Semantičko procesiranje u ranoj fazi demencije

Abstract

Uvod: Teškoće u pronalaženju reči su dominantan simptom rane faze demencije. Veći deo istraživačkog korpusa leksičko-semantičkih deficita kod osoba sa demencijom bio je usmeren ka istraživanju teškoća u evociranju leksičkih jedinica tokom spontanog govora i na testovima imenovanja. Međutim, značajno je manji broj studija u okviru ove populacije koje su se bavile istraživanjem semantičkog procesiranja. Cilj: Cilj našeg rada je bio da se ispita semantičko procesiranje kod osoba sa dijagnozom demencije blagog do umerenog stepena (skorovi 12-24 na Mini mental testu). Metod: Uzorak je činilo 47 ispitanika podeljenih u dve grupe, eksperimentalnu i kontrolnu. Eksperimentalnu grupu je činilo 19 ispitanika sa demencijom, dok je kontrolnu grupu činilo 28 ispitanika bez istorije kognitivnih oštećenja i moždanog udara. Grupe su međusobno bile usklađene prema starosti (F=3,638; p>0,05). U svrhu procene semantičkog procesiranja primenjen je suptest semantičkih asocijacija Sidnejske jezičke baterije (Sydney Language Battery). Rezultati: Rezultati su ukazali na značajne razlike imeđu dve grupe ispitanika (F=100,044; p<0,01) na planu leksičkog procesiranja. Dodatno, analizom podataka u čitavom uzorku nisu utvrđene značajne razlike u postignućima u odnosu na nivo obrazovanja (F=0,001; p>0,05) i pol (F=2,434; p>0,05). Zaključak: Rezultati našeg istraživanja su pokazali da osobe sa demencijom mogu imati značajno oštećenje semantičkog procesiranja. Ovi podaci ukazuju na značajnu razgradnju leksičko-semantičke mreže već u ranim fazama bolesti. U svrhu detaljnijeg opisa leksičko-semantičkog deficita u ranoj fazi demencije potrebno je uporediti postignuća ispitanika na testovima izolovanog imenovanja i zadacima semantičkog procesiranja.

Introduction: Lexical deficits are a dominant early symptom in dementia. Research corpus of lexical-semantic deficits in people with dementia is mainly focused on word finding difficulties during spontaneous speech and naming tasks. However, there are significantly fewer studies that have explored semantic processing within this population. Aim: The aim of this study was to examine semantic processing in patients diagnosed with mild to moderate dementia (scores 12-24 on the Mini Mental Test). Method: The sample consisted of 47 participants divided into two groups, experimental and control. The experimental group consisted of 19 participants with dementia, while the control group consisted of 28 participants without a history of cognitive impairment and stroke. The groups were age-matched (F=3.638; p>.05). The subtest of semantic associations from the Sydney Language Battery was applied for the purpose of semantic processing assessment. Results: The results indicated significant differences between the two groups of participants (F=100.044; p<.01) in terms of semantic processing. Additionally, the analysis within the overall sample did not reveal significant differences in semantic processing regarding the level of education (F=.001; p>.05) and gender (F=2.434; p>.05). Conclusion: The results of our study showed that people with dementia can have significant impairment of semantic processing. These data indicate a significant deterioration of the lexical-semantic knowledge in the early stages of the disease. For the purpose of a more detailed description of the lexical-semantic deficit in the early stage of dementia, it is necessary to compare word finding and semantic processing abilities in these patients.