Empatija i sistematičnost kod dece predškolskog uzrasta

Abstract

Uvod: Teorija empatičnosti i sistematičnosti posmatra empatičnost i sistematičnost kao dve nezavisne dimenzije, čijim se ukrštanjem može dobiti pet kognitivnih profila ili „tipova mozga”. Cilj: Cilј ovog istraživanja je da se kod dece predškolskog uzrasta sagleda odnos između sposobnosti empatisanja i sistematizovanja, kao i polne razlike u navedenim sposobnostima i tipovima mozga koji se određuju na osnovu tih sposobnosti. Metode: Istraživanjem je obuhvaćen 71 ispitanik uzrasta od pet godina i šest meseci do sedam godina. Empatičnost i sistematičnost procenjeni su korišćenjem dečjih verzija skala za procenu koeficijenta empatičnosti i koeficijenta sistematičnosti (Children’s versions of the Empathy Quotient – EQ-C and Systemizing Quotient – SQ-C, Auyeung et al., 2009). Rezultati: Prema dobijenim rezultatima empatičnost i sistematičnost bile su umereno povezane: ispitanici s višim koeficijentom empatičnosti imali su i viši koeficijent sistematičnosti. Dečaci i devojčice nisu se razlikovali u procenjenim sposobnostima. Jedini izuzetak predstavlјa razlika u skoru dobijena oduzimanjem koeficijenta sistematičnosti i empatičnosti. Kod devojčica je, u proseku, empatičnost bila bolјe razvijena od sistematičnosti, dok je kod dečaka uočen obrnut obrazac. Nije bilo polnih razlika u distribuciji kognitivnih profila (tzv. tipova mozga) dobijenih na osnovu pomenute razlike između sistematičnosti i empatičnosti. Zaključak: Rezultati našeg istraživanja mogu poslužiti kao osnova za poređenje nekim budućim istraživanjima koja bi obuhvatila decu tipičnog i atipičnog razvoja. Klјučne reči: empatisanje, sistematizovanje,

Introduction. The Empathizing-Systemizing theory sees empathy and systemizing as two independent dimensions, which can be used for classification into five cognitive profiles or „brain types”. Objective. The aim of this research was to determine the relationship between empathy and systemizing in preschool children, and to determine gender differences in these abilities and brain types. Method. The sample consisted of 71 children from 5/6 to 7 years of age. Children’s versions of the Empathy Quotient – EQ-C and Systemizing Quotient SQ-C (Auyeung et al., 2009) were used to assess empathy and systemizing. Results. According to our results, empathy and systemizing were moderately correlated: participants with higher empathy quotient also had a higher systemizing quotient. There were no gender differences in the assessed abilities. The only exception is the difference in the score calculated by subtracting systemizing and empathy quotient. On average, girls had the empathy quotient higher than the systemizing quotient, while boys showed the opposite pattern. There were no gender differences in the distribution of cognitive profiles („brain types”) based on the aforementioned difference between systemizing and empathy. Conclusion. The results of this study may be used as baseline for comparison in future studies that would examine typically and atypically developing children.