Stereoskopski vid kao činilac razvojnih sposobnosti kod dece mlađeg školskog uzrasta

Abstract

Stereoskopski vid je najviši stepen binokularnog vida, koji obezbeđuje opažanje prostora u tri dimenzije i određivanje prostornih odnosa. Cilj ovog rada je da se utvrdi odnos između kvaliteta stereoskopskog vida i razvojnih sposobnosti kod dece mlađeg školskog uzrasta. Uzorkom je obuhvaćeno 167 ispitanika sa teškoćama u domenu stereoskopskog vida, uzrasta 7-11 godina, i 200 ispitanika bez teškoća. Grupe su ujednačene prema polu i uzrastu. Za procenu sposobnosti korišćen je Akadija test razvojnih sposobnosti, koji sadrži 13 subtestova. Oštrina stereoskopskog vida procenjena je pomoću RANDOT-stereotesta sa polarizacinom naočarima.Multivarijantnom analizom varijanse je utvrđeno da kvalitet stereoskopskog vida statistički značajno utiče na rezultate Akadija testa grupisane u model razvojnih sposobnosti (F=2,534, p=0,016). Primenom jednosmerne analize varijanse je utvrđen statistički značajan odnos između stereoskopskog vida i opšteg skora (F=5,241, p=0,004). Analizom odnosa između kvaliteta stereoskopskog vida i subtestova ACADIA testa utvrđeno je postojanje statistički značajnih razlika između ispitanika sa različitim kvalitetom stereoskopskog vida na većini subtestova za procenu razvojnih sposobnosti. Uočeno je prisustvo statističke značajnosti u oblastima vizuomotoričke i audiovizuelne integracije, neverbalnog rezonovanja i svih procenjenih parametara jezičkih sposobnosti. Ova značajnost se kumulativno odražava na visoko statistički značajan odnos između kvaliteta steroskopskog vida i opštih skorova Akadija testa. Odnos između kvaliteta stereoskopskog vida i vizuelne diskriminacije je nešto ispod granice statističke značajnosti (p=0,058).

Stereoscopic vision is the highest level of binocular vision, which enables us to observe space in three dimensions and determine spatial relations.The aim of this paper is to determine the relation between the quality of stereoscopic vision and developmental abilities in younger school children.The sample consisted of 167 examinees with problems in stereoscopic vision, aged between 7 and 11, and 200 examinees without problems. The groups were equal in age and gender.Acadia test of developmental abilities, consisting of 13 subtests, was used for the abilities assessment. Stereoscopic vision acuity was assessed by RANDOT stereo test with polarized glasses. Multiple analysis of variance determined that the quality of stereoscopic vision has a statistically significant influence on the results of Acadia test grouped in the model of developmental abilities (Wilks’ λ=0,937, F(13,1165)=1,457, p=0,018). Statistically significant relation between stereoscopic vision and the overall score (F(4,1165)=5.241, p=0.004) was determined by one way variance analysis. The analysis of relations between the quality of stereoscopic vision and subtests of ACADIA test indicates that there are statistically significant differences between the examinees with different quality of stereoscopic vision on most developmental abilities subtests.Statistical significance was determined in visual-motor and audio-visual integration, nonverbal reasoning, and all the assessed parameters of language abilities. This significance has a cumulative effect on the highly statistically significant relation between the quality of stereoscopic vision and the overall scores of Acadia test. The relation between the quality of stereoscopic vision and visual discrimination is slightly below the level of statistical significance (p=0,058).