TY  - JOUR
AU  - Stanojević, Nina
AU  - Fatić, Saška
AU  - Stokić, Miodrag
PY  - 2017
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3383
AB  - In addition to difficulties in social interaction and communication,
children with autistic spectrum disorder (ASD) also exhibit behaviors
that interfere with daily activities and are difficult to control, which
can lead to disturbances in the household and extended family. The
child’s limited social, emotional and communicative abilities, their
unequal cognitive development and maladaptive behaviors are a
source of stress for parents. The goal of our study was to assess the
level of stress in parents of children with ASD in relation to gender,
education, age of parents, the child’s age, and speech and language
skills. The sample of this study consisted of 40 parents (20 mothers
and 20 fathers) 21 to 56 years of age. All respondents were parents of
children with ASD; 22 were parents of children receiving treatment
at the Institute for Experimental Phonetics and Speech Pathology
„Đorđe Kostić“ and 18 parents were members of the Association of
parents of children with autism. In this study, we used The Parental Stress Scale (Berry & Jones, 1995) to assess the level of stress among
parents. The results show that there are no statistically significant
differences in the level of stress in relation to parental sex, parental age,
the child’s age and child’s expressive language development. We found
a statistically significant effect of parental education level (p=0.005),
child’s receptive language development (p=0.008), and child’s verbal
communication development (p=0.015) on parental stress level.
Parental lower education level, child’s inability to understand speech,
and undeveloped verbal communication of the child can lead to greater
parental stress. The stress of parents can significantly complicate and
slow down the process of child rehabilitation. It is important to know
that it is equally necessary to support fathers and mothers, parents
of all ages, parents of children of all ages and different speech and
language skills and that particular attention should be given to
parents with lower education.
AB  - Pored poteškoća u oblasti socijalne interakcije i komunikacije,
deca sa autističkim spektrom poremećaja (ASP) ispoljavaju ponašanje
koja ometa svakodnevne aktivnosti, što može dovesti do teškoća u
funkcionisanju uže i šire porodice. Ograničene socijalne, emotivne i
komunikativne sposobnosti dece sa ASP, njihov neujednačen kognitivni
razvoj i maladaptivno ponašanje su izvor stresa za roditelje.
Cilj našeg istraživanja bio je da se proceni nivo stresa kod roditelja
dece sa ASP u odnosu na pol, uzrast, obrazovanje i starost roditelja
kao i u odnosu na govorno-jezičke sposobnosti deteta (ekspresivni/
receptivni govor, upotreba govora u službi komunikacije). Uzorak je
činilo 40 roditelja (20 majki i 20 očeva) starosti od 21 do 56 godina. Svi
ispitanici su bili roditelji dece sa ASP, od kojih je 22 roditelja dece koja
su na tretmanu u Institutu za eksperimentalnu fonetiku i patologiju
govora “Đorđe Kostić” i 18 roditelja koji su članovi Udruženja roditelja
dece sa autizmom. U ovoj studiji, koristili smo Skalu za procenu nivoa
roditeljskog stresa (Parental Stress Scale – Berry & Jones, 1995). Rezultati
pokazuju da ne postoje statistički značajne razlike u nivou roditeljskog
stresa u odnosu na pol i starost roditelja, uzrast deteta i razvijenost
ekspresivnog govora. Na nivo roditeljskog stresa dece sa ASP značajno
utiču nivo obrazovanja roditelja (p=0,005), razvijenost receptivnog
govora (p=0,008), i razvijenost verbalne komunikacije kod deteta
(p=0,015). Niži obrazovni nivo i teškoće u produkciji i razumevanju
govora kod deteta mogu da budu uzrok višeg nivoa roditeljskog stresa.
Primenom linearne regresije utvrđeno je da stepen obrazovanja roditelja
i razvijenosti razumevanja (receptivni govor) govora kod deteta, kao
prediktori predstavljaju statistički značajno prediktivan model kojim
se može predvideti nivo roditeljskog stresa. Roditeljski stres može
značajno komplikovati i usporiti proces rehabilitacije deteta. Važno je znati da je pomoć i podrška podjednako potrebna roditeljima različitih
starosnih grupa, roditeljima dece različite starosti i različitih verbalnih
sposobnosti. Posebno je potrebna podrška i pomoć roditeljima nižeg
obrazovanja.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju
T2  - Specijalna edukacija i rehabilitacija
T1  - Exploring factors of stress level in parents of children with autistic spectrum disorder
T1  - Ispitivanje faktora stresa kod roditelja dece sa autističnim spektrom poremećaja
EP  - 463
IS  - 4
SP  - 463
VL  - 16
DO  - 10.5937/specedreh16-13861
ER  - 

