TY  - CONF
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Marinković, Dragan
AU  - Aleksić, Vuk
AU  - Aleksić, Nemanja
AU  - Babović, Rade
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5378
AB  - Uvod: Kontrolno merenje je uobičajeno u eksperimentalnim situacijama, dok se
u praksi često ne realizuje ili se obavi razgovor sa pacijentom. Očigledno je da
moramo da postavimo pitanja poput: da li je uopšte potrebno vršiti kontrolno
merenje, kada se ono vrši, kojim instrumentima i koliko kontrolnih merenja je
potrebno izvršiti? Ova pitanja duboko zadiru u doktrinu bilo koje nauke i prakse.
Cilj: U ovom radu razmatra se eventualna neophodnost primene kontrolnih
merenja sa teorijskog i praktičnog aspekta.
Metode: U radu smo se bavili terapijom kognitivnih i motoričkih funkcija kod
osoba sa povredom mozga, odnosno fenomenima pamćenja, pažnje, orijentacije

i praksičkim funkcijama. Uzorak je činilo 15 muških i ženskih ispitanika
starosti
od
15
do
20
godina.
Kognitivne
i
praksičke
funkcije
ispitivali
smo

subtestovima
The
Mental
Status
in
Neurology
(Stub,
Block,
1983)
i
Cognitive

Asseasment
Abillity
(Adamovich,
Henderson,
Auerbach,
1985).
Izbor
subtestova
je
u
ovom
slučaju
bio
orijentisan
ka
stečenim
znanjima,
iskustvima,
poluapstraktnom
i
apstraktnom
mišljenju.
Nakon
eksperimentalnog
tretmana
koji
je

trajao
četiri
nedelje,
izvršili
smo
kontrolno
merenje.
Rezultati:
Dobijeni
rezultati
pokazuju
opravdanost
primene
kontrolnog
merenja
kod
testiranih
ispitanika.
Oni
ukazuju
na
značaj
kontrolnog
merenja,
koji
se
ogleda u mogućnost evidentiranja napretka tretiranih pacijenta u ispitivanim 
domenima. Kontrolnim merenjem, dakle, možemo utvrditi napredak ili zastoj u oporavku pojedinih delova ispitivanih i tretiranih funkcija. Rezultati istraživanja
nedvosmisleno
ukazuju
na
statistički
značajnu
razliku
(od
p<0,5
do
p<0,1)

između
prvog i
drugog
merenja u
ispitivanim
funkcijama.
Zaključak:
Na
osnovu
dobijenih
rezultata
možemo
zaključiti
da
je
kontrolno

merenje
neophodan
pristup
u
potvrdi
značaja
primene
aktuelnih
terapijskih

postupaka,
njihovoj
modifikaciji i
doziranju.
AB  - Introduction: Control measurement is common in experimental situations, while in
practice, it is often overlooked or just reduced to a conversation with the patient. It is obvious
that we have to ask questions such as: is it necessary to perform a control measurement at all,
when is it performed, with which instruments and how many control measurements should be
performed? These questions go deep into the doctrine of any science and practice.
Aim: In this paper, the eventual necessity of performing control measurements is 
considered from the theoretical and practical aspects. Methods: In this work, we dealt with the therapy of cognitive and motor functions,
that is, the phenomena of memory, attention, orientation, and practical functions. The
sample consisted of 15 male and female respondents aged 15 to 20 years. We examined their
cognitive and practical functioning using subtests from The Mental Status in Neurology (Stub,
Block, 1983) and Cognitive Assessment Ability (Adamovich, Henderson, Auerbach, 1985). The
choice of subtests was oriented towards acquired knowledge, experiences, semi-abstract
and abstract thinking from the patient’s immediate environment. Upon application of the
experimental model, which lasted four weeks, we performed a control measurement.
Results: The obtained results show the justification of the application of the control
measurement in the tested subjects. The results indicate the importance of control
measurement, which is reflected in the possibility of recording the progress of treated patients
in the examined domains. By control measurement, therefore, we can determine progress or
stagnation in the recovery of certain parts of the tested and treated functions. The research
results unequivocally indicate a statistically significant difference (p<0.5 to p<0.1) between
the first and second measurements in the examined functions.
Conclusion: Based on the obtained results, we can conclude that control measurement
is a necessary approach in confirming the correctness of using current therapeutic procedures,
their modification, and dosage.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
C3  - Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
T1  - Neophodnost primene кontrolnog merenja u terapiji osoba sa povredom mozga
T1  - The necessity of application of control measurement in therapy of persons with brain injury
EP  - 555
SP  - 549
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5378
ER  - 

