Stimulating intellectual development

Abstract

This paper analyzes the following forms of stimulation of intellectual development: implementation of specific strategies to accelerate intellectual development; programmes intended to reduce delays in intellectual development of children from certain social categories (children from low socio-economic strata and children who grow up in institutions); and programmes for stimulating intellectual development of children from general population. Our review shows that the application of specific strategies for stimulating intellectual development in the framework of shorttermed experimental programmes either shows no effects or these are specific and shorttermed. To the contrary, the analyses show that the programmes for delay reduction, as well as the programmes for children from general population, conducted in the framework of action research, can have positive influence on intellectual development of children. As the comparison of the programmes shows their effectiveness depends upon their durability and frequency of application, as well as upon the age of children involved. The theoretical foundation of a programme stands out as a decisive factor of the programme's effectiveness. The programmes based on the theories by Jean Piaget and Lev Vygotski contribute to intellectual progress and academic attainments of students. They can be used as the basis for further development of educational activities to encourage students' intellectual development.

U radu su analizirani sledeći oblici podsticanja intelektualnog razvoja: primena specifičnih strategija za ubrzanje intelektualnog razvoja; programi namenjeni ublažavanju zaostajanja u intelektualnom razvoju dece iz određenih društvenih kategorija (dece iz niskih socioekonomskih slojeva i dece koja odrastaju u institucijama); programi namenjeni podsticanju intelektualnog razvoja dece iz opšte populacije. Pregled pokazuje da primena specifičnih strategija podsticanja intelektualnog razvoja, u okviru kratkotrajnih eksperimentalnih programa, ili ne pokazuje efekte na polju intelektualnog razvoja ili su ti efekti specifični i kratkotrajni. Nasuprot tome, analize pokazuju da programi namenjeni ublažavanju zaostajanja u intelektualnom razvoju dece i programi namenjeni podsticanju intelektualnog razvoja dece iz opšte populacije, koji se sprovode u okviru akcionih istraživanja, mogu pozitivno delovati na intelektualni razvoj. Kako je pokazalo poređenje programa, njihova delotvornost je određena trajnošću i učestalošću sprovođenja programskih aktivnosti i uzrastom dece na kome se program sprovodi. Kao važan činilac koji određuje delotvornost programa izdvaja se teorijska zasnovanost programa. Programi čiji je sadržaj zasnovan na teorijama Žana Pijažea i Lava Vigotskog doprinose intelektualnom napredovanju, kao i akademskom postignuću učenika. Oni mogu predstavljati osnov za dalji razvoj pedagoških aktivnosti u cilju podsticanja intelektualnog razvoja učenika.