Izazovi planiranja fakultetske nastave za specijalne edukatore za rad sa romskom decom

Abstract

U ovom radu pokušavamo da, kroz analizu postojeće (i zahteva buduće) prakse specijalnih edukatora razmotrimo specifične zahteve rada (kao i saradnje) sa romskom decom. Novonastala klima, proizvedena zahtevom evropske zajednice o zabrani obrazovanja romske dece u specijalnim školama i pojavom „nove“ populacije dece Roma-povratnika u našu zemlju, a verovatno i u obrazovni sistem, suočava stručnjake i nastavnike sa nizom novih izazova. Grupi generičkih kompetencija i kompetencija važnih za ovladavanje područjem koje predaju, ova grupa aktera u obrazovnoj delatnosti pozvana je da doda još jedan (nov) skup znanja. Novi korpus znanja stručnjaka i nastavnika uključuje sadržaje vezane za kulturalnu specifičnost Roma, njihove psihološke odlike (identitet, samopoštovanje, sposobnosti), uslove njihovog života, demografiju i istoriju Roma, prakse integracije Roma, karakteristike jezičkog razvoja romske dece (posebno probleme više i polujezičnosti), probleme standardizacije romskog jezika, kao i sticanja samosvesti i političkog delovanja. Znanja moraju biti dopunjena podržavajućom praksom koja uključuje smanjivanje socijalne distance, porast iskustvenog učenja i empatije, razvoj kritičkog mišljenja, inkluzivne kulture i autonomnih moralnih načela kod budućih stručnjaka kroz akciona istraživanja.

In this paper we will try to discuss specific demands of working (and cooperating) with Roma children trough the analysis of the existing (and future) practice of special educators. New climate, produced by the EU prohibition of enrollment of Roma children in schools for special education, and appearance of a „new“ population of Roma children returned from European countries into our educational system, confronts experts and teachers with a set of new challenges. Generic competencies and competencies relevant to their field of study have to be enlarged with a new set of knowledge. This new corps of expert and teacher knowledge includes contents about cultural and psychological (identity, self-respect, abilities) of Roma, practices of their integration, characteristics of their language development (especially of problems of multi or semilinguism), problems of standardization of Roma language, as well as development of their self-awearness and political engagement. This knowledge must be broaden by supporting practices that include reduction of social distance, enlargement of experiental learning and empathy, development of critical thinking, inclusive culture and autonomous ethical principles of future experts trough action research.