TY  - JOUR
AU  - Jovanović, Stevan
AU  - Stojanović-Jovanović, Biljana
AU  - Pavlović, Aleksandra
AU  - Milošević, Radovan
AU  - Pavlović, Dragan
PY  - 2022
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/5023
AB  - Background/Aim. Aging entails a wide range of cognitive
processes that are not independent of one another. It leads
to changes in physical-motor characteristics and sometimes

to disability. The aim of this study was to examine the asso-
ciation between multiple cognitive performances in elderly

subjects and their physical-motor abilities. Method. The
study included 98 elderly participants (60+) (16 males and

82 females). Cognitive abilities were assessed by the Mon-
treal Cognitive Assessment (MoCA)/Serbian version, and

physical measures were assessed by the Senior Fitness Test
with its five subtests, supplemented by the Walking Speed
Test. Results. Several MoCA items demonstrated relatively
low variability, i.e., they proved to be too easy for most of

the participants. The participants exhibited the lowest per-
formance on the memory relating to other domains, fol-
lowed by executive functions, visuospatial skills, attention,

concentration, and working memory domains, with the

highest performance on temporal and spatial orientation re-
lating to other domains. Executive functions and language

correlated most significantly with physical strength. Agility
and dynamic balance, lower- and upper-body strength, and
aerobic endurance correlated moderately and positively.
Conclusion. This study underlines the positive correlation
between physical fitness and cognitive level in the elderly

and emphasizes the importance of physical fitness for cog-
nitive functions, especially those of executive type in elderly

subjects. Clinicians should consider the association between
cognitive function and physical-motor performances when
dealing with functioning improvement in the elderly. The

importance of designing the most efficient exercise pro-
grams to achieve maximal somatic and cognitive effects is

emphasized.
AB  - Uvod/Cilj. Proces starenja podrazumeva promene na širo-
kom spektru kognitivnih procesa koji nisu nezavisni jedni od

drugih. On, takođe, dovodi do promena u fizičko-motoričkim
karakteristikama, a ponekad i do invaliditeta. Cilj istraživanja

bio je da se ispita povezanost između više kognitivnih per-
formansi kod starijih ispitanika i njihovih fizičko-motoričkih

sposobnosti. Metode. U istraživanju je učestvovalo ukupno
98 starijih ispitanika (60+) (16 muškog i 82 ženskog pola).
Kognitivne sposobnosti procenjene su Montrealskom skalom

kognicije (Montreal Cognitive Assessment – MoCA)/srpska verzi-
ja, a mere fizičkih sposobnosti su procenjene Senior Fitness tes-
tom koji se sastoji od pet subtestova, dopunjenih testom

brzine hoda. Rezultati. Na nekoliko subtestova MoCA re-
zultati su ukazali na relativno malu varijabilnost, tj. pokazalo

se da su previše jednostavni za većinu ispitanika. Ispitanici su

pokazali najslabije rezultate u funkcionisanju memorije u od-
nosu na druge domene, a zatim slede izvršne funkcije, vizue-
lno prostorne veštine, pažnja, koncentracija i radna memorija,

sa najvišim performansama na vremenskoj i prostornoj ori-
jentaciji u odnosu na druge domene. Izvršne funkcije i jezik

su najznačajnije korelirali sa fizičkom snagom. Spretnost i
dinamična ravnoteža, snaga donjih i gornjih ekstremiteta i
aerobna izdržljivost su korelirali umereno i pozitivno.
Zaključak. Studija ukazuje na pozitivne korelacije između

fizičko-motoričkih sposobnosti i kognitivnog nivoa kod stari-
jih osoba i naglašava značaj fizičke spremnosti za kognitivno

funkcionisanje, a naročito u domenu izvršnih funkcija kod
njih. Kliničari bi trebalo da imaju u vidu povezanost između
kognitivnih funkcija i fizičko-motoričkih performansi, kada se
bave poboljšanjem funkcionisanja starijih osoba. Ukazuje se
na važnost dizajniranja najefikasnijih programa vežbanja za
postizanje maksimalnih somatskih i kognitivnih efekata.
PB  - Vojnomedicinska akademija
T2  - Vojnosanitetski pregled
T1  - Cognitive ability and motor performances in the elderly
T1  - Kognitivne sposobnosti i motoričke performanse starijih osoba
EP  - 474
IS  - 5
SP  - 465
VL  - 79
DO  - 10.2298/VSP200812143J
ER  - 