@conference{
author = "Rapaić, Dragan and Marinković, Dragan and Aleksić, Vuk and Aleksić, Nemanja and Babović, Rade",
year = "2023",
abstract = "Uvod: Kontrolno merenje je uobičajeno u eksperimentalnim situacijama, dok se
u praksi često ne realizuje ili se obavi razgovor sa pacijentom. Očigledno je da
moramo da postavimo pitanja poput: da li je uopšte potrebno vršiti kontrolno
merenje, kada se ono vrši, kojim instrumentima i koliko kontrolnih merenja je
potrebno izvršiti? Ova pitanja duboko zadiru u doktrinu bilo koje nauke i prakse.
Cilj: U ovom radu razmatra se eventualna neophodnost primene kontrolnih
merenja sa teorijskog i praktičnog aspekta.
Metode: U radu smo se bavili terapijom kognitivnih i motoričkih funkcija kod
osoba sa povredom mozga, odnosno fenomenima pamćenja, pažnje, orijentacije

i praksičkim funkcijama. Uzorak je činilo 15 muških i ženskih ispitanika
starosti
od
15
do
20
godina.
Kognitivne
i
praksičke
funkcije
ispitivali
smo

subtestovima
The
Mental
Status
in
Neurology
(Stub,
Block,
1983)
i
Cognitive

Asseasment
Abillity
(Adamovich,
Henderson,
Auerbach,
1985).
Izbor
subtestova
je
u
ovom
slučaju
bio
orijentisan
ka
stečenim
znanjima,
iskustvima,
poluapstraktnom
i
apstraktnom
mišljenju.
Nakon
eksperimentalnog
tretmana
koji
je

trajao
četiri
nedelje,
izvršili
smo
kontrolno
merenje.
Rezultati:
Dobijeni
rezultati
pokazuju
opravdanost
primene
kontrolnog
merenja
kod
testiranih
ispitanika.
Oni
ukazuju
na
značaj
kontrolnog
merenja,
koji
se
ogleda u mogućnost evidentiranja napretka tretiranih pacijenta u ispitivanim 
domenima. Kontrolnim merenjem, dakle, možemo utvrditi napredak ili zastoj u oporavku pojedinih delova ispitivanih i tretiranih funkcija. Rezultati istraživanja
nedvosmisleno
ukazuju
na
statistički
značajnu
razliku
(od
p<0,5
do
p<0,1)

između
prvog i
drugog
merenja u
ispitivanim
funkcijama.
Zaključak:
Na
osnovu
dobijenih
rezultata
možemo
zaključiti
da
je
kontrolno

merenje
neophodan
pristup
u
potvrdi
značaja
primene
aktuelnih
terapijskih

postupaka,
njihovoj
modifikaciji i
doziranju., Introduction: Control measurement is common in experimental situations, while in
practice, it is often overlooked or just reduced to a conversation with the patient. It is obvious
that we have to ask questions such as: is it necessary to perform a control measurement at all,
when is it performed, with which instruments and how many control measurements should be
performed? These questions go deep into the doctrine of any science and practice.
Aim: In this paper, the eventual necessity of performing control measurements is 
considered from the theoretical and practical aspects. Methods: In this work, we dealt with the therapy of cognitive and motor functions,
that is, the phenomena of memory, attention, orientation, and practical functions. The
sample consisted of 15 male and female respondents aged 15 to 20 years. We examined their
cognitive and practical functioning using subtests from The Mental Status in Neurology (Stub,
Block, 1983) and Cognitive Assessment Ability (Adamovich, Henderson, Auerbach, 1985). The
choice of subtests was oriented towards acquired knowledge, experiences, semi-abstract
and abstract thinking from the patient’s immediate environment. Upon application of the
experimental model, which lasted four weeks, we performed a control measurement.
Results: The obtained results show the justification of the application of the control
measurement in the tested subjects. The results indicate the importance of control
measurement, which is reflected in the possibility of recording the progress of treated patients
in the examined domains. By control measurement, therefore, we can determine progress or
stagnation in the recovery of certain parts of the tested and treated functions. The research
results unequivocally indicate a statistically significant difference (p<0.5 to p<0.1) between
the first and second measurements in the examined functions.
Conclusion: Based on the obtained results, we can conclude that control measurement
is a necessary approach in confirming the correctness of using current therapeutic procedures,
their modification, and dosage.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine",
title = "Neophodnost primene кontrolnog merenja u terapiji osoba sa povredom mozga, The necessity of application of control measurement in therapy of persons with brain injury",
pages = "555-549",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5378"
}

Rapaić, D., Marinković, D., Aleksić, V., Aleksić, N.,& Babović, R.. (2023). Neophodnost primene кontrolnog merenja u terapiji osoba sa povredom mozga. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 549-555.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5378

Rapaić D, Marinković D, Aleksić V, Aleksić N, Babović R. Neophodnost primene кontrolnog merenja u terapiji osoba sa povredom mozga. in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine. 2023;:549-555.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5378 .

Rapaić, Dragan, Marinković, Dragan, Aleksić, Vuk, Aleksić, Nemanja, Babović, Rade, "Neophodnost primene кontrolnog merenja u terapiji osoba sa povredom mozga" in Zbornik radova - 12. Međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas Beograd, 27–28. oktobar 2023. Godine (2023):549-555,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5378 .