@article{
author = "Stanojević, Nina and Fatić, Saška and Stokić, Miodrag",
year = "2017",
abstract = "In addition to difficulties in social interaction and communication,
children with autistic spectrum disorder (ASD) also exhibit behaviors
that interfere with daily activities and are difficult to control, which
can lead to disturbances in the household and extended family. The
child’s limited social, emotional and communicative abilities, their
unequal cognitive development and maladaptive behaviors are a
source of stress for parents. The goal of our study was to assess the
level of stress in parents of children with ASD in relation to gender,
education, age of parents, the child’s age, and speech and language
skills. The sample of this study consisted of 40 parents (20 mothers
and 20 fathers) 21 to 56 years of age. All respondents were parents of
children with ASD; 22 were parents of children receiving treatment
at the Institute for Experimental Phonetics and Speech Pathology
„Đorđe Kostić“ and 18 parents were members of the Association of
parents of children with autism. In this study, we used The Parental Stress Scale (Berry & Jones, 1995) to assess the level of stress among
parents. The results show that there are no statistically significant
differences in the level of stress in relation to parental sex, parental age,
the child’s age and child’s expressive language development. We found
a statistically significant effect of parental education level (p=0.005),
child’s receptive language development (p=0.008), and child’s verbal
communication development (p=0.015) on parental stress level.
Parental lower education level, child’s inability to understand speech,
and undeveloped verbal communication of the child can lead to greater
parental stress. The stress of parents can significantly complicate and
slow down the process of child rehabilitation. It is important to know
that it is equally necessary to support fathers and mothers, parents
of all ages, parents of children of all ages and different speech and
language skills and that particular attention should be given to
parents with lower education., Pored poteškoća u oblasti socijalne interakcije i komunikacije,
deca sa autističkim spektrom poremećaja (ASP) ispoljavaju ponašanje
koja ometa svakodnevne aktivnosti, što može dovesti do teškoća u
funkcionisanju uže i šire porodice. Ograničene socijalne, emotivne i
komunikativne sposobnosti dece sa ASP, njihov neujednačen kognitivni
razvoj i maladaptivno ponašanje su izvor stresa za roditelje.
Cilj našeg istraživanja bio je da se proceni nivo stresa kod roditelja
dece sa ASP u odnosu na pol, uzrast, obrazovanje i starost roditelja
kao i u odnosu na govorno-jezičke sposobnosti deteta (ekspresivni/
receptivni govor, upotreba govora u službi komunikacije). Uzorak je
činilo 40 roditelja (20 majki i 20 očeva) starosti od 21 do 56 godina. Svi
ispitanici su bili roditelji dece sa ASP, od kojih je 22 roditelja dece koja
su na tretmanu u Institutu za eksperimentalnu fonetiku i patologiju
govora “Đorđe Kostić” i 18 roditelja koji su članovi Udruženja roditelja
dece sa autizmom. U ovoj studiji, koristili smo Skalu za procenu nivoa
roditeljskog stresa (Parental Stress Scale – Berry & Jones, 1995). Rezultati
pokazuju da ne postoje statistički značajne razlike u nivou roditeljskog
stresa u odnosu na pol i starost roditelja, uzrast deteta i razvijenost
ekspresivnog govora. Na nivo roditeljskog stresa dece sa ASP značajno
utiču nivo obrazovanja roditelja (p=0,005), razvijenost receptivnog
govora (p=0,008), i razvijenost verbalne komunikacije kod deteta
(p=0,015). Niži obrazovni nivo i teškoće u produkciji i razumevanju
govora kod deteta mogu da budu uzrok višeg nivoa roditeljskog stresa.
Primenom linearne regresije utvrđeno je da stepen obrazovanja roditelja
i razvijenosti razumevanja (receptivni govor) govora kod deteta, kao
prediktori predstavljaju statistički značajno prediktivan model kojim
se može predvideti nivo roditeljskog stresa. Roditeljski stres može
značajno komplikovati i usporiti proces rehabilitacije deteta. Važno je znati da je pomoć i podrška podjednako potrebna roditeljima različitih
starosnih grupa, roditeljima dece različite starosti i različitih verbalnih
sposobnosti. Posebno je potrebna podrška i pomoć roditeljima nižeg
obrazovanja.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju",
journal = "Specijalna edukacija i rehabilitacija",
title = "Exploring factors of stress level in parents of children with autistic spectrum disorder, Ispitivanje faktora stresa kod roditelja dece sa autističnim spektrom poremećaja",
pages = "463-463",
number = "4",
volume = "16",
doi = "10.5937/specedreh16-13861"
}

Stanojević, N., Fatić, S.,& Stokić, M.. (2017). Exploring factors of stress level in parents of children with autistic spectrum disorder. in Specijalna edukacija i rehabilitacija
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju., 16(4), 463-463.
https://doi.org/10.5937/specedreh16-13861

Stanojević N, Fatić S, Stokić M. Exploring factors of stress level in parents of children with autistic spectrum disorder. in Specijalna edukacija i rehabilitacija. 2017;16(4):463-463.
doi:10.5937/specedreh16-13861 .

Stanojević, Nina, Fatić, Saška, Stokić, Miodrag, "Exploring factors of stress level in parents of children with autistic spectrum disorder" in Specijalna edukacija i rehabilitacija, 16, no. 4 (2017):463-463,
https://doi.org/10.5937/specedreh16-13861 . .