@article{
author = "Jovanović, Stevan and Stojanović-Jovanović, Biljana and Pavlović, Aleksandra and Milošević, Radovan and Pavlović, Dragan",
year = "2022",
abstract = "Background/Aim. Aging entails a wide range of cognitive
processes that are not independent of one another. It leads
to changes in physical-motor characteristics and sometimes

to disability. The aim of this study was to examine the asso-
ciation between multiple cognitive performances in elderly

subjects and their physical-motor abilities. Method. The
study included 98 elderly participants (60+) (16 males and

82 females). Cognitive abilities were assessed by the Mon-
treal Cognitive Assessment (MoCA)/Serbian version, and

physical measures were assessed by the Senior Fitness Test
with its five subtests, supplemented by the Walking Speed
Test. Results. Several MoCA items demonstrated relatively
low variability, i.e., they proved to be too easy for most of

the participants. The participants exhibited the lowest per-
formance on the memory relating to other domains, fol-
lowed by executive functions, visuospatial skills, attention,

concentration, and working memory domains, with the

highest performance on temporal and spatial orientation re-
lating to other domains. Executive functions and language

correlated most significantly with physical strength. Agility
and dynamic balance, lower- and upper-body strength, and
aerobic endurance correlated moderately and positively.
Conclusion. This study underlines the positive correlation
between physical fitness and cognitive level in the elderly

and emphasizes the importance of physical fitness for cog-
nitive functions, especially those of executive type in elderly

subjects. Clinicians should consider the association between
cognitive function and physical-motor performances when
dealing with functioning improvement in the elderly. The

importance of designing the most efficient exercise pro-
grams to achieve maximal somatic and cognitive effects is

emphasized., Uvod/Cilj. Proces starenja podrazumeva promene na širo-
kom spektru kognitivnih procesa koji nisu nezavisni jedni od

drugih. On, takođe, dovodi do promena u fizičko-motoričkim
karakteristikama, a ponekad i do invaliditeta. Cilj istraživanja

bio je da se ispita povezanost između više kognitivnih per-
formansi kod starijih ispitanika i njihovih fizičko-motoričkih

sposobnosti. Metode. U istraživanju je učestvovalo ukupno
98 starijih ispitanika (60+) (16 muškog i 82 ženskog pola).
Kognitivne sposobnosti procenjene su Montrealskom skalom

kognicije (Montreal Cognitive Assessment – MoCA)/srpska verzi-
ja, a mere fizičkih sposobnosti su procenjene Senior Fitness tes-
tom koji se sastoji od pet subtestova, dopunjenih testom

brzine hoda. Rezultati. Na nekoliko subtestova MoCA re-
zultati su ukazali na relativno malu varijabilnost, tj. pokazalo

se da su previše jednostavni za većinu ispitanika. Ispitanici su

pokazali najslabije rezultate u funkcionisanju memorije u od-
nosu na druge domene, a zatim slede izvršne funkcije, vizue-
lno prostorne veštine, pažnja, koncentracija i radna memorija,

sa najvišim performansama na vremenskoj i prostornoj ori-
jentaciji u odnosu na druge domene. Izvršne funkcije i jezik

su najznačajnije korelirali sa fizičkom snagom. Spretnost i
dinamična ravnoteža, snaga donjih i gornjih ekstremiteta i
aerobna izdržljivost su korelirali umereno i pozitivno.
Zaključak. Studija ukazuje na pozitivne korelacije između

fizičko-motoričkih sposobnosti i kognitivnog nivoa kod stari-
jih osoba i naglašava značaj fizičke spremnosti za kognitivno

funkcionisanje, a naročito u domenu izvršnih funkcija kod
njih. Kliničari bi trebalo da imaju u vidu povezanost između
kognitivnih funkcija i fizičko-motoričkih performansi, kada se
bave poboljšanjem funkcionisanja starijih osoba. Ukazuje se
na važnost dizajniranja najefikasnijih programa vežbanja za
postizanje maksimalnih somatskih i kognitivnih efekata.",
publisher = "Vojnomedicinska akademija",
journal = "Vojnosanitetski pregled",
title = "Cognitive ability and motor performances in the elderly, Kognitivne sposobnosti i motoričke performanse starijih osoba",
pages = "474-465",
number = "5",
volume = "79",
doi = "10.2298/VSP200812143J"
}