TY  - JOUR
AU  - Đurić-Zdravković, Aleksandra
AU  - Rapaić, Dragan
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5314
AB  - Ovladavanje veštinama u okviru toaletnog treninga u detinjstvu smatra se značajnom
razvojnom odrednicom. Sticanje veština pravilnog korišćenja toaleta kod dece s
razvojnim poremećajima često je odloženo. Cilj ovog rada je da izloži moguće probleme
koji se javljaju kod dece sa intelektualnom ometenošću, poremećajem iz spektra
autizma i cerebralnom paralizom tokom uspostavljanja toaletnih veština, kao i da ukaže
na intervencije koje su se u ovom domenu pokazale efikasnim. U radu je ukazano na
specifičnosti svake od tretiranih kliničkih slika u pogledu ovladavanja veštinama tokom
toaletnog treninga. Posebno su obrađene bihevioralne intervencije, za koje je naglašeno
da je ključno da budu individualizovane na osnovu fizičkih ograničenja i kognitivnog
statusa deteta. Među efikasnim intervencijama ističu se potkrepljenje, podsticanje,
gašenje, demonstracije, vizuelni rasporedi i druge, koje su izvedene iz programa tretmana
za decu sa razvojnim poremećajima.
AB  - Mastering toilet training skills in childhood is considered an important developmental
determinant. Acquiring proper toilet skills in children with developmental disorders is
often delayed. The aim of this paper is to present possible problems that occur in children
with intellectual disability, autism spectrum disorder, and cerebral palsy during toilet
training, as well as to indicate the interventions that have proven to be effective in this
domain. The paper points out the specifics of each of the treated clinical pictures regarding
mastering toilet training skills. Behavioral interventions were specially addressed, and
it was emphasized that they should be individualized based on the physical limitations
and cognitive status of a child. Effective interventions include reinforcement, prompting,
extinction, demonstrations, visual schedules, and others derived from treatment programs
for children with developmental disorders.
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitcija
T1  - Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima
T1  - Toilet training in children with certain developmental disorders
EP  - 377
IS  - 4
SP  - 367
VL  - 22
DO  - 10.5937/specedreh22-42869
DO  - 2406-1328 (eISSN)
ER  - 

@article{
author = "Đurić-Zdravković, Aleksandra and Rapaić, Dragan",
year = "2023",
abstract = "Ovladavanje veštinama u okviru toaletnog treninga u detinjstvu smatra se značajnom
razvojnom odrednicom. Sticanje veština pravilnog korišćenja toaleta kod dece s
razvojnim poremećajima često je odloženo. Cilj ovog rada je da izloži moguće probleme
koji se javljaju kod dece sa intelektualnom ometenošću, poremećajem iz spektra
autizma i cerebralnom paralizom tokom uspostavljanja toaletnih veština, kao i da ukaže
na intervencije koje su se u ovom domenu pokazale efikasnim. U radu je ukazano na
specifičnosti svake od tretiranih kliničkih slika u pogledu ovladavanja veštinama tokom
toaletnog treninga. Posebno su obrađene bihevioralne intervencije, za koje je naglašeno
da je ključno da budu individualizovane na osnovu fizičkih ograničenja i kognitivnog
statusa deteta. Među efikasnim intervencijama ističu se potkrepljenje, podsticanje,
gašenje, demonstracije, vizuelni rasporedi i druge, koje su izvedene iz programa tretmana
za decu sa razvojnim poremećajima., Mastering toilet training skills in childhood is considered an important developmental
determinant. Acquiring proper toilet skills in children with developmental disorders is
often delayed. The aim of this paper is to present possible problems that occur in children
with intellectual disability, autism spectrum disorder, and cerebral palsy during toilet
training, as well as to indicate the interventions that have proven to be effective in this
domain. The paper points out the specifics of each of the treated clinical pictures regarding
mastering toilet training skills. Behavioral interventions were specially addressed, and
it was emphasized that they should be individualized based on the physical limitations
and cognitive status of a child. Effective interventions include reinforcement, prompting,
extinction, demonstrations, visual schedules, and others derived from treatment programs
for children with developmental disorders.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitcija",
title = "Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima, Toilet training in children with certain developmental disorders",
pages = "377-367",
number = "4",
volume = "22",
doi = "10.5937/specedreh22-42869, 2406-1328 (eISSN)"
}

Đurić-Zdravković, A.,& Rapaić, D.. (2023). Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima. in Specijalna edukacija i rehabilitcija
Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju/ University of Belgrade – Faculty of Special Education and Rehabilitation., 22(4), 367-377.
https://doi.org/10.5937/specedreh22-42869

Đurić-Zdravković A, Rapaić D. Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima. in Specijalna edukacija i rehabilitcija. 2023;22(4):367-377.
doi:10.5937/specedreh22-42869 .

Đurić-Zdravković, Aleksandra, Rapaić, Dragan, "Toaletni trening kod dece s nekim razvojnim poremećajima" in Specijalna edukacija i rehabilitcija, 22, no. 4 (2023):367-377,
https://doi.org/10.5937/specedreh22-42869 . .

