contacts in classes with peers with sensory disabilities.
Method: A convenient sample for the research consisted of 174 first and second grade students from three high schools, of which 52 students had direct contact in class with peers with sensory disabilities. The study used the Chedoke-McMaster scale to assess attitudes toward people with disabilities. Internal consistency was determined by the Cronbach’s alpha coefficient of .73 for the scale as a whole.
Results: The average scores obtained on the scale indicate that typically developing students had positive attitudes towards peers with sensory disabilities and the total score was 78.86. It was found that there were very small differences in the attitudes of high school students on the scale as a whole as well as its cognitive and behavioral domain, while the only difference was found in the affective domain of the scale, where students who have peers with sensory disabilities in their immediate surrounding showed significantly higher scores (t=2.473; df=172; p=.01).
Conclusion: The majority of positive attitudes towards peers with sensory disabilities indicate a positive effect of inclusive education, and whether that is due to the presence of students with sensory disabilities or socializing and joint activities remains an open question for future research.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
T1  - Stavovi srednjoškolaca tipičnog razvoja prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima
T1  - Attitudes of typically developing secondary school students towards peers with sensory disabilities
EP  - 171
SP  - 170
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3732
ER  - 

@conference{
author = "Radovanović, Vesna and Karić, Jasmina and Drobac, Ana",
year = "2021",
abstract = "Uvod: Efekti inkluzivnog obrazovanja se često u literaturi sagledavaju kroz stavove učenika tipične populacije prema vršnjacima sa smetnjama i poremećajima, pri čemu veliki broj istraživačkih nalaza sugeriše da neposredni kontakt učenika predstavlja jedan od preduslova za formiranje pozitivnijih stavova.
Cilj: Cilj istraživanja je bio da se ispitaju i uporede stavovi učenika tipičnog razvoja u zavisnosti od toga da li pohađaju nastavu sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima.
Metod: Prigodni uzorak za istraživanje činilo je 174 učenika prvog i drugog razreda iz tri srednje škole, od kojih je 52 učenika imalo neposredni kontakt u razredu sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima.
U istraživanju je korišćena Čedok Mekmaster skala za procenu stavova prema osobama sa hendikepom. Interna konzistentnost je utvrđena Kronbahovim alfa koeficijentom i iznosi 0,73 za skalu u celini.
Rezultati: Prosečni skorovi dobijeni na skali ukazuju da učenici tipičnog razvoja imaju pozitivne stavove prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima, ukupan skor iznosi 78,86. Utvrđeno je da postoje veoma male razlike u stavovima srednjoškolaca na skali u celini, njenom kognitivnom i bihevioralnom domenu, dok je jedina razlika pronađena u afektivnom domenu skale, gde su učenici koji su imali kontakt sa vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima pokazali značajno viši skor (t=2,473; df=172; p=0,01).
Zaključak: Pretežno pozitivni stavovi prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima ukazuju na pozitivne efekte inkluzivnog obrazovanja, a da li su nastali usled samog prisustva učenika sa senzornim smetnjama i poremećajima ili kroz druženje i zajedničke aktivnosti je otvoreno pitanje za buduća istraživanja., Introduction: The effects of inclusive education in the literature are most often observed through the attitudes of typically developing students towards peers with disabilities where a large number of research findings suggest that direct contact between students is one of the prerequisites for forming more positive attitudes.
Aim: The aim of this study was to examine and compare the attitudes of typically developing students depending on direct contacts in classes with peers with sensory disabilities.
Method: A convenient sample for the research consisted of 174 first and second grade students from three high schools, of which 52 students had direct contact in class with peers with sensory disabilities. The study used the Chedoke-McMaster scale to assess attitudes toward people with disabilities. Internal consistency was determined by the Cronbach’s alpha coefficient of .73 for the scale as a whole.
Results: The average scores obtained on the scale indicate that typically developing students had positive attitudes towards peers with sensory disabilities and the total score was 78.86. It was found that there were very small differences in the attitudes of high school students on the scale as a whole as well as its cognitive and behavioral domain, while the only difference was found in the affective domain of the scale, where students who have peers with sensory disabilities in their immediate surrounding showed significantly higher scores (t=2.473; df=172; p=.01).
Conclusion: The majority of positive attitudes towards peers with sensory disabilities indicate a positive effect of inclusive education, and whether that is due to the presence of students with sensory disabilities or socializing and joint activities remains an open question for future research.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine",
title = "Stavovi srednjoškolaca tipičnog razvoja prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima, Attitudes of typically developing secondary school students towards peers with sensory disabilities",
pages = "171-170",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3732"
}

Radovanović, V., Karić, J.,& Drobac, A.. (2021). Stavovi srednjoškolaca tipičnog razvoja prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju / University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 170-171.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3732

Radovanović V, Karić J, Drobac A. Stavovi srednjoškolaca tipičnog razvoja prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima. in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine. 2021;:170-171.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3732 .

