Students' cognitive patterns of textbook use in the learning process: The students' perspective

Abstract

The aim of the qualitative study presented in this paper was to explore primary school students' perspectives on the use of textbooks. Using a questionnaire and semi-structured in-depth interviews, we examined several aspects of cognitive patterns in textbook study: the general approach and attitudes to highlighting text as the basic intellectual technique of studying a text, the attitude of students towards the structural components of textbooks, and the quality of students' metacognitive monitoring of the comprehension process during textbook study. The findings show that the majority of students' cognitive patterns when studying from textbooks are characterized by the following: there is no developed strategy of working with the text; textbooks tend to be viewed as a list of isolated pieces of information that should be memorized; students fail to recognize the utility of the structural components of textbooks designed to aid comprehension of the educational content. In addition, students show insufficiently developed metacognitive regulation of the text comprehension monitoring process. In order for a textbook to perform its educative functions, it is not enough (although it is a prerequisite) that it be designed as learning support - it is also necessary for students to recognize it as such. This leads us to conclude that a focus on textbooks themselves, as well as on strategies of textbook study, should become part of the regular teaching process in the school context.

Cilj kvalitativnog istraživanja koje je predstavljeno u ovom radu bio je da se predstavi perspektiva učenika osnovne škole u odnosu na korišćenje udžbenika. Primenom upitnika i polustrukturiranog dubinskog intervjua ispitivali smo nekoliko aspekata kognitivnih obrazaca rada na udžbeniku: opšti pristup i odnos prema podvlačenju teksta kao osnovnoj intelektualnoj tehnici rada na tekstu, odnos učenika prema strukturalnim komponentama udžbenika i kvalitet učeničkog metakognitivnog praćenja procesa razumevanja u toku učenja iz udžbenika. Nalazi pokazuju da kod većine učenika u njihovim kognitivnim obrascima rada na udžbeniku: nema izgrađene strategije rada na tekstu; dominira odnos prema udžbeniku kao prema listi izolovanih informacija koje treba memorisati; ne prepoznaju upotrebljivost strukturalnih komponenata udžbenika koje su konstruisane da im budu podrška u razumevanju sadržaja koji uče. Dodatno, učenici pokazuju nedovoljno razvijenu metakognitivnu regulaciju procesa praćenja razumevanja teksta. Da bi udžbenik mogao da ostvari svoje pedagoške funkcije, nije dovoljno (iako je preduslov) da bude konstruisan tako da bude podrška učenju, već je neophodno da ga učenici prepoznaju kao potporno sredstvo za izgradnju znanja. To vodi zaključku da je neophodno da sam udžbenik, kao i strategije rada na udžbeniku postanu deo redovnog nastavnog procesa u školskom kontekstu.