Alternative kratkotrajnim kaznama zatvora

Abstract

Tema doktorske disertacije pojavila se u periodu reforme domaćeg krivičnog zakonodavstva. Usvajanjem novih zakona u krivičnu praksu su uvedene nove sankcije kao alternative kaznama zatvora, u skladu sa praksom savremenih zakonodavstava u svetu. Primena sankcija koje se izvršavaju pod okriljem zajednice bi trebalo da otkloni negativne efekte kratkotrajnih kazni zatvora uz ostvarivanje veće koristi za društvo, žrtvu i učinioca krivičnog dela. Ciljevi rada su: upoznavanje sa karakteristikama izvršenja kratkotrajnih kazni zatvora; sagledavanje ispunjenosti pretpostavki za primenu alternativnih sankcija; upoznavanje sa stavovima sudija i stručnih radnika o alternativnim sankcijama; sistematizacija teorijskih znanja i praktičnih iskustava zemalja koje primenjuju alternative kaznama zatvora. U okviru teorijskog dela rada obrađene su dve tematske celine. U prvoj je prikazan istorijski razvoj kazne zatvora, njena svrha, ciljevi i mesto u krivičnopravnim sistemima. Drugi deo je posvećen alternativnim sankcijama. Dat je pregled sankcija koje se u različitim zakonodavstvima primenjuju kao alternative kratkotrajnim kaznama zatvora, kao i sistema za izvršenje alternativnih sankcija u nekim zemljama u svetu. U empirijskom delu rada su obavljena tri zasebna istraživanja kako bi se tematika alternativnih sankcija sagledala sa različitih aspekata (stavovi sudija, stavovi poverenika, mišljenja potencijalnih korisnika rada u javnom interesu). Kao rezultat sprovedenih istraživanja, stručnoj i široj javnosti se prezentuju informacije koje mogu upotpuniti znanja o primeni alternativnih sankcija u svetu i kod nas. Rezultati empirijskog istraživanja upućuju na zaključak da postoje pozitivni stavovi stručnih lica o alternativnim sankcijama, iako preovladava mišljenje da nisu ispunjeni svi preduslovi za njihovu praktičnu primenu. Takođe se može zaključiti da je potrebno obaviti dodatno informisanje kako bi javnost stekla jasniji uvid u ciljeve alternativnih sankcija i njihovu korisnost za lokalnu zajednicu.

This doctoral thesis emerged during the reform of domestic criminal legislature. New sanctions and measures have been introduced as alternatives to imprisonment, in accordance with the practice of modern legislation in the world. The application of community sanctions should reduce negative effects of short-term imprisonment, contributing to greater benefits to society, victim and offender. The aims of this thesis were: getting acquainted with the characteristics of the application of short-term prison sentences; review of the fulfillment of conditions for the application of alternative sanctions; assessment of the attitudes of judges and experts on alternative sanctions, the systematization of theoretical knowledge and other countries` practical experiences with alternatives to imprisonment. The theoretical part of the thesis covers two main areas. The first one presents the historical development of imprisonment, its purpose, goals and position in the criminal justice system. The second part is devoted to alternative sanctions. The review of the sanctions that apply in different jurisdictions as an alternative to short-term prison sentences has been presented, as well as systems for the execution of alternative sanctions in some countries in the world. Three separate empirical researches have been carried out in order to comprehend the theme of alternative sanctions from different aspects (attitudes of judges, the commissioner's views, the opinions of potential beneficiaries of the community service). As a result of those researches, information has been provided to professional and general public, which can complement the knowledge on the application of alternative sanctions in the world and our country. The results of empirical studies suggest that there are positive views of experts on alternative sanctions, although many of them argue that not all the preconditions have been done for their practical application. We could also conclude that there is necessity to provide additional information to the public to gain clearer insight into the goals of alternative sanctions and their usefulness for the community.