TY  - JOUR
AU  - Čabarkapa, Nataša
AU  - Fatić, Saška
AU  - Punišić, Silvana
AU  - Subotić, Miško
PY  - 2014
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3652
AB  - Percepcija govornog signala predstvlja izuzetno složen proces, koji se odvija od transformacije akustičkih informacija koje slušalac prima putem slušnog mehanizma do psihološke obrade određenih lingvističkih pojmova. Razumevanje govora može biti narušeno ukoliko prepoznavanje odno- sa između karakteristika akustičkog signala i fonetskih segmenata nije pravilno ili ukoliko postoje smetnje u upotrebi fonoloških, leksičkih, sintaksičkih i semantičkih pravila određenog jezika. Dakle, očuvanost čula i mehanizama prenosa informacija do viših struktura, poznavanje od- ređenih jezičkih pravila, kao i očuvanost mentalnih procesa poput pažnje i pamćenja direktno utiču na sposobnost razumevanja govora.
Cilj ovog istraživanja je bio da se ispita sposobnost razumevanja jezi- ka kod dece sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem koja imaju promene elektroencefalografskih aktivnosti.Uzorak ispitanika je činilo 30-oro dece, uzrasta od 4 do 7 godina, sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem, a koja su na osnovu nalaza EEG-a bila podeljena na eksperimentalnu i kon- trolnu grupu.
Rezultati istraživanja ukazuju da deca sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem i sa promenama elektroencefalografskih aktivnosti imaju slabiju sposobnost razumevanja jezika od dece sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem i bez promena elektroencefalografskih aktivnosti. Rezulta- ti ukazuju i na podatak da su devojčice uspešnije od dečaka u ovoj sposob- nosti.
AB  - Perception of the speech signal represents a very complex process,
which is carried by the transformation of acoustic information that the
listener receives through the auditory mechanism of the psychological
treatment of certain linguistic concepts. Understanding speech may be
impaired if the recognition of the relationship between the characteristics
of the acoustic signal and phonetic segments is not correct or if there are
obstacles in the use of phonological, lexical, syntactic and semantic rules
of a language. Thus, the preservation of the senses and the mechanisms of
information transfer to higher structures, knowledge of certain linguistic
rules, and preservation of mental processes such as attention and memory
directly affect the ability to understand speech.
The aim of this study was to investigate the ability of language
comprehension in children with developmental speech and language
disorders that have a change of electroencephalographic activity. The
sample of subjects consisted of 30 children, aged 4 to 7 years, with the
development of speech and language disorders, which based on the findings
of the EEG was divided into experimental and control groups.
The results suggest that children with developmental speech and
language disorders and changes in electroencephalographic activity have
less ability to understand the language of children with developmental
speech and language disorders, and no change of electroencephalographic
activity. The results point to the fact that girls are more successful than
boys in this capacity.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Percepcija govora kod dece sa izmenjenim eeg nalazom
T1  - Speech perception in children With altered eeg findings
EP  - 118
IS  - 1
SP  - 107
VL  - 20
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3652
ER  - 

@article{
author = "Čabarkapa, Nataša and Fatić, Saška and Punišić, Silvana and Subotić, Miško",
year = "2014",
abstract = "Percepcija govornog signala predstvlja izuzetno složen proces, koji se odvija od transformacije akustičkih informacija koje slušalac prima putem slušnog mehanizma do psihološke obrade određenih lingvističkih pojmova. Razumevanje govora može biti narušeno ukoliko prepoznavanje odno- sa između karakteristika akustičkog signala i fonetskih segmenata nije pravilno ili ukoliko postoje smetnje u upotrebi fonoloških, leksičkih, sintaksičkih i semantičkih pravila određenog jezika. Dakle, očuvanost čula i mehanizama prenosa informacija do viših struktura, poznavanje od- ređenih jezičkih pravila, kao i očuvanost mentalnih procesa poput pažnje i pamćenja direktno utiču na sposobnost razumevanja govora.
Cilj ovog istraživanja je bio da se ispita sposobnost razumevanja jezi- ka kod dece sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem koja imaju promene elektroencefalografskih aktivnosti.Uzorak ispitanika je činilo 30-oro dece, uzrasta od 4 do 7 godina, sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem, a koja su na osnovu nalaza EEG-a bila podeljena na eksperimentalnu i kon- trolnu grupu.
Rezultati istraživanja ukazuju da deca sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem i sa promenama elektroencefalografskih aktivnosti imaju slabiju sposobnost razumevanja jezika od dece sa razvojnim govorno-jezičkim poremećajem i bez promena elektroencefalografskih aktivnosti. Rezulta- ti ukazuju i na podatak da su devojčice uspešnije od dečaka u ovoj sposob- nosti., Perception of the speech signal represents a very complex process,
which is carried by the transformation of acoustic information that the
listener receives through the auditory mechanism of the psychological
treatment of certain linguistic concepts. Understanding speech may be
impaired if the recognition of the relationship between the characteristics
of the acoustic signal and phonetic segments is not correct or if there are
obstacles in the use of phonological, lexical, syntactic and semantic rules
of a language. Thus, the preservation of the senses and the mechanisms of
information transfer to higher structures, knowledge of certain linguistic
rules, and preservation of mental processes such as attention and memory
directly affect the ability to understand speech.
The aim of this study was to investigate the ability of language
comprehension in children with developmental speech and language
disorders that have a change of electroencephalographic activity. The
sample of subjects consisted of 30 children, aged 4 to 7 years, with the
development of speech and language disorders, which based on the findings
of the EEG was divided into experimental and control groups.
The results suggest that children with developmental speech and
language disorders and changes in electroencephalographic activity have
less ability to understand the language of children with developmental
speech and language disorders, and no change of electroencephalographic
activity. The results point to the fact that girls are more successful than
boys in this capacity.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Percepcija govora kod dece sa izmenjenim eeg nalazom, Speech perception in children With altered eeg findings",
pages = "118-107",
number = "1",
volume = "20",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3652"
}

Čabarkapa, N., Fatić, S., Punišić, S.,& Subotić, M.. (2014). Percepcija govora kod dece sa izmenjenim eeg nalazom. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 20(1), 107-118.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3652

Čabarkapa N, Fatić S, Punišić S, Subotić M. Percepcija govora kod dece sa izmenjenim eeg nalazom. in Beogradska defektološka škola. 2014;20(1):107-118.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3652 .

Čabarkapa, Nataša, Fatić, Saška, Punišić, Silvana, Subotić, Miško, "Percepcija govora kod dece sa izmenjenim eeg nalazom" in Beogradska defektološka škola, 20, no. 1 (2014):107-118,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3652 .