Radovanović, Vesna, Karić, Jasmina, Drobac, Ana, "Stavovi srednjoškolaca tipičnog razvoja prema vršnjacima sa senzornim smetnjama i poremećajima" in Zbornik rezimea 11. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 29–30. oktobar 2021. godine (2021):170-171,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3732 .

TY  - JOUR
AU  - Djuric-Zdravkovic, Aleksandra
AU  - Perovic, Dijana
AU  - Milanovic-Dobrota, Biljana
AU  - Japundza-Milisavljevic, Mirjana
PY  - 2021
UR  - http://www.thieme-connect.de/DOI/DOI?10.1055/a-1193-5170
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3630
AB  - Objectives: The aim of this study is to determine the connection of gross motor skills
(locomotor skills and object control) and the degree of associated intellectual disability (ID)
in children with cerebral palsy (CP).
Participants and methods: The study sample included 54 children with CP and associated
ID age 5 years to 6 years and 11 months. For the assessment of tested skills, The Gross Motor
Function Classification System-Expanded and Revised (GMFCS-E&R), Wechsler Preschool
and Primary Scale of Intelligence-Fourth Edition (WPPSI-IV) and Test of Gross Motor
Development Second Edition (TGMD-2) were used.
Results: The results of this study indicate better quality of locomotor skills than object
control skills in children with CP and associated ID. Children with CP and mild ID have
better quality of locomotor skills and object control, than children with CP and moderate ID.
Differences between these two groups of children are presented relative to GMFCS-E&R
levels.
Conclusion: This study has determined significant interconnection of the quality of gross
motor functions and intellectual capacity in preschool children with CP. This should be
considered when creating more detailed individual developmental rehabilitation plan in
children with CP and associated ID and predict adequate measures of developmental
stimulation.
PB  - Georg Thieme Verlag KG
T2  - Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin
T2  - Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin
T1  - Gross Motor Skills in Children with Cerebral Palsy and Intellectual Disability
EP  - 51
IS  - 01
SP  - 44
VL  - 31
DO  - 10.1055/a-1193-5170
ER  - 

@article{
author = "Djuric-Zdravkovic, Aleksandra and Perovic, Dijana and Milanovic-Dobrota, Biljana and Japundza-Milisavljevic, Mirjana",
year = "2021",
abstract = "Objectives: The aim of this study is to determine the connection of gross motor skills
(locomotor skills and object control) and the degree of associated intellectual disability (ID)
in children with cerebral palsy (CP).
Participants and methods: The study sample included 54 children with CP and associated
ID age 5 years to 6 years and 11 months. For the assessment of tested skills, The Gross Motor
Function Classification System-Expanded and Revised (GMFCS-E&R), Wechsler Preschool
and Primary Scale of Intelligence-Fourth Edition (WPPSI-IV) and Test of Gross Motor
Development Second Edition (TGMD-2) were used.
Results: The results of this study indicate better quality of locomotor skills than object
control skills in children with CP and associated ID. Children with CP and mild ID have
better quality of locomotor skills and object control, than children with CP and moderate ID.
Differences between these two groups of children are presented relative to GMFCS-E&R
levels.
Conclusion: This study has determined significant interconnection of the quality of gross
motor functions and intellectual capacity in preschool children with CP. This should be
considered when creating more detailed individual developmental rehabilitation plan in
children with CP and associated ID and predict adequate measures of developmental
stimulation.",
publisher = "Georg Thieme Verlag KG",
journal = "Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin, Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin",
title = "Gross Motor Skills in Children with Cerebral Palsy and Intellectual Disability",
pages = "51-44",
number = "01",
volume = "31",
doi = "10.1055/a-1193-5170"
}

Djuric-Zdravkovic, A., Perovic, D., Milanovic-Dobrota, B.,& Japundza-Milisavljevic, M.. (2021). Gross Motor Skills in Children with Cerebral Palsy and Intellectual Disability. in Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin
Georg Thieme Verlag KG., 31(01), 44-51.
https://doi.org/10.1055/a-1193-5170

Djuric-Zdravkovic A, Perovic D, Milanovic-Dobrota B, Japundza-Milisavljevic M. Gross Motor Skills in Children with Cerebral Palsy and Intellectual Disability. in Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin. 2021;31(01):44-51.
doi:10.1055/a-1193-5170 .

