TY  - JOUR
AU  - Golubović, Slavica
AU  - Radivojević, Nevena D.
AU  - Ječmenica, Nevena
PY  - 2019
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1186
AB  - The aim of the research is to identify phonological abilities - voice analysis and word synthesis - and elements of phonological awareness in preschool children. The sample consisted of 85 children (42 boys and 43 girls), ages 6-7. The Test of the Speech Sound Analysis and Word Synthesis (Radičević & Marinković, 1993) was used to assess the ability of the speech sound analysis and synthesis, while the Test for Assessing Phonological Awareness - FONT Test (Subotić, 2011) was used to assess the respondents' phonological awareness. The results of the research showed that, in six out of eight tasks assessing the elements of phonological awareness, the children demonstrated an average and above average development of phonological abilities: syllable merging, syllabic segmentation, identifying the initial phoneme, identifying rhyme, phonemic segmentation, and identifying the final phoneme, while the lowest achievement was observed in the tasks of eliminating the initial phoneme and phonemic substitution of the initial phoneme. No statistically significant differences were found between boys and girls in their achievement on the FONT test tasks (p> 0.05). By further analyzing the results, and based on the results of average achievement, we found that the children constituting the research sample were more successful in the tasks of synthesizing monosyllabic and two-syllable words, than in the analysis of monosyllabic and two-syllable words. Differences in achievement between boys and girls regarding the speech sound analysis and synthesis tasks were identified in the tasks involving the speech sound synthesis (p  lt 0.05).
AB  - Cilj istraživanja je utvrđivanje fonoloških sposobnosti - glasovne analize i sinteze u rečima - i elemenata fonološke svesnosti kod dece predškolskog uzrasta. Ispitivani uzorak čini osamdeset petoro dece (četrdeset dva dečaka i četrdeset tri devojčice), uzrasta od šest do sedam godina. Za procenu sposobnosti glasovne analize i sinteze primenjen je Test glasovne analize i sinteze u rečima (Radičević & Marinković, 1993), dok je za procenu fonološke svesnosti primenjen Test za procenu fonološke svesnosti - FONT test (Subotić, 2011). Rezultati istraživanja su pokazali da su prilikom procene elemenata fonološke svesnosti deca na šest od osam zadataka pokazala prosečnu i natprosečnu razvijenost fonoloških sposobnosti: spajanje slogova, slogovna segmentacija, identifikovanje početnog fonema, prepoznavanje rime, fonemska segmentacija i identifikovanje završnog fonema, dok su najniža postignuća ostvarena na zadacima eliminacije početnog fonema i fonemske supstitucije početnog fonema. Nisu utvrđene statistički značajne razlike između dečaka i devojčica u postignuću na zadacima u okviru FONT testa (p>0.05). Daljom analizom rezultata utvrdili smo da su deca iz uzorka bila uspešnija na zadacima sinteze jednosložnih i dvosložnih reči u odnosu na analizu jednosložnih i dvosložnih reči, posmatrajući rezultate prosečnog postignuća. Na zadacima analize i sinteze glasova utvrđene su razlike u postignuću među dečacima i devojčicama na zadacima sinteze glasova (p lt 0.05).
PB  - Univerzitet u Beogradu - Učiteljski fakultet, Beograd
T2  - Inovacije u nastavi - časopis za savremenu nastavu
T1  - Phonological abilities of preschool children
T1  - Fonološke sposobnosti dece predškolskog uzrasta
EP  - 89
IS  - 3
SP  - 74
VL  - 32
DO  - 10.5937/inovacije1903074G
ER  - 

@article{
author = "Golubović, Slavica and Radivojević, Nevena D. and Ječmenica, Nevena",
year = "2019",
abstract = "The aim of the research is to identify phonological abilities - voice analysis and word synthesis - and elements of phonological awareness in preschool children. The sample consisted of 85 children (42 boys and 43 girls), ages 6-7. The Test of the Speech Sound Analysis and Word Synthesis (Radičević & Marinković, 1993) was used to assess the ability of the speech sound analysis and synthesis, while the Test for Assessing Phonological Awareness - FONT Test (Subotić, 2011) was used to assess the respondents' phonological awareness. The results of the research showed that, in six out of eight tasks assessing the elements of phonological awareness, the children demonstrated an average and above average development of phonological abilities: syllable merging, syllabic segmentation, identifying the initial phoneme, identifying rhyme, phonemic segmentation, and identifying the final phoneme, while the lowest achievement was observed in the tasks of eliminating the initial phoneme and phonemic substitution of the initial phoneme. No statistically significant differences were found between boys and girls in their achievement on the FONT test tasks (p> 0.05). By further analyzing the results, and based on the results of average achievement, we found that the children constituting the research sample were more successful in the tasks of synthesizing monosyllabic and two-syllable words, than in the analysis of monosyllabic and two-syllable words. Differences in achievement between boys and girls regarding the speech sound analysis and synthesis tasks were identified in the tasks involving the speech sound synthesis (p  lt 0.05)., Cilj istraživanja je utvrđivanje fonoloških sposobnosti - glasovne analize i sinteze u rečima - i elemenata fonološke svesnosti kod dece predškolskog uzrasta. Ispitivani uzorak čini osamdeset petoro dece (četrdeset dva dečaka i četrdeset tri devojčice), uzrasta od šest do sedam godina. Za procenu sposobnosti glasovne analize i sinteze primenjen je Test glasovne analize i sinteze u rečima (Radičević & Marinković, 1993), dok je za procenu fonološke svesnosti primenjen Test za procenu fonološke svesnosti - FONT test (Subotić, 2011). Rezultati istraživanja su pokazali da su prilikom procene elemenata fonološke svesnosti deca na šest od osam zadataka pokazala prosečnu i natprosečnu razvijenost fonoloških sposobnosti: spajanje slogova, slogovna segmentacija, identifikovanje početnog fonema, prepoznavanje rime, fonemska segmentacija i identifikovanje završnog fonema, dok su najniža postignuća ostvarena na zadacima eliminacije početnog fonema i fonemske supstitucije početnog fonema. Nisu utvrđene statistički značajne razlike između dečaka i devojčica u postignuću na zadacima u okviru FONT testa (p>0.05). Daljom analizom rezultata utvrdili smo da su deca iz uzorka bila uspešnija na zadacima sinteze jednosložnih i dvosložnih reči u odnosu na analizu jednosložnih i dvosložnih reči, posmatrajući rezultate prosečnog postignuća. Na zadacima analize i sinteze glasova utvrđene su razlike u postignuću među dečacima i devojčicama na zadacima sinteze glasova (p lt 0.05).",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Učiteljski fakultet, Beograd",
journal = "Inovacije u nastavi - časopis za savremenu nastavu",
title = "Phonological abilities of preschool children, Fonološke sposobnosti dece predškolskog uzrasta",
pages = "89-74",
number = "3",
volume = "32",
doi = "10.5937/inovacije1903074G"
}

