Jezička kompetencija dece oštećenog sluha kao kriterijum pri upisu u školu

Abstract

Osnovni cilj govorno-jezičke rehabilitacije je dostizanje optimalnih verbalnih sposobnosti koje obezbeđuju dalji razvoj i nesmetano školovanje ove dece. Proces re/habilitacije koji obezbeđuje efekte dostizanja jezičke kompetencije kao kriterijuma za upis u redovan sistem obrazovanja je dugotrajan i traži angažovanje velikog broja stručnjaka i okruženja u kome deca žive. Cilj rada je bio da se ispita nivo jezičke kompetencije dece oštećenog sluha koji je neophodan za uključivanje u redovni sistem obrazovanja. Pored prethodno navedenog cilja ovo istraživanje je bilo posvećeno i ispitivanju uticaja stepena oštećenja sluha, vremena otkrivanja i uključivanja u rani re/habilitacioni program na jezičku kompetenciju kod dece oštećenog sluha. Uzorak je obuhvatao 12 dece, 3 dečaka i 9 devojčica, sa senzorineuralnim oštećenjem sluha koji po klasifikaciji Svetske zdravstvene organizacije (WHO) pripadaju umerenom, umereno teškom i veoma teškom oštećenju sluha sa prosečnim pragom sluha od 94 dB u rasponu od 45 do 108 dB, sa ostacima sluha do 4000 Hz. Sva deca su bila uključena u re/habilitacioni program IEFPG-a. U ovom istraživanju praćeno je nekoliko jezičkih sposobnosti koje čine gramatičku i diskurs kompetenciju. To su: fonetsko-fonološke sposobnosti, kratkoročna verbalna memorija, leksički fond, gramatičke sposobnosti, rečenička struktura, verbalno definisanje pojmova i konceptualizacija priče. Svako dete je individualno testirao surdolog. Rezultati ukazuju da su sva deca oštećenog sluha postigla visok stepen jezičke kompetencije što im je omogućilo polazak i uspešnu integraciju u redovni obrazovni sistem.

The basic goal of speech-language rehabilitation is the attainment of optimal verbal capabilities which secure further development and undisturbed education of these children. The re/habilitation which secures the effects of attaining the language competence as a criterion for enrollment into the regular education system is a long term process that requires the involvement of a large number of experts and environments in which the children live. The aim of this paper was to encompass 12 children, 3 boys and 9 girls, with sensoneural hearing loss, which is classified according to the WHO –World Health Organization, as belonging to the moderate, severe and profound hearing impairment with an average hearing threshold of 94 dB ranging from 45 to 108 dB, with residual hearing of up to 4000 Hz. All of the children were involved in the re/habilitational program of the IEFPG. In this study a number of linguistic capabilities were tracked which make up grammatical and discourse competence. This includes: phonetic-phonological abilities, short-term verbal memory, lexical stock, grammatical capabilities, sentence structure, verbal defining of concepts and story conceptualization. Each child was individually tested by a surdologist. The results show that all hearing impaired children have acquired a high level of linguistic competence which has enabled them the enrollment and successful integration into the regular education system.