Djuric-Zdravkovic, Aleksandra, Perovic, Dijana, Milanovic-Dobrota, Biljana, Japundza-Milisavljevic, Mirjana, "Gross Motor Skills in Children with Cerebral Palsy and Intellectual Disability" in Physikalische Medizin, Rehabilitationsmedizin, Kurortmedizin, 31, no. 01 (2021):44-51,
https://doi.org/10.1055/a-1193-5170 . .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Maksimović, Ivana
AU  - Roknić, Ana
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3430
AB  - Introduction. Angelman syndrome, as a rare genetic and neurodevelopmental disorder
characterized by severe intellectual deficit and falling behind in psychomotor development,
represents a challenge for adequate and correct creation of individual (re)habilitation
procedure. More precise determination of cognitive and speech profile is difficult due to
integrative hypermotor behavior and attention and speech deficits. Objective. The aim of
this paper was to analyze and summarize empirical data on clinical, cognitive and speech
characteristics of Angelman syndrome. Methods. A systematic review of the literature
published in peer-reviewed publications, from 2001 to June 5, 2021, was performed
by searching electronic databases available through the service of the Serbian Library
Consortium for Coordinated Acquisition – KOBSON. A “hand search” (Research Gate
and Google Scholar) was also used. Results. The analyzed results of the research indicate
that the presence of sensorimotor schemes that represent cognitive structures of the
earliest childhood is characteristic for Angelman syndrome. Receptive speech skills are
more developed than expressive ones, which usually do not exist. Supportive therapy,
which includes interventions in early childhood, speech therapy and occupational
programs, is very important for treatment within this clinical picture. Conclusion. It is
necessary to improve the process of assessing cognitive and speech skills due to the
targeted creation of an individual cognitive-speech developmental profile. It is also
crucial to identify urgent areas that require treatment and in which individual and family
support should be provided.
AB  - Uvod: Angelmanov sindrom, kao redak genetski i neurorazvojni poremećaj okarakterisan
teškim intelektualnim deficitom i zaostajanjem u psihomotoričkom razvoju, predstavlja
izazov za adekvatno i pravilno kreiranje individualnog (re)habilitacijskog postupka.
Preciznije određivanje kognitivnog i jezičkog profila biva onemogućeno zbog
integrativnog hipermotoričkog ponašanja i deficita pažnje i govora. Cilj: Cilj ovog rada
je analiziranje i sumiranje empirijskih podatka o kliničkim, kognitivnim i jezičkim
karakteristikama Angelmanovog sindroma. Metode: Sistematski pregled literature
objavljene u recenziranim publikacijama u periodu od 2001. godine do 5. juna 2021.
godine izvršen je pretraživanjem elektronskih baza podataka koje su dostupne preko
servisa Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Korišćena
je i „hand search” pretraga (Research Gate i Google Scholar). Rezultati: Analizirani
rezultati istraživanja ukazuju da je za Angelmanov sindrom karakteristično prisustvo
senzomotoričkih shema koje predstavljaju kognitivne strukture najranijeg detinjstva.
Veštine receptivnog govora razvijenije su od ekspresivnih, koje najčešće ne postoje.
Suportivna terapija koja uključuje intervencije u ranom detinjstvu, logopedske i
okupacione programe veoma je značajna za tretman u okviru ove kliničke slike.
Zaključak: Neophodno je unaprediti proces procene kognitivnih i jezičkih sposobnosti
zbog ciljanog kreiranja individualnog kognitivno-jezičkog razvojnog profila. Isto tako
ključno je identifikovati urgentna područja koja zahtevaju tretman i u kojima treba pružiti
individualnu i porodičnu podršku.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Kliničke i kognitivne karakteristike Angelmanovog sindroma