TY  - CONF
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Marinković, Dragan
AU  - Aleksić, Vuk
AU  - Aleksić, Nemanja
AU  - Babović, Rade
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5355
AB  - Introduction. Control measurement is common in experimental situations, while in practice it is often overlooked or just reduced to a conversation with the patient. It is obvious that we have to ask questions such as: is it necessary to perform a control measurement at all, when is it performed, with which instruments and how many control measurements should be performed? These questions go deep into the doctrine of any science and practice. Aim. In this paper, the eventual necessity of performing control measurements is considered from the theoretical and practical aspects. Methods. In this work, we dealt with the therapy of cognitive and motor functions, that is, the phenomena of memory, attention, orientation and practical functions. The sample consisted of 15 male and female respondents aged 15 to 20 years. We examined their cognitive and practical functioning using subtests from The Mental Status in Neurology (Strub, R., Black, W. 1983) and Cognitive Assessment Ability (Adamovich, B., Henderson, J., Auerbach, S., 1985). The choice of subtests was oriented towards acquired knowledge, experiences, semi-abstract and abstract thinking from the patient's immediate environment. Upon application of the experimental model, which lasted four weeks, we performed a control measurement. Results. The obtained results show the justification of the application of the control measurement in the tested subjects. The results indicate the importance of control measurement, which is reflected in the possibility of recording the progress of treated patients in the examined domains. By control measurement, therefore, we can determine progress or stagnation in the recovery of certain parts of the tested and treated functions. The research results unequivocally indicate a statistically significant difference (p<0.5 to p<0.1) between the first and second measurements in the examined functions. Conclusion. Based on the obtained results, we can conclude that control measurement is a necessary approach in confirming the correctness of using current therapeutic procedures, their modification and dosage.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Zbornik rezimea / 12. međunarodni naučni skup Specijalna  edukacija i rehabilitacija danas,
T1  - The Necessity of Application of Control Measurement in Therapy of Persons with Brain Injury
EP  - 118
SP  - 117
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5355
ER  - 

@conference{
author = "Rapaić, Dragan and Marinković, Dragan and Aleksić, Vuk and Aleksić, Nemanja and Babović, Rade",
year = "2023",
abstract = "Introduction. Control measurement is common in experimental situations, while in practice it is often overlooked or just reduced to a conversation with the patient. It is obvious that we have to ask questions such as: is it necessary to perform a control measurement at all, when is it performed, with which instruments and how many control measurements should be performed? These questions go deep into the doctrine of any science and practice. Aim. In this paper, the eventual necessity of performing control measurements is considered from the theoretical and practical aspects. Methods. In this work, we dealt with the therapy of cognitive and motor functions, that is, the phenomena of memory, attention, orientation and practical functions. The sample consisted of 15 male and female respondents aged 15 to 20 years. We examined their cognitive and practical functioning using subtests from The Mental Status in Neurology (Strub, R., Black, W. 1983) and Cognitive Assessment Ability (Adamovich, B., Henderson, J., Auerbach, S., 1985). The choice of subtests was oriented towards acquired knowledge, experiences, semi-abstract and abstract thinking from the patient's immediate environment. Upon application of the experimental model, which lasted four weeks, we performed a control measurement. Results. The obtained results show the justification of the application of the control measurement in the tested subjects. The results indicate the importance of control measurement, which is reflected in the possibility of recording the progress of treated patients in the examined domains. By control measurement, therefore, we can determine progress or stagnation in the recovery of certain parts of the tested and treated functions. The research results unequivocally indicate a statistically significant difference (p<0.5 to p<0.1) between the first and second measurements in the examined functions. Conclusion. Based on the obtained results, we can conclude that control measurement is a necessary approach in confirming the correctness of using current therapeutic procedures, their modification and dosage.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Zbornik rezimea / 12. međunarodni naučni skup Specijalna  edukacija i rehabilitacija danas,",
title = "The Necessity of Application of Control Measurement in Therapy of Persons with Brain Injury",
pages = "118-117",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5355"
}

Rapaić, D., Marinković, D., Aleksić, V., Aleksić, N.,& Babović, R.. (2023). The Necessity of Application of Control Measurement in Therapy of Persons with Brain Injury. in Zbornik rezimea / 12. međunarodni naučni skup Specijalna  edukacija i rehabilitacija danas,
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 117-118.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5355

Rapaić D, Marinković D, Aleksić V, Aleksić N, Babović R. The Necessity of Application of Control Measurement in Therapy of Persons with Brain Injury. in Zbornik rezimea / 12. međunarodni naučni skup Specijalna  edukacija i rehabilitacija danas,. 2023;:117-118.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5355 .

Rapaić, Dragan, Marinković, Dragan, Aleksić, Vuk, Aleksić, Nemanja, Babović, Rade, "The Necessity of Application of Control Measurement in Therapy of Persons with Brain Injury" in Zbornik rezimea / 12. međunarodni naučni skup Specijalna  edukacija i rehabilitacija danas, (2023):117-118,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5355 .

