TY  - JOUR
AU  - Bogavac, Ivana
AU  - Jeličić Dobrijević, Ljiljana
AU  - Rakonjac, Marijana
PY  - 2014
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3668
AB  - U okviru simptomatologije razvojne disfazije često je prisutan deficit neposrednog verbalnog pamćenja. Deca sa razvojnom disfazijom imaju teškoće u primanju, zadržavanju, obradi i reprodukciji govora. Pomenuta neuslužnost verbalne memorije predstavlja značajnu teš- koću prilikom usvajanja govora i jezika. Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo neposrednog verbalnog pamćenja kod dece uzrasta 5 godina sa dijagnozom razvojne disfazije ekspresivnog tipa (F80.1). Istraživanje je sprovedeno u Institutu za eksperimentalnu fonetiku i patologiju govora (IEFPG) u Beogradu. Uzorak se sastojao od N = 46 dece uzrasta pet godina kod koje je dijagnostikovana razvojna disfazija ekspresivnog tipa (F80.1) prema Bateriji testova IEFPG-a. Sva ispitivana deca su imala teškoće u verbalnoj ekspresiji dok je receptivni govor bio očuvan i uredno razvijen. Sva ispitivana deca su bila uključena u kontinuiran logopedski tretman. Metodološka procedura je podrazumevala procenu neposrednog verbalnog pamćenja Testom za procenu verbalnog pamćenja koji je deo IEFPG Baterije testova. Rezultati su pokazali da je 52.2 % ispitivane dece dostigao četvti nivo verbalne memorije koji je obuhvatao sposobnost reprodukcije jednostavnih rečenica koje se uglavnom sastoje od subjekta i predikata, a ponekad i pomoćnog glagola. Postignuti nivoi kratkoročne verbalne memorije se diskutuju u odnosu na hronološki uzrast dece kao i njihovu primarnu dijagnozu.
AB  - As part of the speech and language impairment symptomatology
often is present short-term verbal memory deficit. Impaired children have
difficulties with receiving, retention, processing and reproduction of speech,
and this kind of non-working verbal memory is significant impediment
for speech and language acquisition. Research aim was to determine level
of short-term verbal memory in children with Developmental Dysphasia
(F80.1). The research was conducted in Institute for experimental phonetics
and speech pathology (IEPSP) in Belgrade. Research sample consisted of N
= 46 children at the age of five years who have diagnoses of speech and
language impairment called Developmental Dysphasia (F80.1) according
to estimation by IEPSP Test Battery. All children have difficulties in speech
production while comprehension was regularly developed and were on
continuous speech and language treatment. Methodological procedure
included the estimation of short term verbal memory by Test for verbal
memory assessment which is part of IEPSP Test Battery. Research results
showed that 52.2 % of examined children had immediate verbal memory
at the fourth level which implies they were able to repeat after examiner
simple sentences which contain subject and predicate, while some of
them have sentence structure with auxiliary verb. Achieved levels of short
term verbal memory are discussed in relation to children age and primary
diagnosis.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Neposredna verbalna memorija Kod dece sa disfazijom
T1  - Short-term verbal memory in children with speech And language impairment
EP  - 638
IS  - 3
SP  - 627
VL  - 20
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3668
ER  - 