Jovanović, S., Stojanović-Jovanović, B., Pavlović, A., Milošević, R.,& Pavlović, D.. (2022). Cognitive ability and motor performances in the elderly. in Vojnosanitetski pregled
Vojnomedicinska akademija., 79(5), 465-474.
https://doi.org/10.2298/VSP200812143J

Jovanović S, Stojanović-Jovanović B, Pavlović A, Milošević R, Pavlović D. Cognitive ability and motor performances in the elderly. in Vojnosanitetski pregled. 2022;79(5):465-474.
doi:10.2298/VSP200812143J .

Jovanović, Stevan, Stojanović-Jovanović, Biljana, Pavlović, Aleksandra, Milošević, Radovan, Pavlović, Dragan, "Cognitive ability and motor performances in the elderly" in Vojnosanitetski pregled, 79, no. 5 (2022):465-474,
https://doi.org/10.2298/VSP200812143J . .

TY  - JOUR
AU  - Jovanović, Stevan S.
AU  - Pavlović, Dragan
PY  - 2016
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/1010
AB  - The prolonging of a lifespan and the increasing proportion of elderly people in general population are setting new healthcare tasks. One of them is researching and clarifying the relations and links between motoric and cognitive functions in elderly. 'Impoverishment' of cognitive capacities occurs during the aging process. Many studies show a strong link between cognition and the function of walking. There is growing evidence that the decline in cognitive functions is resulting in deterioration of walking. Usually described as characteristic of the later stages of dementia, the distortion of ambulation may also be present in the earlier stages, even before the prodromal stage of mild cognitive impairment. Speed and temporal and spatial variability of steps are the main gait characteristics which are connected to the degree of decline in cognitive processes. Those characteristics are motor phenotype that reflects the deterioration of cognitive performance and which can be used for prediction of dementia. It is assumed that physical activity provides beneficial effects at cognitive and psychological levels, including prevention and improvement of depressive states and anxiety disorders, enhancing stress reduction, improved self-confidence and above all it delays cognitive decline in the elderly. Disruption of axons and myelin in the cerebral white matter is considered one of the primary mechanisms underlying age-related cognitive decline. Therefore, maintaining white matter structural connectivity in the old age may be one of the key factors in preserving brain function and high cognitive performance necessary for independent living. Physical activity also influences cerebrovascular mechanisms, such as preserving higher blood vessel elasticity and wall integrity. Moreover, there is an association between light physical activity and white matter integrity especially in the temporal lobe. The conclusion of some studies shows a relationship between the ε4 allele and brain derived neurotrophic factor (BDNF) response to physiologic adaptation which likely impacts the extent of neuroprotective benefit gained from engagement in physical exercise. Some authors propose a program of exercises which consist of a combined aerobic and resistance training. Motoric function and cognition are closely related and using regular physical activity is important for maintaining physical and mental health in the elderly.