TY  - CONF
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Đurić Zdravković, Aleksandra
AU  - Rapaić, Jasmina
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5057
AB  - Evropska agencija za posebne potrebe i inkluzivno obrazovanje (dalje Agencija) je nezavisna organizacija koja deluje kao platforma za saradnju 30 država članica. Cilj je da se unapredi obrazovna politika i praksa za učenike sa smetnjama u razvoju i potrebom za podrškom. Republika Srbija pridružila se Agenciji 2018. godine. Ključni principi bazirani na dokazima koji su predstavljeni postulatima Agencije fokusiraju se na razvoj politike, kao i na implementaciju i usklađuju se sa prioritetima država članica. Jasno je da se obrazovni sistemi razlikuju među zemljama. Oni su dinamički, višestepeni sistemi sa dodatnom složenošću koja proizilazi iz kulturnih, društvenih, verskih i drugih kontekstualnih razlika.
Dok se na početku fokusirala na učenike sa razvojnim smetnjama, u poslednjem periodu Agencija proširuje svoj delokrug rada, uzima u obzir sve učenike u okviru sistema inkluzivnog obrazovanja i prikuplja, prikazuje i analizira nacionalne podatke država članica.
U tom smislu, u većini zemalja, upisivanje u inkluzivno obrazovanje podrazumeva raspoređivanje učenika u redovno odeljenje u skladu sa referentnom vrednošću raspoređivanja od 80% vremena u razredima redovnog obrazovanja sa svojim vršnjacima. Učenici koji nisu u inkluzivnom okruženju edukuju se u okviru odvojenih odeljenja u redovnim školama, specijalnih škola, neformalnog obrazovanja koje vode zdravstvene ili socijalne službe, ili su van formalnog obrazovanja.
Dostupni podaci pokazuju da nijedna od zemalja članica nema 100% upisivanje u inkluzivno okruženje. Sve zemlje koriste neki oblik pružanja posebnih stručnih usluga (posebne škole i jedinice), kao i posebna odeljenja u redovnim školama. Svaki treći učenik sa smetnjama u razvoju u Srednjoj i Istočnoj Evropi pohađa školu za učenike sa smetnjama u razvoju. Široki opseg stope raspoređivanja u specijalne škole ukazuje da se u različitim zemljama koriste veoma raznorodne procedure i strukture za raspoređivanje učenika sa razvojnim smetnjama. U svim zemljama članicama, skoro 40% učenika sa razvojnim smetnjama obrazuje se u posebnim, neinkluzivnim okruženjima. Čak i u Finskoj, državi s jednim od najboljih obrazovnih sistema na svetu i veoma kvalitetnom podrškom učenicima s razvojnim teškoćama, izveštava se o brojnim problemima vezanim za poteškoće u realizaciji inkluzivne nastave.
Rad je nastao kao rezultat istraživanja na projektu „Kreiranje Protokola za procenu edukativnih potencijala dece sa smetnjama u razvoju kao kriterijuma za izradu individualnih obrazovnih programa” (broj ugovora 451-03-68/2022-14) koji finansira Ministarstvo prosvete Republike Srbije.
PB  - Društvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
T1  - Inkluzivno obrazovanje u Evropi – rezultati evropske agencije
EP  - 188
SP  - 188
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5057
ER  - 

@conference{
author = "Rapaić, Dragan and Đurić Zdravković, Aleksandra and Rapaić, Jasmina",
year = "2023",
abstract = "Evropska agencija za posebne potrebe i inkluzivno obrazovanje (dalje Agencija) je nezavisna organizacija koja deluje kao platforma za saradnju 30 država članica. Cilj je da se unapredi obrazovna politika i praksa za učenike sa smetnjama u razvoju i potrebom za podrškom. Republika Srbija pridružila se Agenciji 2018. godine. Ključni principi bazirani na dokazima koji su predstavljeni postulatima Agencije fokusiraju se na razvoj politike, kao i na implementaciju i usklađuju se sa prioritetima država članica. Jasno je da se obrazovni sistemi razlikuju među zemljama. Oni su dinamički, višestepeni sistemi sa dodatnom složenošću koja proizilazi iz kulturnih, društvenih, verskih i drugih kontekstualnih razlika.
Dok se na početku fokusirala na učenike sa razvojnim smetnjama, u poslednjem periodu Agencija proširuje svoj delokrug rada, uzima u obzir sve učenike u okviru sistema inkluzivnog obrazovanja i prikuplja, prikazuje i analizira nacionalne podatke država članica.
U tom smislu, u većini zemalja, upisivanje u inkluzivno obrazovanje podrazumeva raspoređivanje učenika u redovno odeljenje u skladu sa referentnom vrednošću raspoređivanja od 80% vremena u razredima redovnog obrazovanja sa svojim vršnjacima. Učenici koji nisu u inkluzivnom okruženju edukuju se u okviru odvojenih odeljenja u redovnim školama, specijalnih škola, neformalnog obrazovanja koje vode zdravstvene ili socijalne službe, ili su van formalnog obrazovanja.
Dostupni podaci pokazuju da nijedna od zemalja članica nema 100% upisivanje u inkluzivno okruženje. Sve zemlje koriste neki oblik pružanja posebnih stručnih usluga (posebne škole i jedinice), kao i posebna odeljenja u redovnim školama. Svaki treći učenik sa smetnjama u razvoju u Srednjoj i Istočnoj Evropi pohađa školu za učenike sa smetnjama u razvoju. Široki opseg stope raspoređivanja u specijalne škole ukazuje da se u različitim zemljama koriste veoma raznorodne procedure i strukture za raspoređivanje učenika sa razvojnim smetnjama. U svim zemljama članicama, skoro 40% učenika sa razvojnim smetnjama obrazuje se u posebnim, neinkluzivnim okruženjima. Čak i u Finskoj, državi s jednim od najboljih obrazovnih sistema na svetu i veoma kvalitetnom podrškom učenicima s razvojnim teškoćama, izveštava se o brojnim problemima vezanim za poteškoće u realizaciji inkluzivne nastave.
Rad je nastao kao rezultat istraživanja na projektu „Kreiranje Protokola za procenu edukativnih potencijala dece sa smetnjama u razvoju kao kriterijuma za izradu individualnih obrazovnih programa” (broj ugovora 451-03-68/2022-14) koji finansira Ministarstvo prosvete Republike Srbije.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023",
title = "Inkluzivno obrazovanje u Evropi – rezultati evropske agencije",
pages = "188-188",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5057"
}

