TY  - JOUR
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Medenica, Veselin
AU  - Kozomara, Ružica
AU  - Ivanović, Lidija
PY  - 2014
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/857
AB  - Background/Aim. There are almost no studies on apraxia in people with multiple sclerosis. Although the white matter is damaged in MS, it is not the only location in which the pathological changes are present. Demyelinated lesions in the cortex have recently been recognized as important components of multiple sclerosis pathology. The aim of this study was to determine whether apraxia is present among people with MS, and the importance of demographic characteristics and impairment of functional systems at conceptualization and execution of movements. Methods. The experimental group consisted of 30 patients, mean age 51.34 ± 7.70 years. The patients in the experimental group were diagnosed with MS according to the McDonald criteria. The control group consisted of 30 healthy subjects, mean age 50.30 ± 10.47 years. For research purposes, we used the following instruments: Questionnaire for Collecting Demographic Data, Kurtzke Functional Systems Scores, Waterloo-Sunnybrook Apraxia Battery (WatAB). Execution of motion tasks that are a part of the WatAB were incorporated in the System for the Observation and Analysis of Motor Behavior. Results. Our study showed that limb apraxia was common in people with MS. Apraxia was present during pantomime in 26.70% of the patients, and during the imitation of movements in 44.80% of the patients. Gender, age, education level, duration of disease and a form of MS did not determine the quality of conceptualization and execution of movements. The time elapsed from the last exacerbation was a determinant of quality of executed movements. Impairments of functional systems predicted impairments of movement execution. The expanded disability scale score correlated with the severity of apraxia. Conclusion. Our study confirm the presence of apraxia in MS. It is necessary to carry out further studies using functional magnetic resonance imaging, as well as the conduct longitudinal studies to determine the precise structure of motor behavior in people with MS.
AB  - Uvod/Cilj. Istraživanja apraksije kod osoba sa multiplom sklerozom (MS) gotovo da nema. Iako je oštećenje bele mase prisutno, ono ne predstvlja jedinu lokaciju u CNS-u na kojoj su prisutne patološke promene kod MS. U skorije vreme smatra se da je kora velikog mozga veoma važna lokacija na kojoj dolazi do patoloških promena kod osoba koje boluju od MS. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi da li među osobama sa MS ima onih kod kojih je prisutna apraksija, kao i značaj demografskih karakteristika i oštećenja funkcionalnih sistema za konceptualizaciju i izvođenje pokreta. Metode. Eksperimentalnu grupu činilo je 30 učesnika starosti 51,34 ± 7,70 godina. Učesnicima eksperimentalne grupe dijagnostikovana je MS prema Mekdonaldovom dijagnostičkom kriterijumu. Kontrolnu grupu sačinjavalo je 30 zdravih osoba starosti 50,30 ± 10,47 godina. Za potrebe istraživanja korišćeni su podaci dobijeni Upitnikom za prikupljanje demografskih podataka i osnovnih podataka o bolesti, Kurzke-ovim skorovima funkcionalnih sistema i Adaptiranom Vaterlo baterijom za procenu apraksije (ova baterija korišćena je u kombinaciji sa Sistemom za opservaciju i analizu motornog ponašanja). Rezultati. Naše istraživanje je pokazalo da apraksija udova predstavlja čestu pojavu od osoba sa MS. Apraksija na zadacima izvođenja pantomime bila je prisutna kod 26,70% bolesnika, a na zadacima izvođenja imitacije pokreta kod 44,80% bolesnika. Pol, godine života, stepen obrazovanja, dužina trajanja bolesti i oblik bolesti nisu determinisali kvalitet konceptualizacije i izvođenja pokreta kod osoba sa MS. Vreme proteklo od poslednje egzacerbacije predstavljalo je determinantu kvaliteta izvedenih pokreta. Oštećenja funkcionalnih sistema kod osoba sa MS predviđala su pristustvo oštećenja izvršenja pokreta. Proširena skala funkcionalne onesposobljenosti bila je u korelaciji sa težinom apraksije. Zaključak. Naše istraživanje otkrilo je prisustvo apraksije kod MS. Potrebno je izvršiti dalja istaživanja uz korišćenje funkcionalne magnetne rezonance, kao i sprovođenje longitudinalnih studija kako bi se preciznije utvrdila struktura motornog ponašanja kod osoba sa MS.
PB  - Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd
T2  - Vojnosanitetski pregled
T1  - Limb apraxia in multiple sclerosis
T1  - Apraksija udova kod multiple skleroze
EP  - 827
IS  - 9
SP  - 821
VL  - 71
DO  - 10.2298/VSP121105024R
ER  - 