TY  - JOUR
AU  - Pavlović, Rada
AU  - Vuković, Mile
AU  - Čabarkapa, Nataša
AU  - Fatić, Saška
AU  - Vuković, Irena
PY  - 2014
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/829
AB  - Specific language impairment belongs to a group of developmental disorders with specific pathological patterns, which do not occur in any stage of a typical language development. It occurs in children with relatively intact social development, proper hearing, preserved intellectual and emotional abilities. This paper presents the results of the syntactic abilities in children with specific language impairment and non-specific changes in electroencephalographic activities (EEG) compared with children who have specific language disorders and normal EEG findings. The sample consisted of forty children, aged between 5 and 7, with specific developmental language impairment, undergoing speech-language therapy. The examinees were divided into two groups according to EEG findings. The first group included 20 children with language disorders who had non-specific changes in EEG activity and the other group comprised 20 children with language disorders and normal EEG findings. The test “The evaluation of individual components dysphasic syntax” was used. The results showed that there are differences in syntactic abilities among testing groups of children.
AB  - Specifični jezički poremećaj pripada grupi razvojnih poremećaja sa specifičnim patološkim obrascima, koji se ne javljaju ni u jednom stadijumu tipičnog jezičkog razvoja. Javlja se kod dece relativno normalnog socijalnog razvoja, urednog sluha, očuvanih intelektualnih i emocionalnih sposobnosti. U radu su prikazani rezultati ispitivanja sintaksičkih sposobnosti dece sa poremećajem u govorno-jezičkom razvoju i promenama elektroencefalografskih aktivnosti u poređenju sa sintaksičkim sposobnostima dece sa poremećajem govorno-jezičkog razvoja urednog EEG nalaza. Uzorak je činilo četrdesetoro dece, uzrasta od četiri do sedam godina, sa specifičnim jezičkim poremećajem. Prema EEG nalazu, ispitanici su podeljeni u dve grupe. Prva grupa obuhvatala je dvadesetoro dece sa jezičkim poremećajem koja su imala promene elektroencefalografskih aktivnosti, dok je drugu grupu činilo dvadesetoro dece sa jezičkim poremećajem urednih elektoencefalografskih aktivnosti. U istraživanju je primenjen test “Jezičko ocenjivanje pojedinih komponenata disfazične sintakse”. Rezultati su pokazali da postoje razlike u sintaksičkim sposobnostima između dece sa promenama elektroencefalografskih aktivnosti i dece urednog EEG nalaza.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd
PB  - Društvo defektologa Srbije
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Syntactic abilities in children with specific language impairment
T1  - Sintaksičke sposobnosti dece sa specifičnim jezičkim poremećajem i nespecifičnim promenama elektroencefalografskih aktivnosti
EP  - 612
IS  - 3
SP  - 603
VL  - 20
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_829
ER  - 

@article{
author = "Pavlović, Rada and Vuković, Mile and Čabarkapa, Nataša and Fatić, Saška and Vuković, Irena",
year = "2014",
abstract = "Specific language impairment belongs to a group of developmental disorders with specific pathological patterns, which do not occur in any stage of a typical language development. It occurs in children with relatively intact social development, proper hearing, preserved intellectual and emotional abilities. This paper presents the results of the syntactic abilities in children with specific language impairment and non-specific changes in electroencephalographic activities (EEG) compared with children who have specific language disorders and normal EEG findings. The sample consisted of forty children, aged between 5 and 7, with specific developmental language impairment, undergoing speech-language therapy. The examinees were divided into two groups according to EEG findings. The first group included 20 children with language disorders who had non-specific changes in EEG activity and the other group comprised 20 children with language disorders and normal EEG findings. The test “The evaluation of individual components dysphasic syntax” was used. The results showed that there are differences in syntactic abilities among testing groups of children., Specifični jezički poremećaj pripada grupi razvojnih poremećaja sa specifičnim patološkim obrascima, koji se ne javljaju ni u jednom stadijumu tipičnog jezičkog razvoja. Javlja se kod dece relativno normalnog socijalnog razvoja, urednog sluha, očuvanih intelektualnih i emocionalnih sposobnosti. U radu su prikazani rezultati ispitivanja sintaksičkih sposobnosti dece sa poremećajem u govorno-jezičkom razvoju i promenama elektroencefalografskih aktivnosti u poređenju sa sintaksičkim sposobnostima dece sa poremećajem govorno-jezičkog razvoja urednog EEG nalaza. Uzorak je činilo četrdesetoro dece, uzrasta od četiri do sedam godina, sa specifičnim jezičkim poremećajem. Prema EEG nalazu, ispitanici su podeljeni u dve grupe. Prva grupa obuhvatala je dvadesetoro dece sa jezičkim poremećajem koja su imala promene elektroencefalografskih aktivnosti, dok je drugu grupu činilo dvadesetoro dece sa jezičkim poremećajem urednih elektoencefalografskih aktivnosti. U istraživanju je primenjen test “Jezičko ocenjivanje pojedinih komponenata disfazične sintakse”. Rezultati su pokazali da postoje razlike u sintaksičkim sposobnostima između dece sa promenama elektroencefalografskih aktivnosti i dece urednog EEG nalaza.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd, Društvo defektologa Srbije",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Syntactic abilities in children with specific language impairment, Sintaksičke sposobnosti dece sa specifičnim jezičkim poremećajem i nespecifičnim promenama elektroencefalografskih aktivnosti",
pages = "612-603",
number = "3",
volume = "20",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_829"
}

Pavlović, R., Vuković, M., Čabarkapa, N., Fatić, S.,& Vuković, I.. (2014). Syntactic abilities in children with specific language impairment. in Beogradska defektološka škola
Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd., 20(3), 603-612.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_829

Pavlović R, Vuković M, Čabarkapa N, Fatić S, Vuković I. Syntactic abilities in children with specific language impairment. in Beogradska defektološka škola. 2014;20(3):603-612.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_829 .