T1  - Clinical and cognitive characteristics of Angelman syndrome
EP  - 144
IS  - 2
SP  - 127
VL  - 20
DO  - 10.5937/specedreh20-32634
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Maksimović, Ivana and Roknić, Ana",
year = "2021",
abstract = "Introduction. Angelman syndrome, as a rare genetic and neurodevelopmental disorder
characterized by severe intellectual deficit and falling behind in psychomotor development,
represents a challenge for adequate and correct creation of individual (re)habilitation
procedure. More precise determination of cognitive and speech profile is difficult due to
integrative hypermotor behavior and attention and speech deficits. Objective. The aim of
this paper was to analyze and summarize empirical data on clinical, cognitive and speech
characteristics of Angelman syndrome. Methods. A systematic review of the literature
published in peer-reviewed publications, from 2001 to June 5, 2021, was performed
by searching electronic databases available through the service of the Serbian Library
Consortium for Coordinated Acquisition – KOBSON. A “hand search” (Research Gate
and Google Scholar) was also used. Results. The analyzed results of the research indicate
that the presence of sensorimotor schemes that represent cognitive structures of the
earliest childhood is characteristic for Angelman syndrome. Receptive speech skills are
more developed than expressive ones, which usually do not exist. Supportive therapy,
which includes interventions in early childhood, speech therapy and occupational
programs, is very important for treatment within this clinical picture. Conclusion. It is
necessary to improve the process of assessing cognitive and speech skills due to the
targeted creation of an individual cognitive-speech developmental profile. It is also
crucial to identify urgent areas that require treatment and in which individual and family
support should be provided., Uvod: Angelmanov sindrom, kao redak genetski i neurorazvojni poremećaj okarakterisan
teškim intelektualnim deficitom i zaostajanjem u psihomotoričkom razvoju, predstavlja
izazov za adekvatno i pravilno kreiranje individualnog (re)habilitacijskog postupka.
Preciznije određivanje kognitivnog i jezičkog profila biva onemogućeno zbog
integrativnog hipermotoričkog ponašanja i deficita pažnje i govora. Cilj: Cilj ovog rada
je analiziranje i sumiranje empirijskih podatka o kliničkim, kognitivnim i jezičkim
karakteristikama Angelmanovog sindroma. Metode: Sistematski pregled literature
objavljene u recenziranim publikacijama u periodu od 2001. godine do 5. juna 2021.
godine izvršen je pretraživanjem elektronskih baza podataka koje su dostupne preko
servisa Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON. Korišćena
je i „hand search” pretraga (Research Gate i Google Scholar). Rezultati: Analizirani
rezultati istraživanja ukazuju da je za Angelmanov sindrom karakteristično prisustvo
senzomotoričkih shema koje predstavljaju kognitivne strukture najranijeg detinjstva.
Veštine receptivnog govora razvijenije su od ekspresivnih, koje najčešće ne postoje.
Suportivna terapija koja uključuje intervencije u ranom detinjstvu, logopedske i
okupacione programe veoma je značajna za tretman u okviru ove kliničke slike.
Zaključak: Neophodno je unaprediti proces procene kognitivnih i jezičkih sposobnosti
zbog ciljanog kreiranja individualnog kognitivno-jezičkog razvojnog profila. Isto tako
ključno je identifikovati urgentna područja koja zahtevaju tretman i u kojima treba pružiti
individualnu i porodičnu podršku.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Kliničke i kognitivne karakteristike Angelmanovog sindroma, Clinical and cognitive characteristics of Angelman syndrome",
pages = "144-127",
number = "2",
volume = "20",
doi = "10.5937/specedreh20-32634"
}

