Domovi učenika srednjih škola u inkluzivnom obrazovanju

Abstract

Uvod: Uvođenjem inkluzivnog obrazovanja stvorila se potreba za smeštajem i uključivanjem učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom u domove učenka srednjih škola. Cilj: Cilj ovog istraživanja bio je da se ispita pripremljenost domova, kao i spremnost za uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom. Metod: Prigodan uzorak za istraživanje činilo je 17 direktora domova učenika srednjih škola na teritoriji Republike Srbije, 10 ispitanika muškog i 7 ženskog pola sa visokim obrazovanjem iz polja društveno-humanističkih nauka, prosečnog radnog staža 17,5 godina. Od 17 domova, 11 prihvata učenike sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, od kojih 7 pruža usluge učenicima sa smetnjama u razvoju i invaliditetom i to nagluvim, slabovidim i učenicima sa motoričkim smetnjama i poremećajima. Za potrebe istraživanja dizajnirana je skala procene Likertovog tipa koja sadrži 15 tvrdnji klasifikovanih u tri grupe: pripremljenost domova za smeštaj i nesmetano funkcionisanje učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, odnos vršnjaka i spremnost za prihvat učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom u domove. Stepen slaganja sa tvrdnjama kretao se u rasponu od 1 do 5. Rezultati: Rezultati su pokazali da još uvek postoje arhitektonske barijere (76,47%), neadekvatna kadrovska struktura (64,70%), neadekvatne kompetencije nastavnika-vaspitača (82,35%) kao i negativni stavovi roditelja vršnjaka tipičnog razvoja prema uključivanju dece sa smetnjama u razvoju i invaliditetom u domove u kojima borave njihova deca. U domovima u kojima borave učenici sa smetnjama u razvoju i invaliditetom odnos vršnjaka, kao i svih članova domskog kolektiva je prijateljski (75%) i prisutno je obostrano prihvatanje. U odnosu na spremnost za uključivanje učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom u domove, ispitanici su procenili da je primereniji smeštaj u domovima za učenike sa smetnjama u razvoju (90%), dok bi inkluziju u domovima podržali, ali uz uključivanje učenika sa lakšim oblicima smetnji i invaliditeta. Zaključak: Dobijeni rezultati pokazuju da u domovima za učenike srednjih škola još uvek nisu ostvareni zadovoljavajući subjektivni i objektivni predsulovi za prihvat učenika sa smetnjama u razvoju.

Introduction: The development of inclusion created the need for admission of children with disabilities to boarding high schools. Aim: The aim of the research was to examine whether boarding high schools were prepared to include students with disabilities. Method: The sample consisted of 17 principals of boarding high schools in the Republic of Serbia. Ten respondents were male and seven were female, they all had university degrees and an average work experience of 17.5 years. Eleven out of 17 boarding high school accepted students with disabilities, seven of those 11 provided services to students with disabilities: hard of hearing, visually impaired and students with motor disorders. A special Likert scale questionnaire was designed for the purpose of this research. The questionnaire contained 15 statements divided into three groups: preparedness of boarding high schools for students with disabilities, student relationships, and willingness to accept students with disabilities. The level of agreement with the statements was marked from 1 to 5. Results: The research results indicate the existence of architectural barriers (76.47%), inadequate staff (64.74%), inadequate competencies of educators (82.35%) and negative attitudes of parents of children without disabilities. The relationships between students, staff and students with disabilities were mostly friendly (75%). Conclusion: The research findings show that boarding high schools are not yet adequately prepared for children with disabilities. Therefore, it is necessary to work on improving the external and internal organization so that the function of these institutions can be adequately recognized in the process of inclusive education.