Pavlović, Rada, Vuković, Mile, Čabarkapa, Nataša, Fatić, Saška, Vuković, Irena, "Syntactic abilities in children with specific language impairment" in Beogradska defektološka škola, 20, no. 3 (2014):603-612,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_829 .

TY  - JOUR
AU  - Čabarkapa, Nataša
AU  - Maksimović, Slavica
AU  - Fatić, Saška
PY  - 2013
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3710
AB  - Asocijacije reči predstavljaju važan izvor podataka za proučavanja u raznim naučnim oblastima pa samim tim i za proučavanje emocionalnog izraza jer podrazumevaju pojavu kad god je jedna reč izrečena ili pomišljena, druge reči se javljaju istovremeno u svesti govornika ili slušaoca.
Predmet istraživanja su one slobodne asocijacije reči koje su nasta- le kao reakcija na one reči– stimuluse koje su emotivno obojene ili već u samom nazivu predstavljaju neku emocije. Cilj našeg istraživanja je ispi- tati karakteristike reakcija na reči koje u sebi sadrže one emocionalne kategorije koje su svakodnevno prisutne u svesti dece i razlike u osobeno- stima verbalnih asocijacija između dve grupe ispitanika.
Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta sa razvojnom disfazi- jom (Eksperimentalna grupa) i 200 dece sa normalnim govorno-jezičkim raz- vojem (Kontrolna grupa). Kao merni instrument korišćen je Test asocija- cija autora Nataše D. Čabarkape koji se sastoji iz 40 reči stimulusa. Iz testa je izdvojeno 6 emotivno obojenih reči koje su služile kao stimulus za davanje slobodih asocijacija( mama, tata, ljubav, voleti, ljut, tužan).
Poređenje rezultata kontrolne i eksperimentalne grupe pokazalo je da se te dve grupe međusobno značajno razlikuju u svim ispitivanim segmenti- ma. Deca normalnog govorno-jezičkog razvoja daju značajno veći broj slobod- nih asocijacija i kod njih su prisutniji odgovori tipa fraze i prave asoci- jacije, dok je deci sa razvojnom disfazijom za svaku asociranu reč potrebno značajno više vremena da daju odgovor i kod njih su zastupljeniji omisija, eholalija i aocijacije tipa suprotnosti.
AB  - Association words are an important source of data for research in
various scientific fields and therefore the study of emotional expressions
since there is occurrence whenever a word pronounced or thoughtful, the
other words occurring simultaneously in the mind of the speaker or the
listener.
Case studies have free association of words that emerged as a reaction to
one-word stimuli that are emotionally colored or already in the title represent
an emotion. The aim of our study was to examine the characteristics of the
response to words that contain those emotional categories that are daily
present in the minds of children and differences in the characteristics of
verbal associations between the two groups.
The sample consisted of 100 preschool children with developmental
dysphasia (experimental group) and 200 children with normal speech and
language development (control group). As a measuring instrument was
used to test associations by Natasha D. Cabarkapa consisting of 40 words of
the stimulus. From the test has been allocated 6 emotionally colored words
that served as a stimulus for giving-release association (mom, dad, love,
love, angry, sad).
Comparison of the control and experimental groups showed that the
two groups differ significantly in all examined segments. Children with
normal speech and language development provide a significantly higher
number of free association with them are present answers type phrases
and make the association, while children with developmental dysphasia
associated with each word takes significantly more time to respond to them
and they respond omission type, echolalia and association of the contrary
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Verbalne asocijacije kod emotivno obojenih reči
T1  - Verbal associations emotionally colored words
EP  - 540
IS  - 3
SP  - 529
VL  - 19
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3710
ER  - 

