Povezanost učestalosti problema ponašanja dece s poremećajem iz spektra autizma i dece s intelektualnom ometenošću sa depresivnošću roditelja

Abstract

Rezultati istraživanja ukazuju na povećanu prisutnost simptoma depre- sivnosti kod roditelja dece sa smetnjama u razvoju što predstavlja rizik po zdravlje roditelja i po odnos sa detetom. Cilj istraživanja je bio da se utvrde povezanost depresivnih simptoma roditelja sa učestalošću bihejvioralnih problema kod dece i razlike u stepenu ispoljavanja depresivnosti između roditelja dece sa poremećajem spektra autizma (PAS) i roditelja dece sa intelektualnom ometenošću (IO). Uzorak se sastojao od 100 roditelja dece sa PAS i IO. Od instrumenata su korišćeni Skala depresivnosti i Čeklista ponašanja deteta. Rezultati su pokazali da 34% roditelja dece s PAS u odnosu na 4% roditelje dece sa IO ima izražene simptome depresije, a veoma izražene simptome depresije ima 16% roditelja dece s PAS u odnosu na 0% roditelja dece sa IO. Ukupan skor na Skali depresivnosti značajno koreliše sa ukupnim skorom na skali Čeklista dečjeg ponašanja (r=0,573, r=0,000), kao i sa skorovima na sub- skalama Internalizovani sindrom (r=0,514, r=0,000) i Eksternalizovani sin- drom (r=0,502, r=0,000). Važno je rano prepoznavanje i tretman problematičnog ponašanja kod dece sa smetnjama u razvoju, posebno kod dece sa PAS, što bi imalo uticaja i na smanjenje problema mentalnog zdravlja roditelja.

Various studies indicate an increased presence of depressive symptoms in parents of children with developmental disorders, which poses a risk to parents’ health and their relationship with the child. The aim of this research was to evaluate the presence of depression in a group of parents of children with intellectual disability (ID) and children with autistic spectrum disorder (ASD), and to compare it with the frequency of children behavioral problems. The sample consists of 100 parents of children with ID and children with ASD. The level of depression was evaluated by the Depression Scale (SD skale, Novović, Bir, & Nedimović, 2009) and child behavior by the Child Behaviour Check List (CBCL, Achenbah, 1991). The results showed that 34% of parents of children with ASDcompared to 4% of parents of children with ID have a pronounced depressive symptoms, while seriously depressed condition has 14% of parents of children with ASD compared to 0% of parents of children with IO. The overall score on the Depression Scale are significantly connected to the total score on the Child Behaviour Check List (r=0.573, r=0.000), as well as to the scores on subscale Internalized Syndrome (r=0.514, r=0.000) and External Syndrome (r=0.502, r=0.000). An early treatment of problematic behavior in children with developmental disorders is important, especially in children with ASD, which could also reduce the mental health problems of parents.