Đurić-Zdravković, A., Japundža-Milisavljević, M., Maksimović, I.,& Roknić, A.. (2021). Kliničke i kognitivne karakteristike Angelmanovog sindroma. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 20(2), 127-144.
https://doi.org/10.5937/specedreh20-32634

Đurić-Zdravković A, Japundža-Milisavljević M, Maksimović I, Roknić A. Kliničke i kognitivne karakteristike Angelmanovog sindroma. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2021;20(2):127-144.
doi:10.5937/specedreh20-32634 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Maksimović, Ivana, Roknić, Ana, "Kliničke i kognitivne karakteristike Angelmanovog sindroma" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 20, no. 2 (2021):127-144,
https://doi.org/10.5937/specedreh20-32634 . .

TY  - JOUR
AU  - Jablan, Branka
AU  - Sjeničić, Marta
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3349
AB  - Sexuality represents one of the basic dimensions of human existence,
which is channelled through sexual and gender identification and role,
sexual orientation, eroticism, emotional commitment, satisfaction, and
reproduction. Sexuality is also linked to many significant health problems,
especially in the area of reproductive and sexual health. Sexual health is
the condition of physical, emotional, mental, and social wellbeing that is
linked with sexuality. Knowledge about sexual health, contraception and
selection of contraceptives, and the risk of sexually transmittable diseases
is not only relevant for individuals’ sexuality; it’s also important for encouraging the use of health services and other forms of support that are necessary to protect youth from sexually transmittable diseases and the
maintenance of sexual and reproductive health.
When it comes to sexuality and care of reproductive and sexual health,
some groups are especially vulnerable. Bearing in mind the specific conditions women with disabilities grow up in and their dependence on assistance and support from other people, satisfying their needs for partnership, sexuality, and parenthood becomes unattainable for many, or it takes
place under the control of professionals or family members. In this context, people with visual impairments are part of a vulnerable group, acknowledging that visual impairment leads to limitations in everyday life,
autonomy, and quality of life to its full potential.
The purpose of this article is to describe the phenomena of sexuality
and sexual health among people with visual impairments, and to point out
the existing international and national normative frameworks relevant to
the sexual health of people with disabilities. Existing legislative acts acknowledge the right to a normal sexual life, as well as to the care and
maintenance of the sexual health of people with disabilities. However,
there are many obstacles and limitations that hamper the practical application of these rights: health issues, communication problems, lack of
privacy, people’s acceptance of the inhibition of their own sexuality, or
their acceptance of the labelling and normalisation of their situation. Even
considering the existence of the regulation, the system of support for
maintaining and improving the sexual and reproductive health of women
with disabilities is not developed enough. The lack of literature relating to
this topic shows that its importance is not recognised enough among the
relevant actors, including organisations that advocate for people with
disabilities. Realising the existing general legal framework requires the
will of policymakers, who could enact and implement specific bylaw regulations, as well as activating the societal actors relevant to this field.
AB  - Seksualnost predstavlja osnovnu dimenziju ljudskog postojanja, ali i osetljivo područje ljudske intime.
Može da bude povezana sa mnogim zdravstvenim problemima, posebno sa onim iz područja reproduktivnog i seksualnog zdravlja. Postoje grupe koje su posebno ranjive kada je u pitanju seksualnost i briga o
reproduktivnom i seksualnom zdravlju. S obzirom na specifične uslove odrastanja i na zavisnost od pomoći
i podrške drugih, zadovoljenje potrebe za partnerstvom i seksualnošću za mnoge osobe sa invaliditetom
je nedostižno ili se odvija pod kontrolom profesionalaca ili članova porodice.
Cilj ovog rada je opisati fenomene seksualnosti i seksualnog zdravlja kod osoba sa oštećenjem vida i ukazati na postojeći međunarodni i nacionalni normativni okvir relevantan za seksualno zdravlje osoba sa
invaliditetom. Postojećim zakonima i strateškim aktima, osobama sa invaliditetom neosporno se priznaju
pravo na seksualni život i pravo na brigu i očuvanje seksualnog zdravlja, ali, takođe, činjenica je da postoje razna ograničenja u praksi: zdravstvena, komunikativna, nedostatak privatnosti, prihvatanje inhibiranja
sopstvene seksualnosti ili prihvatanja sredinskih etiketiranja i normiranja. I pored postojećeg strateškog
i zakonskog okvira, sistem podrške za očuvanje i unapređenje seksualnog zdravlja osoba sa invaliditetom
nije u dovoljnoj meri razvijen, a nedostatak literature o ovoj temi ukazuje da nije prepoznat ni njen značaj
među relevantnim akterima, uključujući i organizacije osoba sa invaliditetom. Realizacija postojećeg,
opšteg pravnog okvira zahteva političku volju koja bi se odrazila u donošenju konkretnih podzakonskih
akta i njihovoj implementaciji, te aktiviranju subjekata relevantnih za ovu oblast.
T2  - Stanovništvo
T1  - Seksualnost i seksualno zdravlje osoba sa invaliditetom – sa posebnim osvrtom na osobe sa oštećenjem vida
T1  - Sexuality and sexual health of the population
with disabilities, with special reference to people
with visual impairments
IS  - Early Online
DO  - 10.2298/STNV200819001J
ER  - 

