Problematični oblici ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta

Abstract

Interesovanje za proučavanje problematičnih oblika ponašanja kod dece sa teškoćama u metalnom razvoju predškolskog uzrasta proizilazi iz činjenice da je to period koji označava ključnu fazu za razvoj društvenih, kognitivnih i emocionalnih veština. Rad se bavi utvrđivanjem prevalencije problema ponašanja kao i sagledavanjem povezanosti između eksternalizovanih i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju predškolskog uzrasta. Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 35 dece, oba pola, uzrasta od 4 do 7 godina. Ispoljavanje eksternalizovanih i internalizovanih oblika problematičnog ponašanja ispitana su primenom Skale problematičnog ponašanja koju su popunjavali vaspitači koji rade za decom koja su obuhvaćena uzorkom. Analizom dobijenih podataka može se uočiti da prosečne vrednosti ukazuju na to da su deca iz uzorka ponekad usamljena, da ponekad ispoljavaju anksioznost u grupi kao i da ponekad deluju tužno ili depresivno. Iako se nijedan eksternalizovan oblik problematičnog ponašanja ne ispoljava često, svi procenjeni problemi ispoljavaju se ponekad. Testirane korelacije na nivoima značajnosti od 0,01 i 0,05 ukazuju na činjenicu da postoji statistički značajna povezanost između eksternalizovanih i internalizovanih problema ponašanja kod dece sa teškoćama u mentalnom razvoju ranog i predškolskog uzrasta.

The motivation for this study is rooted in the importance of understanding problematic behavior in children with mental development difficulties during their early stages of growth. This period is critical for their social, cognitive, and emotional development. The study aimed to determine the occurrence of behavioral problems and explore potential relationships between externalized and internalized problematic behaviors in children facing challenges in mental development. The research was conducted with a sample of 35 children, comprising both boys and girls, aged 4 to 7 years. Externalized and internalized forms of problematic behavior were assessed using The Problem Behaviors Scale, which was completed by educators who interacted with the children in the sample. The analysis of the collected data revealed that, on average, the children in the sample occasionally experienced feelings of loneliness, displayed anxiety in group settings, and sometimes exhibited signs of sadness or depression. While individual externalized forms of problematic behavior were not frequently observed, all assessed problems were occasionally present. The study identified significant correlations at the 0.01 and 0.05 significance levels, indicating a statistically significant relationship between externalized and internalized problematic behaviors among children with difficulties in mental development.