Rapaić, D., Đurić Zdravković, A.,& Rapaić, J.. (2023). Inkluzivno obrazovanje u Evropi – rezultati evropske agencije. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
Društvo defektologa Srbije., 188-188.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5057

Rapaić D, Đurić Zdravković A, Rapaić J. Inkluzivno obrazovanje u Evropi – rezultati evropske agencije. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023. 2023;:188-188.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5057 .

Rapaić, Dragan, Đurić Zdravković, Aleksandra, Rapaić, Jasmina, "Inkluzivno obrazovanje u Evropi – rezultati evropske agencije" in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023 (2023):188-188,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5057 .

TY  - CONF
AU  - Rapaić, Jasmina
AU  - Rapaić, Dragan
PY  - 2023
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5035
AB  - Kontradikciju aktualnog trenutka u defektologiji – specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji čine dva, istorijski, međusobno suprotstavljena toka. Defektološki fakultet je nastao iz specijalnih škola a one su organizovane za duševno zaostale, slepu, gluvu i decu sa fizičkim (telesnim) invaliditetom. Isto kao u Evropi. Prvo je pri Višoj pedagoškoj školi osnovan defektološki odsek koji je prerastao u Višu školu a ova u Defektološki fakultet 1975. I Više škole i Fakultet obrazovali su stručnjake za rad u pomenutim specijalnim školama. Političkim, ne i naučno – stručnim, odlukama nastava za decu sa poremećajima u razvoju, potpuno je prekomponovana. Ova deca se, danas, upućuju u redovne škole. U specijalne škole se danas sve više upućuju deca iz ustanova za trajni smeštaj. Ove škole rade po redovnom planu i programu. Da su ta deca mogla da uče bila bi u ranijim specijalnim školama a ne u ustanovama socijalne zaštite. Trenutna situacija je takva da u redovnim osnovnim i srednjim školama, sa učenicima sa poremećajem u razvoju, rade učitelji i nastavnici koji nisu kvalifikovani za taj posao ali zato uredno vode administraciju kao da je sve u redu. Od 50 specijalnih škola danas ih ima 17 u formalnom smislu. U bivšim specijalnim školama defektolozi realizuju redovni plan i program sa decom koja nemaju obrazovne kapacitete ali kao i učitelji i defektolozi pišu da je sve u redu. Fakultet i dalje obrazuje defektologe kao i ranije za rad u specijalnim školama kojih više nema. Svršeni studenti nemaju mogućnosti da realizuju stečena znanja. Deca sa lakšim poremećajima u razvoju su u redovnim školama tako da defektolozi nemaju đake a u sadašnje, nekadašnje specijalne škole, dolaze deca bez obrazovnih potencijala.
Situacija je apsurdna! I defektolozi i učitelji i nastavnici rade posao za koji nisu osposobljeni.
PB  - Društvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
C3  - Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
T1  - Кontradikcija aktuelnog trenutka u defektologiji –specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji
EP  - 36
SP  - 36
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5035
ER  - 

@conference{
author = "Rapaić, Jasmina and Rapaić, Dragan",
year = "2023",
abstract = "Kontradikciju aktualnog trenutka u defektologiji – specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji čine dva, istorijski, međusobno suprotstavljena toka. Defektološki fakultet je nastao iz specijalnih škola a one su organizovane za duševno zaostale, slepu, gluvu i decu sa fizičkim (telesnim) invaliditetom. Isto kao u Evropi. Prvo je pri Višoj pedagoškoj školi osnovan defektološki odsek koji je prerastao u Višu školu a ova u Defektološki fakultet 1975. I Više škole i Fakultet obrazovali su stručnjake za rad u pomenutim specijalnim školama. Političkim, ne i naučno – stručnim, odlukama nastava za decu sa poremećajima u razvoju, potpuno je prekomponovana. Ova deca se, danas, upućuju u redovne škole. U specijalne škole se danas sve više upućuju deca iz ustanova za trajni smeštaj. Ove škole rade po redovnom planu i programu. Da su ta deca mogla da uče bila bi u ranijim specijalnim školama a ne u ustanovama socijalne zaštite. Trenutna situacija je takva da u redovnim osnovnim i srednjim školama, sa učenicima sa poremećajem u razvoju, rade učitelji i nastavnici koji nisu kvalifikovani za taj posao ali zato uredno vode administraciju kao da je sve u redu. Od 50 specijalnih škola danas ih ima 17 u formalnom smislu. U bivšim specijalnim školama defektolozi realizuju redovni plan i program sa decom koja nemaju obrazovne kapacitete ali kao i učitelji i defektolozi pišu da je sve u redu. Fakultet i dalje obrazuje defektologe kao i ranije za rad u specijalnim školama kojih više nema. Svršeni studenti nemaju mogućnosti da realizuju stečena znanja. Deca sa lakšim poremećajima u razvoju su u redovnim školama tako da defektolozi nemaju đake a u sadašnje, nekadašnje specijalne škole, dolaze deca bez obrazovnih potencijala.
Situacija je apsurdna! I defektolozi i učitelji i nastavnici rade posao za koji nisu osposobljeni.",
publisher = "Društvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023",
title = "Кontradikcija aktuelnog trenutka u defektologiji –specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji",
pages = "36-36",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5035"
}