@article{
author = "Jablan, Branka and Sjeničić, Marta",
year = "2021",
abstract = "Sexuality represents one of the basic dimensions of human existence,
which is channelled through sexual and gender identification and role,
sexual orientation, eroticism, emotional commitment, satisfaction, and
reproduction. Sexuality is also linked to many significant health problems,
especially in the area of reproductive and sexual health. Sexual health is
the condition of physical, emotional, mental, and social wellbeing that is
linked with sexuality. Knowledge about sexual health, contraception and
selection of contraceptives, and the risk of sexually transmittable diseases
is not only relevant for individuals’ sexuality; it’s also important for encouraging the use of health services and other forms of support that are necessary to protect youth from sexually transmittable diseases and the
maintenance of sexual and reproductive health.
When it comes to sexuality and care of reproductive and sexual health,
some groups are especially vulnerable. Bearing in mind the specific conditions women with disabilities grow up in and their dependence on assistance and support from other people, satisfying their needs for partnership, sexuality, and parenthood becomes unattainable for many, or it takes
place under the control of professionals or family members. In this context, people with visual impairments are part of a vulnerable group, acknowledging that visual impairment leads to limitations in everyday life,
autonomy, and quality of life to its full potential.
The purpose of this article is to describe the phenomena of sexuality
and sexual health among people with visual impairments, and to point out
the existing international and national normative frameworks relevant to
the sexual health of people with disabilities. Existing legislative acts acknowledge the right to a normal sexual life, as well as to the care and
maintenance of the sexual health of people with disabilities. However,
there are many obstacles and limitations that hamper the practical application of these rights: health issues, communication problems, lack of
privacy, people’s acceptance of the inhibition of their own sexuality, or
their acceptance of the labelling and normalisation of their situation. Even
considering the existence of the regulation, the system of support for
maintaining and improving the sexual and reproductive health of women
with disabilities is not developed enough. The lack of literature relating to
this topic shows that its importance is not recognised enough among the
relevant actors, including organisations that advocate for people with
disabilities. Realising the existing general legal framework requires the
will of policymakers, who could enact and implement specific bylaw regulations, as well as activating the societal actors relevant to this field., Seksualnost predstavlja osnovnu dimenziju ljudskog postojanja, ali i osetljivo područje ljudske intime.
Može da bude povezana sa mnogim zdravstvenim problemima, posebno sa onim iz područja reproduktivnog i seksualnog zdravlja. Postoje grupe koje su posebno ranjive kada je u pitanju seksualnost i briga o
reproduktivnom i seksualnom zdravlju. S obzirom na specifične uslove odrastanja i na zavisnost od pomoći
i podrške drugih, zadovoljenje potrebe za partnerstvom i seksualnošću za mnoge osobe sa invaliditetom
je nedostižno ili se odvija pod kontrolom profesionalaca ili članova porodice.
Cilj ovog rada je opisati fenomene seksualnosti i seksualnog zdravlja kod osoba sa oštećenjem vida i ukazati na postojeći međunarodni i nacionalni normativni okvir relevantan za seksualno zdravlje osoba sa
invaliditetom. Postojećim zakonima i strateškim aktima, osobama sa invaliditetom neosporno se priznaju
pravo na seksualni život i pravo na brigu i očuvanje seksualnog zdravlja, ali, takođe, činjenica je da postoje razna ograničenja u praksi: zdravstvena, komunikativna, nedostatak privatnosti, prihvatanje inhibiranja
sopstvene seksualnosti ili prihvatanja sredinskih etiketiranja i normiranja. I pored postojećeg strateškog
i zakonskog okvira, sistem podrške za očuvanje i unapređenje seksualnog zdravlja osoba sa invaliditetom
nije u dovoljnoj meri razvijen, a nedostatak literature o ovoj temi ukazuje da nije prepoznat ni njen značaj
među relevantnim akterima, uključujući i organizacije osoba sa invaliditetom. Realizacija postojećeg,
opšteg pravnog okvira zahteva političku volju koja bi se odrazila u donošenju konkretnih podzakonskih
akta i njihovoj implementaciji, te aktiviranju subjekata relevantnih za ovu oblast.",
journal = "Stanovništvo",
title = "Seksualnost i seksualno zdravlje osoba sa invaliditetom – sa posebnim osvrtom na osobe sa oštećenjem vida, Sexuality and sexual health of the population
with disabilities, with special reference to people
with visual impairments",
number = "Early Online",
doi = "10.2298/STNV200819001J"
}

Jablan, B.,& Sjeničić, M.. (2021). Seksualnost i seksualno zdravlje osoba sa invaliditetom – sa posebnim osvrtom na osobe sa oštećenjem vida. in Stanovništvo(Early Online).
https://doi.org/10.2298/STNV200819001J

Jablan B, Sjeničić M. Seksualnost i seksualno zdravlje osoba sa invaliditetom – sa posebnim osvrtom na osobe sa oštećenjem vida. in Stanovništvo. 2021;(Early Online).
doi:10.2298/STNV200819001J .

