Mogućnosti primene video modelovanja u radu sa osobama sa intelektualnom ometenošću

Abstract

Kao posledica sve prisutnije tendencije deinstitucionalizacije osoba sa intelektualnom ometenošću i njihovog uključivanja u aktivnosti u zajednici, nameće se potreba za što višim nivoom nezavisnog funkcionisanja ovih osoba, kako bi mogle da preuzmu određene socijalne uloge, u skladu sa uzrastom. Stoga se kao važan cilj u edukaciji i tretmanu osoba sa intelektualnom ometenošću nameće razvoj funkcionalnih veština, koje će ovim osobama omogućiti da samostalno funkcionišu u različitim okruženjima – u školi, u kući, na poslu. Jedna od mogućih intervencija, koja se pokazala efikasnom u unapređenju različitih funkcionalnih veština kod osoba sa intelektualnom ometenošću, je video modelovanje. Video modelovanje podrazumeva korišćenje video snimaka za učenje novih i unapređenje upotrebe ranije stečenih veština. Prilikom primene ove tehnike, osoba koja uči posmatra ponašanje modela na video snimku, a zatim i sama pokušava da izvede posmatranu veštinu ili oblik ponašanja. Cilj rada je da se ukaže na mogućnosti korišćenja video modelovanja za usvajanje ili unapređivanje različitih veština i oblika ponašanja kod osoba sa intelektualnom ometenošću, kao i da se predstave različiti načini primene ove tehnike.Nalazi studija koje su se bavile mogućnostima primene video modelovanja kod osoba sa intelektualnom ometenošću pokazali su da se ova tehnika može koristiti za usvajanje širokog spektra veština kod ovih osoba, kao što su: veštine samopomoći, veštine vezane za domaćinstvo, socijalne veštine i veštine vezane za posao, zaštitu i bezbednost, upotrebu savremene tehnologije i funkcionalne veštine u zajednici. Većina studija je pokazala da se veštine stečene primenom video modelovanja kod osoba sa intelektualnom ometenošću uglavnom uspešno održavaju i generalizuju.

As a consequence of an increasing tendency to de-institutionalize persons with intellectual disabilities and their involvement in community activities, there is a need for a higher level of independent functioning of these persons, in order to be able to take certain social roles, in accordance with age. Therefore, an important goal in the education and treatment of people with intellectual disabilities is the development of functional skills that will enable these individuals to function independently in different environments – at school, at home, at work. One of the possible interventions that has proven effective in enhancing different functional skills in people with intellectual disabilities is video modeling. Video modeling involves the use of videos to learn new skills and improve the use of previously acquired skills. When applying this technique, the learner observes the behavior of the model in the video and then tries to perform the observed skill or behavior. The aim of this paper is to point out the possibilities of using video modeling for acquisition or improving different skills and behaviors of people with intellectual disabilities, as well as to present different ways of applying this technique. The findings of studies examining the possibilities of video modeling in people with intellectual disabilities have shown that this technique can be used to acquire a wide range of skills in these individuals, such as: self-help skills, household skills, social skills, work, security and safety skills, use of modern technology and functional skills in the community. Most studies have shown that skills acquired through video modeling are generally successfully maintained and generalized in people with intellectual disabilities.