| dc.description.abstract | Rezime: Osnovne sposobnosti matematičkih veština odnose se na pojam broja, brojanje, matematičko znanje i izvođenje aritmetičkih operacija. Od prve godine života, sa dinamičnim tokom u predškolskom periodu, dete ovladava sposobnostima koje predstavljaju temelje mnogih aspekata ranog učenja matematike. Rane sposobnosti predviđanja količine skupova (subitiranje) i sposobnost diskriminacije skupova sa manjim i većim brojem predmeta leži u osnovi dečjeg pojma broja, dok ovladavanje bitnim principima brojanja leži u osnovi veštine brojanja i matematičkog znanja. Sa druge strane, ovladavanje pojmom broja i usvajanje elementarnog nivoa matematičkog znanja omogućava primenu strategija pri izvođenju aritmetičkih operacija, veštine koja se poboljšava sve većom upotrebom zrelih i sve manjom upotrebom nezrelih strategija. Deca sa specifičnim poremećajem matematičkih veština (SPMV) imaju teškoća u svim domenima ranih matematičkih sposobnosti koje se mogu javiti znatno pre formalnog školovanja. Pored u literaturi dobro dokumentovanih dokaza o kognitivnim prediktorima SPMV, poput radne memorije i brzine procesiranja, sve je više dokaza o povezanosti ranih jezičkih i matematičkih sposobnosti. Specifično, podaci iz literature ukazuju na značajnu povezanost matematičkih veština, sa jedne strane, i leksičko-semantičkih, fonoloških i gramatičkih sposobnosti, sa druge strane. U prilog tome govori i visoka učestalost pojave SPMV kod dece sa razvojnim jezičkim poremećajem. Dodatno, specifični poremećaj čitanja, kao primarno jezički poremećaj, i SPMV, kao primarno nejezički poremećaj, dele iste deficite u osnovi u vidu teškoća brzog automatskog imenovanja, verbalne radne memorije i znanja o slovima. Na osnovu navedenog, evidentno je da u osnovi SPMV leže i jezički deficiti, pored kognitivnih. Visoka prevalenca dece predškolskog uzrasta koja su pod rizikom za pojavu SPMV implicira primenu sveobuhvatnijeg pristupa u proceni i habilitaciji, a koji bi uključivao procenu ranih matematičkih sposobnosti i suptilnijih kognitivnih i jezičkih sposobnosti koje leže u osnovi ove kompleksne akademske veštine. | sr |