Jablan, Branka, Sjeničić, Marta, "Seksualnost i seksualno zdravlje osoba sa invaliditetom – sa posebnim osvrtom na osobe sa oštećenjem vida" in Stanovništvo, no. Early Online (2021),
https://doi.org/10.2298/STNV200819001J . .

TY  - JOUR
AU  - Milanović-Dobrota, Biljana
AU  - Vidojković, Sara
AU  - Japundža-Milisavljević, Mirjana
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
PY  - 2021
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1336
AB  - Introduction. Of all people with disabilities, persons with intellectual disabilities are the most numerous unemployed group who wait for a job the longest. In order to spend their day in a more productive way, these people spend time in centres and day-care centres within the system of social protection, but their motivation for work decreases over time. Objectives. The main goal of this research was to determine work readiness in adults with intellectual disabilities by assessing the specific dimension of work motivation, with special emphasis on determining differences in gender, level of formal education, type of family environment, and records in the National Employment Service. Methods. The convenience sample consisted of 78 respondents of both genders, users of services provided by associations for helping persons with intellectual disabilities in Belgrade. Work Readiness Scale (Rose et al., 2010) was used in this research. Results. Adults with intellectual disabilities were moderately interested in employment, but the obtained results differed from the estimated variables. Respondents who were professionally trained for work, as well as those who were registered in the records of the National Employment Service, showed proactive attitudes towards employment. Family support was insufficient and the lack of support was the most pronounced among the respondents living in foster families. No statistically significant differences were found with regard to gender. Conclusion. The obtained results indicate the need to provide professional support to adults with intellectual disabilities regarding the importance of working in integrated employment, with simultaneous cooperation with family members. Also, further research is needed in order to profile work readiness more clearly and adequately plan various services for the inclusion of adults with intellectual disabilities in the world of work.
AB  - Uvod: Od svih osoba sa ometenošću najbrojniju grupu nezaposlenih čine osobe s intelektualnom ometenošću, koje najduže čekaju na posao. Kako bi kvalitetnije ispunile dan, ove osobe provode vreme u centrima i dnevnim boravcima u okviru sistema socijalne zaštite, ali vremenom dolazi do opadanja motivacije za zapošljavanje. Cilj: Cilj rada je da se procenom specifčne dimenzije radne motivacije utvrdi spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na pol, nivo formalnog obrazovanja, tip porodičnog okruženja i evidenciju u Nacionalnoj službi za zapošljavanje. Metode: Prigodnim uzorkom obuhvaćeno je 78 ispitanika oba pola, koji su korisnici usluga udruženja za pomoć mentalno nedovoljno razvijenim osobama na teritoriji Beograda. Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale). Rezultati: Odrasle osobe s intelektualnom ometenošću su umereno zainteresovane za rad, ali se dobijeni rezulati razlikuju u odnosu na procenjene varijable. Ispitanici koji su profesionalno osposobljeni za rad i oni koji su prijavljeni na evidenciju Nacionalne službe za zapošljavanje prikazuju proaktivni odnos prema zapošljavanju. Podrška porodice je nedovoljna, a nedostatak podrške je izražen kod ispitanika koji žive u hraniteljskim porodicama. Statistički značajne razlike u odnosu na pol ispitanika nisu utvrđene. Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za pružanjem stručne podrške odraslim osobama s intelektualnom ometenošću o značaju rada u otvorenoj privredi, uz istovremenu saradnju sa članovima porodičnog okruženja. Takođe, potrebna su dalja istraživanja u cilju jasnijeg proflisanja spremnosti na zaposlenje i adekvatnog planiranja različitih usluga za uključivanje odraslih osoba s intelektualnom ometenošću u svet rada.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje
T1  - Employment readiness in adults with intellectual disabilities
EP  - 49
IS  - 1
SP  - 35
VL  - 20
DO  - 10.5937/specedreh20-30874
ER  - 