Golubović, S., Radivojević, N. D.,& Ječmenica, N.. (2019). Phonological abilities of preschool children. in Inovacije u nastavi - časopis za savremenu nastavu
Univerzitet u Beogradu - Učiteljski fakultet, Beograd., 32(3), 74-89.
https://doi.org/10.5937/inovacije1903074G

Golubović S, Radivojević ND, Ječmenica N. Phonological abilities of preschool children. in Inovacije u nastavi - časopis za savremenu nastavu. 2019;32(3):74-89.
doi:10.5937/inovacije1903074G .

Golubović, Slavica, Radivojević, Nevena D., Ječmenica, Nevena, "Phonological abilities of preschool children" in Inovacije u nastavi - časopis za savremenu nastavu, 32, no. 3 (2019):74-89,
https://doi.org/10.5937/inovacije1903074G . .

TY  - JOUR
AU  - Nenadović, Vanja
AU  - Stanimirović, Dragana
AU  - Dimoski, Sanja
PY  - 2017
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1085
AB  - This paper represents a review of genesis and basic assertions of the social disability model (SDM) and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation. With its view on disability as a form of oppression, SDM is focused on changing society. The developmental pathway from the earliest radical forms of the SDM to the recent more neutral orientation is shown. The study then turns to the changes in psychological theory and practice. The contribution of critical psychology in the struggle for social change is described first. Afterwards, traditional psychology is criticized on several levels, with more contemporary views offered in the spirit of the new disability paradigm. These are shown as useful for assessment and intervention of disabled persons. The work is especially focused on psychological counselling, with a brief overview of theoretical aspects of counselling, compatible with the SDM and recommendations of different authors within this framework, concerning counselling practice in psychology and rehabilitation.
AB  - Ova studija predstavlja prikaz razvoja socijalnog modela ometenosti (SMO), njegove osnovne pretpostavke, kao i uticaj na teoriju i praksu u psihologiji i rehabilitaciji. Posmatrajući ometenost kao formu ugnjetavanja, SMO je fokusiran na podsticanje društvenih promena. Prikazan je razvojni put od najranijih radikalnih oblika SMO do neutralnije socijalne orijentacije. Zatim su predstavljene promene u psihološ koj teoriji i praksi. Opisan je doprinos kritičke psihologije u borbi za socijalne promene. Tradicionalna psihologija je kritikovana na više nivoa i ponuđeno je nekoliko savremenih shvatanja u duhu nove paradigme ometenosti. Diskusija je dalje usmerena na savremene pristupe, bazirane na težnji za socijalnim promenama, a koji mogu biti od koristi za procenu i intervencije kod osoba s ometenošću. Poseban prostor je posvećen psihološkom savetovanju, s kratkim osvrtom na teorijske aspekte savetovanja koji su kompatibilni sa SMO, kao i preporukama različitih autora unutar SMO, u vezi s praksom savetovanja u psihologiji i rehabilitaciji.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - The social disability model and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation
T1  - Socijalni model ometenosti i njegov uticaj na teoriju i praksu u psihologiji i rehabilitaciji
EP  - 489
IS  - 4
SP  - 467
VL  - 16
DO  - 10.5937/specedreh16-14735
ER  - 