AB  - Produžetak životnog veka i povećanje udela starijih ljudi u opštoj populaciji postavlja nove zadatke za zdravstvene službe. Jedan od njih je istraživanje i razjašnjavanje odnosa i povezanosti između motoričkih i kognitivnih funkcija kod osoba starijeg životnog doba. Tokom procesa starenja odigrava se 'osiromašenje' kognitivnih kapaciteta. Mnoge studije ukazuju na postojanje izrazite povezanosti između kognitivnih funkcija i funkcije hoda. Postoji sve više dokaza da opadanje kognitivnih funkcija rezultuje deterioracijom funkcije hoda. Poremećaj funkcije hoda se obično povezuje sa kasnijim stadijumima demencije, međutim, ona može biti narušena i u ranijim stadijumima pa čak i pre nastanka prodromalnog stadijuma tj. blagog kognitivnog poremećaja. Brzina koraka i vremenska i prostorna varijabilnost koraka su glavne karakteristike koje se povezuju sa stepenom pada kognitivnih procesa. Ove karakteristike su motorni fenotip koji reflektuje stepen deterioracije kognitivnog funkcionisanja i koji može biti upotrebljen kao prediktivni pokazatelj nastanka demencija. Pretpostavlja se da fizička aktivnost obezbeđuje pozitivne efekte na kognitivnom i psihološkom planu, uključujući prevenciju i poboljšanje depresivnih i anksioznih stanja, da redukuje stres, unapređuje samopouzdanje i konačno, odlaže nastanak procesa opadanja kognitivnih funkcija kod osoba starijeg doba. Prekidi aksonskih puteva i mijelina u beloj masi se smatraju jednim od primarnih mehanizama za nastanak opadanja kognitivnih funkcija tokom procesa starenja. Zbog toga se pretpostavlja da je održavanje strukturalne celovitosti bele mase jedan od ključnih faktora koji doprinose očuvanju viših kognitivnih funkcija koje su neophodne za nezavisno funkcionisanje u starijem životnom dobu. Fizička aktivnost takođe deluje preko cerebrovaskulnih mehanizama kao što su očuvanost elastičnosti i integriteta zidova krvnih sudova. Osim pomenutog, postoji povezanost između lagane fizičke aktivnosti i integriteta bele mase posebno u temporalnom lobusu. Zaključci pojedinih istraživanja ukazuju na postojanje odnosa između ε4 genskog alela i brain derived neurotrophic factor (BDNF) odgovora na fiziološku adaptaciju nastalu fizičkim vežbanjem, za koju se pretpostavlja da pozitivno utiče na neuroprotekciju. Neki autori predlažu program fizičkog vežbanja kao kombinaciju aerobnog i treninga sa primenjenim otporom. Motorička funkcija i kognicija su blisko poezani, a redovna fizička aktivnost i vežbanje je važno za održavanje fizičkog i mentalnog zdravlja.
PB  - Klinički centar Srbije - Klinika za psihijatriju, Beograd i Udruženje psihijatara Srbije, Beograd
T2  - Engrami
T1  - Motoric functions and cognition in elderly
T1  - Motorne funkcije i kognicija kod starih osoba
EP  - 44
IS  - 2
SP  - 35
VL  - 38
DO  - 10.5937/engrami1602035J
ER  - 