@article{
author = "Rapaić, Dragan and Medenica, Veselin and Kozomara, Ružica and Ivanović, Lidija",
year = "2014",
abstract = "Background/Aim. There are almost no studies on apraxia in people with multiple sclerosis. Although the white matter is damaged in MS, it is not the only location in which the pathological changes are present. Demyelinated lesions in the cortex have recently been recognized as important components of multiple sclerosis pathology. The aim of this study was to determine whether apraxia is present among people with MS, and the importance of demographic characteristics and impairment of functional systems at conceptualization and execution of movements. Methods. The experimental group consisted of 30 patients, mean age 51.34 ± 7.70 years. The patients in the experimental group were diagnosed with MS according to the McDonald criteria. The control group consisted of 30 healthy subjects, mean age 50.30 ± 10.47 years. For research purposes, we used the following instruments: Questionnaire for Collecting Demographic Data, Kurtzke Functional Systems Scores, Waterloo-Sunnybrook Apraxia Battery (WatAB). Execution of motion tasks that are a part of the WatAB were incorporated in the System for the Observation and Analysis of Motor Behavior. Results. Our study showed that limb apraxia was common in people with MS. Apraxia was present during pantomime in 26.70% of the patients, and during the imitation of movements in 44.80% of the patients. Gender, age, education level, duration of disease and a form of MS did not determine the quality of conceptualization and execution of movements. The time elapsed from the last exacerbation was a determinant of quality of executed movements. Impairments of functional systems predicted impairments of movement execution. The expanded disability scale score correlated with the severity of apraxia. Conclusion. Our study confirm the presence of apraxia in MS. It is necessary to carry out further studies using functional magnetic resonance imaging, as well as the conduct longitudinal studies to determine the precise structure of motor behavior in people with MS., Uvod/Cilj. Istraživanja apraksije kod osoba sa multiplom sklerozom (MS) gotovo da nema. Iako je oštećenje bele mase prisutno, ono ne predstvlja jedinu lokaciju u CNS-u na kojoj su prisutne patološke promene kod MS. U skorije vreme smatra se da je kora velikog mozga veoma važna lokacija na kojoj dolazi do patoloških promena kod osoba koje boluju od MS. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi da li među osobama sa MS ima onih kod kojih je prisutna apraksija, kao i značaj demografskih karakteristika i oštećenja funkcionalnih sistema za konceptualizaciju i izvođenje pokreta. Metode. Eksperimentalnu grupu činilo je 30 učesnika starosti 51,34 ± 7,70 godina. Učesnicima eksperimentalne grupe dijagnostikovana je MS prema Mekdonaldovom dijagnostičkom kriterijumu. Kontrolnu grupu sačinjavalo je 30 zdravih osoba starosti 50,30 ± 10,47 godina. Za potrebe istraživanja korišćeni su podaci dobijeni Upitnikom za prikupljanje demografskih podataka i osnovnih podataka o bolesti, Kurzke-ovim skorovima funkcionalnih sistema i Adaptiranom Vaterlo baterijom za procenu apraksije (ova baterija korišćena je u kombinaciji sa Sistemom za opservaciju i analizu motornog ponašanja). Rezultati. Naše istraživanje je pokazalo da apraksija udova predstavlja čestu pojavu od osoba sa MS. Apraksija na zadacima izvođenja pantomime bila je prisutna kod 26,70% bolesnika, a na zadacima izvođenja imitacije pokreta kod 44,80% bolesnika. Pol, godine života, stepen obrazovanja, dužina trajanja bolesti i oblik bolesti nisu determinisali kvalitet konceptualizacije i izvođenja pokreta kod osoba sa MS. Vreme proteklo od poslednje egzacerbacije predstavljalo je determinantu kvaliteta izvedenih pokreta. Oštećenja funkcionalnih sistema kod osoba sa MS predviđala su pristustvo oštećenja izvršenja pokreta. Proširena skala funkcionalne onesposobljenosti bila je u korelaciji sa težinom apraksije. Zaključak. Naše istraživanje otkrilo je prisustvo apraksije kod MS. Potrebno je izvršiti dalja istaživanja uz korišćenje funkcionalne magnetne rezonance, kao i sprovođenje longitudinalnih studija kako bi se preciznije utvrdila struktura motornog ponašanja kod osoba sa MS.",
publisher = "Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd",
journal = "Vojnosanitetski pregled",
title = "Limb apraxia in multiple sclerosis, Apraksija udova kod multiple skleroze",
pages = "827-821",
number = "9",
volume = "71",
doi = "10.2298/VSP121105024R"
}

Rapaić, D., Medenica, V., Kozomara, R.,& Ivanović, L.. (2014). Limb apraxia in multiple sclerosis. in Vojnosanitetski pregled
Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd., 71(9), 821-827.
https://doi.org/10.2298/VSP121105024R

Rapaić D, Medenica V, Kozomara R, Ivanović L. Limb apraxia in multiple sclerosis. in Vojnosanitetski pregled. 2014;71(9):821-827.
doi:10.2298/VSP121105024R .