@article{
author = "Nenadović, Vanja and Stanimirović, Dragana and Dimoski, Sanja",
year = "2017",
abstract = "This paper represents a review of genesis and basic assertions of the social disability model (SDM) and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation. With its view on disability as a form of oppression, SDM is focused on changing society. The developmental pathway from the earliest radical forms of the SDM to the recent more neutral orientation is shown. The study then turns to the changes in psychological theory and practice. The contribution of critical psychology in the struggle for social change is described first. Afterwards, traditional psychology is criticized on several levels, with more contemporary views offered in the spirit of the new disability paradigm. These are shown as useful for assessment and intervention of disabled persons. The work is especially focused on psychological counselling, with a brief overview of theoretical aspects of counselling, compatible with the SDM and recommendations of different authors within this framework, concerning counselling practice in psychology and rehabilitation., Ova studija predstavlja prikaz razvoja socijalnog modela ometenosti (SMO), njegove osnovne pretpostavke, kao i uticaj na teoriju i praksu u psihologiji i rehabilitaciji. Posmatrajući ometenost kao formu ugnjetavanja, SMO je fokusiran na podsticanje društvenih promena. Prikazan je razvojni put od najranijih radikalnih oblika SMO do neutralnije socijalne orijentacije. Zatim su predstavljene promene u psihološ koj teoriji i praksi. Opisan je doprinos kritičke psihologije u borbi za socijalne promene. Tradicionalna psihologija je kritikovana na više nivoa i ponuđeno je nekoliko savremenih shvatanja u duhu nove paradigme ometenosti. Diskusija je dalje usmerena na savremene pristupe, bazirane na težnji za socijalnim promenama, a koji mogu biti od koristi za procenu i intervencije kod osoba s ometenošću. Poseban prostor je posvećen psihološkom savetovanju, s kratkim osvrtom na teorijske aspekte savetovanja koji su kompatibilni sa SMO, kao i preporukama različitih autora unutar SMO, u vezi s praksom savetovanja u psihologiji i rehabilitaciji.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "The social disability model and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation, Socijalni model ometenosti i njegov uticaj na teoriju i praksu u psihologiji i rehabilitaciji",
pages = "489-467",
number = "4",
volume = "16",
doi = "10.5937/specedreh16-14735"
}

Nenadović, V., Stanimirović, D.,& Dimoski, S.. (2017). The social disability model and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 16(4), 467-489.
https://doi.org/10.5937/specedreh16-14735

Nenadović V, Stanimirović D, Dimoski S. The social disability model and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2017;16(4):467-489.
doi:10.5937/specedreh16-14735 .

Nenadović, Vanja, Stanimirović, Dragana, Dimoski, Sanja, "The social disability model and its impact on theory and practice in psychology and rehabilitation" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 16, no. 4 (2017):467-489,
https://doi.org/10.5937/specedreh16-14735 . .

TY  - JOUR
AU  - Radičević, Zoran
AU  - Jeličić, Ljiljana
AU  - Bogavac, Ivana
AU  - Stokić, Miodrag
AU  - Sovilj, Mirjana
AU  - Subotić, Miško
PY  - 2015
UR  - https://www.casopis.fasper.bg.ac.rs/
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3369
AB  - The paper discusses the changes in relations of visual and auditory inputs between the hemispheres in a child with hyperactive syndrome and its effects which may lead to better attention engagement in auditory and visual information analysis. The method included the use of cartographic EEG and clinical procedure in a 10-year-old boy with hyperactive syndrome and attention deficit disorder, who has theta dysfunction manifested in standard EEG. Cartographic EEG patterns was performed on NihonKohden Corporation, EEG – 1200K Neurofax apparatus in longitudinal bipolar electrode assembly schedule by utilizing10/20 International electrode positioning. Impedance was maintained below 5 kΩ, with not more than 1 kΩ differences between the electrodes. Lower filter was set at 0.53 Hz and higher filter at 35 Hz. Recording was performed in a quiet period and during stimulation procedures that include speech and language basis.Standard EEG and Neurofeedback (NFB) treatment indicated
higher theta load, alpha 2 and beta 1 activity measured in the
cartographic EEG which was done after the relative failure of NFB
treatment. After this, the NFB treatment was applied which lasted for
six months, in a way that when the boy was reading, the visual input
was enhanced to the left hemisphere and auditory input was reduced
to the right hemisphere. Repeated EEG mapping analysis showed that
there was a significant improvement, both in EEG findings as well as
in attention, behavioural and learning disorders. The paper discusses
some aspects of learning, attention and behaviour in relation to
changes in the standard EEG, especially in cartographic EEG and
NFB findings.
AB  - U radu se analiziraju promene pri preusmeravanju vizuelne i auditivne
informacije između hemisfera kod deteta sa sindromom hiperakrivnosti
i njihovi efekti koji mogu dovesti do boljeg angažovanja pažnje
pri analizi auditivne i vizuelne informacije. Metod je uključio upotrebu
kartografskog EEG-a u toku kliničke procedure kod desetogodišnjeg
dečaka sa poremećajem pažnje i sindromom hiperaktivnosti, koji je
imao theta disfunkciju manifestovanu na standardnom EEG-u. Kvantitativni
EEG profil je meren pomoću NihonKohden Corporation, EEG
– 1200K Neurofaxaparata, koji obezbeđuje 19 EEG kanala. Elektrode su
pozicionirane prema 10/20 Internacionalnom sistemu za pozicioniranje
elektroda. Impendanca je bila održavana ispod 5кΩ, sa ne više od 1кΩ
razlike između elektroda. Niži filter je bio postavljen na 0,53Hz i viši
filter na 35Hz. Snimanje je vršeno tokom mirnog perioda kao i tokom
stimulacije koja je uključivala osnove govora i jezika.
Standardni EEG i Neurofidbek (NFB) tretman su indikovali više
theta opterećenje, alpha 2 i beta 1 aktivnost, merene kartografskim
EEG-om, što je urađeno nakon relativnog neuspeha NFB tretmana.
Nakon ovoga, primenjen je NBF tretman u trajanju od šest meseci, na
način da kada dečak čita vizuelna informacija je prosleđivana levoj hemisferi,
a auditivna informacija ograničena na desnu hemisferu. Ponovljene
EEG mape su pokazale značajno poboljšanje na planu pažnje i na
planu ponašanja i učenja. U radu se diskutuje o određenim aspektima
učenja, pažnje i ponašanja u odnosu na promene na standardnom EEGu,
posebno kartografskom EEG-u i NFB saznanjima.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - The changes in relation of auditory and visual input acitivity between hemispheres analized in cartographic EEG in a child with hyperactivity syndrome
T1  - Promene pri preusmeravanju auditivne i vizuelne informacije između hemisvera analizirane kartografskim EEG - om kod deteta sa sindromom hiperaktivnosti
EP  - 458
IS  - 4
SP  - 441
VL  - 14
DO  - 10.5937/specedreh14-8622
ER  - 

