Ispitivanje aspekata porodičnog funkcionisanja kod osoba sa epilepsijom

Abstract

Uvod: Način na koji osobe sa epilepsijom percipiraju svoje porodice igra važnu ulogu u celokupnom toku epilepsije. Cilj: Primarni cilj istraživanja bio je ispitati kako osobe sa epilepsijom opažaju funkcionisanje svojih porodica. Detaljnije, ispitivala se povezanost dužine trajanja simptoma i porodičnih skala. Metod: Uzorak su činila 22 pacijenta sa epileptičnim napadima. Radi dobijanja neophodnih podataka korišćena je modifikovana lista sociodemografskih podataka koja je sastavni deo upitnika FACES IV i Mek Masterov upitnik za procenu porodice (McMaster Family Assesment Device; FAD). FAD sadrži 60 pitanja, podeljenih u sedam skala: Rešavanje problema, Komunikacija, Uloge, Afektivna responzivnost, Afektivno uključivanje, Kontrola ponašanja i Opšte funkcionisanje. Rezultati: Utvrđeno je da osobe sa epilepsijom opažaju porodično funkcionisanje kao disfunkcionalno na dimenziji Kontrola ponašanja (AS=2,08; SD=0,34; cut off skor=1,90). Muškarci percipiraju porodično funkcionisanje kao više disfunkcionalno u odnosu na žene na dve dimenzije porodičnog funkcionisanja – Komunikacija [t(20)=2,18; p<0,05; d=0,93] i Uloge [t(20)=2,77; p<0,05; d=1,18]. Pacijenti koji i dalje žive u primarnoj porodici percipiraju porodično funkcionisanje kao više disfunkcionalno na dimenziji Komunikacija, u odnosu na one koji su se odvojili od primarne porodice [t(20)=2,18; p<,05; d=0,93]. Rezultati regresione analize pokazuju da skale Rešavanje problema, Afektivna responzivnost i Opšte funkcionisanje objašnjavaju 34,7% varijanse dužine trajanja epileptičnih napada [R²=0,35; F(3,18)=3,19; p<0,05]. Zaključak: Istraživanje ističe značaj porodičnih varijabli i specifičnosti istih kod osoba sa epilepsijom, kao i važnost uključivanja cele porodice u proces lečenja pacijenta.

Introduction: The way people with epilepsy perceive their families plays an important role in the overall course of epilepsy. Aim: The primary goal of the study was to examine how people with epilepsy perceive the functioning of their families. The relationship between symptom duration and family scales was examined in more detail. Method: The sample consisted of 22 patients with epileptic seizures. To obtain the necessary data, a modified list of socio-demographic data was used, which is an integral part of the FACES IV questionnaire and the McMaster Family Assessment Device. The Family Assessment Device contains 60 questions, divided into seven scales: Problem Solving, Communication, Roles, Affective Responsibility, Affective Involvement, Behaviour Control, and General Functioning. Results: It was found that people with epilepsy perceived family functioning as dysfunctional on the Behaviour Control dimension (M=2.08; SD=.34; cut off score=1.90). Men perceived family functioning as more dysfunctional than women in two dimensions of family functioning – Communication [t(20)=2.18; p<.05; d=.93] and Roles [t(20)=2.77, p<.05, d=1.18]. Patients still living in the primary family perceived family functioning as more dysfunctional in the Communication dimension, compared to those who separated from the primary family [t(20)=2.18; p<.05; d=.93]. The results of regression analysis show that the scales Problem Solving, Affective Responsiveness and General Functioning explain 34.7% of the variance in the duration of epileptic seizures [R²=.35; F(3,18) =3.19; p<.05]. Conclusion: The research emphasizes the importance of family variables and their specificity in people with epilepsy, as well as the importance of including the whole family in the process of treating the patient.