@article{
author = "Bogavac, Ivana and Jeličić Dobrijević, Ljiljana and Rakonjac, Marijana",
year = "2014",
abstract = "U okviru simptomatologije razvojne disfazije često je prisutan deficit neposrednog verbalnog pamćenja. Deca sa razvojnom disfazijom imaju teškoće u primanju, zadržavanju, obradi i reprodukciji govora. Pomenuta neuslužnost verbalne memorije predstavlja značajnu teš- koću prilikom usvajanja govora i jezika. Cilj istraživanja je da se utvrdi nivo neposrednog verbalnog pamćenja kod dece uzrasta 5 godina sa dijagnozom razvojne disfazije ekspresivnog tipa (F80.1). Istraživanje je sprovedeno u Institutu za eksperimentalnu fonetiku i patologiju govora (IEFPG) u Beogradu. Uzorak se sastojao od N = 46 dece uzrasta pet godina kod koje je dijagnostikovana razvojna disfazija ekspresivnog tipa (F80.1) prema Bateriji testova IEFPG-a. Sva ispitivana deca su imala teškoće u verbalnoj ekspresiji dok je receptivni govor bio očuvan i uredno razvijen. Sva ispitivana deca su bila uključena u kontinuiran logopedski tretman. Metodološka procedura je podrazumevala procenu neposrednog verbalnog pamćenja Testom za procenu verbalnog pamćenja koji je deo IEFPG Baterije testova. Rezultati su pokazali da je 52.2 % ispitivane dece dostigao četvti nivo verbalne memorije koji je obuhvatao sposobnost reprodukcije jednostavnih rečenica koje se uglavnom sastoje od subjekta i predikata, a ponekad i pomoćnog glagola. Postignuti nivoi kratkoročne verbalne memorije se diskutuju u odnosu na hronološki uzrast dece kao i njihovu primarnu dijagnozu., As part of the speech and language impairment symptomatology
often is present short-term verbal memory deficit. Impaired children have
difficulties with receiving, retention, processing and reproduction of speech,
and this kind of non-working verbal memory is significant impediment
for speech and language acquisition. Research aim was to determine level
of short-term verbal memory in children with Developmental Dysphasia
(F80.1). The research was conducted in Institute for experimental phonetics
and speech pathology (IEPSP) in Belgrade. Research sample consisted of N
= 46 children at the age of five years who have diagnoses of speech and
language impairment called Developmental Dysphasia (F80.1) according
to estimation by IEPSP Test Battery. All children have difficulties in speech
production while comprehension was regularly developed and were on
continuous speech and language treatment. Methodological procedure
included the estimation of short term verbal memory by Test for verbal
memory assessment which is part of IEPSP Test Battery. Research results
showed that 52.2 % of examined children had immediate verbal memory
at the fourth level which implies they were able to repeat after examiner
simple sentences which contain subject and predicate, while some of
them have sentence structure with auxiliary verb. Achieved levels of short
term verbal memory are discussed in relation to children age and primary
diagnosis.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Neposredna verbalna memorija Kod dece sa disfazijom, Short-term verbal memory in children with speech And language impairment",
pages = "638-627",
number = "3",
volume = "20",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3668"
}

Bogavac, I., Jeličić Dobrijević, L.,& Rakonjac, M.. (2014). Neposredna verbalna memorija Kod dece sa disfazijom. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 20(3), 627-638.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3668

Bogavac I, Jeličić Dobrijević L, Rakonjac M. Neposredna verbalna memorija Kod dece sa disfazijom. in Beogradska defektološka škola. 2014;20(3):627-638.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3668 .

Bogavac, Ivana, Jeličić Dobrijević, Ljiljana, Rakonjac, Marijana, "Neposredna verbalna memorija Kod dece sa disfazijom" in Beogradska defektološka škola, 20, no. 3 (2014):627-638,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3668 .