@article{
author = "Radičević, Zoran and Jeličić, Ljiljana and Bogavac, Ivana and Stokić, Miodrag and Sovilj, Mirjana and Subotić, Miško",
year = "2015",
abstract = "The paper discusses the changes in relations of visual and auditory inputs between the hemispheres in a child with hyperactive syndrome and its effects which may lead to better attention engagement in auditory and visual information analysis. The method included the use of cartographic EEG and clinical procedure in a 10-year-old boy with hyperactive syndrome and attention deficit disorder, who has theta dysfunction manifested in standard EEG. Cartographic EEG patterns was performed on NihonKohden Corporation, EEG – 1200K Neurofax apparatus in longitudinal bipolar electrode assembly schedule by utilizing10/20 International electrode positioning. Impedance was maintained below 5 kΩ, with not more than 1 kΩ differences between the electrodes. Lower filter was set at 0.53 Hz and higher filter at 35 Hz. Recording was performed in a quiet period and during stimulation procedures that include speech and language basis.Standard EEG and Neurofeedback (NFB) treatment indicated
higher theta load, alpha 2 and beta 1 activity measured in the
cartographic EEG which was done after the relative failure of NFB
treatment. After this, the NFB treatment was applied which lasted for
six months, in a way that when the boy was reading, the visual input
was enhanced to the left hemisphere and auditory input was reduced
to the right hemisphere. Repeated EEG mapping analysis showed that
there was a significant improvement, both in EEG findings as well as
in attention, behavioural and learning disorders. The paper discusses
some aspects of learning, attention and behaviour in relation to
changes in the standard EEG, especially in cartographic EEG and
NFB findings., U radu se analiziraju promene pri preusmeravanju vizuelne i auditivne
informacije između hemisfera kod deteta sa sindromom hiperakrivnosti
i njihovi efekti koji mogu dovesti do boljeg angažovanja pažnje
pri analizi auditivne i vizuelne informacije. Metod je uključio upotrebu
kartografskog EEG-a u toku kliničke procedure kod desetogodišnjeg
dečaka sa poremećajem pažnje i sindromom hiperaktivnosti, koji je
imao theta disfunkciju manifestovanu na standardnom EEG-u. Kvantitativni
EEG profil je meren pomoću NihonKohden Corporation, EEG
– 1200K Neurofaxaparata, koji obezbeđuje 19 EEG kanala. Elektrode su
pozicionirane prema 10/20 Internacionalnom sistemu za pozicioniranje
elektroda. Impendanca je bila održavana ispod 5кΩ, sa ne više od 1кΩ
razlike između elektroda. Niži filter je bio postavljen na 0,53Hz i viši
filter na 35Hz. Snimanje je vršeno tokom mirnog perioda kao i tokom
stimulacije koja je uključivala osnove govora i jezika.
Standardni EEG i Neurofidbek (NFB) tretman su indikovali više
theta opterećenje, alpha 2 i beta 1 aktivnost, merene kartografskim
EEG-om, što je urađeno nakon relativnog neuspeha NFB tretmana.
Nakon ovoga, primenjen je NBF tretman u trajanju od šest meseci, na
način da kada dečak čita vizuelna informacija je prosleđivana levoj hemisferi,
a auditivna informacija ograničena na desnu hemisferu. Ponovljene
EEG mape su pokazale značajno poboljšanje na planu pažnje i na
planu ponašanja i učenja. U radu se diskutuje o određenim aspektima
učenja, pažnje i ponašanja u odnosu na promene na standardnom EEGu,
posebno kartografskom EEG-u i NFB saznanjima.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "The changes in relation of auditory and visual input acitivity between hemispheres analized in cartographic EEG in a child with hyperactivity syndrome, Promene pri preusmeravanju auditivne i vizuelne informacije između hemisvera analizirane kartografskim EEG - om kod deteta sa sindromom hiperaktivnosti",
pages = "458-441",
number = "4",
volume = "14",
doi = "10.5937/specedreh14-8622"
}

Radičević, Z., Jeličić, L., Bogavac, I., Stokić, M., Sovilj, M.,& Subotić, M.. (2015). The changes in relation of auditory and visual input acitivity between hemispheres analized in cartographic EEG in a child with hyperactivity syndrome. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 14(4), 441-458.
https://doi.org/10.5937/specedreh14-8622

Radičević Z, Jeličić L, Bogavac I, Stokić M, Sovilj M, Subotić M. The changes in relation of auditory and visual input acitivity between hemispheres analized in cartographic EEG in a child with hyperactivity syndrome. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2015;14(4):441-458.
doi:10.5937/specedreh14-8622 .

Radičević, Zoran, Jeličić, Ljiljana, Bogavac, Ivana, Stokić, Miodrag, Sovilj, Mirjana, Subotić, Miško, "The changes in relation of auditory and visual input acitivity between hemispheres analized in cartographic EEG in a child with hyperactivity syndrome" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 14, no. 4 (2015):441-458,
https://doi.org/10.5937/specedreh14-8622 . .

