Značaj školske angažovanosti učenika za prevencijsku Praksu

Abstract

Uvod: Savremena prevencijska praksa umnogome se oslanja na intervencije usmerene ka jačanju protektivnih faktora, među kojima se, kada je u pitanju školski kontekst, sve više ističe značaj angažovanosti učenika u školi. Školska angažovanost, kao multidimenzionalni konstrukt koji uključuje bihejvioralnu, emocionalnu i kognitivnu komponentu, neretko se povezuje sa nizom pozitivnih razvojnih ishoda koji mogu biti u funkciji prevencije različitih vidova problema ponašanja učenika. Cilj: Sagledavanje značaja školske angažovanosti za promociju pozitivnog razvoja i prevenciju problema ponašanja učenika. Metode: Sistematski pregled relevantnih istraživačkih studija u kojima je ispitivan uticaj školske angažovanosti na različite aspekte funkcionisanja učenika. Baze podataka za pretragu studija bile su APA PsycArticles, Springer-Link, Wiley, MEDLINE, SAGE i ERIC. Rezultati: Rezultati sprovedene analize dosledno pokazuju da je visok nivo angažovanosti učenika, naročito na bihejvioralnom i emocionalnom planu, povezan sa generalno boljim akademskim postignućem, poželjnim socijalnim prilagođavanjem učenika, ispoljavanjem pozitivnih emocija i korišćenjem efektivnih strategija rešavanja problema. S druge strane, nizak nivo angažovanosti učenika izdvaja se kao značajan prediktor različitih oblika problema ponašanja. Naime, istraživanja ukazuju da je nizak nivo školske angažovanosti povezan sa učestalim bežanjem učenika iz škole, neizvršavanjem školskih zadataka, nepoštovanjem školskih pravila i niskim nivoom povezanosti sa školom. Dodatno, nedovoljna angažovanost učenika u školi povezana je sa različitim eksternalizovanim i internalizovanim problemima, kao što su delinkventno ponašanje, zloupotreba psihoaktivnih supstanci i visok nivo depresivnih i anksioznih simptoma. Na kraju, angažovanost učenika snažno je povezana sa završetkom i/ili nastavkom školovanja. Postoje čvrsti empirijski dokazi koji sugerišu da je nizak nivo angažovanosti učenika značajan prediktor ranog napuštanja školovanja. Zaključak: Nalazi istraživačkih studija nedvosmisleno upućuju na zaključak da školska angažovanost predstavlja snažan resurs za prevencijsku praksu, te da je celishodno, tokom celokupnog obrazovno-vaspitnog procesa, primenjivati intervencije kojima se neposredno podstiče aktivna angažovanost učenika školi, te posledično unapređuju pozitivni razvojni ishodi i preveniraju različiti vidovi problema ponašanja

Introduction: Modern prevention practice relies heavily on interventions aimed at strengthening protective factors, with increasing emphasis on the importance of student engagement in the school context. School engagement, as a multidimensional construct that includes behavioral, emotional, and cognitive components, is often associated with a range of positive developmental outcomes that can be used to prevent various types of behavioral problems in students. Aim: Understanding the importance of school engagement in promoting positive development and preventing behavior problems in students. Methods: A systematic review of relevant research studies in which the impact of school engagement on various aspects of student functioning was examined. Databases for study searches were APA PsicArticles, Springer-Link, Wiley, MEDLINE, SAGE, and ERIC. Results: The results of the analysis consistently show that high levels of student engagement, particularly at the behavioral and emotional levels, are associated with generally better academic performance, desirable student social adjustment, expression of positive emotions, and use of effective problem/solving strategies. On the other hand, low student engagement is a significant predictor of various forms of behavior problems. Namely, research shows that low school engagement is related to frequent truancy, failure to complete school assignments, failure to follow school rules, and low attachment to school. In addition, insufficient student engagement in school is associated with various externalized and internalized problems, such as delinquent behavior, psychoactive substance abuse, and high levels of depressive and anxiety symptoms. Finally, student engagement is strongly associated with graduation and/or the continuing education. There is strong empirical evidence to suggest that low levels of student engagement are a significant predictor of early school leaving. Conclusion: The findings of research studies unequivocally point to the conclusion that school engagement represents a strong resource for preventive practice and that it is expedient, during the entire educational process, to apply interventions that directly encourage the active engagement of students at school and consequently improve positive developmental outcomes and prevent various types of behavioral problems.