@article{
author = "Čabarkapa, Nataša and Maksimović, Slavica and Fatić, Saška",
year = "2013",
abstract = "Asocijacije reči predstavljaju važan izvor podataka za proučavanja u raznim naučnim oblastima pa samim tim i za proučavanje emocionalnog izraza jer podrazumevaju pojavu kad god je jedna reč izrečena ili pomišljena, druge reči se javljaju istovremeno u svesti govornika ili slušaoca.
Predmet istraživanja su one slobodne asocijacije reči koje su nasta- le kao reakcija na one reči– stimuluse koje su emotivno obojene ili već u samom nazivu predstavljaju neku emocije. Cilj našeg istraživanja je ispi- tati karakteristike reakcija na reči koje u sebi sadrže one emocionalne kategorije koje su svakodnevno prisutne u svesti dece i razlike u osobeno- stima verbalnih asocijacija između dve grupe ispitanika.
Uzorak je činilo 100 dece predškolskog uzrasta sa razvojnom disfazi- jom (Eksperimentalna grupa) i 200 dece sa normalnim govorno-jezičkim raz- vojem (Kontrolna grupa). Kao merni instrument korišćen je Test asocija- cija autora Nataše D. Čabarkape koji se sastoji iz 40 reči stimulusa. Iz testa je izdvojeno 6 emotivno obojenih reči koje su služile kao stimulus za davanje slobodih asocijacija( mama, tata, ljubav, voleti, ljut, tužan).
Poređenje rezultata kontrolne i eksperimentalne grupe pokazalo je da se te dve grupe međusobno značajno razlikuju u svim ispitivanim segmenti- ma. Deca normalnog govorno-jezičkog razvoja daju značajno veći broj slobod- nih asocijacija i kod njih su prisutniji odgovori tipa fraze i prave asoci- jacije, dok je deci sa razvojnom disfazijom za svaku asociranu reč potrebno značajno više vremena da daju odgovor i kod njih su zastupljeniji omisija, eholalija i aocijacije tipa suprotnosti., Association words are an important source of data for research in
various scientific fields and therefore the study of emotional expressions
since there is occurrence whenever a word pronounced or thoughtful, the
other words occurring simultaneously in the mind of the speaker or the
listener.
Case studies have free association of words that emerged as a reaction to
one-word stimuli that are emotionally colored or already in the title represent
an emotion. The aim of our study was to examine the characteristics of the
response to words that contain those emotional categories that are daily
present in the minds of children and differences in the characteristics of
verbal associations between the two groups.
The sample consisted of 100 preschool children with developmental
dysphasia (experimental group) and 200 children with normal speech and
language development (control group). As a measuring instrument was
used to test associations by Natasha D. Cabarkapa consisting of 40 words of
the stimulus. From the test has been allocated 6 emotionally colored words
that served as a stimulus for giving-release association (mom, dad, love,
love, angry, sad).
Comparison of the control and experimental groups showed that the
two groups differ significantly in all examined segments. Children with
normal speech and language development provide a significantly higher
number of free association with them are present answers type phrases
and make the association, while children with developmental dysphasia
associated with each word takes significantly more time to respond to them
and they respond omission type, echolalia and association of the contrary",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Verbalne asocijacije kod emotivno obojenih reči, Verbal associations emotionally colored words",
pages = "540-529",
number = "3",
volume = "19",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3710"
}

Čabarkapa, N., Maksimović, S.,& Fatić, S.. (2013). Verbalne asocijacije kod emotivno obojenih reči. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 19(3), 529-540.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3710

Čabarkapa N, Maksimović S, Fatić S. Verbalne asocijacije kod emotivno obojenih reči. in Beogradska defektološka škola. 2013;19(3):529-540.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3710 .

Čabarkapa, Nataša, Maksimović, Slavica, Fatić, Saška, "Verbalne asocijacije kod emotivno obojenih reči" in Beogradska defektološka škola, 19, no. 3 (2013):529-540,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3710 .

TY  - JOUR
AU  - Fatić, Saška
AU  - Čabarkapa, Nataša
AU  - Punišić, Silvana
AU  - Subotić, Miško
PY  - 2013
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3679
AB  - Pod jezikom se podrazumeva složeni sistem kodova koji označavaju pred- mete, simbole, radnje ili odnose koji nose funkciju kodiranja, prenosa in- formacije i njenog uvođenja u različite sisteme, dok reč predstavlja osnovno sredstvo kodiranja i prenošenja iskustva. Jezik je, dakle, apstraktan si- stem, a govor njegova konkretna realizacija.
Kod dece sa razvojnim jezičkim poremećajima javljaju se smetnje na pla- nu razumevanja, upotrebe i izražavanja jezika u različitom stepenu u jednoj Ili u svim oblastima fonologije, semantike, sintakse i pragmatike. Za- stoj ili kašnjenje u razvoju jezičke strukture može biti jedan od pokazate- lja disfunkcije određenih moždanih oblasti. Ovi podaci ukazuju na značajj ispitivanja jezičkih funkcija u odnosu na funkcionisanje Centralnog ner- vnog sistema. Imajuci to u vidu, za predmet ovog rada odabrano je ispiti- vanje govora i jezika kod dece sa razvojnom disfazijom i izmenjenim EEG-om. Osnovni cilj ovog istraživanja je da se utvrdi nivo razvijenosti govora i jezika kod dece sa izmenjenim EEG nalazom, ali da se ispita i odnos dobije- nih rezultata među polovima. Uzorak je činilo 15-oro dece sa patološkim EEG nalazom i 15-oro dece sa urednim EEG-om. U istraživanju su korišćeni sledeći merni instrumenti: Globalni artikulacioni test, Test verbal- nog pamćenja i Test za procenu imenica prvog nivoa apstrakcije. Svi podaci su grafički obrađeni i prikazani.
Rezultati su ukazali da su deca sa urednim EEG-om imali bolja postig-
nuća na skoro svim testovima, ali i da je eksperimentalnoj grupi klinička slika teža kod dečaka nego kod devojčica.
AB  - Under the language implies a complex system of codes which denote
objects, symbols, actions or relationships that carry the coding function,
the transfer of information and its implementation in a variety of systems,
and the word is the primary means of coding and transmission experience.
It was, therefore, an abstract system and its concrete realization of speech.
In children with developmental language disorders occurring interference
in terms of understanding and use of language and expression to varying
degrees in one or all areas of phonology, semantics, syntax and pragmatics.
Suspension or delay in the development of linguistic structure can be an
indicator of dysfunction of specific brain areas. These data highlight the
importance of testing language functions in relation to the functioning of
the central nervous system. With that in mind, the purpose of this paper is
to examine selected speech and language in children with developmental
dysphasia and altered EEG. The main objective of this study was to determine
the level of development of speech and language in children with altered
EEG findings, but to examine the relationship of the results between the
sexes. The sample consisted of 15 children with abnormal EEG findings,
and 15 children with normal EEGs.
The survey used the following measuring instruments: the global
articulation test, Test Verbal Learning Test for assessing the first level of
abstraction of nouns. All data were analyzed and presented graphically.
The results indicated that children with normal EEGs had better
achievements in almost all tests, but the experimental group clinical harder
for boy
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Specifičnosti govora i jezika kod dece Sa izmenjenim eeg nalazom
T1  - Specifics of speech and language in children With altered eeg findings
EP  - 257
IS  - 2
SP  - 245
VL  - 19
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3679
ER  - 