TY  - JOUR
AU  - Vojnović, Milan
AU  - Bogavac, Ivana
AU  - Jeličić Dobrijević, Ljiljana
PY  - 2014
UR  - https://www.casopis.fasper.bg.ac.rs/
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3400
AB  - e main problems in the analysis of vowels which occur in prelingual
speech phase are centralization of utterance and unknown dimension
of vocal tract. Most researches in this  eld are based on the analysis of
maximal vowel space (MVS) because discrimination of vowels is very
di cult in this early period. MVS analysis includes the estimation of vocal
tract (VT) physical dimensions.  e aim of this research was to estimate
and de ne changes in vowel pronunciation during prelingual speech
phase.  e analysis and voice recording were performed in a two month
old child until he turned one.  e recording was performed in 42 sessions,
on average 4 sessions every month. Sound segments that look like vowel
pronunciation were extracted from the recordings and were used for the
formant frequencies estimation by PRAAT so ware.  e Burg method
was used for formant frequency estimation. Research results showed
that MVS can be used in diagnostic procedure from a child’s earliest age.
MVS analysis is appropriate for a child’s earliest age as a child needs to
pronounce individual phonemes, and does not need to respond to speech
stimuli.  ese results need to be con rmed on a larger sample when
extended analysis should de ne criteria for discrimination of typical and
atypical formant frequencies.
AB  - Glavni problemi pri analizi vokala koji se javljaju u prelingvalnoj fazi
su centralizacija izgovora i nepoznate dimenzije vokalnog trakta. Većina
istraživača u ovoj oblasti bazira analizu na maksimalnom opsegu vokala
(MOV) jer je njihova diskriminacija otežana kod dece na najranijem
uzrastu. Analiza MOV uključuje estimaciju  zičkih dimenzija vokalnog
trakta (VT). Cilj istraživanja je da se utvrde i de nišu promene pri izgovoru
vokala tokom prelingvalne faze. Snimanje i analiza su urađeni tokom prve
godine života (od drugog do dvanaestog meseca). Snimanje je obavljeno
u 42 sesije, u proseku 4 sesije u mesecu. Zvučni segmenti koji su ličili na
izgovor vokala su izolovani i korišćeni pri estimaciji u PRAAT so*veru.
Za estimaciju formantnih frekvencija korišćen je Burgov metod. Rezultati
ukazuju da se MOV analiza može koristiti na najranijem uzrastu jer nije
neophodno da dete odgovara na dati stimulus. Ovaj rezultat treba potvrditi
na većem uzorku, pri čemu bi proširena analiza de nisala i kriterijume za
diskriminaciju tipičnih i atipičnih formantnih frekvencija.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - MVS Method in Analysis of Vowels in Prelingual Speech Phase
T1  - Metod maksimalnog opsega vokala u analizi vokala tokom prelingvalne faze
IS  - 2
SP  - 213
VL  - 13
VL  - 234
DO  - 10.5937/specedreh13-6038
ER  - 

@article{
author = "Vojnović, Milan and Bogavac, Ivana and Jeličić Dobrijević, Ljiljana",
year = "2014",
abstract = "e main problems in the analysis of vowels which occur in prelingual
speech phase are centralization of utterance and unknown dimension
of vocal tract. Most researches in this  eld are based on the analysis of
maximal vowel space (MVS) because discrimination of vowels is very
di cult in this early period. MVS analysis includes the estimation of vocal
tract (VT) physical dimensions.  e aim of this research was to estimate
and de ne changes in vowel pronunciation during prelingual speech
phase.  e analysis and voice recording were performed in a two month
old child until he turned one.  e recording was performed in 42 sessions,
on average 4 sessions every month. Sound segments that look like vowel
pronunciation were extracted from the recordings and were used for the
formant frequencies estimation by PRAAT so ware.  e Burg method
was used for formant frequency estimation. Research results showed
that MVS can be used in diagnostic procedure from a child’s earliest age.
MVS analysis is appropriate for a child’s earliest age as a child needs to
pronounce individual phonemes, and does not need to respond to speech
stimuli.  ese results need to be con rmed on a larger sample when
extended analysis should de ne criteria for discrimination of typical and
atypical formant frequencies., Glavni problemi pri analizi vokala koji se javljaju u prelingvalnoj fazi
su centralizacija izgovora i nepoznate dimenzije vokalnog trakta. Većina
istraživača u ovoj oblasti bazira analizu na maksimalnom opsegu vokala
(MOV) jer je njihova diskriminacija otežana kod dece na najranijem
uzrastu. Analiza MOV uključuje estimaciju  zičkih dimenzija vokalnog
trakta (VT). Cilj istraživanja je da se utvrde i de nišu promene pri izgovoru
vokala tokom prelingvalne faze. Snimanje i analiza su urađeni tokom prve
godine života (od drugog do dvanaestog meseca). Snimanje je obavljeno
u 42 sesije, u proseku 4 sesije u mesecu. Zvučni segmenti koji su ličili na
izgovor vokala su izolovani i korišćeni pri estimaciji u PRAAT so*veru.
Za estimaciju formantnih frekvencija korišćen je Burgov metod. Rezultati
ukazuju da se MOV analiza može koristiti na najranijem uzrastu jer nije
neophodno da dete odgovara na dati stimulus. Ovaj rezultat treba potvrditi
na većem uzorku, pri čemu bi proširena analiza de nisala i kriterijume za
diskriminaciju tipičnih i atipičnih formantnih frekvencija.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "MVS Method in Analysis of Vowels in Prelingual Speech Phase, Metod maksimalnog opsega vokala u analizi vokala tokom prelingvalne faze",
number = "2",
pages = "213",
volume = "13, 234",
doi = "10.5937/specedreh13-6038"
}

Vojnović, M., Bogavac, I.,& Jeličić Dobrijević, L.. (2014). MVS Method in Analysis of Vowels in Prelingual Speech Phase. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 13(2), 213.
https://doi.org/10.5937/specedreh13-6038

Vojnović M, Bogavac I, Jeličić Dobrijević L. MVS Method in Analysis of Vowels in Prelingual Speech Phase. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2014;13(2):213.
doi:10.5937/specedreh13-6038 .

