Primena augmentativne i alternativne komunikacije kod osoba sa govorno-jezičkim poremećajima različite etiologije

Abstract

�����ovek kao socijalno biće ima stalnu potrebu da komunicira sa drugim ljudima. Humana komunikacija, koja se dominantno zasniva na simbolima, jedinstvena je i zbog naše sposobnosti da stvaramo i koristimo apstraktne simbole. Sposobnost komunikacije pojedinca odre�����uje kvalitet njegovog života i funkcionisanja u različitim sferama, jer predstavlja osnovu za uspešno ostvarivanje me�����uljudskih odnosa, obrazovanje, zapošljavanje, i ličnu promociju. Stoga poteškoće u komunikaciji mogu dovesti do frustracija i otežati ostvarivanje maksimalnih potencijala čoveka. Pojedine osobe sa govorno-jezičkim poremećajima nikada ne razviju verbalnu komunikaciju, i nakon intenzivnog, tradicionalnog logopedskog tretmana. Iz tog razloga, poslednjih decenija ističe se značaj augmentativne i alternativne komunikacije (AAC), kao dopune i zamene za prirodan govor i pisanje. Potencijalni korisnici AAC su deca i odrasli sa poremećajima, stanjima i bolestima različite etiologije koji su udruženi sa poteškoćama u komunikaciji. Zato bi ova interventna metoda trebalo da predstavlja integrativni deo programa za sve osobe koje imaju poteškoće u razvoju ili upotrebi jezika i govora kao tipičnog načina komunikacije. Odluka o tome koji će AAC sistem koristiti i odgovarati detetu ili odrasloj osobi sa komunikativnim poteškoćama nije nimalo laka, i mora je doneti tim stručnjaka. U ovom radu su prikazane mogućnosti, kao i prednosti i nedostaci primene augmentativne i alternativne komunikacije kod osoba sa poremećajima komunikacije, kao i važnost uloge AAC tima u odre�����ivanju adekvatne komunikacione metode za svakog korisnika pojedinačno. Posebno je istaknut značaj primene ovih komunikacionih metoda kod dece na školskom uzrastu.

Man as a social being has a constant need to communicate with other people. Human communication, which is predominantly based on symbols, is unique because of our ability to create and use abstract symbols. Communication skills of the individual determines the quality of his life and functioning in various spheres and represent basis for the successful realization of interpersonal relations, education, employment, and personal promotion. Therefore, difficulties in communication can lead to frustration and difficulty of achieving the maximum of individual potential. Some people with speech and language disorders never develop verbal communication, even after an intense, traditional speech therapy. For this reason, in recent decades, it is emphasized the importance of augmentative and alternative communication (AAC) as additional and replacement techniques for natural speech and writing. Potential users of AAC are children and adults with disabilities, conditions and diseases of different etiology, which are associated with difficulties in communication. Therefore, this method of intervention should be an integral part of the program for all persons who have difficulties in development or usage of language and speech. The decision about which AAC system is better and more suitable for child or adult with communicative difficulties is not easy, and must be made by the team of experts. This paper presents opportunities as well as advantages and disadvantages of application of augmentative and alternative communication in persons with communication disorders, and the importance of the AAC team in determining appropriate methods of communication for each user individually. We particularly emphasized the importance of applying these methods of communication in children at school age.