@article{
author = "Fatić, Saška and Čabarkapa, Nataša and Punišić, Silvana and Subotić, Miško",
year = "2013",
abstract = "Pod jezikom se podrazumeva složeni sistem kodova koji označavaju pred- mete, simbole, radnje ili odnose koji nose funkciju kodiranja, prenosa in- formacije i njenog uvođenja u različite sisteme, dok reč predstavlja osnovno sredstvo kodiranja i prenošenja iskustva. Jezik je, dakle, apstraktan si- stem, a govor njegova konkretna realizacija.
Kod dece sa razvojnim jezičkim poremećajima javljaju se smetnje na pla- nu razumevanja, upotrebe i izražavanja jezika u različitom stepenu u jednoj Ili u svim oblastima fonologije, semantike, sintakse i pragmatike. Za- stoj ili kašnjenje u razvoju jezičke strukture može biti jedan od pokazate- lja disfunkcije određenih moždanih oblasti. Ovi podaci ukazuju na značajj ispitivanja jezičkih funkcija u odnosu na funkcionisanje Centralnog ner- vnog sistema. Imajuci to u vidu, za predmet ovog rada odabrano je ispiti- vanje govora i jezika kod dece sa razvojnom disfazijom i izmenjenim EEG-om. Osnovni cilj ovog istraživanja je da se utvrdi nivo razvijenosti govora i jezika kod dece sa izmenjenim EEG nalazom, ali da se ispita i odnos dobije- nih rezultata među polovima. Uzorak je činilo 15-oro dece sa patološkim EEG nalazom i 15-oro dece sa urednim EEG-om. U istraživanju su korišćeni sledeći merni instrumenti: Globalni artikulacioni test, Test verbal- nog pamćenja i Test za procenu imenica prvog nivoa apstrakcije. Svi podaci su grafički obrađeni i prikazani.
Rezultati su ukazali da su deca sa urednim EEG-om imali bolja postig-
nuća na skoro svim testovima, ali i da je eksperimentalnoj grupi klinička slika teža kod dečaka nego kod devojčica., Under the language implies a complex system of codes which denote
objects, symbols, actions or relationships that carry the coding function,
the transfer of information and its implementation in a variety of systems,
and the word is the primary means of coding and transmission experience.
It was, therefore, an abstract system and its concrete realization of speech.
In children with developmental language disorders occurring interference
in terms of understanding and use of language and expression to varying
degrees in one or all areas of phonology, semantics, syntax and pragmatics.
Suspension or delay in the development of linguistic structure can be an
indicator of dysfunction of specific brain areas. These data highlight the
importance of testing language functions in relation to the functioning of
the central nervous system. With that in mind, the purpose of this paper is
to examine selected speech and language in children with developmental
dysphasia and altered EEG. The main objective of this study was to determine
the level of development of speech and language in children with altered
EEG findings, but to examine the relationship of the results between the
sexes. The sample consisted of 15 children with abnormal EEG findings,
and 15 children with normal EEGs.
The survey used the following measuring instruments: the global
articulation test, Test Verbal Learning Test for assessing the first level of
abstraction of nouns. All data were analyzed and presented graphically.
The results indicated that children with normal EEGs had better
achievements in almost all tests, but the experimental group clinical harder
for boy",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Specifičnosti govora i jezika kod dece Sa izmenjenim eeg nalazom, Specifics of speech and language in children With altered eeg findings",
pages = "257-245",
number = "2",
volume = "19",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3679"
}

Fatić, S., Čabarkapa, N., Punišić, S.,& Subotić, M.. (2013). Specifičnosti govora i jezika kod dece Sa izmenjenim eeg nalazom. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 19(2), 245-257.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3679

Fatić S, Čabarkapa N, Punišić S, Subotić M. Specifičnosti govora i jezika kod dece Sa izmenjenim eeg nalazom. in Beogradska defektološka škola. 2013;19(2):245-257.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3679 .

Fatić, Saška, Čabarkapa, Nataša, Punišić, Silvana, Subotić, Miško, "Specifičnosti govora i jezika kod dece Sa izmenjenim eeg nalazom" in Beogradska defektološka škola, 19, no. 2 (2013):245-257,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3679 .

