Primena multisistemske terapije u tretmanu poremećaja ponašanja

Abstract

Multisistemska terapija (MTS) primenjuje se u lečenju ozbiljnih emocionalnih problema i antisocijalnog ponašanja adolescenata, uzrasta od 12 do 17 godina i njihovih porodica. Teorijsku osnovu MTS čini Socio – ekološki model razvoja, koji počiva na ideji da je ponašanje individue multideterminisano i dvosmerno. Individualno ponašanje rezultat je recipročnih interakcija pojedinca sa sistemima koji ga okružuju (porodica, vršnjaci, škola, zajednica), a antisocijalno ponašanje povezano je sa kombinacijom rizičnih faktora koji se pojavljuju unutar svakog od ovih sistema. Takođe, u praksi se MTS u velikoj meri oslanja na koncepte Sistemske porodične terapije, posebno na njene strateške i strukturalne modalitete. Na probleme u ponašanju gleda se kao na životne teškoće ili krize, sa kojima porodica nije bila u stanju da se suoči. MTS terapeut radi kao član terapijskog tima, koji se uobičajeno sastoji od tri do četiri terapeuta, stručnog konsultanta i supervizora. Svi članovi tima dostupni su u svako doba (24/7) da pruže pomoć pojedinciu ili porodici. U ovoj terapiji u potpunosti se koriste prednosti socijalnog okruženja, pa se intervencije sprovode u prirodnom okruženju adolescenta (u porodičnom domu, u školi, na treningu i sl.). U ovakvim okolnostima terapeut može neposredno identifikovati autentične maladaptivne interakcije, napraviti bolju procenu životne sredine adolescenta ali i ublažiti otpore koji se javljaju u klasičnom kancelarijskom radu. Osnovni principi MTS ističu značaj razumevanja veze između identifikovanog problema i šireg socijalnog konteksta; naglašavanje pozitivnog; promovisanje odgovornog i redukovanje negativnog ponašanja; intervencije fokusirane na ovde i sada; promena međuljudskih odnosa i interakcija kao mehanizam promene ponašanja; intervencije usklađene sa uzrastom i specifičnim razvojnim potrebama; i td. Brojne empirijske studije dokazuju efektivnost MTS, pa se ona smatra jednom od najuspešnijih intervencija u tretmanu poremećaja ponašanja.