Forum teatar u funkciji prevencije vršnjačkog nasilja

Abstract

Forum teatar, kao oblik participatornog pozorišta i najpoznatija tehnika teatra potlačenih, smatra se jednom od efektivnih strategija prevencije vršnjačkog nasilja u školskom okruženju. Reč je o dramskom performansu u kome se, kroz priču jednog ili više glavnih junaka, ukazuje na tipične probleme u određenom socijalnom kontekstu, nastale kao rezultat nesrazmere moći (odnos žrtve-protagoniste i tlačitelja-antagoniste), pri čemu situacije koje dovode do poraza glavnog junaka ostavljaju prostor publici da svojim intervencijama promeni negativan ishod i ukaže na postupke kojima se poraz mogao izbeći. Karakter forum predstave, zasnovan na aktivnom uključivanju i interaktivnom odnosu glumaca i publike, pruža okvir za sagledavanje problema iz različitih perspektiva, te iznalaženje konstruktivnih rešenja u cilju postizanja pozitivnih promena i ishoda. Uvažavajući preventivni potencijal forum teatra, postavljena je februara 2015. godine, u organizaciji Centra za pozitivan razvoj dece i omladine, predstava forum teatra „Je l’ jasno?!” koja se bavi problemima vršnjačkog nasilja, pritiska vršnjaka i nepravde u školskom okruženju. Na osnovu analize sadržaja prikazanih priča, sagledavanja prirode i toka intervencija upućenih od strane publike, kao i zabeleženih reakcija i komentara učesnika predstave, u radu će, nakon objašnjenja suštine forum teatra i procesa kreiranja forum scena predstave, biti izvedeni zaključci o efektima i opravdanosti primene ovog oblika primenjenog pozorišta u školskim programima prevencije vršnjačkog nasilja.

Forum theatre, as a form of participatory theatre and the most famous techniques of theatre of the oppressed, is considered one of the effective strategy of violence prevention in the school environment. It is a drama performance in which is indicated a typical problems in a specific social context, through a story of one or more main characters. These problems are results of imbalance of power (of the victim-protagonists and oppressor-antagonists), and situations of main character`s defeats are left for the audience to interveen and to change the negative outcome and indicate the actions which would avoid the defeat. Character of forum performances, based on active and interactive relationship between actors and the audience, provides a framework for understanding the problem from different perspectives, and finding constructive solutions in order to achieve positive change and outcomes. Taking into account the preventive potential of forum theatre, the organization Center for Positive Youth Development, set a forum theatre performance “Is that clear?!” in February 2015, dealing with the problems of bullying, peer pressure and injustice in the school environment. In this paper, conclusions will be drawn about the effects and justification of the usage of this form of applied theatre in school bullying prevention programs, based on the content analysis of stories presented and on the assessment of nature and the course of the interventions, reactions and comments of the audience. In addition, the essence of forum theatre and the process of creating forum scenes for the play will be explained.