Odrednice somatskog statusa učenika sa višestrukom ometenošću kao determinatna u njihovoj edukaciji i rehabilitaciji

Abstract

Deca sa višestrukom ometenošću predstavljaju poseban etiološki problem sa stanovišta prakse i teorije specijalne edukacije i rehabilitacije. I dok za druge, profilisane oblike ometenosti postoje protokoli procene i protokoli tretmana, kod višestruke ometenosti to nije tako. Cilj ovog istraživanja je bio da utvrdi odrednice tj. determinante somatskog statusa učenika sa višestrukom ometenošću koji poha�����aju školu za obrazovanje učenika sa smetnjama u razvoju, u odnosu na somatski status ostalih učenika iste škole i učenika opšte populacije. Takve determinante somatskog statusa jesu osnov i smernice za uspešnu i efikasnu edukaciju i rehabilitaciju ovih učenika. Istraživanje je sprovedeno tokom 2010. godine i obuhvatilo je 24 učenika škole za obrazovanje učenika sa smetnjama u razvoju i isto toliko učenika opštih osnovnih škola u Somboru i Bajmoku. Ispitane grupe učenika su bile ujednačene po broju, polu i uzrastu. Za prikupljanje podataka je korišćen instrument Protokol za procenu somatskog statusa koji se sastoji od 23 ajtema. Rezultati istraživanja su pokazali da somatski status učenika sa višestrukom ometenošću u osnovi determinišu loša postura, ograničeni pokreti gornjih i donjih ekstremiteta, poremećaji mišićnog tonusa, slaba mišićna snaga šaka, prisustvo hroničnih i drugih bolesti i drugih stanja. Osim navedenih determinanti, i ukupan skor po Protokolu koji su postigli učenici sa višestrukom ometenošću pokazuje znatno odstupanje i statistički značajnu razliku u odnosu na skor ostalih učenika iste škole (t=-2,71, p=0,01), a naročito u odnosu na skor ispitanika kontrolne grupe ( t=-4,18, p=0,004).

Children with multiple disabilities present a special problem with the etiological point of view of theory and practice of special education and rehabilitation. While the other forms of disability are profiled assessment protocols and treatment protocols, with multiple disability is not so. The aim of this study was to identify determinants of somatic status of children with multiple disabilities who attend a school for educating students with disabilities, in relation to the somatic status of other students and school pupils of the same general population. Such are the determinants of somatic status basis and guidelines for effective and efficient education and rehabilitation of the pupils. The survey was conducted in 2010 and included 24 students for the school education of students with disabilities and just as general students of primary schools in Sombor and Bajmok. Tested groups of students were matched for number, gender and age. For data collection it was used instrument Protocol for assessing the somatic status, which consists of 23 items. The results showed that the somatic status of children with multiple disabilities to determine the basis of poor postura, limited movements of the upper and lower extremities, abnormal muscle tone, poor muscle strength hand, the presence of chronic and other diseases and other conditions. In addition to these determinants, and the total score by the Protocol, which students have achieved with multiple disabilities showed significant departure and a statistically significant difference compared to the scores of other students from the same school (t =- 2.71, p = 0.01), and particularly in relation to the control group (t =- 4.18, p = 0.004).