TY  - JOUR
AU  - Čabarkapa, Nataša
AU  - Buzganović, Igor
AU  - Fatić, Saška
PY  - 2013
UR  - http://rfasper.fasper.bg.ac.rs/handle/123456789/3678
AB  - Proces razvoja pravilnog izgovora glasova maternjeg jezika počinje ro- đenjem i završava se oko osme godine života. Iako deca već sa godinu dana imaju sposobnost da prepoznaju razlike u značenju tokom izražavanja kod odraslih, njihova sposobnost za artikulaciju tih glasova je ograničena.
Cilj ovog našeg istraživanja je da se ispita da li i kako razvijenost artikulacije utiče na leksički fond kod dece sa normalnim izgovorom i kod dece sa patološkim izgovorom, kao i da li postoje razlike u razvoju artikulacije i leksičkom fondu između ispitanika kontrolne i eksperi- mentalne grupe.
Uzorak istraživanja čini 20-oro dece uzrasta 5-7 godina. Eksperimen- talnu grupu čini desetoro dece sa poremećajem govora i jezika , a kontrolnu grupu čini takođe 10-oro dece sa normalnim govorno- jezičkim razvojem. Kao merni instrumenti korišćeni su Test artikulacije ( S. Vasić) i test rečnika Tri slike (Đ. Kostić).
Na osnovu analize dobijenih podataka o artikulaciji, aktivnim i pa- sivnim rečnikom, dolazi se do zaključka da postoji korelacija između stepena razvijenosti artikulacije i leksikona kod dece sa patološkim razvojem go- vora i jezika kao i da postoje značajne razlike između obe grupe ispitanika
AB  - Process of the development of articulation of correct pronounces starts
from birth and ends around the eighth year of life. Although when one
year old, children already have ability to recognize differences in meaning
when adults express, their own ability to articulation these phonemes is
limited.
The aim of these our research was to examine whether and how
articulation development influence on lexical fund in children with normal
pronounce and children with pathology pronounce , whether there are
differences in development of articulation and lexical fund between
examinees of experimental and control group.
The sample of research contains twenty children aged 5 -7. Experimental
group contains 10 children with speech and language disorders, control
group also contain 10 children with normal speech and language
development. Measuring instrument was Global Articulation Test (S. Vasic)
and the vocabulary test Three Pictures (D. Kostic).
Based on the analysis of the data of articulation, active vocabulary,
passive vocabulary, the conclusion is that correlation exists between level
of development of articulation and vocabulary in children with pathology
speech and language development, and there is significant differences
between both groups of examiners.
PB  - Drustvo defektologa Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)
T2  - Beogradska defektološka škola
T1  - Uticaj razvijenosti artikulacije Na leksički fond kod dece Predškolskog uzrasta
T1  - Influence of articulation development to lexical Fund of the preschool aged children
EP  - 244
IS  - 2
SP  - 237
VL  - 19
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3678
ER  - 

@article{
author = "Čabarkapa, Nataša and Buzganović, Igor and Fatić, Saška",
year = "2013",
abstract = "Proces razvoja pravilnog izgovora glasova maternjeg jezika počinje ro- đenjem i završava se oko osme godine života. Iako deca već sa godinu dana imaju sposobnost da prepoznaju razlike u značenju tokom izražavanja kod odraslih, njihova sposobnost za artikulaciju tih glasova je ograničena.
Cilj ovog našeg istraživanja je da se ispita da li i kako razvijenost artikulacije utiče na leksički fond kod dece sa normalnim izgovorom i kod dece sa patološkim izgovorom, kao i da li postoje razlike u razvoju artikulacije i leksičkom fondu između ispitanika kontrolne i eksperi- mentalne grupe.
Uzorak istraživanja čini 20-oro dece uzrasta 5-7 godina. Eksperimen- talnu grupu čini desetoro dece sa poremećajem govora i jezika , a kontrolnu grupu čini takođe 10-oro dece sa normalnim govorno- jezičkim razvojem. Kao merni instrumenti korišćeni su Test artikulacije ( S. Vasić) i test rečnika Tri slike (Đ. Kostić).
Na osnovu analize dobijenih podataka o artikulaciji, aktivnim i pa- sivnim rečnikom, dolazi se do zaključka da postoji korelacija između stepena razvijenosti artikulacije i leksikona kod dece sa patološkim razvojem go- vora i jezika kao i da postoje značajne razlike između obe grupe ispitanika, Process of the development of articulation of correct pronounces starts
from birth and ends around the eighth year of life. Although when one
year old, children already have ability to recognize differences in meaning
when adults express, their own ability to articulation these phonemes is
limited.
The aim of these our research was to examine whether and how
articulation development influence on lexical fund in children with normal
pronounce and children with pathology pronounce , whether there are
differences in development of articulation and lexical fund between
examinees of experimental and control group.
The sample of research contains twenty children aged 5 -7. Experimental
group contains 10 children with speech and language disorders, control
group also contain 10 children with normal speech and language
development. Measuring instrument was Global Articulation Test (S. Vasic)
and the vocabulary test Three Pictures (D. Kostic).
Based on the analysis of the data of articulation, active vocabulary,
passive vocabulary, the conclusion is that correlation exists between level
of development of articulation and vocabulary in children with pathology
speech and language development, and there is significant differences
between both groups of examiners.",
publisher = "Drustvo defektologa Srbije, Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju (ICF)",
journal = "Beogradska defektološka škola",
title = "Uticaj razvijenosti artikulacije Na leksički fond kod dece Predškolskog uzrasta, Influence of articulation development to lexical Fund of the preschool aged children",
pages = "244-237",
number = "2",
volume = "19",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3678"
}

Čabarkapa, N., Buzganović, I.,& Fatić, S.. (2013). Uticaj razvijenosti artikulacije Na leksički fond kod dece Predškolskog uzrasta. in Beogradska defektološka škola
Drustvo defektologa Srbije., 19(2), 237-244.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3678

Čabarkapa N, Buzganović I, Fatić S. Uticaj razvijenosti artikulacije Na leksički fond kod dece Predškolskog uzrasta. in Beogradska defektološka škola. 2013;19(2):237-244.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3678 .

Čabarkapa, Nataša, Buzganović, Igor, Fatić, Saška, "Uticaj razvijenosti artikulacije Na leksički fond kod dece Predškolskog uzrasta" in Beogradska defektološka škola, 19, no. 2 (2013):237-244,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_rfasper_3678 .