Socijalna validnost treninga socijalnih veština – perspektiva roditelja/staratelja

Abstract

Socijalna validnost predstavlja multidimenzionalni konstrukt koji upućuje na stepen u kojem korisnici nekog tretmana, poput učenika, i oni koji su direktno ili indirektno uključeni u realizaciju tretmana, poput nastavnika i roditelja, opažaju dati tretman kao prihvatljiv način kojim se mogu ostvariti socijalno značajni ciljevi i socijalno važni ishodi. Socijalna validnost tretmana i ciljeva koji se njime ostvaruju ima prediktivnu vrednost u pogledu integriteta sprovođenja tretmana i dugoročnog održavanja njegovih efekata. Cilj istraživanja bio je da se utvrdi socijalna validnost treninga socijalnih veština za učenike sa intelektualnom ometenošću i/ili autizmom, iz perspektive njihovih roditelja/staratelja. U istraživanju su učestvovali roditelji/staratelji (N = 30) čija su deca uključena u trening socijalnih veština koji se sprovodi u Osnovnoj školi za učenike sa smetnjama u razvoju i invaliditetom ,,Miloje Pavlović” iz Beograda. Za procenu socijalne validnosti korišćena je modifikovana verzija skraćene forme Inventara za evaluaciju tretmana (Treatment evaluation inventory short form, TEI-SF). Od ispitanika se tražilo da na šestostepnoj skali označe svoj stepen slaganja sa datim tvrdnjama (minimalna ocena 1, maksimalna ocena 6). Viši skorovi upućuju na pozitivnije stavove prema tretmanu. U našem istraživanju skala je imala zadovoljavajuću internu konzistentnost (α = 0,88). Rezultati ukazuju na visok nivo socijalne validnosti kada se posmatra skala u celini (AS = 5,13, SD = 0,74), pri čemu su prosečni skorovi na pojedinačnim stavkama bili u ospegu od 3,60 do 5,54. Generalno, roditeljima/starteljima se dopadaju procedure koje se koriste u okviru treninga (AS =5,54 , SD = 1,04), smatraju trening prihvatljivim (AS = 5,45 , SD = 0,99) i efikasnim načinom za rešavanje socijalnih poteškoća deteta (AS = 5,41 , SD = 0,98), kojim se mogu ostvariti trajna poboljšanja (AS =5,13 , SD = 0,78). Međutim, oni iskazuju donekle umerene stavove u pogledu osećanja lagodnosti deteta tokom treninga (AS = 3,60, SD = 1,83). Dobijeni pozitivni stavovi roditelja/staratelja prema primeni treninga socijalnih veština su ohrabrujući s obzirom na to da povećavaju verovatnoću da će trening biti primenjen na način na koji je planiran, a koji podrazumeva i kreiranje brojnih prilika za vežbanje i generalizaciju socijalnih veština u vanškolskom okruženju.