@article{
author = "Milanović-Dobrota, Biljana and Vidojković, Sara and Japundža-Milisavljević, Mirjana and Đurić-Zdravković, Aleksandra",
year = "2021",
abstract = "Introduction. Of all people with disabilities, persons with intellectual disabilities are the most numerous unemployed group who wait for a job the longest. In order to spend their day in a more productive way, these people spend time in centres and day-care centres within the system of social protection, but their motivation for work decreases over time. Objectives. The main goal of this research was to determine work readiness in adults with intellectual disabilities by assessing the specific dimension of work motivation, with special emphasis on determining differences in gender, level of formal education, type of family environment, and records in the National Employment Service. Methods. The convenience sample consisted of 78 respondents of both genders, users of services provided by associations for helping persons with intellectual disabilities in Belgrade. Work Readiness Scale (Rose et al., 2010) was used in this research. Results. Adults with intellectual disabilities were moderately interested in employment, but the obtained results differed from the estimated variables. Respondents who were professionally trained for work, as well as those who were registered in the records of the National Employment Service, showed proactive attitudes towards employment. Family support was insufficient and the lack of support was the most pronounced among the respondents living in foster families. No statistically significant differences were found with regard to gender. Conclusion. The obtained results indicate the need to provide professional support to adults with intellectual disabilities regarding the importance of working in integrated employment, with simultaneous cooperation with family members. Also, further research is needed in order to profile work readiness more clearly and adequately plan various services for the inclusion of adults with intellectual disabilities in the world of work., Uvod: Od svih osoba sa ometenošću najbrojniju grupu nezaposlenih čine osobe s intelektualnom ometenošću, koje najduže čekaju na posao. Kako bi kvalitetnije ispunile dan, ove osobe provode vreme u centrima i dnevnim boravcima u okviru sistema socijalne zaštite, ali vremenom dolazi do opadanja motivacije za zapošljavanje. Cilj: Cilj rada je da se procenom specifčne dimenzije radne motivacije utvrdi spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, sa posebnim osvrtom na utvrđivanje razlika u odnosu na pol, nivo formalnog obrazovanja, tip porodičnog okruženja i evidenciju u Nacionalnoj službi za zapošljavanje. Metode: Prigodnim uzorkom obuhvaćeno je 78 ispitanika oba pola, koji su korisnici usluga udruženja za pomoć mentalno nedovoljno razvijenim osobama na teritoriji Beograda. Za potrebe istraživanja primenjena je Skala spremnosti za rad (Work Readiness Scale). Rezultati: Odrasle osobe s intelektualnom ometenošću su umereno zainteresovane za rad, ali se dobijeni rezulati razlikuju u odnosu na procenjene varijable. Ispitanici koji su profesionalno osposobljeni za rad i oni koji su prijavljeni na evidenciju Nacionalne službe za zapošljavanje prikazuju proaktivni odnos prema zapošljavanju. Podrška porodice je nedovoljna, a nedostatak podrške je izražen kod ispitanika koji žive u hraniteljskim porodicama. Statistički značajne razlike u odnosu na pol ispitanika nisu utvrđene. Zaključak: Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za pružanjem stručne podrške odraslim osobama s intelektualnom ometenošću o značaju rada u otvorenoj privredi, uz istovremenu saradnju sa članovima porodičnog okruženja. Takođe, potrebna su dalja istraživanja u cilju jasnijeg proflisanja spremnosti na zaposlenje i adekvatnog planiranja različitih usluga za uključivanje odraslih osoba s intelektualnom ometenošću u svet rada.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje, Employment readiness in adults with intellectual disabilities",
pages = "49-35",
number = "1",
volume = "20",
doi = "10.5937/specedreh20-30874"
}

Milanović-Dobrota, B., Vidojković, S., Japundža-Milisavljević, M.,& Đurić-Zdravković, A.. (2021). Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 20(1), 35-49.
https://doi.org/10.5937/specedreh20-30874

Milanović-Dobrota B, Vidojković S, Japundža-Milisavljević M, Đurić-Zdravković A. Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2021;20(1):35-49.
doi:10.5937/specedreh20-30874 .

Milanović-Dobrota, Biljana, Vidojković, Sara, Japundža-Milisavljević, Mirjana, Đurić-Zdravković, Aleksandra, "Spremnost odraslih osoba s intelektualnom ometenošću na zaposlenje" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 20, no. 1 (2021):35-49,
https://doi.org/10.5937/specedreh20-30874 . .