Concept of risk and protection factors: Classification framework for the needs of prevention of children and juveniles behavior disturbances

Abstract

Prevention of behavior disturbances as a continuous and active process of creation of conditions for positive development of children and juveniles is theoretically based upon the concept of risk and protection factors which imposes the prevention strategies, interventions and activities to be in function of reduction of risk factors and strengthening of protection factors. Risk and protection factors as components which are in relation with disturbances of behavior are identified by numerous empirical studies of various research design. The existence of a large number of established factors imposed a challenge to researchers, for the needs of practical application of the concept, to select and classify risk and protection factors into corresponding classification frameworks which may serve as a basis for practical prevention activity. Beside the introductory notes on the concept of risk and protection factors the article also presents basic characteristics of actual classification frame­works of risk and protection factors which are developed within practical prevention model (Communities that Care Model) as the leading one in the field of planning of prevention of behavior disturbances in a community. Within each classification framework are described the characteristics of individual factors on the basis of which are derived the conclusions on the basic prerogatives of prevention directed to risk and protection factors. .

Prevencija poremećaja ponašanja, kao kontinuirani i aktivni proces stvaranja uslova za pozitivan razvoj dece i omladine, teorijski se zasniva na konceptu rizičnih i protektivnih faktora koji nalaže da preventivne strategije, intervencije i aktivnosti direktno budu u funkciji redukovanja rizičnih i jačanja protektivnih faktora. Rizični i protektivni faktori, kao činioci koji stoje u vezi sa poremećajima ponašanja, identifikovani su brojnim empirijskim studijama različitog istraživačkog dizajna. Postojanje velikog broja utvrđenih faktora nametnulo je izazov istraživačima da, za potrebe praktične primene koncepta, selektuju i klasifikuju rizične i protektivne faktore u odgovarajuće klasifikacione okvire koji mogu poslužiti kao osnova za praktično preventivno delovanje. U radu su, pored uvodnih napomena o konceptu rizičnih i protektivnih faktora, prikazane osnovne karakteristike aktuelnih klasifikacionih okvira rizičnih i protektivnih faktora koji su razvijeni unutar praktičnog preventivnog modela Zajednice koje brinu (Communities that Care Model) kao vodećeg u oblasti planiranja prevencije poremećaja ponašanja u zajednici. U okviru svakog klasifikacionog okvira opisane su karakteristike pojedinačnih faktora, na osnovu kojih su izvedeni zaključci o temeljnim pretpostavkama prevencije usmerene na rizične i protektivne faktore.