Senzorno procesiranje i deficiti pažnje kod dece sa autističkim spektrom poremećaja

Abstract

Deficiti pažnje su značajan i sveprisutan simptom u okviru poremećaja iz spektra autizma (PSA u daljem tekstu). Neki autori pretpostavljaju da neadekvatna modulacija pažnje može biti u vezi sa teškoćama u senzornom procesiranju informacija. Cilj istraživanja bio je utvrditi da li 1) postoje razlike u deangažovanju i orijentaciji pažnje tokom polustruktuirane igre, između ispitanika sa PSA u odnosu na one sa specifičnim jezičkim poremećajem (SJP u daljem tekstu) i na tipičnu populaciju, 2) postoji povezanost između specifičnosti pažnje i senzornog procesiranja, 3) postoje grupne razlike, na nivou elektrofizioloških funkcija merenih EEG-om. Uzorak je bio sastavljen od 90 ispitanika uzrasta tri do šest godina, sa dijagnozom PSA, SJP i onima tipičnog razvoja.Rezultati ukazuju na razlike u deangažovanju i orijentaciji pažnje kod PSA, poređeno sa grupom sa SJP i grupom tipičnog razvoja. Grupa sa PSA imala je veći broj epizoda prolongiranog deangažovanja pažnje, manji broj promena fokusa pažnje sa osobe na osobu i sa osobe na predmet, kao i veću latencu prilikom odazivanja na poziv po imenu. Utvrđene su grupne razlike u senzornom procesiranju, dok veza između senzorne obrade i pažnje nije uočena. Evidentirane su grupne razlike na nivou EEG-a, u okviru teta i alfa frekventnog opsega.Zaključuje se da postoje specifičnosti u domenu deangažovanja i orijentacije pažnje kod dece sa PSA. Unutar PSA, ističe se veća učestalost senzornih profila koji ukazuju na povlačenje iz socijalne sredine. Razlike u EEG merama detektovane su pretežno iznad motoričkog i senzomotoričkog korteksa, mogu se dovesti u vezu sa smetnjama na nivou pažnje, senzorne i motoričke obrade i integracije koje populacija sa PSA ispoljava. Atipičnosti EEG-a u okviru mirnog stanja upućuju na pretpostavku da postoje trajna ili hronična stanja ekscitabilnosti kod PSA

Attention deficits are a significant and pervasive symptom in autism spectrum disorder (ASD in further text). Some authors presume that inadequate attentional modulation could be partially explained by sensory processing difficulties. The aim of the study presented within this dissertation was to determine if differences existed in attention disengagement and attention orientation, examined within a semi-structured play session, in children with ASD. This group was compared with SLI children and the typical population. The second goal was to establish whether an association existed between these aspects of attention and sensory processing. Finally, the study examined group differences at the level of electrophysiology.The sample consisted of 90 participants aged three to six. Results point to differences in disengagement and orientation in participants with ASD, compared to participants with SLI and the typical population. Participants within the ASD group tended to have more frequent episodes of prolonged disengagement of attention, less changes of focus from person to object and from person to person as well as longer latencies in orienting to name. Group differences were also established for sensory processing. The last segment of analysis points to group differences at the electrophysiological level, between the ASD, SLI and typical group.Based on the empirical data, we can conclude that children with ASD have shown atypical disengagement and orientation. Sensory abnormalities were also shown as well as profiles which include withdrawal from the social field. However, no associations were found between atypical attention and sensory processing. Electrophysiological analysis has shown atypical neural oscillations registered mostly over the motor and sensorimotor cortex. These results can be tied to attention, motor and sensory difficulties, as well as sensory integration difficulties seen in the ASD population. Atypical neural oscillations in the resting state point to possible continuous and chronic states of excitability within ASD