Roditeljski lokus kontrole i njegova povezanost sa socio-demografskim varijablama kod majki dece sa motoričkim poremećajima i dece sa intelektualnom ometenošću

Abstract

Utvrđeno je da su roditelji sa unutrašnjim lokusom kontrole, u poređenju sa roditeljima koji imaju spoljašnji lokus kontrole, odgovorniji, dosledniji, veštiji u sakupljanju važnih informacija o razvoju i vaspitanju deteta i bolje prilagođeni što ih čini efikasnijim u odgajanju dece. Cilj istraživanja je bio da se utvrdi povezanost roditeljskog lokusa kontrole i socio-demografskih varijabli kod majki dece s motoričkim poremećajima (MP) i dece sa intelektualnom ometenošću (IO). Drugi cilj istraživanja je bio da se utvrdi da li postoje razlike u lokusu kontrole kod ove dve grupe roditelja. Uzorkom je obuhvaćeno 34 majke dece sa IO i 25 majki dece sa MP, različitog nivoa obrazovanja, starosti i nivoa prihoda. Za ispitivanje lokusa kontrole korišćena je Skala lokusa kontrole roditelja - kraća forma. Utvrđeno je da se sa porastom starosti majki, nivoa obrazovanja i visine prihoda povećava tendencija pomeranja ka unutrašnjem lokusu kontrole. Nisu utvrđene statistički značajne razlike u roditeljskom lokusu kontrole kod majki dece sa IO i majki dece sa MP (t = 0,603, df = 47, p = 0,531). Stručnjaci mogu, menjanjem ličnih uverenja roditelja o njihovoj mogućnosti uticaja na ponašanje deteta i menjanjem percepcije roditelja o stresnoj situaciji u kojoj se nalaze, da deluju na roditelje u cilju njihovog osnaživanja, što se može pozitivno odraziti na razvoj deteta.

It has been found that parents with an internal locus of control are more responsible, more consistent, better adapted, and more able in gathering essential information compared to parents who have an external locus of control, making them more effective in raising children. The aim of the study was to establish a relationship between parental locus of control and socio-demographic characteristics in the sample of mothers of children with intellectual disability (ID) and motor disability (MD). The second aim was to examine if there were any differences in the locus of control in these two groups of mothers. The sample consisted of 34 mothers of children with ID and 25 mothers of children with MD, of different age, levels of education and income level. We used Parent Locus of Control Scale-short form to assess parental locus of control. It was found that with the increase in maternal age, level of education and the income level, the tendency of moving locus of control inward was increased. There were no statistically significant differences in the locus of control in mothers of children with ID and mothers of children with MD (t = 0.60, df = 47, p = 0.53). Influencing the change of personal beliefs and perceptions of stressful situations as a way of empowering parents can have positive outcome in child development.