Uticaj demografskih faktora vremena na izgovor vokala kod kohlearno implantirane dece

Abstract

Kvalitet izgovora glasova bilo kog jezika zavisi od jasno uočenih i prepoznatih auditivnih obrazaca. Značajan pomak u kvalitetu artikulacije gluve dece desio se sa pojavom i distribucijom kohlearnog implanta. Ova vrsta slušne pomoći dovela je do toga da deca posle kohlearne implantacije veoma brzo i efikasno naprave značajne pomake u kvalitetu osnovnog glasa i artikulacije. Neke tradicionalne demografske varijable kao što su trajanje gluvoće, vreme implantacije, hronološki uzrast, slušno iskustvo, stepen oštećenja sluha pre implantacije može među KI decom objasniti oko 40 do 65% rezultate ishoda kada je u pitanju govorno-jezička razvijenost. Cilj rada je bio da se ispita uticaj osnovnih vremenskih demografskih faktora na kvalitet izgovora vokala kod kohlearno implantirane dece i to: hronološkog uzrasta, uzrasta implantacije i slušnog uzrasta.Metod: za akustičku analizu korišćen je softverski paket PRAAT. Uzorak je bio sastavljen od 25-oro prelingvalno gluve dece uzrasta od 3 do 10 godina sa dužinom slušnog iskustva od 1,2 do 8,9 godina i uzrastom implantacije od 1,2 do 7,5 godina i 25-oro dece urednog sluha istog uzrasta. Rezultati:u ovom istraživanju najveći uticaj na izgovor vokala KI dece ostvario je slušni uzrast odnosno dužina korišćenja kohlearnog implanta, zatim hronološki uzrast, a statistički značajne razlike nisu uočene u odnosu na uzrast implantacije. Najveći uticaj posmatrane varijable imale su na određene akustičke karakteristike i to najčešće na: Fo, F2 i odnos između F1:F2. Hronološki uzrast i slušni uzrast su najviše uticali na kvalitet izgovora vokala [a] i [e], dok su najmanji uticaj imali na vokal [u]. Zaključak: KI deca postižu veoma brzo poboljšanje u impostaciji osnovnog glasa i na fonetsko- fonološkom nivou naročito u grupi vokala bez obzira na vreme implantacije tako da se ova pojava treba pratiti u prvoj godini posle kohlearne implantacije. Slušni uzrast visoko korelira sa hronološkim uzrastom tako da pokazuju veoma sličnu statističku tendenciju kada je u pitanju kvalitet artikulacije.

The quality of sound pronunciation in any language depends on conspicuous and recognizable auditory patterns. A significant improvement in the quality of articulation of deaf children coincides with the appearance and distribution of cochlear implants. This type of a hearing aid helped children quickly and efficiently improve the quality of sounds and articulation after cochlear implantation. Some traditional demographic variables, such as duration of deafness, time of implantation, chronological age, hearing experience, the degree of hearing impairment prior to implantation, may account for 40-65% of the results with regard to speech-language development in children with cochlear implants. The aim of this paper was to examine the influence of basic demographic time factors on the quality of vowel pronunciation in children with cochlear implants of a specific chronological, implantation and hearing age. Method: Software package PRAAT was used for acoustic analysis. The sample consisted of 25 prelingually deaf children aged between 3 and 10, with hearing experience from 1.2 to 8.9 years and the implantation age from 1.2 to 7.5 years, and 25 children with regular hearing of the same age. Results: According to this research, hearing age, i.e. the duration of using cochlear implants, had the most significant influence on vowel pronunciation in children with cochlear implants, followed by chronological age, while no statistically significant differences were determined with regard to implantation age. The determined variables most significantly influenced specific acoustic characteristics, most often Fo, F2, and the F1:F2 relation. Chronological and hearing age had the biggest influence on the quality of pronunciation of [a] and [e], while they had the smallest influence on pronunciation of [u].Children with cochlear implants achieve fast improvement in sound placement and in phonetics/phonology, especially in the group of vowels, regardless of the implantation time. Therefore, this should be monitored in the first year after cochlear implantation. Hearing age highly correlates with chronological age, thus indicating a similar statistical tendency with regard to the quality of articulation.