TY  - JOUR
AU  - Rakonjac, Marijana
AU  - Dobrijević, Ljiljana
AU  - Vujović, Marina
PY  - 2013
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3675
AB  - A communication disorder is an inability to understand and/or use speech
and language to relate to others. For the majority of communication disorders, we
do not understand the cause. We know that many result from hearing impairment,
intellectual disabilities, cerebral palsy, mental retardation, and cleft lip and/or cleft
palate.
The presence of a genetic component of a disease can be difficult to identify.
Evidence supporting a genetic component includes familial clustering of cases, increased
incidences of consanguineous mating (i.e., mating between closely related
individuals), increased prevalence that exists within genetically segregated communities,
increased risk that exists for the children or siblings of affected individuals,
and concurrence of identical twins with the disorder.
Scientists have declared several syndromes with a known genetic cause (and
many more with both a genetic and environmental etiology) that are seen in many
speech-language pathologists’ places of practice - Down syndrome, fragile-X syndrome,
Pierre Robin sequence, and Prader- Willi syndrome. Genetic research is being
conducted on a host of other common genetic conditions that are relevant to
speech-language pathologists, which include stuttering, autism, apraxia of speech,
speech sound disorder and dyslexia
Many health professionals lack confidence in the area of genetics due to a lack
of education in the area of genetics. This lack of confidence and or knowledge among
health professionals regarding genetics and genetic disorders, early detection of disturbance
and stimulation indicates a need for further investigation and identification
language disorder and dislexia genes.
AB  - Poremećaj komunikacije podrazumeva nemogućnost da se razume i
/ili koristi govor i jezik. Etiologija ovih poremećaja je često nepo-
znata. Ono što znamo jeste da oni mogu biti posledica oštećenja sluha,
cerebralne paralize, intelektualnog invaliditeta, mentalne retar-
dacije, rascepa usne i /ili rascepa nepca. Prisustvo genetske kompo-
nente bolesti nije uvek lako utvrditi. Dokazi koji mogu podržavati
genetsku komponentu su česti slučajevi u porodici, prisutnost čestih
brakova između lica u srodstvu, povećana prevalenca poremećaja u ge-
netski odvojenim zajednicama, povećani rizik za decu i rođake afek-
tiranih osoba, kao i odvajanje identičnih blizanaca sa poremećajem.
Naučnici opisuju nekoliko sindroma često prisutnih u praksi
kliničkih logopeda, za koje se zna određena genetska osnova ( i još
mnogo više onih koji su posledica udruženih odredjenih faktora sre-
dine i određenog genotipa), kao što su Daunov sindrom, sindrom fra-
gilnog X, Pjer-Robinov i Prader-Vilijev sindrom. Genetska istraži-
vanja se sprovode i za niz drugih govorno-jezičkih poremećaja koji se i
najčešće sreću u kliničkoj praksi, a to su: mucanje, autizam, razvojna
disfazija, poremećaj izgovora glasova i disleksija.
Mnogi stručnjaci nemaju uvid u moguće genetske osnove komunika-
cijskih poremećaja zbog neadekvatne edukacije, kao ni poverenje u mo-
gućnost njihove rane detekcije i stimulacije. Ovaj nedostatak poverenja
i/ili znanja među stručnjacima iz oblasti genetike i o govorno-jezič-
kim poremećajima, njihovoj ranoj detekciji i stimulaciji ukazuje na
potrebu za daljim istraživanjima i identifikacijom gena odgovornih
za poremećaje govora i jezika, kao i gena za disleksiju.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Genetic research regarding Comm unication disorders
T1  - Genetska osnova govorno-jezičkih poremećaja
EP  - 135
IS  - 1
SP  - 123
VL  - 19
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3675
ER  - 

