Osobenosti crteža kod osoba sa intelektualnom ometenošću

Abstract

U ovom radu prikazani su rezultati analize crteža osoba sa lakom i umerenom intelektualnom ometenošću. Osobenosti crteža utvrđivane su na osnovu crteža ljudske figure, dinamičkog crteža, slobodnog crteža i crteža nazvanog “ručak“, kojim smo ispitivali prisustvo transparentnosti i mešanja uglova. Dobijeni rezultati ukazuju na značajno zaostajanje u razvoju crteža u svim ispitanim domenima, ali ne i na kvalitativne razlike u odnosu na osobe tipičnog razvoja. Analizom odnosa između nivoa razvoja crteža i uzrasta, pola, nivoa inteligencije, nivoa edukacije, porodičnog statusa i sociokulturalne deprivacije kod osoba sa intelektualnom ometenošću, utvrđeno je postojanje statistički značajnih povezanosti razvoja crteža i nivoa inteligencije, kao i nivoa edukacije. Nisu utvrđene specifičnosti razvoja crteža kod intelektualno ometenih osoba sa Daunovim sindromom, epilepsijom, psihijatrijskim poremećajima, dok se osobe sa elementima autizma izdvajaju samo prema parametru individualnog stila.

In this paper we present results of drawing analysis of persons with mild and moderate intellect disability (ID). We were analyzed drawings of human figure, action representation, and whether transparency and mixed angles exist in their drawings. Also, the focus of our analysis were free drawings in terms of number of details. The results indicate a significant delay in drawing development according to all examined parameters. There were no qualitative differences in drawings among person with ID and typical population. Analysis revealed significant correlation between developmental drawing characteristics and IQ, as well as level of education. No specificity were found in drawing development in persons with Down syndrome, epilepsy and psychiatric disorders. Persons with autistic features are prominent only by individual style.