Vrednovanje školskog uspeha učenika s motoričkim poremećajima u inkluzivnoj nastavi

Abstract

Različiti načini definisanja i razumevanja procesa vrednovanja školskog uspeha naglašavaju složenost ovog pedagoškog akta, ali i njegovu važnost koja se ogleda, ne samo u prikazu ishoda obrazovanja, već i u procesu komunikacije između učenika, nastavnika i roditelja (informativna i instruktivna uloga), postavljanja učenika u određeni položaj u razrednoj grupi (klasifikaciona uloga), procesu motivacije (motivaciona uloga). Zemlje u kojima je inkluzivno obrazovanje učenika s posebnim obrazovnim potrebama zaživelo uvele su brojne inovacije sistema vrednovanja školskog uspeha među kojima je ocenjivanje putem portfolija, samoevaluacija, vrednovanje na osnovu individualizovanih kriterijuma, formativno ocenjivanje. Istraživanje koje je imalo za cilj empirijsku potvrdu neophodnosti izmene sistema vrednovanja školskog uspeha učenika u inkluzivnoj nastavi, sprovedeno je na 11 učenika s motoričkim poremećajima, koji su u vreme istraživanja pohađali razrednu nastavu po redovnom nastavnom planu i programu. Rezultati ukazuju da je usvojenost gradiva iz maternjg jezika i matematike izrazito niska, a da dodeljena numerička ocena nije u korelaciji sa pokaznim znanjem. Sposobnosti za školsko učenje su izuzetno heterogene, sa prisustvom distraktibilnosti, površnosti i perseveracije pažnje, prisustvom lakog zamaranja i osrednjeg radnog potencijala, kao i karakteristika reprodukcije i zaključivanja kao što su nepovezivanje novog i starog, nepovezivanje uzroka i posledice i nemogućnosti apstrakcije. Dobijeni rezultati ukazuju na važnost modifikacije i uvođenja alternativnih oblika vrednovanja školskog uspeha kao što su portfolije, formativno ocenjivanje, individualizovano ocenjivanje.

The different ways of defining and understanding of school assessment point out its complexity, but also its importance in whole education process. Assessment isn’t just a view of academic knowledge. It has big role in communication between teachers, students and parents, as much as in classification and motivation. The countries with tradition in inclusive education of children with special needs have already made some changes and innovations in assessment tools and process such as portfolio, self-evaluation, evaluation based on individualized criteria and formative assessment. The aim of this paper was to prove, by empiric research necessity of improving and changing assessment system in inclusive education. The sample for this research was made of 11 students with motor disability, educated by mainstream curriculum. Low level of academic achievement in mother language and math and discrepancy between numeric validation and academic achievement are basic results of this research. The abilities for learning are very heterogeneous, with next characteristics: distractibility, perseveration and low level of attention, low level of work ability, inability to make connection between new and previous information, cause and consequence, as much as inability to make abstractive conclusion.