@article{
author = "Rakonjac, Marijana and Dobrijević, Ljiljana and Vujović, Marina",
year = "2013",
abstract = "A communication disorder is an inability to understand and/or use speech
and language to relate to others. For the majority of communication disorders, we
do not understand the cause. We know that many result from hearing impairment,
intellectual disabilities, cerebral palsy, mental retardation, and cleft lip and/or cleft
palate.
The presence of a genetic component of a disease can be difficult to identify.
Evidence supporting a genetic component includes familial clustering of cases, increased
incidences of consanguineous mating (i.e., mating between closely related
individuals), increased prevalence that exists within genetically segregated communities,
increased risk that exists for the children or siblings of affected individuals,
and concurrence of identical twins with the disorder.
Scientists have declared several syndromes with a known genetic cause (and
many more with both a genetic and environmental etiology) that are seen in many
speech-language pathologists’ places of practice - Down syndrome, fragile-X syndrome,
Pierre Robin sequence, and Prader- Willi syndrome. Genetic research is being
conducted on a host of other common genetic conditions that are relevant to
speech-language pathologists, which include stuttering, autism, apraxia of speech,
speech sound disorder and dyslexia
Many health professionals lack confidence in the area of genetics due to a lack
of education in the area of genetics. This lack of confidence and or knowledge among
health professionals regarding genetics and genetic disorders, early detection of disturbance
and stimulation indicates a need for further investigation and identification
language disorder and dislexia genes., Poremećaj komunikacije podrazumeva nemogućnost da se razume i
/ili koristi govor i jezik. Etiologija ovih poremećaja je često nepo-
znata. Ono što znamo jeste da oni mogu biti posledica oštećenja sluha,
cerebralne paralize, intelektualnog invaliditeta, mentalne retar-
dacije, rascepa usne i /ili rascepa nepca. Prisustvo genetske kompo-
nente bolesti nije uvek lako utvrditi. Dokazi koji mogu podržavati
genetsku komponentu su česti slučajevi u porodici, prisutnost čestih
brakova između lica u srodstvu, povećana prevalenca poremećaja u ge-
netski odvojenim zajednicama, povećani rizik za decu i rođake afek-
tiranih osoba, kao i odvajanje identičnih blizanaca sa poremećajem.
Naučnici opisuju nekoliko sindroma često prisutnih u praksi
kliničkih logopeda, za koje se zna određena genetska osnova ( i još
mnogo više onih koji su posledica udruženih odredjenih faktora sre-
dine i određenog genotipa), kao što su Daunov sindrom, sindrom fra-
gilnog X, Pjer-Robinov i Prader-Vilijev sindrom. Genetska istraži-
vanja se sprovode i za niz drugih govorno-jezičkih poremećaja koji se i
najčešće sreću u kliničkoj praksi, a to su: mucanje, autizam, razvojna
disfazija, poremećaj izgovora glasova i disleksija.
Mnogi stručnjaci nemaju uvid u moguće genetske osnove komunika-
cijskih poremećaja zbog neadekvatne edukacije, kao ni poverenje u mo-
gućnost njihove rane detekcije i stimulacije. Ovaj nedostatak poverenja
i/ili znanja među stručnjacima iz oblasti genetike i o govorno-jezič-
kim poremećajima, njihovoj ranoj detekciji i stimulaciji ukazuje na
potrebu za daljim istraživanjima i identifikacijom gena odgovornih
za poremećaje govora i jezika, kao i gena za disleksiju.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Genetic research regarding Comm unication disorders, Genetska osnova govorno-jezičkih poremećaja",
pages = "135-123",
number = "1",
volume = "19",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3675"
}

Rakonjac, M., Dobrijević, L.,& Vujović, M.. (2013). Genetic research regarding Comm unication disorders. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 19(1), 123-135.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3675

Rakonjac M, Dobrijević L, Vujović M. Genetic research regarding Comm unication disorders. in Beogradska defektološka škola. 2013;19(1):123-135.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3675 .

Rakonjac, Marijana, Dobrijević, Ljiljana, Vujović, Marina, "Genetic research regarding Comm unication disorders" in Beogradska defektološka škola, 19, no. 1 (2013):123-135,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3675 .

