Socijalne mreže i duhovna podrška roditelja dece sa poremećajem iz spektra autizma i dece tipičnog razvoja

Abstract

Religiju možemo da odredimo kao organizovani sistem verovanja, rituala i simbola koji stvara osećaj bliskosti ca svetim, odnosno transcedentnim. U literaturi se navodi da se način na koji osoba prihvata bolest ili invaliditet prepliće sa religioznim uverenjima. Sa druge strane, socijalne mreže čine strukturu kroz koju se socijalna podrška razmenjuje, dok socijalna podrška predstavlja potporne društvene interakcije. Cilj ovog rada je utvrditi vezu između socijalnih mreža i duhovne podrške kod roditelja dece tipičnog razvoja i dece sa poremećajem iz spektra autizma. U istraživanju je učestvovalo ukupno 100 ispitanika, 50 roditelja dece tipičnog razvoja i 50 roditelja dece sa poremećajem iz spektra autizma. Poduzorci roditelja su bili ujednačeni prema polu (χ2 = 0,457, p = 0,499), socio-ekonomskom statusu (χ2 = 1,571, p = 0,456), obrazovnom nivou (χ2 = 2,372, p = 0,305) i starosti dece (t(98) = 1,336, p = 0,185). Bogatstvo socijalnih mreža porodica ispitivano je uz pomoć Skale lične mreže (Personal Network Matrix, Dunst, Trivette, & Deal, 1988) kojom se procenjuje učestalost kontakta ispitanika sa pojedincima i grupama (partneri, komšije, terapeuti, medicinsko osoblje, socijalni servisi itd.). Za procenu religioznosti korišćena je supskala Traženje duhovne podrške iz Skale odnosa porodice prema krizi (Family Crisis Oriented Personal Evaluation Scales; McCubbin, Olson, & Larsen, 1981). Dobijeni rezultati pokazuju postojanje korelacije između traženja duhovne podrške i bogatstva socijalnih mreža podrške, kako kod roditelja dece tipičnog razvoja (r = -0,373, p = 0,008), tako i kod roditelja dece sa poremećajem iz spektra autizma (r = -0,397, p = 0,004). Na osnovu prikazanih rezultatata možemo pretpostaviti da roditelji koji češće obilaze crkvu ili prisustvuju duhovnim aktovnostima imaju manje socijalne podrške. To upravo objašnjava da religioznost dovodi do internalizacije osećanja i zadovoljsta koje roditeljima obezbeđuje duhovna podrška, a samim tim i delimično povlačenje roditelja od ostalih vidova socijalne podrške.