Odnos socijalne kompetencije i kapaciteta za odlaganje zadovoljstva kod odraslih osoba sa umerenom intelektualnom ometenošću

Abstract

Istraživanje je realizovano sa ciljem da se utvrdi odnos kapaciteta za odlaganje zadovoljstva i veština neophodnih za uspostavljanje socijalnih odno- sa (saradnje sa drugim osobama, asertivne komunikacije i samokontrole). Uzorkom su obuhvaćene 32 osobe sa umerenom intelektualnom ometenošću (UIO) (IQ od 34 do 69 jedinica), oba pola, uzrasta od 18 do 42 godine života (M=33,16, SD=6,86). Nivo socijalne kompetencije utvrđen je primenom Skale za procenu interakcija (Short Version of the Interaction Rating Scale Advanced, IRSA) koja sadrži tri sub- skale: Saradnja sa drugim osobama, Asertivnost i Samokontrola. Podaci o kapa- citetima za odlaganje zadovoljstva dobijeni su primenom probe Poklon. Utvrđeno je da kod odraslih osoba sa UIO, opšti nivo socijalne kompetencije (p=0,02, r=0,43), kao i nivo asertivnog ponašanja (p=0,05, r=0,36), statistički značajno, umereno i pozitivno koreliraju sa nivoom razvijenosti kapaciteta odlaganja zadovoljstva. Veštine odlaganja zadovoljstva i asertivnog zastupanja sopstvenih prava predstavljaju komponente koje je potrebno inkorporirati u sadržaje programa čiji je cilj usmeren na ostvarivanje višeg nivoa socijalne kompetencije osoba sa UIO.

The research was carried out with the aim of determining the relationship of capacities for delaying gratification and skills necessary for the establishment of social relations (cooperation with other persons, assertive communication and self-control). The sample included 32 persons with moderate intellectual disability (MID) (IQ from 34 to 69 units), of both sexes, 18 to 42 years of age (M=33.16, SD=6.86). The level of social competence was determined by application of the Interaction Rating Scale (Short Version of the Interaction Rating Scale Advanced, IRSA) which contains three subscales: Cooperation with other people, Assertiveness and Self-control. The data on the capacities for delaying gratification were obtained by application of a Gift task. It was found that in adults with MID, the general level of social competence (p=0.02, r=0.43), as well as the level of assertive behavior (p=0.05, r=0.36), statistically significantly, moderately and positively correlate with the level of capacity to delay gratification. The skills of delaying gratification and assertive representation of one’s own rights are components that need to be incorporated into the contents of the program aimed at achieving a higher level of social competence of persons with MID.