Mogućnosti formalnog obrazovanja omladinskih radnika: rezultati komparativne analize

Abstract

Pozicija omladinskog rada u Republici Srbiji, posmatrano sa aspekta profesionalizacije zanimanja i definisanja standarda kompetencija omladinskih radnika, značajno je unapređena tokom poslednje decenije. Međutim, primena procesa kvalifikacije kao formalnog priznavanja stečenih kompetencija i procesa validacije neformalnog i informalnog učenja kojim su, kroz životno ili radno iskustvo, stečena potrebna znanja, veštine i sposobnosti, odvijaju se daleko sporije nego što to aktuelni nivo razvijenosti prakse omladinskog rada zahteva. Otuda se sve više aktuelizuje pitanje formalnog obrazovanja omladinskih radnika u okviru nastavnih programa na studijama prvog i drugog stepena. U cilju sagledavanja mogućnosti uvođenja nacionalnih studijskih programa omladinskog rada u okvirima visokog obrazovanja, sprovedena je komparativna analiza formalnog obrazovanja omladinskih radnika na evropskom nivou. Rezultati analize pokazali su da veći broj evropskih zemalja ima dostupno formalno obrazovanje omladinskih radnika na osnovnim i/ili master studijama, i to u jednom od dva modaliteta. Prvi čine studijski programi specifično i usko vezani za omladinski rad (npr. „youth work management“, „youth work“, „civic activities and youth work“), koji postoje u Estoniji, Finskoj, Irskoj, Malti, Rusiji, Škotskoj i Ujedinjenom kraljevstvu (Engleskoj i Velsu). Drugu grupu čine studijski programi koji su vezani za oblasti srodne omladinskom radu, poput socijalnog rada ili socijalne pedagogije, ali koji daju formalni „legitimitet“ osobama da se bave i omladinskim radom (npr. „social culture work“, „social work“, „leisure studies and social education“), što je slučaj u Bugarskoj, Belgiji (Flandriji), Francuskoj, Nemačkoj, Grčkoj, Islandu, Letoniji, Luksemburgu, Holandiji i Rumuniji. U kom pravcu će se usmeravati ovaj proces u Srbiji u velikoj meri zavisi od struktura odgovornih za kreiranje okvira i implementaciju omladinske politike, nacionalne legislative vezane za omladinski rad, društvene prepoznatljivosti i nacionalnog okvira osiguranja kvaliteta omladinskog rada, okvira kompetencija omladinskih radnika, statusa omladinskog rada kao profesije, kao i karijernog razvoja i mogućnosti zaposlenja omladinskih radnika. Identifikacija primera dobre prakse na evropskom nivou može biti polazna osnova za postavljanje realno dosežnih ciljeva i selekciju studijskih programa koji u najvećoj meri odgovaraju ne samo aktuelnoj poziciji omladinskog rada u Srbiji, već i nacionalnom sistemu visokog obrazovanja, potrebama tržišta rada, te kulturalnim, ekonomskim i političkim specifičnostima naše zemlje.