TY  - JOUR
AU  - Vujović, Marina
AU  - Dobrijević, Ljiljana
AU  - Rakonjac, Marijana
PY  - 2012
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3719
AB  - The speech and language development occurs in early childhood. Giving the
neurobiological bases for function development we disscuse when the critical period
ends, and is it more properly to speak of the existence of a sensitive period instead
of critical period in speech and language development. An important prerequisite
for normal speech and language development is the exposure of children to the
speach encouraging environment. The paper considers does the language normally
and fully developes only when one starts with learning the first language in early
childhood and can one adopt the first language entirely in functional terms when
language learning starts later, after the critical period? The aspects and views
of several authors regarding the hypothesis of a critical period for acquisition of
speech and language are disscussed in the paper. This approach to the critical or
sensitive period in speech and language development allows a better understanding
of application the procedures and techniques for early detection, diagnostics and
treatment of children with speech and language disorders and points the importance
of early senzory stimulation.
AB  - Usvajanje govora i jezika se dešava u ranom detinjstvu. Prikazujući
neurobiološku osnovu razvoja funkcija u radu se razmatra kritičan
period razvoja, njegov završetak, kao i pitanje da li je pravilnije govoriti o
postojanju senzitivnog umesto kritičnog perioda u razvoju govora i jezika.
Važan preduslov za uredan govorno- jezički razvoj jeste izloženost dece
podsticajnoj govorno-jezičkoj sredini Stoga se nadalje diskutuje da li se jezik
normalno i u potpunosti razvija samo kada se započne sa učenjem u ranom
detinjstvu ili je jezik moguće usvojiti u potpunosti u funkcionalnom smislu
i kada se sa učenjem prvog jezika započne kasnije, nakon kritičnog perioda?
Diskutuju se aspekti i stavovi više autora po pitanju hipoteze o kritičnom
periodu za usvajanje govora i jezika. Ovakav pristup sagledavanja kritičnog
ili senzitivnog perioda za razvoj govora i jezika omogućuje bolje sagledavanje
značaja primene procedura i tehnika rane detekcije, dijagnostike i tretmana
kod dece za govorno jezičkim poremećajima, a ujedno ukazuje na značaj
rane senzorne stimulacije.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Critical period in speech and language Development
T1  - Kritičan period u razvoju govora i jezika
EP  - 514
IS  - 3
SP  - 505
VL  - 18
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3719
ER  - 

@article{
author = "Vujović, Marina and Dobrijević, Ljiljana and Rakonjac, Marijana",
year = "2012",
abstract = "The speech and language development occurs in early childhood. Giving the
neurobiological bases for function development we disscuse when the critical period
ends, and is it more properly to speak of the existence of a sensitive period instead
of critical period in speech and language development. An important prerequisite
for normal speech and language development is the exposure of children to the
speach encouraging environment. The paper considers does the language normally
and fully developes only when one starts with learning the first language in early
childhood and can one adopt the first language entirely in functional terms when
language learning starts later, after the critical period? The aspects and views
of several authors regarding the hypothesis of a critical period for acquisition of
speech and language are disscussed in the paper. This approach to the critical or
sensitive period in speech and language development allows a better understanding
of application the procedures and techniques for early detection, diagnostics and
treatment of children with speech and language disorders and points the importance
of early senzory stimulation., Usvajanje govora i jezika se dešava u ranom detinjstvu. Prikazujući
neurobiološku osnovu razvoja funkcija u radu se razmatra kritičan
period razvoja, njegov završetak, kao i pitanje da li je pravilnije govoriti o
postojanju senzitivnog umesto kritičnog perioda u razvoju govora i jezika.
Važan preduslov za uredan govorno- jezički razvoj jeste izloženost dece
podsticajnoj govorno-jezičkoj sredini Stoga se nadalje diskutuje da li se jezik
normalno i u potpunosti razvija samo kada se započne sa učenjem u ranom
detinjstvu ili je jezik moguće usvojiti u potpunosti u funkcionalnom smislu
i kada se sa učenjem prvog jezika započne kasnije, nakon kritičnog perioda?
Diskutuju se aspekti i stavovi više autora po pitanju hipoteze o kritičnom
periodu za usvajanje govora i jezika. Ovakav pristup sagledavanja kritičnog
ili senzitivnog perioda za razvoj govora i jezika omogućuje bolje sagledavanje
značaja primene procedura i tehnika rane detekcije, dijagnostike i tretmana
kod dece za govorno jezičkim poremećajima, a ujedno ukazuje na značaj
rane senzorne stimulacije.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Critical period in speech and language Development, Kritičan period u razvoju govora i jezika",
pages = "514-505",
number = "3",
volume = "18",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3719"
}

Vujović, M., Dobrijević, L.,& Rakonjac, M.. (2012). Critical period in speech and language Development. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 18(3), 505-514.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3719

Vujović M, Dobrijević L, Rakonjac M. Critical period in speech and language Development. in Beogradska defektološka škola. 2012;18(3):505-514.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3719 .

Vujović, Marina, Dobrijević, Ljiljana, Rakonjac, Marijana, "Critical period in speech and language Development" in Beogradska defektološka škola, 18, no. 3 (2012):505-514,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3719 .