Defektološki savetodavni rad

Abstract

Nažalost, u današnje vreme ima veoma veliki procenat dece koja se rađaju sa nekom dugotrajnom smetnjom ili poremećajem, a još veći procenat je onih koji u svom životnom veku zbog različitih okolno- sti smetnju ili poremećaj steknu. Iako se mnoge porodice sa ovakvim članovima uspešno prilagođavaju i rukovode svojim životom, nekim porodicama je potrebno savetovanje ili terapija kako bi što lakše integrisali članove u porodičnu zajednicu. Činjenica je da kontakt porodice sa stručnjacima koji pomažu njihovim članovima sa smetnja- ma i poremećajima nikako ne smeju da se prekinu posle postavljanja dijagnoze već je potrebno da se ti kontakti prodube i postanu inten- zivniji. Jedan od razloga zašto je defektološko savetovanje porodi- ca sa detetom ili odraslom osobom sa smetnjom ili poremećajem veoma važna je to da na prilagođavanje i uspeh re/habilitacije utiču snage, slabosti i emocionalne reakcije porodice. Cilj ove publikacije je da upozna studente Specijalne edukacije i rehabilitacije i druge stručnjake koji se bave porodicom, decom i od- raslim osobama saå smetnjama i poremećajima sa: različitim modeli- ma prilagođavanja u uslovima invaliditeta, sa globalnom prevalencom ovih pojava, sa porodicom i porodičnim funkcionisanjem dece i oso- ba sa smetnjama i poremećajima, sa defektološkim savetovanjem, nači- nima komunikacije i ponašanjem defektologa u toku savetovanja kao i o tipovima defektološkog savetovanja. Ova publikacija sadrži četiri poglavlja sa rezimeom, pitanjima, literaturom, indeksom pojmova i indeksom autora. U prvom poglavlju prikazane su opšte karakteristike defektološkog savetovanja, speci- fičnosti u funkcionisanju porodica sa decom i osobama sa smetnjama i poremećajima, kao i faktori koji utiču na prilagođavanje ovih porodi- ca kao što su: trajne karakteristike i individualne razlike, socijalne karakteristike i karakteristike okruženja, procesi prilagođavanja i intervencija. U drugom poglavlju prikazana su brojna epidemiološka istraživanja koja se odnose na prevalencu smetnji i poremećaja na svet- skom nivou ali i po pojedinim regionima sveta sa posebnim osvrtom na prevalencu na dečjem uzrastu i na prevalencu kod odraslih osoba. Treće poglavlje je posvećeno sveobuhvatnom opisu porodice i porodičnog funkcionisanja u uslovim invaliditeta. Pored opisa funkcionalnih i disfunkcionalnih porodičnih sistema posebna pažnja je posveće- na opisu uticaja stresa na porodično funkcionisanje. Takođe, u ovom poglavlju su posebno obrađene i opisane porodice u uslovima različi- tih vrsta smetnji i poremećaja. U četvrtom poglavlju su opisani poje- dini oblici podrške porodicama sa decom ili osobama sa smetnjama i poremećajima kao što su socijalna i institucionalna podrška. U pe- tom poglavlju prikazani su načini i pristupi u defektološkom saveto- davnom radu i to načina vođenja razgovora sa korisnicima, ponašanja, saopštavanja loših vesti, i korišćenja pomoći iz okruženja. U šestom poglavlju opisan su osnovne karakteristike kvalitetnog savetodavnog rada, razumevanja ljudskih reakcija a prikazani su i različiti tipovi savetovanja. Želja autora je da ovom publikacijom unapredi kvalitet defek- tološkog rada u oblasti savetovanja porodica i odraslih osoba sa smetnjama i poremećajima i da studentima osnovnih, master i doktor- skih studija olakša učenje i savladavanje gradiva iz ove oblasti, kao i da pomogne istraživačima i stručnjacima koji rade u praksi. Autori se ovom prilikom zahvaljuju svima koji su svojim sugestijama, savetima i dobrim namerama pomogli u nastanku ove publikacije.