Rapaić, J.,& Rapaić, D.. (2023). Кontradikcija aktuelnog trenutka u defektologiji –specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023
Društvo defektologa Srbije., 36-36.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5035

Rapaić J, Rapaić D. Кontradikcija aktuelnog trenutka u defektologiji –specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji. in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023. 2023;:36-36.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5035 .

Rapaić, Jasmina, Rapaić, Dragan, "Кontradikcija aktuelnog trenutka u defektologiji –specijalnoj edukaciji i rehabilitaciji" in Dani defektologa Srbije, stručno-naučna кonferencija sa međunarodnim učešćem; Zlatibor 16-19. februar 2023 (2023):36-36,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_5035 .

TY  - JOUR
AU  - Rapaić, Dragan
AU  - Jordanov, Petar
AU  - Odović, Gordana
AU  - Jačevski, Milica
AU  - Maksimović, Miloš
AU  - Rapaić, Marko
PY  - 2018
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1108
AB  - Introduction. The incidence of obesity is rising both in the general population and in people with developmental disabilities. The aim of the study was to examine the frequency of obesity in people with developmental disorders. So far, this topic has not been processed in any article in Serbia and, as such, is a unique attempt. Method. This cross sectional study conducted in the Center for Accommodation and Living of Children and Youth in Development in Belgrade. The study included 139 adult persons, users of the Center's services. The consent of the parents was obtained for the participation of all subjects. All users were surveyed and all anthropometric measurements were made. For questioning, using a specific questionnaire designed for the research needs filled in by the researcher. Data on demographic and physical activity were obtained using questionnaire. In order to estimate the nutrition state, anthropometric measurements were made for all users to determine: body weight, body height, waist and thickness of skin folds, and calculated Body Mass Index. The recommendation of the World Health Organization was used to assess the nutritional state. Results. The survey comprised 139 respondents, of whom 79 (56.8%) were men and 60 women (43.2%). In the examined group, there were 43.9% of subjects who had normal weight, users with overweight were 30.2% and obese 25.9%. Obesity expressed through BMI was more frequent in female subjects than male (p=0.502), and abdominal obesity (p=0.692). Physically active was 20.9% users, whereby male subjects significantly more likely to engage in physical activity than female (p=0.013). Conclusion. It is necessary to organize continuous education of people with disabilities and increase their physical activity in order to prevent obesity and promote healthy lifestyle habits.
AB  - Učestalost gojaznosti je u porastu kako u opštoj populaciji tako i kod osoba sa smetnjama u razvoju. Cilj istraživanja je bio da se ispita učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju. Ova tema, do sada, nije obrađivana ni u jednom časopisu u Srbiji i, kao takva, predstavlja unikatan pokušaj. Metod. U sprovedenom istraživanju u Centru za smeštaj i dnevni boravak dece i omladine ometene u razvoju u Beogradu korišćena je studija preseka. U studiju je uključeno 139 punoletnih osoba, korisnika usluga Centra. Za učešće svih ispitanika dobijena je saglasnost roditelja. Svi korisnici su anketirani i kod svih su urađena antropometrijska merenja. Za anketiranje je korišćem specifčni upitnik konstruisan za potrebe istraživanja koji je popunjavao istraživač. Pored osnovnih demografskih podataka, anketom su prikupljeni i podaci o fzičkoj aktivnosti. U cilju procene stanja uhranjenosti, kod svih korisnika rađena su antropometrijska merenja da bi se odredila: telesna masa, telesna visina, obim struka i debljina kožnih nabora, i izračunao Indeks telesne mase. Za procenu stanja uhranjenosti korišćena je preporuka Svetske zdravstvene organizacije. Rezultati. Istraživanjem je obuhvaćeno 139 ispitanika, od kojih je 79 (56,8%) bilo muškaraca a žena 60 (43,2%). U ispitivanoj grupi je bilo 43,9% ispitanika koji su bili normalno uhranjeni, osoba sa prekomernom telesnom masom bilo je 30,2%, a gojaznih 25,9%. Gojaznost izražena preko indeksa telesne mase bila je češća kod osoba ženskog pola (p=0,502), kao i abdominalna gojaznost (p=0,692). Fizički aktivno je 20,9% ispitanika, pri čemu su se osobe muškog pola značajno ćešće bavile fzičkom aktivnošću (p=0,013). Zaključak. Potrebno je organizovati stalnu edukaciju osoba sa smetnjama u razvoju i povećati njihovu fzičku aktivnost u cilju prevencije gojaznosti i promovisanja zdravih životnih navika.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Frequency of obesity in people with developmental disease
T1  - Učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju
EP  - 63
IS  - 1
SP  - 51
VL  - 24
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108
ER  - 