Vojnović, Milan, Bogavac, Ivana, Jeličić Dobrijević, Ljiljana, "MVS Method in Analysis of Vowels in Prelingual Speech Phase" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 13, no. 2 (2014):213,
https://doi.org/10.5937/specedreh13-6038 . .

TY  - JOUR
AU  - Stokić, Miodrag
AU  - Nenadović, Vanja
AU  - Đoković, Sanja
PY  - 2012
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/604
AB  - Emotions play a significant role in fluency disorders. In this research we wanted to examine immediate and delayed verbal recall for auditory presented words that carry information about different emotional state (emotion-related words) and emotionally neutral words in children who stutter (N=35) and their peers (N=35). Using only word semantics, we wanted to eliminate emotional verbal expression of words as a factor that can influence memory abilities. In addition, we also wanted to examine skin conductance measure as an indicator of autonomic nervous system arousal during short-term memory task for emotion-related and emotionally neutral words. Parental questionnaire (Stuttering Intensity in Children Who Stutter in Positive and Negative Emotion-Related Everyday Situations) was given to parents of children who stutter in order to collect data regarding stuttering severity in emotionally arousing situations in everyday life. Differences between the experimental and the control group in global memory capacity are highest in immediate recall (p=0,01) with the tendency for lowering statistical significance with prolongation of retention interval. According to the questionnaire results, children who stutter show a higher degree of stuttering in situations with positive emotional valence (p lt  0.00). Skin conductance measurements showed higher autonomic nervous system arousal during perception and free recall of positive emotion-related words in children who stutter when compared to negative and emotionally neutral words. The results indicate higher emotional arousal to positive emotions in children who stutter (p=0.02), leading to either less fluent speech or suppression of verbal short-term memory capacity.
AB  - Emocije igraju značajnu ulogu u poremećajima fluentnosti govora. U ovom istraživanju želeli smo da ispitamo neposredno verbalno pamćenje za auditivno prezentovane reči koje nose informacije o različitim emocionalnim stanjima (emocionalno obojene reči) i emotivno neutralne reči kod dece koja mucaju. Oslanjajući se samo na semantiku reči, hteli smo da eliminišemo emocionalnu verbalnu ekspresiju reči kao faktor koji može da utiče na sposobnost upamćivanja. Osim toga, želeli smo ispitati meru provodljivosti kože kao pokazatelja aktivacije autonomnog nervnog sistema tokom ispitivanja kratkotrajne memorije za emocionalno negativne, pozitivne i emocionalno neutralne reči. Upitnik za roditelje je primenjen u u cilju prikupljanja podataka o težini mucanja u emocionalno jakim situacijama u svakodnevnom životu. Razlike između eksperimentalne (dece koja mucaju) i kontrolne grupe u globalnom kapacitetu memorije su najviši izražene na zadatku neposredne reprodukcije zapamćenih reči s tendencijom smanjenja statističke značajnosti sa produženjem vremenskog intervala između izlaganja stimulušu i reprodukcije. Prema rezultatima Upitnika, deca koja mucaju pokazuju veći stepen mucanja u situacijama s pozitivnim emocionalnim nabojem. Merenja provodljivosti kože pokazala su veću aktivaciju autonomnog nervnog sistema tokom percepcije i reprodukcije reči sa pozitivnim emocionalnim nabojem kod dece koja mucaju u poređenju sa rečima sa negativnim emocijama i neutralni rečima, što je dovelo do smanjenja fluentnosti ili supresije trenutnog kapaciteta verbalne memorije.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Short-term verbal memory and psychophysiological response to emotion-related words in children who stutter
T1  - Kratkoročna verbalna memorija za reči sa emocionalnim nabojem i psihofiziološka reakcija kod dece sa mucanjem
EP  - 583
IS  - 4
SP  - 565
VL  - 11
DO  - 10.5937/specedreh11-2746
ER  - 