Rapaić, Dragan, Medenica, Veselin, Kozomara, Ružica, Ivanović, Lidija, "Limb apraxia in multiple sclerosis" in Vojnosanitetski pregled, 71, no. 9 (2014):821-827,
https://doi.org/10.2298/VSP121105024R . .

TY  - JOUR
AU  - Nedović, Goran
AU  - Marinković, Dragan
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Berat, Svetlana
AU  - Kozomara, Ružica
PY  - 2013
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/685
AB  - Background/Aim. Although long-term survival of childhood cancer patients is significantly improved, prolonged treatment and hospitalization might have negative impacts on child development. The aim of this study was to verify profile of health-related quality of life parameters in population of schoolchildren during hospitalization and treatment for malignant disease. Methods. The Serbian version of Pediatric Quality of Life Inventory Version 4.0 (PedsQLTM4.0) Generic Core Scales was applied. A total of 120 schoolchildren were analyzed: 60 patients hospitalized for prolonged malignant disease treatment and 60 healthy schoolchildren from public schools. The study was done at the Institute for Oncology and Radiology of Serbia, as well as in four schools. Results. Generally, schoolchildren hospitalized for cancer treatment demonstrated lower scores on physical, emotional, social and school functioning when compared to healthy schoolchildren from regular public schools. Significant differences were observed for all the 8 items of the Physical Health Scale, in 2 out of 5 items of the Emotional Functioning Scale, in 4 out of 5 items of the Social Functioning Scale, and 3 out of 5 items of the School Functioning Scale. Conclusions. The Serbian version of PedsQLTM 4.0 Generic Core Scales could be successfully used to evaluate physical, emotional, social and school functioning of hospitalized children and adolescent. Schoolchildren hospitalized for prolonged tumor treatment have poorer HRQOL scores compared to general healthy population, however the level of remaining physical, emotional and social parameters should provide solid foundation for their potential rehabilitation, education and inclusion.
AB  - Uvod/Cilj. Iako je dužina života dece obolele od maligne bolesti značajno povećana, produženo lečenje i hospitalizacija mogu imati negativni uticaj na njihov razvoj. Cilj našeg istraživanja bio je da se utvrdi profil zdravstvenih parametara kvaliteta života populacije školske dece obolele od maligne bolesti tokom njihove hospitalizacije i lečenja. Metode. Primenjena je srpska verzija testa 'Pediatric Quality of Life Inventory Version 4.0 (PedsQLTM4.0) Generic Core Scales'. Testirano je ukupno 120 školske dece, od toga 60 hospitalizovane radi produženog lečenja maligne bolesti i 60 zdrave školske dece iz osnovnih i srednjih škola. Istraživanje je sprovedeno u Institutu za onkologiju i radiologiju Srbije i u četiri škole. Rezultati. Generalno, školska deca hospitalizovana radi lečenja kancera pokazala su slabije rezultate u fizičkim, emocionalnim, socijalnim i školskim parametrima u poređenju sa zdravom školskom decom iz redovnih škola. Značajne razlike uočene su u svih osam parametara na fizičkoj skali, u dva od pet parametara na emocionalnoj skali, u četiri od pet parametara na socijalnoj skali i u tri od pet parametara na školskoj skali. Zaključak. Srpska verzija 'PedsQLTM 4.0 Generic Core Scales' testa može biti uspešno upotrebljena za utvrđivanje fizičkih, emocionalnih, socijalnih i školskih parametara funkcionisanja hospitalizovane dece i adolescenata. Školska deca hospitalizovana radi produženog lečenje maligne bolesti pokazala su lošije rezultate pri analizi kvaliteta života od zdrave školske dece. Međutim, preostali stepen funkcionisanja na fizičkom, emocionalnom i socijalnom nivou obezbeđuje solidnu osnovu za njihovu rehabilitaciju, obrazovanje i inkluziju.
PB  - Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd
T2  - Vojnosanitetski pregled
T1  - Health-related quality of life assessment in Serbian schoolchildren hospitalized for malignant disease
T1  - Kvalitet života dece školskog uzrasta u Srbiji hospitalizovane radi lečenja maligne bolesti
EP  - 199
IS  - 2
SP  - 195
VL  - 70
DO  - 10.2298/VSP1302195N
ER  - 

