Edukacioni pristup čitanju slabovidih učenika

Abstract

Procena brzine i drugih kvaliteta čitanja u uslovima slabovidosti polazna je osnova u razvojnom planiranju edukacionih pristupa. Percepcija teksta predstavlja najsloženije područje vizuelne efikasnosti i izraz razvijenosti drugih područja vizuelnog opažanja. Procenam kvaliteta čitanja stiče se uvid u razvijenost i drugih perceptivnih i kognitivnih osobenesti slabovidog deteta. U radu je saopšten pregled istraživanja osobenosti čitanja slabovidih osoba u nastavi i drugim uslovima života. Adaptacija teksta potrebama slabovidih osoba ne treba da se odnosi samo na veličinu slova, već i na lako prepoznatljive razmake, interpunkcijske znake i dužinu reda usklađenu sa procentom uvećanja karaktera. Stručnjaci u pružanju pomoći slabovidoj deci u ovladavanju osnovnim školskim veštinama i širenju pristupa srži redovnog nastavnog plana i programa u svoje erdukativne pristupe treba da uključe brojne konstelacione i kontekstualne potrebe ove izrazito heterogene populacije oštećenog vida. Rezultati istraživanja osobenosti čitanja slabovide dece vode ka zaključku da cilj individualnih i frontalnih pristupa čitanju slabovide dece treba da bude pažljivo vizuelno pretraživanje reči, kompenzatornno oslanjanje na kratkoročnu memoriju i uspešno ovladavanje svim sadržinskim i idejnim slojevima teksta. Tome će doprineti primena posebno priglađonih edukacionih procena i strategija u kombinaciji sa mnogobrojnim metodički oprobanim vrstama čitanja.

The assessment of speed and other reading qualities in low vision represents a starting point in planning educational approaches. Text perception is the most complex area of visual efficiency and the indicator of the development of other visual areas. The assessment of reading quality provides an insight into the development of other perceptive and cognitive abilities of a child with low vision. This paper presents an overview of researches on reading characteristics of persons with low vision in education and other life circumstances. The adaptation of texts to the needs of persons with low vision should not include just font size, but also conspicuous spaces, punctuation, and line length according to the percentage of font enlargement. In helping children with low vision master basic school skills and adapting the curriculum to educational approaches, the professionals should include numerous contextual needs of this heterogeneous visually impaired population. The research results lead to a conclusion that the aim of individual and frontal approaches to reading of children with low vision should be a careful visual word search, compensational reliance on short-term memory, and successful mastering all contextual and conceptual levels of a text. Application of specially adapted educational assessments and strategies together with numerous methodologically tested types of reading will contribute to this aim.