@article{
author = "Rapaić, Dragan and Jordanov, Petar and Odović, Gordana and Jačevski, Milica and Maksimović, Miloš and Rapaić, Marko",
year = "2018",
abstract = "Introduction. The incidence of obesity is rising both in the general population and in people with developmental disabilities. The aim of the study was to examine the frequency of obesity in people with developmental disorders. So far, this topic has not been processed in any article in Serbia and, as such, is a unique attempt. Method. This cross sectional study conducted in the Center for Accommodation and Living of Children and Youth in Development in Belgrade. The study included 139 adult persons, users of the Center's services. The consent of the parents was obtained for the participation of all subjects. All users were surveyed and all anthropometric measurements were made. For questioning, using a specific questionnaire designed for the research needs filled in by the researcher. Data on demographic and physical activity were obtained using questionnaire. In order to estimate the nutrition state, anthropometric measurements were made for all users to determine: body weight, body height, waist and thickness of skin folds, and calculated Body Mass Index. The recommendation of the World Health Organization was used to assess the nutritional state. Results. The survey comprised 139 respondents, of whom 79 (56.8%) were men and 60 women (43.2%). In the examined group, there were 43.9% of subjects who had normal weight, users with overweight were 30.2% and obese 25.9%. Obesity expressed through BMI was more frequent in female subjects than male (p=0.502), and abdominal obesity (p=0.692). Physically active was 20.9% users, whereby male subjects significantly more likely to engage in physical activity than female (p=0.013). Conclusion. It is necessary to organize continuous education of people with disabilities and increase their physical activity in order to prevent obesity and promote healthy lifestyle habits., Učestalost gojaznosti je u porastu kako u opštoj populaciji tako i kod osoba sa smetnjama u razvoju. Cilj istraživanja je bio da se ispita učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju. Ova tema, do sada, nije obrađivana ni u jednom časopisu u Srbiji i, kao takva, predstavlja unikatan pokušaj. Metod. U sprovedenom istraživanju u Centru za smeštaj i dnevni boravak dece i omladine ometene u razvoju u Beogradu korišćena je studija preseka. U studiju je uključeno 139 punoletnih osoba, korisnika usluga Centra. Za učešće svih ispitanika dobijena je saglasnost roditelja. Svi korisnici su anketirani i kod svih su urađena antropometrijska merenja. Za anketiranje je korišćem specifčni upitnik konstruisan za potrebe istraživanja koji je popunjavao istraživač. Pored osnovnih demografskih podataka, anketom su prikupljeni i podaci o fzičkoj aktivnosti. U cilju procene stanja uhranjenosti, kod svih korisnika rađena su antropometrijska merenja da bi se odredila: telesna masa, telesna visina, obim struka i debljina kožnih nabora, i izračunao Indeks telesne mase. Za procenu stanja uhranjenosti korišćena je preporuka Svetske zdravstvene organizacije. Rezultati. Istraživanjem je obuhvaćeno 139 ispitanika, od kojih je 79 (56,8%) bilo muškaraca a žena 60 (43,2%). U ispitivanoj grupi je bilo 43,9% ispitanika koji su bili normalno uhranjeni, osoba sa prekomernom telesnom masom bilo je 30,2%, a gojaznih 25,9%. Gojaznost izražena preko indeksa telesne mase bila je češća kod osoba ženskog pola (p=0,502), kao i abdominalna gojaznost (p=0,692). Fizički aktivno je 20,9% ispitanika, pri čemu su se osobe muškog pola značajno ćešće bavile fzičkom aktivnošću (p=0,013). Zaključak. Potrebno je organizovati stalnu edukaciju osoba sa smetnjama u razvoju i povećati njihovu fzičku aktivnost u cilju prevencije gojaznosti i promovisanja zdravih životnih navika.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Frequency of obesity in people with developmental disease, Učestalost gojaznosti kod osoba sa smetnjama u razvoju",
pages = "63-51",
number = "1",
volume = "24",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108"
}

Rapaić, D., Jordanov, P., Odović, G., Jačevski, M., Maksimović, M.,& Rapaić, M.. (2018). Frequency of obesity in people with developmental disease. in Beogradska defektološka škola
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 24(1), 51-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108

Rapaić D, Jordanov P, Odović G, Jačevski M, Maksimović M, Rapaić M. Frequency of obesity in people with developmental disease. in Beogradska defektološka škola. 2018;24(1):51-63.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108 .

Rapaić, Dragan, Jordanov, Petar, Odović, Gordana, Jačevski, Milica, Maksimović, Miloš, Rapaić, Marko, "Frequency of obesity in people with developmental disease" in Beogradska defektološka škola, 24, no. 1 (2018):51-63,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_1108 .