@article{
author = "Nedović, Goran and Marinković, Dragan and Rapaić, Dragan and Berat, Svetlana and Kozomara, Ružica",
year = "2013",
abstract = "Background/Aim. Although long-term survival of childhood cancer patients is significantly improved, prolonged treatment and hospitalization might have negative impacts on child development. The aim of this study was to verify profile of health-related quality of life parameters in population of schoolchildren during hospitalization and treatment for malignant disease. Methods. The Serbian version of Pediatric Quality of Life Inventory Version 4.0 (PedsQLTM4.0) Generic Core Scales was applied. A total of 120 schoolchildren were analyzed: 60 patients hospitalized for prolonged malignant disease treatment and 60 healthy schoolchildren from public schools. The study was done at the Institute for Oncology and Radiology of Serbia, as well as in four schools. Results. Generally, schoolchildren hospitalized for cancer treatment demonstrated lower scores on physical, emotional, social and school functioning when compared to healthy schoolchildren from regular public schools. Significant differences were observed for all the 8 items of the Physical Health Scale, in 2 out of 5 items of the Emotional Functioning Scale, in 4 out of 5 items of the Social Functioning Scale, and 3 out of 5 items of the School Functioning Scale. Conclusions. The Serbian version of PedsQLTM 4.0 Generic Core Scales could be successfully used to evaluate physical, emotional, social and school functioning of hospitalized children and adolescent. Schoolchildren hospitalized for prolonged tumor treatment have poorer HRQOL scores compared to general healthy population, however the level of remaining physical, emotional and social parameters should provide solid foundation for their potential rehabilitation, education and inclusion., Uvod/Cilj. Iako je dužina života dece obolele od maligne bolesti značajno povećana, produženo lečenje i hospitalizacija mogu imati negativni uticaj na njihov razvoj. Cilj našeg istraživanja bio je da se utvrdi profil zdravstvenih parametara kvaliteta života populacije školske dece obolele od maligne bolesti tokom njihove hospitalizacije i lečenja. Metode. Primenjena je srpska verzija testa 'Pediatric Quality of Life Inventory Version 4.0 (PedsQLTM4.0) Generic Core Scales'. Testirano je ukupno 120 školske dece, od toga 60 hospitalizovane radi produženog lečenja maligne bolesti i 60 zdrave školske dece iz osnovnih i srednjih škola. Istraživanje je sprovedeno u Institutu za onkologiju i radiologiju Srbije i u četiri škole. Rezultati. Generalno, školska deca hospitalizovana radi lečenja kancera pokazala su slabije rezultate u fizičkim, emocionalnim, socijalnim i školskim parametrima u poređenju sa zdravom školskom decom iz redovnih škola. Značajne razlike uočene su u svih osam parametara na fizičkoj skali, u dva od pet parametara na emocionalnoj skali, u četiri od pet parametara na socijalnoj skali i u tri od pet parametara na školskoj skali. Zaključak. Srpska verzija 'PedsQLTM 4.0 Generic Core Scales' testa može biti uspešno upotrebljena za utvrđivanje fizičkih, emocionalnih, socijalnih i školskih parametara funkcionisanja hospitalizovane dece i adolescenata. Školska deca hospitalizovana radi produženog lečenje maligne bolesti pokazala su lošije rezultate pri analizi kvaliteta života od zdrave školske dece. Međutim, preostali stepen funkcionisanja na fizičkom, emocionalnom i socijalnom nivou obezbeđuje solidnu osnovu za njihovu rehabilitaciju, obrazovanje i inkluziju.",
publisher = "Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd",
journal = "Vojnosanitetski pregled",
title = "Health-related quality of life assessment in Serbian schoolchildren hospitalized for malignant disease, Kvalitet života dece školskog uzrasta u Srbiji hospitalizovane radi lečenja maligne bolesti",
pages = "199-195",
number = "2",
volume = "70",
doi = "10.2298/VSP1302195N"
}

Nedović, G., Marinković, D., Rapaić, D., Berat, S.,& Kozomara, R.. (2013). Health-related quality of life assessment in Serbian schoolchildren hospitalized for malignant disease. in Vojnosanitetski pregled
Vojnomedicinska akademija - Institut za naučne informacije, Beograd., 70(2), 195-199.
https://doi.org/10.2298/VSP1302195N

Nedović G, Marinković D, Rapaić D, Berat S, Kozomara R. Health-related quality of life assessment in Serbian schoolchildren hospitalized for malignant disease. in Vojnosanitetski pregled. 2013;70(2):195-199.
doi:10.2298/VSP1302195N .

Nedović, Goran, Marinković, Dragan, Rapaić, Dragan, Berat, Svetlana, Kozomara, Ružica, "Health-related quality of life assessment in Serbian schoolchildren hospitalized for malignant disease" in Vojnosanitetski pregled, 70, no. 2 (2013):195-199,
https://doi.org/10.2298/VSP1302195N . .