Komunikativne, kognitivne i motoričke sposobnosti dece sa pervazivnim razvojnim poremećajem

Abstract

U dijagnostici i tretmanu pervazivnog razvojnog poremećaja mogu biti primenjeni brojni instrumenti za procenu kognitivnih, komunikativnih i adaptivnih sposobnosti. Cilj istraživanja je procena sposobnosti dece sa pervazivnim razvojnim poremećajem u razvojnim oblastima: kognitivne sposobnosti, komunikacija i gruba i fina motorika. Ispitivani uzorak obuhvata dvadeset dvoje dece sa dijagnozom pervazivnog razvojnog poremećaja, uzrasta od četiri i po do pet godina, od toga šesnaest dečaka i šest devojčica. U istraživanju je za procenu razvojnih sposobnosti primenjen Vodič za procenu i izradu individualnih razvojnih programa za decu od rođenja do treće godine (Pištoljević & Majušević, 2015). Rezultati istraživanja pokazuju da deca u najvećoj meri imaju razvijene sposobnosti u oblasti grube motorike (66.27%), dok je procentualna zastupljenost tačnih odgovora najmanja u oblasti komunikacije (28.91%). Analizom dobijenih rezultata u odnosu na uzrasne norme utvrđeno je da je najveća uspešnost u svim razvojnim oblastima, postignuta prilikom procene sposobnosti predviđenih za uzrast 0-12 meseci, zatim nešto manja uspešnost u razvijenosti sposobnosti predviđenih za uzrast 12-24 meseca, da bi na kraju razvijenost procenjenih sposobnosti bila najmanja za uzrast 24-36 meseci. Rezultati na standardizovanim testovima procene sposobnosti kod dece sa pervazivnim razvojnim poremećajem, pružaju stručnjacima važne informacije o prirodi smetnji u pojedinim razvojnim oblastima, kao i o potrebama za različitim oblicima tretmana.

Numerous instruments for the assessment of cognitive, communicative and adaptive abilities can be applied in diagnosis and treatment of pervasive developmental disorders. The aim of the research is to evaluate the abilities of children with pervasive developmental disorders in developmental areas: cognitive abilities, communication and gross and fine motor skills. The sample included twenty-two children diagnosed with pervasive developmental disorder, aged four and a half to five years, of which sixteen are boys and six are girls. For the developmental abilities assessment we used a Guide for assessment and development of individual programs for children from birth until third year (Pištoljević & Majušević, 2015). The results showed that children achieve the best score in the field of gross motor skills (66.27%), while the percentage of correct answers is the lowest in the field of communication (28.91%). The analysis of the results in relation to age showed that the highest success in all developmental areas is obtained in the assessment of abilities from the age of 0-12 months, then slightly less success is obtained in the development of abilities from the age of 12-24 months, and finally the lowest success is obtained in the development of abilities from the age of 24-36 months. The results on standardized assessment tests for children with pervasive developmental disorders provide experts an important information about the nature of deficits in particular developmental areas, as well as the informations about different forms of treatment.