Poremećaji komunikacije kod traumatskih oštećenja mozga

Abstract

Zatvorene povrede mozga uzrokuju veoma raznoliku i kompleksnu sliku oštećenja komunikacije. Poremećaji se javljaju u obliku afazije, neafazičkih deficita jezika, dizartrije, apraksije govora, mutizma, ali se manifestuju i u drugim oblicima. Afazička simptomatologija, koja je u ovoj populaciji prisutna u manjem procentu, uglavnom se podudara sa simptomatologijom afazija koje se sreću kod drugih etioloških činilaca, kao što su cerebrovaskularna oboljenja ili ratne penetrantne povrede mozga, na primer. S druge strane, neafazički deficiti jezika, koji su tipični za zatvorene povrede glave, imaju specifičnu simptomatologiju koja se mora posmatrati sa više aspekata. Napred navedene činjenice, kao i povećanje broja osoba sa trajnim oštećenjima jezičkih, komunikacijskih i kognitivnih sposobnosti posle moždane traume, naveli su me da napišem ovu knjigu. U prikupljanju građe za monografiju koristio sam vlastite empirijske podatke do kojih sam došao tokom dugogodišnjeg bavljenja jezičkim i kognitivnim funkcijama kod traumatskih oštećenja, ali i obimnu naučnu i stručnu literaturu. Početkom devedesetih godina, kada sam počeo sa istraživanjima u ovoj oblasti u cilju izrade doktorske disertacije, ceo koncept ispitivanja bio je baziran na paradigmi klasičnih afazičkih sindroma. Međutim, tokom dijagnostičke obrade pacijenata, zarad uključivanja u studiju koja se odnosila na ispitivanje afazija traumatskog porekla, bio sam prinuđen da znatan broj tih pacijenata isključim iz uzorka, jer su po kliničkoj slici i dinamici oporavka odstupali od pacijenata sa afazijom vaskularne etiologije koji su služili kao reper za definisanje afazičkog poremećaja. Upravo to me je i podstaklo da nastavim sa istraživanjem poremećaja komunikacije kod traumatskih oštećenja mozga. Osim naučne radoznalosti i potrebe da što bolje upoznam prirodu tih poremećaja, dodatni motiv za bavljenje tom oblašću jeste i potreba za ukazivanjem na značaj bolje organizacije procesa rehabilitacije osoba kod kojih trauma mozga često ostavlja trajne posledice na fizičkom, psihičkom i socijalnom planu. Poseban motiv za........