Prevencija i suzbijanje diskriminacije u školama u Srbiji

Abstract

Kvalitetan obrazovno-vaspitni proces iziskuje školu koja ne toleriše diskriminaciju. Kako bi škola zaista razvijala kulturu i klimu u kojima se podstiču ravnopravnost, tolerancija i uvažavanje svakog pojedinca, potrebno je da postoji adekvatan pravni okvir koji se odnosi na pitanja u vezi sa suzbijanjem i preveniranjem diskriminacije. Pri tome treba imati u vidu da diskriminacija podrazumeva i određene posebne i teške oblike diskriminacije poput govora mržnje – to jest korišćenja ksenofobičnih, rasističkih, antisemtiskih, seksističkih i drugih nedozvoljenih simbola i poruka u školi i njenom okruženju; homofobije – pozivanja na nasilje pema licima specifičnih seksualnih opredeljenja i segregacije - izdvajanja učenika u školi i tokom vanškolskih aktivnosti na osnovu njihovih ličnih svojstava. Izlaganja u radu su stoga posvećena primarno analizi odredaba Pravilnika o bližim kriterijumima za prepoznavanje oblika diskriminacije od strane zaposlenog, deteta, učenika ili trećeg lica u ustanovi obrazovanja i vaspitanja i Pravilnika o postupanju ustanove u slučaju diskriminacije ili diskriminatorskog ponašanja, kao i sistematizovanju preventivnih i interventnih mera koje se mogu primeniti u kontekstu preveniranja i suzbijanja diskriminacije. Pri navedenom poseban fokus je stavljen na ulogu i nadležnosti školskog Tima za zaštitu od diskriminacije, nasilja, zlostavljanja i zanemarivanja. Educational process of high value requires a school that does not tolerate discrimination. In order for the school to truly develop a culture and climate in which equality, tolerance and respect for each individual are encouraged, there needs to be an adequate legal framework addressing issues related to the combating and preventing discrimination. It should be borne in mind that discrimination includes certain special and severe forms of discrimination such as hate speech-the use of xenophobic, racist, anti-semitic, sexist and other inappropriate symbols and messages in the school and in the school environment; homophobia-violence against persons of specific sexual orientations and segregation-separation of students in the school and during extracurricular activities based on their personal characteristics. The paper is therefore primarily devoted to the analysis of the provisions of the Bylaw on closer criteria for recognizing forms of discrimination by employees, children, students or third parties in educational institutions and the Bylaw on the institution's actions in cases of discrimination or discriminatory behavior, as well as to the systematization of preventive and interventional measures that can be applied in the context of preventing and combating discrimination. In doing so, special focus was placed on the role and tasks of the School Team for Protection against Discrimination, Violence, Abuse and Neglect.