@article{
author = "Stokić, Miodrag and Nenadović, Vanja and Đoković, Sanja",
year = "2012",
abstract = "Emotions play a significant role in fluency disorders. In this research we wanted to examine immediate and delayed verbal recall for auditory presented words that carry information about different emotional state (emotion-related words) and emotionally neutral words in children who stutter (N=35) and their peers (N=35). Using only word semantics, we wanted to eliminate emotional verbal expression of words as a factor that can influence memory abilities. In addition, we also wanted to examine skin conductance measure as an indicator of autonomic nervous system arousal during short-term memory task for emotion-related and emotionally neutral words. Parental questionnaire (Stuttering Intensity in Children Who Stutter in Positive and Negative Emotion-Related Everyday Situations) was given to parents of children who stutter in order to collect data regarding stuttering severity in emotionally arousing situations in everyday life. Differences between the experimental and the control group in global memory capacity are highest in immediate recall (p=0,01) with the tendency for lowering statistical significance with prolongation of retention interval. According to the questionnaire results, children who stutter show a higher degree of stuttering in situations with positive emotional valence (p lt  0.00). Skin conductance measurements showed higher autonomic nervous system arousal during perception and free recall of positive emotion-related words in children who stutter when compared to negative and emotionally neutral words. The results indicate higher emotional arousal to positive emotions in children who stutter (p=0.02), leading to either less fluent speech or suppression of verbal short-term memory capacity., Emocije igraju značajnu ulogu u poremećajima fluentnosti govora. U ovom istraživanju želeli smo da ispitamo neposredno verbalno pamćenje za auditivno prezentovane reči koje nose informacije o različitim emocionalnim stanjima (emocionalno obojene reči) i emotivno neutralne reči kod dece koja mucaju. Oslanjajući se samo na semantiku reči, hteli smo da eliminišemo emocionalnu verbalnu ekspresiju reči kao faktor koji može da utiče na sposobnost upamćivanja. Osim toga, želeli smo ispitati meru provodljivosti kože kao pokazatelja aktivacije autonomnog nervnog sistema tokom ispitivanja kratkotrajne memorije za emocionalno negativne, pozitivne i emocionalno neutralne reči. Upitnik za roditelje je primenjen u u cilju prikupljanja podataka o težini mucanja u emocionalno jakim situacijama u svakodnevnom životu. Razlike između eksperimentalne (dece koja mucaju) i kontrolne grupe u globalnom kapacitetu memorije su najviši izražene na zadatku neposredne reprodukcije zapamćenih reči s tendencijom smanjenja statističke značajnosti sa produženjem vremenskog intervala između izlaganja stimulušu i reprodukcije. Prema rezultatima Upitnika, deca koja mucaju pokazuju veći stepen mucanja u situacijama s pozitivnim emocionalnim nabojem. Merenja provodljivosti kože pokazala su veću aktivaciju autonomnog nervnog sistema tokom percepcije i reprodukcije reči sa pozitivnim emocionalnim nabojem kod dece koja mucaju u poređenju sa rečima sa negativnim emocijama i neutralni rečima, što je dovelo do smanjenja fluentnosti ili supresije trenutnog kapaciteta verbalne memorije.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Short-term verbal memory and psychophysiological response to emotion-related words in children who stutter, Kratkoročna verbalna memorija za reči sa emocionalnim nabojem i psihofiziološka reakcija kod dece sa mucanjem",
pages = "583-565",
number = "4",
volume = "11",
doi = "10.5937/specedreh11-2746"
}

Stokić, M., Nenadović, V.,& Đoković, S.. (2012). Short-term verbal memory and psychophysiological response to emotion-related words in children who stutter. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 11(4), 565-583.
https://doi.org/10.5937/specedreh11-2746

Stokić M, Nenadović V, Đoković S. Short-term verbal memory and psychophysiological response to emotion-related words in children who stutter. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2012;11(4):565-583.
doi:10.5937/specedreh11-2746 .

Stokić, Miodrag, Nenadović, Vanja, Đoković, Sanja, "Short-term verbal memory and psychophysiological response to emotion-related words in children who stutter" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 11, no. 4 (2012):565-583,
https://doi.org/10.5937/specedreh11-2746 . .

TY  - CONF
AU  - Stokić, Miodrag
AU  - Milosavljević, Zorana
AU  - Subotić, Miško
PY  - 2011
UR  - https://www.casopis.fasper.bg.ac.rs/
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3439
AB  - Numerous studies have used electrophysiological methods in
attempts to discriminate dyslexic from non-dyslexic readers and to
identify brain mechanisms underlying specific reading disability.
The aim of the present study is to apply an analysis of largescale
neuronal networks to study brain connectivity in children with
developmental dyslexia during silent reading and to compare results
with their peers.
EEG signal was recorded from five dyslexic and five normal
readers (three female and two male) using 10-20 International system
for electrode placement and mono-polar montage. Additional EOG
electrodes were used in order to register horizontal and vertical eye
movements. Subjects had a task to read a simple story silently. The
text was presented on a computer screen with 40 cm distance from
the subject’s eyes. Five-second artefact free periods were analysed
offline using spectral analysis (FFT algorithm). Amplitude correlations
in Theta rhythm (4-7 Hz) between all 19 electrodes were calculated.
Statistically significant correlations (p=0.01) were further used for
neural network modelling.We found that dyslexic children had one closed neural network
that consisted of four elements (centro-parietal cortex: C3-C4-
Cz-P4 electrodes) and three interhemispheric connections between
homologous electrodes without complex intra- and interhemispheric
connections. Non-dyslexic readers had far more, both quantitatively
and qualitatively, complex large-scale neuronal networks in frontotemporal
and centro-parietal cortex.
Complex cognitive functions, such as reading, require dynamic
collaboration between close and distant cortical regions in order to
achieve adequate connections for parallel information processing.
AB  - Brojne studije koristile su elektrofiziološke metode u pokušaju da
diferenciraju decu sa razvojnom disleksijom od tipičnih čitača kao i da
identifikuju mehanizme koji su u osnovi razvojne disleksije.
Cilj ove studije bio je da se ispitaju karakteristike povezivanja
moždanih regija u lokalne i široko-distribuirane neuralne mreže kod
dece sa razvojnom disleksijom tokom čitanja u sebi i da se rezultati
uporede sa rezultatima dece urednih čitača.
EEG signal je snimljen kod petoro dece sa razvojnom disleksijom
(2 dečaka i 3 devojčice) i pet urednih čitača iste polne i uzrasne strukture,
koristeći 10-20 Internacionalni sistem za pozicioniranje elektroda
uz monopolarnu montažu. Dodatne elektrode su korišćene kako
bi se registrovali pokreti očiju. Ispitanici su imali zadatak da u sebi
čitaju jednostavan tekst. Tekst je prezentovan na monitoru računara
na udaljenosti od 40cm od očiju ispitanika. Periodi od 5 sekundi bez
artefakata analizirani su spektralnom analizom (FFT-Fast Fourier
Transform algoritam). Statistički značajne (p<0.01) korelacije u amplitudi
teta ritma (4-7 Hz) između svih 19 elektroda korišćene su za dalje
modeliranje neuralnih mreža.
Ustanovljeno je da su deca sa razvojnom disleksijom formirala
jednu četvoročlanu neuralnu mrežu (centro-parijetalni korteks: C3-
C4-Cz-P4) kao i tri interhemisferne konekcije između homolognih
elektroda leve i desne hemisfere bez kompleksnih intra ili interhemisfernih
konekcija. Deca sa tipičnom funkcijom čitanja su ostvarila daleko
veći broj tročlanih, četvoročlanih i petočlanih zatvorenih mreža u
odnosu na decu sa razvojnom disleksijom. Kognitivna funkcija kao što je čitanje zahteva dinamičku saradnju bliskih i udaljenih kortikalnih
regiona u cilju postizanja paralelnog procesiranja informacije.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Specific features of brain connectivity during silent reading in children with developmental dyslexia
T1  - Specifičnosti povezivanja moždanih regija tokom čitanja u sebi kod dece sa razvojnom disleksijom
IS  - 3
SP  - 479
VL  - 10
VL  - 492
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3439
ER  - 

