Efikasnosti rane intervencije i predškolskih programa u razvoju optimalnih potencijala dece

Abstract

Rana intervencija i kvalitetni predškolski programi mogu imati pozitiv- ne uticaje na ugroženi dečji razvoj, intelektualni i emocionalni razvoj i unapređenje obrazovnih postignuća dece. Studije prikazane u ovom radu pokazuju pozitivan uticaj programa rane intervencije na razvoj dece u svim razvojnim domenima kod prevremeno rođene dece, dece sa izrazito niskom porođajnom težinom, dece sa smetnjama u razvoju, kao i uticaj predškolskih programa na kasnija bolja akademska postignuća dece. Efikasnost programa rane intervencije ogleda se i u postizanju više funk- cionalnosti porodice kroz edukacije oba roditelja tokom programa rane intervencije. Programi kojima podržavamo roditelje omogućavaju pozitivan ishod za roditeljstvo (viši stepen zadovoljstva u roditeljskoj ulozi i veća osetljivost na ponašanja odojčadi) i za odojčad (više mentalne i motoričke sposobnosti u okviru očekivanog razvoja) u odnosu na kontrolne grupe u kojima edukacija roditeljima nije omogućena. Programi koji se sprovode u ranom detinjstvu posebno mogu biti značajni za decu sa smetnjama u razvoju, jer omogućavaju jačanje njihovih celokupnih kapaciteta i dovode ih u poziciju u kojoj će imati najveću korist prilikom uključivanja u va- spitno-obrazovne programe. U procesu rane intervencije mnoga deca prevaziđu razvojna kašnjenja kada im se obezbedi razvojno podržavajuća interakcija, adek- vatnog intenziteta i trajanja.

Early intervention and quality preschool programs can have a positive impact on endangered child development, intellectual and emotional development, and the advancement of educational achievement of children. The studies presented in this paper show the positive impact of the early intervention program on the development of children in all developmental domains in prematurely born children, children with extremely low birth weight, children with developmental disabilities, and the impact of preschool programs on later better academic achievements of children. The effectiveness of the early intervention program is also reflected in achieving more family functionality through the education of both parents during the early intervention program. The programs supported by parents provide a positive outcome for parenting (a higher degree of satisfaction in the parental role and higher sensitivity to the behavior of infants) and for infants (more mental and motor abilities within expected development) than control groups in which education is not provided to parents. Early childhood programs can be particularly important for children with disabilities because they help to strengthen their overall capacities and bring them into a position where they will have the greatest benefit when engaging in educational programs. In the early intervention process, many children overcome developmental delays when they are provided with a developmentally supportive interaction of adequate intensity and duration.