@article{
author = "Jovanović, Stevan S. and Pavlović, Dragan",
year = "2016",
abstract = "The prolonging of a lifespan and the increasing proportion of elderly people in general population are setting new healthcare tasks. One of them is researching and clarifying the relations and links between motoric and cognitive functions in elderly. 'Impoverishment' of cognitive capacities occurs during the aging process. Many studies show a strong link between cognition and the function of walking. There is growing evidence that the decline in cognitive functions is resulting in deterioration of walking. Usually described as characteristic of the later stages of dementia, the distortion of ambulation may also be present in the earlier stages, even before the prodromal stage of mild cognitive impairment. Speed and temporal and spatial variability of steps are the main gait characteristics which are connected to the degree of decline in cognitive processes. Those characteristics are motor phenotype that reflects the deterioration of cognitive performance and which can be used for prediction of dementia. It is assumed that physical activity provides beneficial effects at cognitive and psychological levels, including prevention and improvement of depressive states and anxiety disorders, enhancing stress reduction, improved self-confidence and above all it delays cognitive decline in the elderly. Disruption of axons and myelin in the cerebral white matter is considered one of the primary mechanisms underlying age-related cognitive decline. Therefore, maintaining white matter structural connectivity in the old age may be one of the key factors in preserving brain function and high cognitive performance necessary for independent living. Physical activity also influences cerebrovascular mechanisms, such as preserving higher blood vessel elasticity and wall integrity. Moreover, there is an association between light physical activity and white matter integrity especially in the temporal lobe. The conclusion of some studies shows a relationship between the ε4 allele and brain derived neurotrophic factor (BDNF) response to physiologic adaptation which likely impacts the extent of neuroprotective benefit gained from engagement in physical exercise. Some authors propose a program of exercises which consist of a combined aerobic and resistance training. Motoric function and cognition are closely related and using regular physical activity is important for maintaining physical and mental health in the elderly., Produžetak životnog veka i povećanje udela starijih ljudi u opštoj populaciji postavlja nove zadatke za zdravstvene službe. Jedan od njih je istraživanje i razjašnjavanje odnosa i povezanosti između motoričkih i kognitivnih funkcija kod osoba starijeg životnog doba. Tokom procesa starenja odigrava se 'osiromašenje' kognitivnih kapaciteta. Mnoge studije ukazuju na postojanje izrazite povezanosti između kognitivnih funkcija i funkcije hoda. Postoji sve više dokaza da opadanje kognitivnih funkcija rezultuje deterioracijom funkcije hoda. Poremećaj funkcije hoda se obično povezuje sa kasnijim stadijumima demencije, međutim, ona može biti narušena i u ranijim stadijumima pa čak i pre nastanka prodromalnog stadijuma tj. blagog kognitivnog poremećaja. Brzina koraka i vremenska i prostorna varijabilnost koraka su glavne karakteristike koje se povezuju sa stepenom pada kognitivnih procesa. Ove karakteristike su motorni fenotip koji reflektuje stepen deterioracije kognitivnog funkcionisanja i koji može biti upotrebljen kao prediktivni pokazatelj nastanka demencija. Pretpostavlja se da fizička aktivnost obezbeđuje pozitivne efekte na kognitivnom i psihološkom planu, uključujući prevenciju i poboljšanje depresivnih i anksioznih stanja, da redukuje stres, unapređuje samopouzdanje i konačno, odlaže nastanak procesa opadanja kognitivnih funkcija kod osoba starijeg doba. Prekidi aksonskih puteva i mijelina u beloj masi se smatraju jednim od primarnih mehanizama za nastanak opadanja kognitivnih funkcija tokom procesa starenja. Zbog toga se pretpostavlja da je održavanje strukturalne celovitosti bele mase jedan od ključnih faktora koji doprinose očuvanju viših kognitivnih funkcija koje su neophodne za nezavisno funkcionisanje u starijem životnom dobu. Fizička aktivnost takođe deluje preko cerebrovaskulnih mehanizama kao što su očuvanost elastičnosti i integriteta zidova krvnih sudova. Osim pomenutog, postoji povezanost između lagane fizičke aktivnosti i integriteta bele mase posebno u temporalnom lobusu. Zaključci pojedinih istraživanja ukazuju na postojanje odnosa između ε4 genskog alela i brain derived neurotrophic factor (BDNF) odgovora na fiziološku adaptaciju nastalu fizičkim vežbanjem, za koju se pretpostavlja da pozitivno utiče na neuroprotekciju. Neki autori predlažu program fizičkog vežbanja kao kombinaciju aerobnog i treninga sa primenjenim otporom. Motorička funkcija i kognicija su blisko poezani, a redovna fizička aktivnost i vežbanje je važno za održavanje fizičkog i mentalnog zdravlja.",
publisher = "Klinički centar Srbije - Klinika za psihijatriju, Beograd i Udruženje psihijatara Srbije, Beograd",
journal = "Engrami",
title = "Motoric functions and cognition in elderly, Motorne funkcije i kognicija kod starih osoba",
pages = "44-35",
number = "2",
volume = "38",
doi = "10.5937/engrami1602035J"
}

Jovanović, S. S.,& Pavlović, D.. (2016). Motoric functions and cognition in elderly. in Engrami
Klinički centar Srbije - Klinika za psihijatriju, Beograd i Udruženje psihijatara Srbije, Beograd., 38(2), 35-44.
https://doi.org/10.5937/engrami1602035J

Jovanović SS, Pavlović D. Motoric functions and cognition in elderly. in Engrami. 2016;38(2):35-44.
doi:10.5937/engrami1602035J .

Jovanović, Stevan S., Pavlović, Dragan, "Motoric functions and cognition in elderly" in Engrami, 38, no. 2 (2016):35-44,
https://doi.org/10.5937/engrami1602035J . .