@conference{
author = "Stokić, Miodrag and Milosavljević, Zorana and Subotić, Miško",
year = "2011",
abstract = "Numerous studies have used electrophysiological methods in
attempts to discriminate dyslexic from non-dyslexic readers and to
identify brain mechanisms underlying specific reading disability.
The aim of the present study is to apply an analysis of largescale
neuronal networks to study brain connectivity in children with
developmental dyslexia during silent reading and to compare results
with their peers.
EEG signal was recorded from five dyslexic and five normal
readers (three female and two male) using 10-20 International system
for electrode placement and mono-polar montage. Additional EOG
electrodes were used in order to register horizontal and vertical eye
movements. Subjects had a task to read a simple story silently. The
text was presented on a computer screen with 40 cm distance from
the subject’s eyes. Five-second artefact free periods were analysed
offline using spectral analysis (FFT algorithm). Amplitude correlations
in Theta rhythm (4-7 Hz) between all 19 electrodes were calculated.
Statistically significant correlations (p=0.01) were further used for
neural network modelling.We found that dyslexic children had one closed neural network
that consisted of four elements (centro-parietal cortex: C3-C4-
Cz-P4 electrodes) and three interhemispheric connections between
homologous electrodes without complex intra- and interhemispheric
connections. Non-dyslexic readers had far more, both quantitatively
and qualitatively, complex large-scale neuronal networks in frontotemporal
and centro-parietal cortex.
Complex cognitive functions, such as reading, require dynamic
collaboration between close and distant cortical regions in order to
achieve adequate connections for parallel information processing., Brojne studije koristile su elektrofiziološke metode u pokušaju da
diferenciraju decu sa razvojnom disleksijom od tipičnih čitača kao i da
identifikuju mehanizme koji su u osnovi razvojne disleksije.
Cilj ove studije bio je da se ispitaju karakteristike povezivanja
moždanih regija u lokalne i široko-distribuirane neuralne mreže kod
dece sa razvojnom disleksijom tokom čitanja u sebi i da se rezultati
uporede sa rezultatima dece urednih čitača.
EEG signal je snimljen kod petoro dece sa razvojnom disleksijom
(2 dečaka i 3 devojčice) i pet urednih čitača iste polne i uzrasne strukture,
koristeći 10-20 Internacionalni sistem za pozicioniranje elektroda
uz monopolarnu montažu. Dodatne elektrode su korišćene kako
bi se registrovali pokreti očiju. Ispitanici su imali zadatak da u sebi
čitaju jednostavan tekst. Tekst je prezentovan na monitoru računara
na udaljenosti od 40cm od očiju ispitanika. Periodi od 5 sekundi bez
artefakata analizirani su spektralnom analizom (FFT-Fast Fourier
Transform algoritam). Statistički značajne (p<0.01) korelacije u amplitudi
teta ritma (4-7 Hz) između svih 19 elektroda korišćene su za dalje
modeliranje neuralnih mreža.
Ustanovljeno je da su deca sa razvojnom disleksijom formirala
jednu četvoročlanu neuralnu mrežu (centro-parijetalni korteks: C3-
C4-Cz-P4) kao i tri interhemisferne konekcije između homolognih
elektroda leve i desne hemisfere bez kompleksnih intra ili interhemisfernih
konekcija. Deca sa tipičnom funkcijom čitanja su ostvarila daleko
veći broj tročlanih, četvoročlanih i petočlanih zatvorenih mreža u
odnosu na decu sa razvojnom disleksijom. Kognitivna funkcija kao što je čitanje zahteva dinamičku saradnju bliskih i udaljenih kortikalnih
regiona u cilju postizanja paralelnog procesiranja informacije.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Specific features of brain connectivity during silent reading in children with developmental dyslexia, Specifičnosti povezivanja moždanih regija tokom čitanja u sebi kod dece sa razvojnom disleksijom",
number = "3",
pages = "479",
volume = "10, 492",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3439"
}

Stokić, M., Milosavljević, Z.,& Subotić, M.. (2011). Specific features of brain connectivity during silent reading in children with developmental dyslexia. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 10(3), 479.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3439

Stokić M, Milosavljević Z, Subotić M. Specific features of brain connectivity during silent reading in children with developmental dyslexia. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2011;10(3):479.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3439 .

Stokić, Miodrag, Milosavljević, Zorana, Subotić, Miško, "Specific features of brain connectivity during silent reading in children with developmental dyslexia" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 10, no. 3 (2011):479,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3439 .